Z zagranicy 6/2014

Szwecja Wyniki finansowe Sveaskogu w 2013 roku Europa Modele adaptacyjnej gospodarki leśnej Turyngia, Niemcy Powiązania sieciowe w leśnictwie niepaństwowym Europa Więcej inwazyjnych patogenów leśnych

Szwecja
Wyniki finansowe Sveaskogu w 2013 roku

W minionym roku szwedzkie lasy państwowe Sveaskog osiągnęły tylko jeden z trzech wyznaczonych im przez państwo szwedzkie celów finansowych. O ile bowiem rentowność kapitału własnego wyniosła 8,8% (cel: minimum 7%), o tyle rentowność kapitału operacyjnego osiągnęła poziom 3,9% (cel: minimum 5%), a wskaźnik kapitału własnego – poziom 49% (cel: 35–40%).

Wartość sprzedaży netto Sveaskogu wyniosła 6,06 mld SEK (ok. 2,84 mld zł). W stosunku do 2012 r. to spadek o 4%. Główną jego przyczyną było obniżenie się w 2013 r. cen surowca drzewnego o 6%, co wiązało się ze zmniejszoną konkurencyjnością szwedzkiego przemysłu drzewnego wskutek wyjątkowo mocnej pozycji szwedzkiej waluty. Mimo to zanotowany przez szwedzkie lasy państwowe zysk operacyjny bez uwzględnienia przyrostu wartości aktywów leśnych wzrósł z 919 mln SEK w 2012 r. do 1,17 mld SEK (ok. 549 mln zł) w roku 2013. Było to wynikiem zwiększenia o 5% rozmiaru dostaw drewna z lasów własnych (Sveaskog obraca również drewnem skupowanym w lasach prywatnych) i efektywnego kontrolowania kosztów operacyjnych. Rozmiar sprzedaży surowca drzewnego kształtował się na poziomie 10,8 mln m3 (wzrost o 1% w stosunku do 2012 r.).

O wysokości dywidendy za 2013 r., która zostanie wpłacona do budżetu państwa, zadecyduje walne zgromadzenie Sveaskogu, zaplanowane na marzec br. (zgromadzenia są otwarte dla publiczności). Generalnie wysokość dywidendy zwykłej nie może wynosić mniej niż 60% zysku po opodatkowaniu, pomniejszonego o korekty z tytułu niekasowych zmian wartości. Za 2012 r. szwedzkie lasy państwowe wypłaciły państwu dywidendę zwykłą w wysokości 435 mln SEK. Jednocześnie w tym samym roku walne zgromadzenie zadecydowało o wpłacie do budżetu państwa dodatkowej dywidendy za 2011 r. w wysokości 4 mld SEK (ok. 1,9 mld zł)! Podatek CIT za 2013 r. osiągnął poziom 466 mln SEK (ok. 219 mln zł).

Aktywa szwedzkich lasów państwowych to głównie grunty leśne i drzewostany. W bilansie ujmowana jest rynkowa wartość drzewostanów. W 2013 r. przyrost ich wartości wyniósł 1,05 mld SEK. Na dzień 31 grudnia 2013 r. rynkowa wartość aktywów leśnych Sveaskogu została określona na 31,53 mld SEK, w tym wartość drzewostanów – na 29,37 mld SEK, a wartość gruntów – na 2,16 mld SEK.

Chcemy być firmą, która najlepiej łączy rentowną gospodarkę leśną z odpowiedzialnością za środowisko – mówi Per-Olaf Wedin, dyrektor generalny Sveaskogu
  Fot. www.sveaskog.se

Macierzystą firmą szwedzkich lasów państwowych jest spółka akcyjna Sveaskog AB, której wyłącznym właścicielem jest państwo szwedzkie. Sveaskog AB prowadzi działalność gospodarczą zapośrednictwem zależnych spółek operacyjnych. Główną firmą operacyjną, działającą w segmencie gospodarki leśnej, jest spółka akcyjna Sveaskog Förvaltnings, w której zarządzie znajduje się 4,3 mln ha gruntów leśnych, w tym 3,1 mln ha lasów produkcyjnych. Na koniec 2013 r. Sveaskog zatrudniał 693 osoby (w 2012 r.: 702 osoby).

– Naszym celem jest bycie awangardą leśną – najrentowniejszą firmą leśną w perspektywie krótko- i długofalowej, preferowaną przez partnerów handlowych i pracobiorców, stymulującą rozwój branży leśnej i wprowadzającą w niej innowacje, firmą, która w najlepszy sposób łączy rentowną gospodarkę leśną z odpowiedzialnością za środowisko. (…) Chronienie przyrody integralne z całą gospodarką leśną jest dla nas równie istotne, jak wyłączanie lasów z użytkowania i tworzenie obiektów chronionej przyrody i parków ekologicznych służących wzmaganiu bioróżnorodności – mówi Per-Olof Wedin, dyrektor generalny szwedzkich lasów państwowych, charakteryzując swoją wizję Sveaskogu.

Źródło: www.sveaskog.se

Europa
Modele adaptacyjnej gospodarki leśnej

Zmiana klimatu stanowi poważne wyzwanie dla leśnictwa w całej Europie. Wyniki najnowszych badań wskazują na to, że do 2100 r. średnia temperatura na świecie wzrośnie najprawdopodobniej o 2°C. W Europie wzrost temperatury może sięgnąć nawet 6°C, o ile nie zostaną zastosowane zdecydowane środki zaradcze.
Zmieniające się warunki środowiskowe wpływają na rozwój i produktywność lasów. Wcześniejsze doświadczenia z zakresu dostosowania gatunków drzew do siedliska przestają być aktualne. Niezbędne staje się więc wypracowanie optymalnych strategii adaptacji gospodarki leśnej do zmiany klimatu. W osiągnięciu tego celu mogą pomóc wyniki zakończonego niedawno czteroletniego projektu badawczego MOTIVE (Models for Adaptive Forest Management), w którym uczestniczyło 20 instytucji z 14 państw europejskich.

Publikację można pobrać w języku angielskim >>> Dokument zawiera m.in. rozdziały: „Scenariusze zmian klimatycznych”, „Przyszłe zasięgi europejskich gatunków drzewiastych”, „Potencjał adaptacyjny”, „Jak szybko europejskie lasy mogą się przystosować do zmiany klimatu” i „Zmiana klimatu a praktyka gospodarki leśnej”.

 Fot. www.motive-project.net

Źródło: www.motive-project.net

Turyngia, Niemcy
Powiązania sieciowe w leśnictwie niepaństwowym

W niemieckim kraju związkowym Turyngia jest przeszło 220 tys. prywatnych i samorządowych właścicieli lasów, posiadających łącznie ok. 40% powierzchni leśnej landu. Przeciętna obliczeniowa wielkość tych dwóch typów posiadłości leśnej wynosi jednak zaledwie 1 ha – to okoliczność, która absolutnie nie sprzyja efektywnemu gospodarowaniu.

M.in. w celu stymulowania rozwoju powiązań kooperacyjnych typu sieciowego w leśnictwie prywatnym i samorządowym, władze Turyngii stworzyły internetowy portal dla właścicieli lasów. W powiązaniach sieciowych, kreowanych za pośrednictwem Internetu, upatruje się jedną z możliwości przezwyciężenia skutków ogromnego rozdrobnienia niepaństwowej własności leśnej. Platforma internetowa dla właścicieli lasów, administrowana przez przedsiębiorstwo państwowe Lasy Turyngii, ma również służyć promowaniu zrzeszeń leśnych, w tym także spółdzielni leśnych. Jest ona oczywiście także źródłem fachowej wiedzy leśnej i porad z zakresu wyceny lasu i pozyskiwania środków subwencyjnych.

Źródło: http://www.forstpraxis.de

Europa
Więcej inwazyjnych patogenów leśnych

Naukowcy prowadzący badania nad zagrożeniem europejskich lasów ze strony nierodzimych organizmów patogennych stwierdzili gwałtowną intensyfikację napływu inwazyjnych patogenów leśnych, począwszy od lat 90. XX wieku. Obecnie jedną z głównych dróg zawlekania nowych chorób do Europy jest transport żywych roślin wraz z ziemią. W wyniku hybrydyzacji międzygatunkowej, związanej z krzyżowaniem się blisko spokrewnionych, ale dotychczas geograficznie odizolowanych organizmów chorobotwórczych, powstają wyjątkowo żywotne patogeny, które mogą wykorzystywać różnych gospodarzy.

Zespół naukowców pracujących w ramach projektu badawczego ISEFOR zgromadził dane dotyczące inwazji 124 obcych patogenów leśnych, pochodzące z 20 państw europejskich. Naukowcy ostrzegają w szczególności przed zagrożeniami, jakie niesie dla lasów handel sadzonkami ozdobnych gatunków drzewiastych.

Źródło: www.cepf-eu.org

Opr. A.S.

Z zagranicy 4/2014

Europa EUSTAFOR i CEPF przeciw prawu kaskadowemu Europa Projekt SIMWOOD Francja Lasy samorządowe w Europie Turyngia, Niemcy Komasacja prywatnych gruntów leśnych Normal 0 21 false false false PL X-NONE X-NONE /* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:Standardowy; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-noshow:yes; mso-style-priority:99; mso-style-parent:”””; mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; mso-para-margin:0cm; mso-para-margin-bottom:.0001pt; mso-pagination:widow-orphan; font-size:10.0pt; font-family:””Times New Roman””,””serif””;}”

Europa
EUSTAFOR i CEPF przeciwprawu kaskadowemu

Europejski Związek LasówPaństwowych (EUSTAFOR) i Konfederacja Europejskich Właścicieli Lasów (CEPF)oraz inne organizacje reprezentujące sektor leśny, rolnictwo i branżę produkcjienergii z biomasy sprzeciwiają się nadaniu charakteru obligatoryjnego zasadziekaskadowego użytkowania surowca drzewnego. Miałoby się tak stać przezwprowadzenie specjalnej unijnejregulacji prawnej.W unijnej debacie natemat gospodarki leśnej i produkcji energii z biomasy pojawił się nowy wątek:prawne zobligowanie użytkow ników surowca drzewnego do jego wykorzystywania wokreślonym porządku priorytetowym, zgodnym z zasadą kaskady. EUSTAFOR i CEPF wpełni popierają racjonalne użytkowanie surowców, ale uważają, że zasada kaskadynie powinna być obligatoryjna. Ich zdaniem brak jest ekonomicznych ipraktycznych przesłanek dla założenia, że prawo kaskadowe będzie promowałozrównoważone użytkowanie surowca drzewnego. Rozstrzyganie przez instytucjonalnyaparat UE o tym, który sposób wykorzystania drewna jest racjonalny, a którynie, jest sprzeczne z ideą gospodarki rynkowej. Ponadto bardzo niejasna jestkwestia praktycznego funkcjonowania prawa kaskadowego.EUSTAFOR to organizacjareprezentująca państwowe gospodarstwa leśne w UE, założona w maju 2006 r. przezAustriackie Lasy Związkowe SA (ÖBf), fińskie Państwowe Gospodarstwo Leśne„Metsähallitus”, francuski Centralny Urząd Leśny (ONF) i Łotewskie LasyPaństwowe SA (LVM). Obecnie EUSTAFOR zrzesza blisko 30 państwowych gospodarstwleśnych z 20 krajów, zatrudniających w sumie ok. 100 tys. pracowników.Dyrektorem wykonawczym EUSTAFOR jest Piotr Borkowski, który wcześniej pełniłodpowiedzialne funkcje m.in. w DGLP, warszawskiej Jednostce ŁącznikowejMinisterialnej Konferencji Ochrony Lasów w Europie i w MinisterstwieŚrodowiska. Jednym z członków ośmioosobowego prezydium EUSTAFOR jest dyrektorgeneralny LP Adam Wasiak.CEPF to zjednoczenie narodowych zrze szeńwłaścicieli lasów w Europie, sięgające swoimi początkami 1961 roku.Reprezentuje ono interesy leśnictwa prywatnego. Wśród 22 oficjalnych członkówCEPF nie ma jak dotąd Polskiego Związku Zrzeszeń Leśnych (PZZL).Źródło: www.cepf-eu.org 

Dyrektor generalny LP Adam Wasiak jest jednym z ośmiu członków prezydium EUSTAFOR (Fot. UZ)

 

Europa
Projekt SIMWOOD

Możliwości zrównoważonego użytkowanialasów, zwłaszcza prywatnych, nie są w UE w pełni wykorzystywane. Jednocześniecoraz trudniej jest zaspokoić wzrastające zapotrzebowanie na tworzywowy ienergetyczny surowiec drzewny. W listopadzie 2013 r. rozpoczęła się realizacjaunijnego projektu SIMWOOD (Sustainable Innovative Mobilisation of Wood). Jejcel to efektywne wykorzystywanie rezerw zasobów drzewnych i w konsekwencji tworzenienowych miejsc pracy. W ramach projektu opracowywana jest m.in. interaktywna,ogólnoeuropejska platforma informacyjna Mobiliser. Ma ona udostępniaćwłaścicielom lasów, leśnikom i przedsiębiorcom leśnym informacje o zalecanychdla danego regionu rozwiązaniach technologicznych i technicznych. W realizacjiprojektu SIMWOOD uczestniczy w sumie 28 podmiotów m.in. z: Belgii, Finlandii,Francji, Hiszpanii, Holandii, Irlandii, Niemiec, Portugalii, Słowenii, Szwecjii Wielkiej Brytanii. Optymalizacja użytkowania zasobów drzewnychanalizowana jest w 14 regionach modelowych, wybranych w różnych częściachEuropy.W 2030 r. europejskie zapotrzebowanie natworzywowy surowiec drzewny osiągnie prawdopodobnie poziom 853 mln m3, azapotrzebowanie na drewno energetyczne – 585 mln m3. Zapewnienie takich ilościsurowca to wielkie wyzwanie dla gospodarki leśnej w Europie.
Źródło: www.nbforest.info;www.forstpraxis.de 


Francja
Lasy samorządowe w Europie

Europejska Federacja Właścicieli LasówSamorządowych (FECOF) zorganizowała we wrześniu 2013 r. w Strasburgu spotkaniepoś więcone roli lasów samorządowych w Unii Europejskiej. Lovisa Lillihhöök,reprezentantka Komisji Europejskiej, przedstawiła możliwości subsydiowaniagospodarstw leśnych w ramach PROW w latach 2014–20. Przedstawiciele FECOFzwrócili uwagę na zadziwiający fakt, że na poziomie UE nie ma do tej porydostępnych solidnych danych statystycznych o lasach samorządowych. Ponadto poruszyliproblem nadmiernej reprezentacji lasów samorządowych w obszarach sieci Natura2000 przy jednoczesnym braku płatności wyrównawczych.Źródło: www.forstpraxis.de 


Niemcy
Alejowe uprawy współrzędne

Naukowcy z Politechniki Brandenburskiej wChociebużu prowadzą badania nad zakładaniem alejowych upraw współrzędnych.Uprawy zakładane są na gruntach rolnych i stanowią element adaptacji do zmianklimatu (przeciwdziałają erozji gleb związanej z wydłużającymi się okresamisuszy). Alejowe uprawy współrzędne to jedna z form agro leśnictwa. Ichwyróżnikiem jest przeplatanie się pasów upraw rolnych z pasami upraw roślindrzewiastych. Uprawy roślin drzewiastych mogą być źródłem surowca zarównoenergetycznego, jak i tworzywowego. Jako surowiec energetyczny mogą być wykorzystywanenp. takie drzewa jak topola, wierzba i robinia. Cykl produkcji drewna możetrwać 3–6 lat.Alejowe uprawy współrzędne wymagająstosunkowo wysokich nakładów inwestycyjnych. Ponadto oznaczają redukcjępowierzchni gruntów ornych. Jednak w perspektywie długookresowej bilansekologiczno-ekonomiczny wypada pozytywnie. – System alejowych upraw współrzędnych jestnie tylko strategią dostosowywania się rolnic twa do zmian klimatu, leczrównież opłacalną metodą produkcji energii z biomasy – twierdzi dr Dirk Freese,kierownik programu badawczego. Fundusze programu sięgają 18 mln euro.
Źródło: www.forstpraxis.de 


Turyngia, Niemcy
Komasacja prywatnych gruntów leśnych

W jednym z powiatów w niemieckim krajuzwiązkowym Turyngia rozpoczęła się realizacja pilotażowego projektu komasacjiprywatnych gruntów leśnych w celu umożliwienia użytkowania rosnących tam lasów.– Surowiec drzewny w znacznym stopniu stymuluje kreowanie wartości produkcjiregionów wiejskich. Obecnie jednak mamy w Turyngii ok. 50 tys. ha lasów prywatnych,które praktycznie nie są użytkowane z uwagi na rozdrobnienie i niejasneuregulowanie struktury własnościowej – wyjaśnia Roland Richwien, sekretarzstanu w Ministerstwie Środowiska Turyngii. W ramach komasacji gruntów leśnychplanowane jest również utworzenie spółdzielni leśnej. Lasy prywatne stanowią40% wszystkich lasów Turyngii.
Źródło: www.forstpraxis.de

Opr. A.S.  

Z zagranicy 12/2014

Stany Zjednoczone Partnerstwo na rzecz ochrony mamutowców  Wielka Brytania 50-letnia prognoza podaży drewna krajowego Austria Lasy państwowe zbyły udziały Mayr-Melnhof Austria Maleje liczba gospodarstw rolnych i leśnych Badenia-Wirtembergia, Niemcy Turbiny wiatrowe w lasach państwowych

Stany Zjednoczone
Partnerstwo na rzecz ochrony mamutowców

Fot. www.flickr.com.Frank Kovalchek

W nieziemsko wyglądającym lesie mamutowcówolbrzymich w Parku Narodowym Yosemite w Kalifornii rozpoczynają się pracemające na celu naprawę dawnych błędów. Uzbrojeni w młoty pneumatyczne robotnicymają rozebrać drogę i parking, które znajdują się w obrębie drzewostanu.

Przedsięwzięcie, którego koszty sięgają 36 mln dol., obejmuje także rozbiórkęsklepu z pamiątkami, likwidację trasy objazdów turystycznych i, w zamian za to,wybudowanie nadziemnych szlaków pieszych. Szlaki z jednej strony zapewniąspotęgowanie wrażeń z pobytu w lesie mamutowców, a z drugiej – lepszą ochronęjednych z najstarszych, największych i najpiękniejszych organizmów na Ziemi(gigantyczne drzewa o pniach koloru cynamonu mają blisko 2 tys. lat).

Służba Parków Narodowych StanówZjednoczonych przeznaczyła na przedsięwzięcie ok. 8 mln dol. Podobną kwotęamerykański Federalny Zarząd Dróg Publicznych wydatkuje na rozbudowę parkingupołożonego poza lasem, na południowym obrzeżu parku, oraz remont drogidojazdowej. Większość kosztów (20 mln euro) pokryje fundacja YosemiteConservancy – niezarobkowa organizacja ochrony przyrody z siedzibą w SanFrancisco.

W Stanach Zjednoczonych organizacjepozarządowe przeznaczają miliony dolarów na wspieranie parków narodowych izapewniają wolontariuszy, którzy wyręczają służbę parkową w wielu pracach. W2014 r. budżet Służby Parków Narodowych, która ma w swojej pieczy 401 parkównarodowych, obiektów pomnikowych (krajobrazowych i historycznych), pól bitewnychi innych cennych obszarów, wynosi 2,98 mld dol. A jest to najmniejsza suma wokresie ostatnich pięciu lat! – Ponieważ nasz budżet zmalał, nie jesteśmy wstanie wykonać tego, co uważamy za konieczne – mówi Jonathan Jarvis, dyrektorsłużby. Maleje też liczba pracowników parków: z 5139 zatrudnionych w 2005 r.pozostało dziś w całych Stanach Zjednoczonych 4929 osób.

Park Narodowy Yosemite, położony nazachodnich stokach gór Sierra Nevada, obejmuje obiekt przyrodniczy MariposaGrove – jeden z niewielu na świecie naturalnych lasów tworzonych przezmamutowce olbrzymie. Stan tego siedliska nie jest obecnie niestety najlepszy,co jest wynikiem wcześniejszych błędów. Przez całe ludzkie pokoleniagigantyczne drzewa znosiły kaprysy człowieka. W pniach niektórych egzemplarzywydrążono tunele dla rozrywki turystów. Wybudowano parking na 115 samochodów idrogę, nie zwracając uwagi na to, że nawierzchnia utwardzona zaburza gospodarkęwodną drzew. Przez sto lat służba parkowa gasiła pożary, zanim zdobyła wiedzę otym, że mamutowce olbrzymie, mające korę odporną na ogień, potrzebują pożarzyskdo naturalnego odnawiania się.

Organizacja Yosemite Conservancy przekazujecorocznie parkowi Yosemite 5–10 mln dol. Opłaca również architektówkrajobrazowych, którzy tworzą nową wizję lasu Mariposa Grove. Roczny budżetParku Narodowego Yosemite to kwota rzędu 80–90 mln dol. Składają się na niąwpływy ze sprzedaży biletów wstępu, federalne dotacje celowe i dobrowolnewsparcie finansowe.

Źródło:www.nytimes.com

Wielka Brytania
50-letnia prognoza podaży drewna krajowego

Brytyjska Komisja Leśna opublikowała podkoniec kwietnia 50-letnią prognozę potencjalnego rozmiaru pozyskania drewna wlasach Wielkiej Brytanii. Opracowanie to ma duże znaczenie dla kształtowaniapolityki leśnej i dla planowania rozwoju branży leśno-drzewnej. – Prognozę50-letnią przygotowaliśmy po raz pierwszy, odpowiadając na zapotrzebowaniezgłaszane przez branżę – przyznaje Peter Weston, szef działu inwentaryzacji iprognoz Komisji Leśnej. Opracowanie prognostyczne, na które składają się dwadokumenty: „50-Year Forecast of Softwood Availability” i „50-Year Forecast ofHardwood Availability” (pierwszy dokument dotyczy drewna iglastego, drugi –liściastego), dostępne jest na stronie internetowej Komisji Leśnej.

Źródło: www.forestry.gov.uk

Austria
Lasy państwowe zbyły udziały Mayr-Melnhof

Austriackie Lasy Związkowe SA (ÖBf)sprzedały swoje udziały mniejszościowe (25,1%) w koncernie drzewnymMayr-Melnhof Holz Holding. Udziały nabył właściciel większościowy – spółkaFranz Mayr-Melnhof Saurau Industrie Holding. Powodem wycofania się ÖBf zkoncernu Mayr-Melnhof były różnice w strategiach rozwoju obu podmiotów.

Spółka akcyjna ÖBf, zatrudniająca ok. 1200pracowników, gospodaruje w austriackich lasach państwowych. W zarządzie ÖBfznajduje się 511 tys. ha lasów, w tym 347 tys. ha lasów gospodarczych. W 2012r. spółka ÖBf zanotowała przychody na poziomie 237 mln euro.

Działający w skali międzynarodowej koncernMayr-Melnhof zajmuje się przemysłowym przerobem drewna i sprzedażą wyrobówdrzewnych. W 2012 r. zanotował przychody rzędu 526 mln euro, zatrudniając 1700pracowników.

Źródło: www.bundesforste.at

Austria
Maleje liczba gospodarstw rolnych i leśnych

Zgodnie ze wstępnymi wynikamiubiegłorocznej inwentaryzacji struktury agrarnej Austrii, w państwie tym jest wsumie 167,5 tys. gospodarstw rolnych i leśnych. W stosunku do poziomu z 2010 r.liczba gospodarstw zmniejszyła się o 3%. W 1995 r., gdy Austria przystąpiła doUnii Europejskiej, było tam jeszcze 239,1 tys. takich gospodarstw. Od tamtegoczasu spadek osiągnął więc poziom 30%. W okresie ostatnich 10 lat liczbagospodarstw zmniejszyła się o 12%. Zmiany austriackiej struktury agrarnejprzebiegają w kierunku wzrostu wielkości gospodarstw.

Źródło: www.forstpraxis.de


Badenia-Wirtembergia, Niemcy
Turbiny wiatrowe w lasach państwowych

– Gospodarstwo Krajowe ForstBW rozkręcapromocję zlokalizowanych w lasach państwowych powierzchni sprzyjającychwykorzystaniu energii wiatru. Tym samym podejmuje się roli jednego z motorówzwrotu energetycznego ku źródłom odnawialnym – mówi Alexander Bonde, ministerobszarów wiejskich w rządzie krajowym Badenii-Wirtembergii.

                                                  Fot. www.wikipedia.de
                         Na 25 powierzchniach wydzierżawionych przez ForstBW stanie 120 wiatraków
                

Do tej pory gospodarstwo ForstBWwydzierżawiło 25 powierzchni, na których ma powstać przeszło 120 wiatrowychinstalacji energetycznych. Na potrzeby oceny ofert potencjalnych dzierżawcówopracowano specjalną procedurę, która opiera się na badeńsko-wirtemberskichprzepisach dotyczących energetyki wiatrowej i kryteriów przetargowych. Przepisyte stanowią, że w przetargach na dzierżawę gruntów państwowych pod turbinywiatrowe jako kryteria oceny ofert należy stosować także opinię obywatelimieszkających na przyległych terenach oraz poziom kreowania wartości dodanejdla lokalnej i regionalnej gospodarki.

– Rozwoju energetyki wiatrowej niehamuje także ochrona przyrody i ochrona gatunkowa – dodaje minister. Proceduraprzetargowa uwzględnia bowiem także aspekty ekologiczne.

Badenia-Wirtembergia jest jednym z wieluniemieckich krajów związkowych, których władze popierają lokalizowanie turbinwiatrowych w lasach państwowych. Odmienne stanowisko reprezentują władze landuTuryngia, które uważają, że las powinien pozostać wolny od wiatrowychinstalacji energetycznych.

Źródło: www.forstpraxis.de

Opr. A.S.

Z zagranicy 20/2014

Ukraina Na wschodzie płoną lasy Szwecja 20% lasów państwowych obszarami chronionej przyrody  Łotwa Wyniki finansowe LVM w 2013 roku   Szwecja Odnowiony certyfikat FSC dla Södry

Ukraina
Na wschodzie płoną lasy

Trwająca pół roku wojna na wschodzie krajuniesie zniszczenia nie tylko w miastach. Ostrzał artyleryjski powoduje takżepożary lasu, których w trakcie walk nie sposób gasić. Akcje gaśniczeograniczają miny, którymi blokuje się możliwość przemieszczania wojsk podrogach leśnych. Wreszcie ukraińscy leśnicy obawiają się separatystów. Pewnąmożliwość dają „zielone korytarze”, udostępniane przez siły ukraińskie naodbitych terenach.

– Na terenie Nadleśnictwa Krasnyj Łyman,gdzie trwały działania wojenne, trzeba będzie odnowić ok. 800 ha. WNadleśnictwie Słowiańsk – 65 ha – mówi Wiktor Storożenko, naczelnik obwodowegourzędu leśnego w Doniecku. – A przecież walki jeszcze trwają… Pełnego obrazusytuacji jeszcze nie znamy, ale na pewno setki hektarów lasu będziemy musieliposadzić od nowa.

Leśnicy z nadleśnictwa krasnołymańskiegowspółpracują blisko z siłami rządowymi, które informują o obszarachzaminowanych i toczących się walkach. Akcje gaśnicze podejmowane są wyłącznie wporozumieniu z wojskiem. Jednak szanse, by szybko odnowić spalone lasy, sąniewielkie. Wojna pochłania ogromne środki, których nie starcza na inwestycje wleśnictwie.

Wschodnie obwody Ukrainy są niezbytlesiste. Największe kompleksy leśne występują w lewobrzeżnej części dolinyrzeki Doniec, przepływającej na północ od Słowiańska i Ługańska. W ObwodzieDonieckim stosunkowo dużo w ostatnich latach zalesiano, po przeszło 2 tys. harocznie.

Źródło: „Lisovyj Visnyk” 9/2014

Szwecja
20% lasów państwowych obszarami chronionejprzyrody

Szwedzkie lasy państwowe (3,1 mln ha)znajdują się w zarządzie niegiełdowej spółki akcyjnej Sveaskog, którejwyłącznym właścicielem jest państwo szwedzkie. Generalną zasadą szwedzkiegomodelu leśnictwa jest wielofunkcyjność i łączenie w różnych kombinacjachochrony przyrody z funkcjami produkcyjnymi. Jednocześnie, zgodnie ze strategiąSveaskogu, 20% lasów rosnących poniżej piętra reglowego stanowi obszarychronionej przyrody. Lasy górskie są w przeszło połowie całkowicie wyłączone zużytkowania.

                  Fot. www.en.wikipedia.org
W lasach zarządzanych przez Sveaskog nie stosuje się klasycznych rębni zupełnych – na powierzchni pozostaje ok. 9% drzewostanu

20% cel w zakresie transformowania lasów wobiekty chronionej przyrody osiągany jest zasadniczo trzema drogami, amianowicie przez: wyłączanie lasów gospodarczych z użytkowania, tworzenie tzw.ekoparków i pozostawianie do naturalnego rozwoju mniejszych fragmentów lasówgospodarczych. Obecnie lasy wyłączone z użytkowania zajmują łączniepowierzchnię 300 tys. ha. Ekoparki to duże kompleksy leśne, w których absolutnypriorytet ma ochrona przyrody i które stanowią ogniska bioróżnorodności wstosunku do obszarów przyległych. Łączna powierzchnia 36 ekoparków utworzonychprzez Sveaskog wynosi 175 tys. ha. Lasy wyłączone z użytkowania i ekoparkistanowią w sumie ok. 12,5% szwedzkich lasów państwowych. Fragmenty lasówgospodarczych, pozostawiane do naturalnego rozwoju ze względów przyrodniczych,zajmują łącznie powierzchnię blisko 250 tys. ha, co stanowi ok. 7,5% lasówpaństwowych.

W lasach Sveaskogu nie stosuje się rębnizupełnej w formie pełnej. Na zrębach pozostawia się przeciętnie 9% drzewostanu.W celu wzmagania bioróżnorodności lasów gospodarczych pozostawia sięprzeciętnie 36 starych drzew na hektar odnawianej powierzchni.

W 2013 r. szwedzkie lasy państwowewygospodarowały zysk operacyjny w wysokości 1,17 mld SEK (ok. 549 mln zł;wartość bez uwzględnienia przyrostu wartości aktywów leśnych). Na koniec rokuzatrudniały 693 osoby.

Źródło: www.sveaskog.se


Łotwa
Wyniki finansowe LVM w 2013 roku

Łotewskie Lasy Państwowe SA (LVM)zanotowały przychody rzędu 182 mln łatów (1 LVL to ok. 1,42 euro) i zysk operacyjnyw wysokości 51 mln LVL. Podatek CIT osiągnął poziom 10 mln LVL. W maju 2014 r.spółka wypłaciła państwu łotewskiemu dywidendę za 2013 r. w wysokości 54 mlneuro (od 1 stycznia 2014 r. Łotwa należy do strefy euro). W przeliczeniu najeden ha lasu łotewska dywidenda leśna wynosi 34 euro (ok. 142 zł). Dlaporównania: tegoroczne świadczenie dywidendowe PGL LP (800 mln zł) oznaczaobciążenie rzędu 110 zł/ha lasu. Łotewskie Lasy Państwowe nie otrzymały w 2013r. żadnych dotacji państwowych i unijnych.


Miąższościowy rozmiar sprzedaży surowcadrzewnego sięgnął 5,99 mln m3 przy przyroście rocznym równym 12 mln m3.Największy udział w całkowitej ilości sprzedanego drewna okrągłego (4,8 mln m3)miały sortymenty drewna tartacznego iglastego (ok. 50%) i papierówki (ok. 30%).Oprócz wyrobionego surowca drzewnego (drewno okrągłe i zrębki energetyczne)spółka sprzedaje drewno na pniu (ok. 14% całkowitego wolumenu sprzedaży).

W zarządzie spółki akcyjnej LVM znajdujesię 1,62 mln ha gruntów państwowych, w tym 1,59 mln ha lasów. Wyłącznymwłaścicielem spółki jest Republika Łotwy, reprezentowana przez MinisterstwoRolnictwa. Firmą kieruje czteroosobowy zarząd. W strukturze ŁotewskichLasów Państwowych wyodrębnione są trzy autonomiczne jednostki, które zajmująsię osobnymi zakresami działalności (zagospodarowanie lasu, infrastrukturaleśna i pozyskanie/dostawy drewna). Spółka LVM zatrudnia ok. 980 pracowników.Kobiety stanowią 35% personelu.

Zgodnie ze strategią LVM ochrona przyrodyjest priorytetowym celem zagospodarowania 20% gruntów spółki. Na pozostałymobszarze prowadzona jest wielofunkcyjna gospodarka leśna, przy czym lasy oszczególnych funkcjach rekreacyjnych i ochronnych zajmują łącznie powierzchnię180 tys. ha.

Źródło: www.lvm.lv

Szwecja
Odnowiony certyfikat FSC dla Södry

Södra, gospodarcze zrzeszenie właścicielilasów w południowej Szwecji, odnowiła swój certyfikat FSC na następne 5 lat. –Jesteśmy dumni z dokonań wszystkich naszych członków i pracowników etatowych wzakresie utrzymywania wysokiego poziomu gospodarki leśnej pod względem zarównoekonomicznym, jak i ekologicznym. Ten certyfikat jest wyrazem uznania dlanaszej pracy – mówi Håkan Larsson (na zdj.), dyrektor ds. gospodarki leśnej wSödrze. Spełniając wymagania certyfikacji wg standardów FSC, członkowie Södry wyłączyli z użytkowania przeciętnie 8% swoich lasów dla celów ochrony przyrody.W odnawianych lasach gospodarczych pozostawiają martwe drewno, stare drzewa imałe ekosystemy o dużych walorach przyrodniczych.

     Członkowie Södry mają możliwość wyboru systemu certyfikacji – wg FSC lub PEFC
               
Fot. www.sodra.com/K. Milsson Fot. www.sodra.com/J. Andersson


Södra oferuje swoim członkom (a jest nimi 50,8tys. prywatnych właścicieli lasów, mających w sumie 36 tys. posiadłości leśnycho łącznej powierzchni 2,36 mln ha) możliwość certyfikacji leśnej zarówno wsystemie FSC, jak i w systemie PEFC. Certyfikacja FSC obejmuje 19 tys.posiadłości o łącznej powierzchni przeszło 1,4 mln ha, certyfikacja PEFC – 22tys. posiadłości o łącznej powierzchni 1,7 mln ha (część lasów podlegapodwójnej certyfikacji).

Źródło: www.sodra.com

Opr. A.S.

Z zagranicy 5/2014

Finlandia Aktywizujący system podatkowy zamiast subsydiów dla lasów prywatnych? Szkocja, Wielka Brytania Szczegółowa mapa lasów rodzimych Niemcy Kontraktowa ochrona przyrody w leśnictwie

Finlandia
Aktywizujący system podatkowy zamiast subsydiów dla lasów prywatnych?

Harri Hänninen, kierownik Akademii Leśnej dla Decydentów prowadzonej przez Fińskie Towarzystwo Leśne, uważa, że po okresie przejściowym państwo fińskie powinno zaprzestać wypłacania subsydiów stymulujących produkcję drewna w lasach prywatnych. Ich miejsce powinien zająć system podatkowy aktywizujący prywatną gospodarkę leśną.

                Fot. RaZ

Dyskusja o subsydiach dla prywatnych właścicieli lasów jest częścią debaty na temat planowanej, gruntownej reformy polityki leśnej w Finlandii. Fińscy właściciele lasów prywatnych otrzymują rocznie ok. 90mlneuro subsydiów na wykonywanie leśnych czynności gospodarczych i ochronę przyrody. W tym przeszło 60mln euro asygnowanych jest na zabiegi hodowlane i pielęgnacyjne (kwota ta odpowiada 1/6 całkowitych kosztów tych zabiegów), ok. 20mln euro – na pozyskiwanie drewna energetycznego, niecałe 10mln euro – na ochronę przyrody i środowiska leśnego. Subsydia otrzymywane przez właścicieli lasów prywatnych stanowią ok. 4% ich dochodów brutto (od 2012 r. podlegają opodatkowaniu).

Wypłacanie subsydiów na wykonywanie leśnych czynności gospodarczych jest w Finlandii przedmiotem krytyki ze strony niektórych interesariuszy leśnictwa. Krytycy twierdzą, że we współczesnych warunkach ekonomicznych fińskie gospodarstwa leśne powinny być rentowne bez subsydiów. Ponadto uważają, że subsydia jedynie „tuczą” zrzeszenia właścicieli lasów, blokują stosowanie efektywnych metod zagospodarowania lasu i przyczyniają się do tego, że papierówka użytkowana jest jako drewno energetyczne.

Wyniki stosownych badań naukowych wykazują jednak, że subsydia rzeczywiście stymulują aktywność właścicieli lasów w zakresie gospodarki leśnej. Z drugiej strony trzeba jednak przyznać, że ocena efektów subsydiów jest bardzo trudnym przedmiotem badań. Do skuteczności subsydiów leśnych sceptycznie nastawione jest fińskie Ministerstwo Finansów. Obecny stan finansów publicznych państwa fińskiego sprawia, że kwestia opieki nad dziećmi i seniorami jest dla Finów zdecydowanie ważniejsza niż subsydia leśne.

Alternatywą dla subsydiów na wykonywanie czynności gospodarczych w lasach prywatnych jest reforma systemu podatkowego. Przykładem może być tutaj Szwecja, która praktycznie nie stosuje żadnych subsydiów dla właścicieli lasów prywatnych poza subwencjami związanymi z ochroną przyrody i bioróżnorodności. Szwedzi zaprzestali wypłacania subsydiów stymulujących produkcję drewna 20lat temu. Jednocześnie obniżyli podatki i opłaty związane z prowadzeniem gospodarki leśnej. Należy tu jednak zaznaczyć, że w Szwecji trzebieże są tradycyjnie wykonywanie w znacznie większym zakresie niż w Finlandii, toteż subwencyjny instrument stymulacyjny nie był w tym przypadku specjalnie potrzebny. Poza tym szwedzkie pozyskanie drewna stanowi większy odsetek przyrostu rocznego, co również podyktowane jest tamtejszą tradycją.

Szwedzki system podatkowy jest diametralnie odmienny od fińskiego. W Szwecji gospodarka leśna traktowana jest pod względem podatkowym jak działalność gospodarcza, a w Finlandii – jak generowanie dochodów kapitałowych. Jussi Leppänen, jeden z autorów analiz przygotowanych przez Fiński Instytut Badawczy Leśnictwa (Metla), zaleca fińskim decydentom skarbowym dokładne przestudiowanie szwedzkiego modelu podatkowego w zakresie odnoszącym się do gospodarki leśnej.

W ramach szwedzkiego PROW udzielane są trzy rodzaje wsparcia finansowego, a mianowicie subsydia:

1. na zwiększenie udziału gatunków drzew liściastych w drzewostanach;

2. na ochronę i wzmaganie bioróżnorodności lasów;

3. na szkolenia mające na celu podniesienie konkurencyjności gospodarstw leśnych i stymulowanie ich zrównoważonego rozwoju.

Do tego dochodzą dwa specyficzne szwedzkie instrumenty subwencyjne, które mają na celu ochronę przyrody i dziedzictwa kulturalnego (program NOKÅS i fundusz promocji gatunków drzew liściastych).

W Polsce praktycznie nie ma kompleksowego systemu programów finansowego wsparcia działań gospodarczych i ochronnych w lasach prywatnych, i to pomimo że ich stan jest powszechnie krytykowany. Brak takiego systemu przekłada się w określonym stopniu na niski poziom wydatków państwa na hektar powierzchni leśnej. Niestety, niektórzy reprezentanci leśników z PGL LP zdają się uznawać to za powód do chwalenia się w Europie.

Źródło: www.forest.fi

Szkocja, Wielka Brytania
Szczegółowa mapa lasów rodzimych

Paul Wheelhouse, minister środowiska w szkockim rządzie, przedstawił w lutym 2014 r. pierwszą kompletną mapę lasów rodzimych Szkocji wraz z odpowiednią bazą danych. Mapa ta jest rezultatem ośmioletnich prac inwentaryzacyjnych przeprowadzonych przez Komisję Leśną Szkocji. Za lasy rodzime uznawane są w Szkocji lasy tworzone wyłącznie lub niemal wyłącznie przez gatunki rodzime dla danego obszaru.

                   Fot. www.forestry.gov.uk

Inwentaryzacja lasów rodzimych Szkocji była najbardziej kompleksową inwentaryzacją ekologiczną, jaka kiedykolwiek została przeprowadzona w Wielkiej Brytanii i bodaj pierwszą tego typu w Europie. Ogólnodostępna baza danych zawiera szczegółowe informacje o wszystkich szkockich lasach rodzimych oraz lasach posadzonych na siedliskach lasów prastarych (siedliska porośnięte lasami od co najmniej kilku wieków).

Lasy rodzime stanowią 22,5% lasów Szkocji. 46% lasów rodzimych wykazuje stan zadawalający pod względem bioróżnorodności. Inwentaryzacja wykazała, że największym zagrożeniem dla zdrowotności i zdolności regeneracyjnej lasów rodzimych jest intensywne zgryzanie przez jeleniowate.

Źródło: www.forestry.gov.uk

Niemcy
Kontraktowa ochrona przyrody w leśnictwie

W Niemczech poważną alternatywą dla administracyjnej ochrony przyrody jest budząca mniej kontrowersji kontraktowa ochrona przyrody. O ile jednak w rolnictwie wolumen kontraktowej ochrony przyrody sięga u naszych zachodnich sąsiadów 700mlneuro rocznie, o tyle w niemieckim leśnictwie prywatnym ochrona kontraktowa praktycznie nie odgrywa jeszcze żadnej roli. Wykorzystywany jest bowiem tylko ułamek środków subwencyjnych, pozostających do dyspozycji w stosownych funduszach. Dlaczego? Zdaniem prof. Bernharda Möhringa z Uniwersytetu Getyńskiego dzieje się tak dlatego, że w przypadku ochrony kontraktowej w lasach „łata nie jest większa od dziury”. Koncepcja kontraktowej ochrony przyrody mogłaby być z powodzeniem realizowana także w leśnictwie prywatnym, gdyby korzyści ekonomiczne utracone w związku z wypełnianiem zobowiązań kontraktowych były rekompensowane właścicielom lasów z pewną nawiązką.

Źródło: www.forstpraxis.de

Opr. A. S.

Z zagranicy 18/2014

Finlandia Przyszłość badań leśnych Europa Procesowo zorientowana struktura lasów państwowych Hesja, Niemcy Lasy Hesji zakładem pracy przyjaznym rodzinie

Finlandia
Przyszłość badań leśnych

Prof. Risto Seppälä, fiński autorytetnaukowy w dziedzinie leśnictwa, proponuje powołanie rady badań leśnych, którejpodlegałyby wszystkie fińskie instytucje zajmujące się takimi badaniami. Radamogłaby być umocowana przy organizacji Lynet – sieci fińskich instytutówbadawczych z sektora zasobów naturalnych i środowiska przyrodniczego.Propozycja ta spotyka się raczej z chłodnym przyjęciem.

Niezbyt entuzjastycznie nastawiony jest doniej m.in. Taneli Kolström, dyrektor ds. programów badawczych w FińskimInstytucie Badawczym Leśnictwa (Metla). – Zaletą tego rozwiązania mógłby byćklarowniejszy rozdział zadań między różnymi instytucjami – mówi Kolström, alejednocześnie zaznacza: – Istnieją już najróżniejsze struktury kooperacyjne, aponadto o przedmiocie badań decyduje w ostateczności ten, kto zapewniafundusze.

Z kolei za utworzeniem rady badań leśnychopowiada się Hannu Raitio – dyrektor Metli (na zdj.), który został oddelegowanydo kierowania realizacją projektu utworzenia nowego centrum badań w zakresiezasobów naturalnych, prowizorycznie zwanego Instytutem Zasobów Naturalnych wFinlandii (NRIF). Raitio uważa, że rada mogłaby być instrumentemprzeciwdziałającym rozpłynięciu się badań leśnych w nowym centrum badań w zakresiezasobów naturalnych, które ma powstać w wyniku fuzji różnych fińskichinstytutów badawczych, w tym Metli. Zważywszy na ogromne znacznie sektoraleśnego w Finlandii, mogłoby się wydawać, że niebezpieczeństwo deprecjacjibadań leśnych w nowej strukturze jest niewielkie. Niemniej jednak łatwo możedojść do sytuacji, w której wartość każdej dziedziny badań będzie określana napodstawie funduszy, które jest ona w stanie zmobilizować, a nie w oparciu oznaczenie obsługiwanej przez nią gałęzi gospodarki.

Prof. Seppälä obawia się, że marka „Metla”może zniknąć. Obecnie jej popularność w branży leśnej jest o wiele większa odpopularności, jaką w swoich branżach cieszą się pozostałe instytucje, które sąscalane w jedno centrum badawcze. Hannu Raitio zwraca uwagę na aspekt wizerunkumiędzynarodowego: – Wizerunek Metli jest kształtowany przede wszystkim przezjej działalność w ramach Międzynarodowej Unii Leśnych Organizacji Badawczych (IUFRO). Podwzględem badań leśnych jako takich nie mamy się w Finlandii czego wstydzić, alenie możemy też powiedzieć, że jesteśmy powszechnie wzmiankowani w światowychbadaniach leśnych.

Metla zdobyła międzynarodową renomę,organizując Światowy Kongres IUFRO w 1995 roku. Od tego czasu jest liczniejreprezentowana w strukturach IUFRO, niżby to wynikało z wielkości Finlandii czypotencjału jej sektora leśnego. Dlatego Raitio jest szczególnie zaniepokojonyplanami ograniczenia funduszy na międzynarodową współpracę. – Proponujędziałania przeciwne. Powinniśmy np. zwiększyć fundusze stymulujące angażowaniesię w prace Europejskiego Instytutu Leśnego (EFI) w celu zdobycia tam większychwpływów – mówi.

Prof. Seppälä proponuje równieżprzeprowadzanie naboru na stanowiska w sferze badań leśnych w drodze konkursówrozpisywanych na skalę międzynarodową. Taneli Kolström jest w tej sprawie mniejkategoryczny. – Wciąż jest wiele sytuacji, które wymagają od badaczaumiejętności wypowiadania się w języku fińskim, choćby w przypadku transferuwyników badań do praktyki – mówi, ale przyznaje jednak także, że są dziedzinybadań, w których bardzo trudno jest znaleźć fińskich badaczy reprezentującychpoziom doktorski. Uważa, że bardzo ważną kwestią jest znalezienie odpowiedzi napytanie, dlaczego w Finlandii tak trudno jest nadrobić zaległości w praktycznymwykorzystywaniu zdobyczy wiedzy leśnej. – W ciągu stosunkowo krótkiego okresuzwiększyliśmy przyrost naszych lasów o połowę, ale w tym samym czasie Szwedzipodwoili przyrost swoich. Oni potrafili transferować wiedzę do praktyki, my nie– twierdzi Kolström.

Źródło: www.forest.fi

Europa
Procesowo zorientowana struktura lasów państwowych

Państwowe gospodarstwa leśne Finlandii iSzwecji mają strukturę organizacyjną zorientowaną nie funkcyjnie, leczprocesowo. Zasadniczo nie ma więc w nich stanowisk funkcyjnych w rodzajuleśniczego – pracownika odpowiedzialnego za całość wykonawstwa czynnościtechniczno-gospodarczych i ochronnych na stosunkowo małym obszarze. Zadaniapracownicze nie są warunkowane taryfikatorami, lecz wynikają ze specyfikiprocesów stosowanych w gospodarstwie leśnym. W łańcuchu procesów gospodarowaniawyróżnione są dwie–trzy sekwencje procesowe (np. pozyskiwanie/zbyt drewna izagospodarowanie lasu). Na potrzeby sterowania procesami w obrębie danejsekwencji są wyodrębnione strefy terytorialne. W granicach stref terytorialnychoperują pracownicy zajmujący się poszczególnymi procesami. Przy obecnym stopniurozwoju technologii leśnych oraz środków komunikowania i przemieszczania siępracowników, struktura zorientowana procesowo pozwala na znaczną kompresjęetatów w gospodarstwie leśnym.

W fińskim Gospodarstwie Leśnym (Metsätalous– gospodarczy segment Metsähallitusa) 900 osób, w tym zaledwie 300 osób nastanowiskach nierobotniczych, sprawuje pieczę nad 3,6 mln ha lasów. W szwedzkimSveaskogu (3,1 mln ha lasów gospodarczych) zatrudnienie kształtuje się napoziomie 700 osób. Strukturę zbliżoną do modelu nordyckiego mają Łotewskie LasyPaństwowe (1,59 mln ha lasów), w ramach których działają trzy autonomicznejednostki, zajmujące się zagospodarowaniem lasu, infrastrukturą leśną ipozyskaniem/dostawami drewna.

Duża efektywność ekonomiczna strukturyzorientowanej procesowo ujawnia się w finansowych wkładach państwowychgospodarstw leśnych do kas publicznych. Oprócz różnych podatków fińskie,łotewskie i szwedzkie lasy państwowe odprowadziły do budżetów swoich państwdywidendę za rok 2013 w wysokości odpowiednio 120 mln, 54 mln i 52 mln euro.Przy tym gospodarstwa te albo wcale nie korzystają z dotacji państwowych czyunijnych, albo subwencje te są stosunkowo niewielkie (rząd kilku mln euro). Wpaństwowych gospodarstwach leśnych Finlandii, Łotwy i Szwecji priorytetowymcelem zagospodarowania ok. 20% lasów jest ochrona przyrody. Na pozostałejpowierzchni lasów gospodarczych prowadzona jest wielofunkcyjna gospodarkaleśna.

Źródło: www.sveaskog.se, www.metsa.fi,www.lvm.lv



Hesja, Niemcy
Lasy Hesji zakładem pracy przyjaznym rodzinie

W czerwcu 2014 r. Gospodarstwo Krajowe„Lasy Hesji” otrzymało certyfikat zakładu pracy przyjaznego rodzinie.Prorodzinne modele zatrudnienia, elastyczny czas pracy, możliwości pracyzdalnej i indywidualizowanie pracy na niepełnym etacie – wszystkie terozwiązania są z powodzeniem praktykowane w Lasach Hesji.

Prorodzinna polityka kadrowa to tworzeniejak najlepszych warunków do godzenia pracy zawodowej nie tylko z wychowywaniemdzieci, lecz również z opieką nad osobami starszymi, której znaczenie rośnie zuwagi na przemiany demograficzne. Z przemianami tymi wiąże się również kwestiaprzekazywania praktycznej wiedzy zawodowej. – Nasz zakład stoi w obliczu zmianypokoleniowej. Chcemy zabezpieczyć cenną wiedzę praktyczną naszych długoletnichpracowników, umożliwiając im przekazanie jej młodszym koleżankom i kolegom.Dlatego opracowujemy m.in. specjalne koncepcje ochrony wiedzy – mówi Hans-DieterTreffenstädt, kierownik działu kadr w Lasach Hesji.

              Fot. G. Mruczek

Łączeniepracy zawodowej z rodziną to wyzwanie nie tylko dla pracownika, ale i dla pracodawcy. Lasy Hesji od czerwca mają certyfikat pracodawcy przyjaznego rodzinie

Certyfikatowi przyjazności rodziniepatronują minister ds. rodziny i minister gospodarki w niemieckim rządziefederalnym. Audyt odnowieniowy przeprowadzony zostanie po trzech latach.

Gospodarstwo Krajowe „Lasy Hesji” zatrudniablisko 1200 pracowników. Oprócz gospodarowania w lasach państwowych landu Hesja(342 tys. ha) zakres działalności Lasów Hesji, które są organizacją gospodarcząnieposiadającą osobowości prawnej, obejmuje usługowe zagospodarowanie lasówsamorządowych (284 tys. ha) i prywatnych (100 tys. ha) oraz międzynarodowykonsulting leśny.

Źródło: www.hessen-forst.de

Opr. A.S.

Z zagranicy 19/2014

Szwecja Pozyskanie drewna w 2013 roku Irlandia Wyniki finansowe Coillte w 2013 roku Niemcy PEFC krytycznie o podwójnej certyfikacji lasów państwowych Bawaria, Niemcy Modyfikacja subwencji dla leśnictwa niepaństwowego Saksonia Wapnowanie gleb leśnych z powietrza

Szwecja
Pozyskanie drewna w 2013 roku

Zgodnie ze wstępnymi informacjamiszwedzkiej Agencji Leśnej, w 2013 r. pozyskanie drewna w Szwecji osiągnęłopoziom 86,3 mln m3 brutto. Oznacza to 1% wzrost rozmiaru użytkowania szwedzkichlasów w stosunku do roku 2012. Powierzchnia cięć pielęgnacyjnych w najmłodszychdrzewostanach (cięcia bez pobierania użytków drzewnych) wyniosła w 2013 r. łącznie 392 tys. ha. Przyrost rocznyszwedzkich zasobów drzewnych przekracza 120 mln m3.

                                                      Fot. www.skoggstyrelsen.se/M. Ekstrand
         W ub. roku tylko w firmach usług leśnych w Szwecji zatrudnionych było blisko 14 tys. osób

W 2013 r. w większych gospodarstwach leśnych(powyżej 5 tys. ha) i w firmach usług leśnych pracowało w Szwecji odpowiednio 2tys. i 13,9 tys. osób. Kobiety stanowiły 17% pracowników większych gospodarstwleśnych i 4% pracowników firm leśnych.

Źródło: www.skogsstyrelsen.se


Irlandia
Wyniki finansowe Coillte w 2013 roku

W minionym roku przychody irlandzkiego państwowego koncernu leśno-drzewnego Coillte osiągnęły poziom 275,7 mln euro,co oznacza 5% wzrost w stosunku do 2012 roku. Zysk operacyjny wyniósł 40,4 mlneuro (wzrost o 40%). Decyzją rady nadzorczej Coillte w styczniu 2014 r. zostałaodprowadzona do budżetu państwa dywidenda tymczasowa w wysokości 2 mln euro. Owysokości dywidendy ostatecznej zadecyduje rząd. Zobowiązanie podatkowekoncernu (CIT i podatek od rozporządzania środkami trwałymi) sięgnęło 2,9 mlneuro. Standardowa stawka CIT wynosi w Irlandii 12,5%, ale Coillte korzysta zdużej ulgi leśnej. Dotacje celowe kształtowały się na poziomie 662 tys. euro.

Lektura rocznego raportu Coillte napawa optymizmem – w ciągu roku wzrost przychodów koncernu sięgnął 5%, a zysk operacyjny wzrósł o 40%


Oprócz dywidendy finansowej koncernwypracowuje także tzw. dywidendę ekologiczno-społeczną (niekomercyjneświadczenia na rzecz społeczeństwa w zakresie ochrony przyrody i wód, ochronydziedzictwa kulturalnego, rekreacji i stymulowania rozwoju obszarów wiejskich).Niezależni naukowcy oszacowali wartość dywidendy ekologiczno-społecznej Coilltena przeszło 500 mln euro rocznie.

Koncern gospodaruje w lasach państwowychIrlandii (443 tys. ha), przeznaczając 80% swoich nakładów kapitałowych narozwój majątku leśnego. Priorytetowym celem zagospodarowania 20% lasów Coilltejest ochrona przyrody i bioróżnorodności. Ilościowy wolumen sprzedaży surowcadrzewnego kształtuje się na poziomie 2,3 mln m3 rocznie. Oprócz gospodarkileśnej, która w ub. roku wygenerowała 31% przychodów koncernu, w zakresdziałalności Coillte wchodzą różne usługi bazujące na rozporządzaniunieruchomościami gruntowymi (8% przychodów) i produkcja płyt drewnopochodnych(61% przychodów). W 2013 r. sprzedaż na eksport (głównie do Wielkiej Brytanii)stanowiła 59% obrotów koncernu.

Macierzystą firmą koncernu Coillte jestspółka z o.o., należąca w całości do państwa irlandzkiego. W ramach rządowegoprojektu połączenia Coillte ze spółką akcyjną Bord na Mona, który ma na celustworzenie jednej prężnej firmy państwowej, zajmującej się produkcją energii zbiomasy i gospodarką leśną, obie spółki przystąpiły w 2013 r. do tworzeniajoint venture. Wcześniej rząd Irlandii planował również sprzedaż praw dopozyskiwania drewna w lasach państwowych, ale w ub. roku się z tego wycofał.

W 2013 r. koncern Coillte zatrudniał 913osób, w tym 427 pracowników na stanowiskach robotniczych. Przeciętnewynagrodzenie miesięczne wynosiło 4808 euro.

Źródło: www.coillte.ie

Niemcy
PEFC krytycznie o podwójnej certyfikacji lasów państwowych
– W czasach, w których ludzkość poszukujeodpowiedzi na problemy spowodowane zmianą klimatu, wyraźnie objawia się – pilnajak nigdy dotąd – potrzeba znalezienia wspólnego języka przez wszystkich tych,którzy chcą zachować lasy i pomóc ludziom żyjącym z lasów. Tymczasem zdaje sięmieć miejsce coś zupełnie przeciwnego: zamiast współpracować w interesie ogółu,niektóre rządy i organizacje ekologiczne rzucają się ze ślepym zapałem na telasy, które już są chronioneoświadczył William Street, przewodniczący PEFCInternational, na konferencji prasowej, która odbyła się 17 czerwca 2014 r. wBerlinie. Zdaniem Streeta podwójna certyfikacja lasów państwowych jestmarnotrawstwem milionowych kwot publicznych pieniędzy w imię samej ideologii.

Wg standardów PEFC certyfikowanych jest nacałym świecie przeszło 250 mln ha lasów. Na berlińskiej konferencjireprezentanci PEFC zaapelowali do rządów wszystkich państw członkowskich UE owsparcie krajów półkuli południowej w dążeniach do rozwoju systemucertyfikacyjnego, wybranego przez nie z własnej woli.

Źródło:www.forstpraxis.de

Bawaria, Niemcy
Modyfikacja subwencji dla leśnictwa niepaństwowego

W celu przyspieszenia przebudowy bawarskichdrzewostanów w kierunku stabilnych lasów mieszanych minister leśnictwa wrządzie landu Bawaria, Helmut Brunner, zmodyfikował zasady subwencjonowanialasów prywatnych i samorządowych. – Stworzyliśmy skuteczny system bodźców poto, aby jeszcze silniej zmotywować właścicieli gruntów leśnych do pielęgnowaniai użytkowania ich lasów – mówi minister.

Fundusz nowego bawarskiego programusubwencyjnego został wstępnie zasilony kwotą 14,5 mln euro. Przebudowębawarskich drzewostanów utrudnia rozdrobnienie lasów prywatnych – przeszło 2/3wszystkich 700 tys. właścicieli lasów w Bawarii ma posiadłości leśne opowierzchni poniżej 2 ha. Dlatego szczególnie atrakcyjna oferta subwencyjnaskierowana jest teraz do właścicieli małych lasów. W ich przypadku stawkidopłat do pielęgnowania i odnawiania lasu są o 20% wyższe.

Źródło: www.forstpraxis.de


Saksonia
Wapnowanie gleb leśnych z powietrza

W lipcu 2014 r. śmigłowce rozrzuciły nawielu obszarach leśnych Saksonii przeszło 30 tys. ton wapna dolomitowego w celuprzeciwdziałania nadmiernemu zakwaszeniu gleb leśnych. – W Saksonii także w tymroku zainwestowaliśmy ponad 2,5 mln euro w poprawę naszych gleb leśnych. Kosztywapnowania pokrywane są w blisko 90% z unijnych funduszy subwencyjnych.Ochronnym wapnowaniem gleb obejmujemy wszystkie formy własności – lasy prywatnei samorządowe profitują z niego w tym samym stopniu co lasy państwowe – mówiprof. Hubert Braun, dyrektor Gospodarstwa Państwowego „Lasy Saksonii”.

                     Fot. www. commons.wikimedia.org
Na każdy hektar objęty wapnowaniem rozpyla się ok. 3 ton mieszanki węglanu wapnia i węglanu magnezu

Ochronne wapnowanie gleb przeprowadza się wSaksonii od 1986 roku. Pomimo że obecnie z atmosfery zasadniczo nie dostaje sięjuż do saksońskich gleb dwutlenek siarki, to ich biochemia pozostaje poważniezaburzona po dziesiątkach lat intensywnej depozycji tego szkodliwego związku iinnych substancji kwasotwórczych. Dlatego na wybranych terenach rozprowadza sięz powietrza ok. 3 ton wapna na hektar. W tym roku wapnowaniem objęto 5,4 tys.ha lasów państwowych, 3,4 tys. ha lasów prywatnych i 1,5 tys. ha lasówsamorządowych.

Źródło:www.forstpraxis.de

Opr. A.S.

Z zagranicy 17/2014

Niemcy Leśne fundusze inwestycyjne pod lupą Austria Leśne 2014 – piwo z aromatem sosny czarnej Stany Zjednoczone Lasy federalne wspierają lasy samorządowe Australia Aborygeni po raz pierwszy zapytani o zdanie Finlandia Nowy park narodowy

Niemcy
Leśne fundusze inwestycyjne pod lupą

Fundacja Ochrony Lasów TropikalnychOroVerde i Światowa Fundacja Przyrodnicza (GNF), działając przy wsparciuniemieckiego Federalnego Urzędu Ochrony Przyrody (BfN), zweryfikowały ofertylokaty kapitału w zalesieniach i lasach, skierowane głównie do osób prywatnych.Na miejscu oceniono ekologiczne i społeczne aspekty sześciu projektówlokacyjnych, realizowanych w różnych regionach świata. Wynik oceny jestkatastrofalny: niemal we wszystkich przypadkach sadzono gatunki takie jak
teczyna,eukaliptus, sosna i akacja. Nie są to rodzime gatunki badanych obszarów.Warunki pracy przy realizacji projektów na miejscu były wprawdzie na ogółwzorowe, ale za to uwzględnienie interesów lokalnych społeczności pozostawiałowiele do życzenia.

                   Fot. www. pixabay.com/saringib
Stosowanie obcych gatunków roślin (m.in. teczyny) w różnych regionach świata objętych projektami lokacyjnymi OroVerde i GNF to główny zarzut kontroli

– Większość sprawdzanych leśnych funduszyinwestycyjnych nie sprostała przyjętej na siebie odpowiedzialności ekologicznejoraz nie uwzględniła w wystarczającym stopniu społecznych interesów okolicznejludności – mówi prof. Beate Jessel, prezes BfN. – Wiele trzeba jeszczepoprawić, aby leśne fundusze inwestycyjne mogły pełnić funkcję innowacyjnegoźródła finansowania ochrony bioróżnorodności – dopowiada Elke Mannigel,menedżer projektu w organizacji OroVerde.

Źródło: www.forstpraxis.de

Austria
Leśne 2014 – piwo z aromatem sosny czarnej

Sosna czarna została w tym roku wybrana nadostarczycielkę podstawowego dodatku do koneserskiego piwa Leśnego, któreAustriackie Lasy Związkowe SA (ÖBf) produkują od czterech lat we współpracy zmistrzem piwowarskim Axelem Kiesbye. Młode, żywiczne szyszki sosny czarnejzostały zebrane pod koniec czerwca w lasach ÖBf, porastających pasmo górskieLas Wiedeński. – Zielonawe szyszki sosny czarnej nasycone są aromatami o nutachcytrynowej i piniowej. Dodane do zawierającego alkohol piwa, aromaty te stająsię intensywniejsze – wyjaśnia Axel Kiesbye. Leśne 2014 warzone jest jako piwoo zawartości alkoholu 8,2% (obj.), toteż może przez kilka lat dojrzewać wpiwnicy.

                   Fot. www.bundesforste.at/W. Simlinger
Mistrz piwowarski Axel Kiesbye zadbał, by zebrane pod koniec czerwca szyszki sosny czarnej były jak najwyższej jakości

Austriackie Lasy Związkowe, zarządca lasówpaństwowych Republiki Austrii, zaczęły produkować limitowane partie piwaLeśnego w ramach przypadających w 2011 r. obchodów Międzynarodowego RokuLasów. Podstawowym składnikiem do warzenia pierwszego rocznika piwa Leśnegobyły młode pędy jodłowe. W 2012 r. zostały one zastąpione nasionami limby, a w2013 r. – młodymi pędami i szyszkami modrzewia. Leśne 2014 trafi do sprzedażyjesienią.

Źródło: www.bundesforste.at

Stany Zjednoczone
Lasy federalne wspierają lasy samorządowe

W czerwcu br. Służba Leśna StanówZjednoczonych (USFS) przyznała ośmiu społecznościom lokalnym z różnych rejonówUSA subsydia na ochronę lasów w łącznej wysokości 2,3 mln dol. Subsydia zostałyudzielone w ramach specjalnego programu (Community Forest Program), któregocelem jest pomoc samorządom lokalnym, plemionom indiańskim i organizacjomniezarobkowym w realizacji projektów rozwoju lasów wielofunkcyjnych.

USFS jest agencją Departamentu RolnictwaStanów Zjednoczonych, której podstawową misją jest utrzymanie zdrowych,różnorodnych biologicznie i produktywnych lasów federalnych (powyżej 770 tys.km2). Do zadań USFS należy również udzielanie fachowej pomocy stanowym służbomleśnym i właścicielom lasów prywatnych oraz prowadzenie badań leśnych.Począwszy od 1908 r. USFS przekazuje 25% dochodów ze sprzedaży drewna tymjednostkom samorządu terytorialnego, na których obszarze położone są kompleksylasów federalnych. Środki te przeznaczane są głównie na pomoc szkołompublicznym i remonty dróg.

Źródło: www.fs.fed.us


Australia
Aborygeni po raz pierwszy zapytani o zdanie

Organizacja FSC przeznaczyła 3,3 mln dol.na opracowanie specyficznych australijskich standardów gospodarki leśnej,ukierunkowanych na równoważenie interesów społecznych, ekologicznych iekonomicznych. O pomoc w pracach nad nowymi standardami zostali po raz pierwszypoproszeni Aborygeni. – Jako pierwotni właściciele i gospodarze naszych lasówrdzenni Australijczycy są w wyjątkowy sposób związani z tą ziemią oddziesiątków tysięcy lat. Wiele australijskich lasów obejmuje obiekty oznaczeniu kulturowym lub stanowi dla społeczności tubylczych ważny łącznik zich dziedzictwem. Dlatego rdzenni Australijczycy mogą i powinni mieć dziś głosw sprawie zagospodarowania i ochrony naszych lasów – mówi Rowan Foley, Aborygenz klanu Wondunna z plemienia Badtjala.

Źródło: www.theaustralian.com.au

Finlandia
Nowy park narodowy

W czerwcu 2014 r. fiński parlament przyjąłustawę o utworzeniu Parku Narodowego Etelä-Konneveden. Park położony jest wcentralnej części Finlandii. Obejmuje pagórkowate, porośnięte naturalnymi lasamiwybrzeża jeziora Konnevesi. Jego powierzchnia wynosi 1544 ha. Występuje w nimwiele gatunków zagrożonych, których środowiskiem życia są skaliste podłoża irozkładające się drewno.

                    Fot. www.de.wikimedia.org/Kospo75
Utworzony w połowie roku park Etelä-Konnevesi jest 38. parkiem narodowym Finlandii

Pieczę nad fińskimi parkami narodowymisprawuje finansowana z budżetu państwa Służba Dziedzictwa Przyrodniczego,zatrudniająca ok. 600 pracowników. Jako osobno rozliczająca się jednostkawchodzi ona w skład państwowego koncernu leśnego Metsähallitus, obejmującegoteż grupę podmiotów gospodarczych, skupionych wokół Gospodarstwa Leśnego,działającego na zasadach przedsiębiorstwa państwowego. Między Służbąa gospodarczymi podmiotami Metsähallitusa nie ma transferowych przepływówfinansowych: zyski wypracowywane przez Gospodarstwo Leśne odprowadzane sąpraktycznie w całości (ok. 120 mln euro rocznie) do budżetu państwa i dopierofiński parlament decyduje o wysokości funduszy przeznaczanych na parkinarodowe. W 2013 r. łączny budżet Służby Dziedzictwa Przyrodniczego zamknął siękwotą 61,8 mln euro, z czego 4,6 mln euro pochodziło z funduszy unijnych.Wartość korzyści ekonomicznych, jakie parki przyniosły fińskiej ludnościmiejscowej, sięgnęła 115,5 mln euro. Obsługa parków zapewniała w sumie 1484miejsca pracy. Każde euro zainwestowane przez państwo w parkową infrastrukturęgenerowało przeciętnie 10 euro wpływów do kas lokalnych społeczności.

Źródło: www.metsa.fi

Opr. A.S.

Z zagranicy 9/2014

Finlandia Wyniki finansowe Metsähallitusa w 2013 roku    Wielka Brytania Nowa strategia badań leśnych Niemcy Koniec dopłat do spalania biomasy? Szwecja Ceny leśnych nieruchomości gruntowych Szwecja Projekt ustawy o bioróżnorodności

Finlandia
Wyniki finansowe Metsähallitusa w 2013 roku

Segment podmiotów gospodarczych fińskiegopaństwowego koncernu leśnego Metsähallitus (mających w pieczy 3,6 mln ha lasówi zatrudniający ok. 1200 pracowników) wygospodarował w 2013 r. zysk netto wrekordowej wysokości 118,4 mln euro (ok. 491,8 mln zł). Skonsolidowaneprzychody ze sprzedaży osiągnęły poziom 370,0 mln euro (ok. 1,5 mld zł). O ilejednak zysk netto wzrósł w stosunku do 2012 r. o 3,3 mln euro, o tyle przychodyzmalały o blisko 8 mln euro. Rada nadzorcza Metsähallitusa zaproponowałafińskiemu rządowi odprowadzenie do budżetu państwa dywidendy w wysokości 120mln euro (ok. 498 mln zł). Metsähallitus jest jedną z najlepszych fińskich firmpaństwowych pod względem wysokości wpłat dywidendowych do budżetu państwa(dywidenda za 2012 r. również wyniosła 120 mln euro). W przeliczeniu na ha lasufińska dywidenda leśna wynosi 33 euro. Dla porównania: tegoroczne świadczeniekontrybucyjne PGL „Lasy Państwowe” (800 mln zł) oznacza obciążenie rzędu 26 euro/halasu.Oprócz bardzo wysokich corocznych świadczeńdywidendowych fińskie lasy państwowe wypełniają na rzecz społeczeństwa takżenierekompensowane świadczenia powszechne (m.in. inwestycje w ochronębioróżnorodności lasów gospodarczych i podnoszenie ich walorów rekreacyjnych,specjalne tworzenie miejsc pracy, wspieranie kultury Saamów).W 2013 r. kosztywypełniania tych świadczeń osiągnęły poziom 54,6 mln euro (ok. 226,8 mln zł).Biorąc pod uwagę te koszty, rząd i parlament Finlandii akceptują (jak dotąd) niecoobniżoną rentowność segmentu gospodarczego fińskich lasów państwowych. – Stałapresja na tworzenie nowych leśnych obszarów chronionych, coraz większeograniczenia w użytkowaniu lasów i zarazem wysokie wymagania w zakresie poziomuodsprzedaży produkcyjnych gruntów leśnych, określone w polityce właścicielskiejpaństwa, sprawiają, że średniookresowe warunki gospodarowania w naszych lasachsą trudniejsze – mówi Jussi Kumpula, p.o. dyrektor generalny Metsähallitusa.Podstawowym źródłem przychodów Metsähallitusapozostaje gospodarka leśna, którą koncern prowadzi za pośrednictwem jednostkiGospodarstwo Leśne. W 2013 r. rozmiar sprzedaży surowca drzewnego przekroczył 6mln m3. Jednym z dodatkowych obszarów działalności gospodarczej fińskich lasówpaństwowych jest sprzedaż projektów z zakresu energetyki wiatrowej,przygotowywanych we współpracy z firmami energetycznymi. W ubiegłym rokuMetsähallitus rozpoczął etapową sprzedaż dwóch projektów budowy parkówwiatrowych w Laponii. Jeden projektowany park wiatrowy obejmuje 17 instalacjienergetycznych o mocy ok. 50 MW, drugi – 10 instalacji o mocy ok. 25 MW. Obydwaprojekty Metsähallitus opracował przy współudziale energetycznej firmy Fortum.Oprócz segmentu podmiotów gospodarczych(Gospodarstwo Leśne i firmy filialne) w skład koncernu Metsähallitus wchodziosobno rozliczająca się Służba Dziedzictwa Przyrodniczego (zatrudniająca ok.600 pracowników), która sprawuje pieczę nad wszystkimi 37 fińskimi parkaminarodowymi. Jest to jednostka finansowana z budżetu państwa. W 2013 r. jejłączny budżet zamknął się kwotą 61,8 mln euro (ok. 256,7 mln zł), z czego 4,6mln euro pochodziło z funduszy unijnych. Między budżetową a gospodarcząjednostką Metsähallitusa nie ma transferowych przepływów finansowych. Fińskieparki narodowe odwiedziło w ubiegłym roku 2,3 mln osób. Przychody z turystykiprzyrodniczej utrzymały się na poziomie 2012 r. – każde eurozainwestowane przez państwo w infrastrukturę parków generowało przeciętnie 10euro wpływów z turystyki, trafiających do kas lokalnych społeczności.Metsähallitus ma w swojej pieczy przeszło12 mln ha gruntów i wód państwa fińskiego. Od 1994 r. działa w formieprzedsiębiorstwa państwowego. W związku z nowelizacją prawa leśnego fińskielasy państwowe muszą jednak opracować nowy model swojego działania.
Źródło: www.metsa.fi  

Wielka Brytania
Nowa strategia badań leśnych

Projektowane programy badawcze dużą wagę przykładają do interdyscyplinarności
Fot. www.forestry.gov.uk

W marcu 2014 r. Komisja Leśna (ForestryCommission) przedstawiła nową, sześcioletnią strategię badań leśnych w WielkiejBrytanii. Zdaniem Dana Rogersona, urzędnika odpowiedzialnego za leśnictwo wcentralnym rządzie brytyjskim, strategia przyczyni się do utrzymania przezWielką Brytanię pozycji światowego lidera w pojmowaniu, rozwijaniu irealizowaniu idei zrównoważonej gospodarki leśnej.
Projektowane programybadawcze integrują nauki społeczne, przyrodnicze i ścisłe. Strategia zostałaopracowana w 2012 r. we współpracy ze wszystkimi interesariuszami badań leśnychz Anglii, Szkocji i Walii i poddana konsultacjom społecznym w 2013 roku. Zapisstrategii w języku angielskim dostępny jest w Internecie na stronie KomisjiLeśnej.     
Źródło: www.forestry.gov.uk  


Niemcy
Koniec dopłat do spalania biomasy?

Obecnie trwa w Niemczech dyskusja nadnowelizacją ustawy o energii odnawialnej. Projekt zmian przewiduje m.in. likwidacjędopłat do energetycznego użytkowania biomasy. W praktyce może to spowodowaćregres niemieckiej produkcji energii elektrycznej z biomasy.Niemiecka ustawa o energii odnawialnejefektywnie stymulowała od 2001 r. rozwój energetyki odnawialnej.

                      Fot. www.shutterstock.com/Kaspars Porins
                      Z biomasy powstaje 1/3 odnawialnej energii w Niemczech

Do końca 2013r. powstało w Niemczech ok. 9800 instalacji wytwarzających energię z biomasy ołącznej mocy blisko 5480 MWel (oznaczenie jednostki mocy elektrycznej, przyp.red.). Energia z biomasy stanowi 65% całkowitej ilości energii ze źródełodnawialnych, jaka jest dziś wytwarzana w Niemczech. Z biomasy produkowana jestblisko 1/3 niemieckiej energii elektrycznej uzyskiwanej ze źródeł odnawialnych.Po boomie w latach 2009–2011 rozbudowa instalacji energetycznych opalanychbiomasą została znacznie ograniczona w następstwie obniżenia dopłat w 2012roku.Źródło: http://www.forstpraxis.de  

Szwecja
Ceny leśnych nieruchomości gruntowych

          Za hektar leśnych gruntów w Szwecji trzeba było w 2012 r. zapłacić średnio prawie 27 tys. zł

W 2012 r. przeciętna cena sprzedaży leśnychnieruchomości gruntowych w całej Szwecji wynosiła 56 tys. SEK/ha (ok. 26,6 tys.zł/ha). Małe posiadłości leśne (1–5 ha) kosztowały przeciętnie 75 tys. SEK/ha,duże (>100 ha) – ok. 24 tys. SEK/ha. Najwyższe ceny, sięgające 84,2 tys.SEK/ha (ok. 40 tys. zł/ha), notowano na południu kraju. W latach 2002–12 cenyleśnych nieruchomości gruntowych w Szwecji podwoiły się.
Źródło: www.skogsstyrelsen.se 

Szwecja
Projekt ustawy o bioróżnorodności

Po dwóch latach intensywnych prac szwedzkirząd przyjął projekt ustawy o bioróżnorodności i świadczeniach ekosystemowych.Projekt powstał przy współudziale Federacji Szwedzkich Właścicieli LasówRodzinnych (LRF Skogsägarna) i regionalnych zrzeszeń leśnych.Celem Szwedów jest objęcie ochroną do 2020r. co najmniej 20% powierzchni szwedzkich gruntów i wód śródlądowych. Aby tencel mógł zostać osiągnięty, pod ochroną administracyjną i dobrowolną(kontraktową) powinno się jeszcze znaleźć odpowiednio 150 tys. i 200 tys. halasów. Zapisy rządowego projektu są wynikiem kompromisu między wszystkimiuczestnikami procesu wypracowywania założeń ustawowych. Niemniej jednak szwedzcywłaściciele lasów mają poczucie dużego wpływu na ostateczny kształt dokumentu.
Źródło: www.nordicforestry.org
Opr. A.S.

Z zagranicy 10/2014

Szwecja Pozostawianie przestojów i drewna martwego na zrębach    Finlandia Prawne aspekty restytucji torfowisk Niemcy Smartfon jako relaskop   Francja Branża leśno-drzewna strategicznym sektorem gospodarki    Europa Sumforest – sieć współpracy w badaniach leśnych

Szwecja
Pozostawianie przestojów i drewna martwegona zrębach

Zgodnie z informacją szwedzkiej AgencjiLeśnej, która jako organ nadzorujący wykonywanie ustawy o lasach monitorujem.in. cięcia rębne, w okresie od początku lat 90. XX w. do połowy pierwszego dziesięcioleciaXXI w. ilość biomasy drzewnej (przestoje i drewno martwe), pozostawianej wSzwecji na powierzchniach cięćrębnych w celu ochrony bioróżnorodności, potroiła się, wzrastając z 7,1 m3/hado 21,1 m3/ha.

                    Fot. Working in Harvesting Teams
                    Charakterystyczne dla Szwecji martwe drewno w postaci wysokich pniaków

Struktura gatunkowa pozostawianej biomasy kształtuje sięnastępująco: sosna 46%, świerk 25%, brzoza 15% i pozostałe gatunki 14%.Inwentaryzacja przestojów wykonywana jest w pięć – siedem lat po cięciachrębnych.
Źródło: www.skogsstyrelsen.se  


Finlandia
Prawne aspekty restytucji torfowisk

Generalnie fińskie prawo nakazujeodnowienie lasu w miejscu jego wycięcia. Jednak zgodnie z nową fińską ustawą olasach od początku 2014 r. przepis ten nie odnosi się już do drzew rosnących naosuszonych torfowiskach oligotroficznych. Zmiana ma na celu naprawę dawnychbłędów ekologicznych i doprowadzenie większej powierzchni torfowisk do stanumożliwie zbliżonego do naturalnego. Jednak w świetle prawa międzynarodowegowycięcie drzewostanu na osuszonym torfowisku może w pewnych przypadkach zostaćuznane za dewastację lasu.Wyniki ostatniej fińskiej inwentaryzacjilasu wskazują, że powierzchnia osuszonych torfowisk oligotroficznych sięga wFinlandii 550 tys. ha. Z punktu widzenia społeczeństwa zniesienie obowiązkuodnowienia lasu na tych terenach jest krokiem wyjątkowo racjonalnym. Właściciellasu otrzymuje zapłatę za pozyskane drewno i nie musi ponosić kosztówprzygotowania gleby, sadzenia i działań z zakresu ochrony wód. Usunięcie drzewskutkuje podniesieniem poziomu wody, co stymuluje restytucję torfowiska.

                    Fot. Juha Kallamaki
                    Osuszone torfowiska oligotroficzne zajmują dziś w Finlandii 550 tys. ha

Restytucja torfowisk, choć przynosikorzyści ekologiczne, może być jednak działaniem problematycznym z punktuwidzenia międzynarodowej statystyki klimatycznej. Jeśli torfowisko jestporośnięte wystarczającą liczbą drzew, by odpowiadać definicji lasu przyjętejprzez FAO, to ich usunięcie może być uznane za dewastację lasu. Kwestia ta maduże znaczenie finansowe w kontekście zarówno kalkulacji fińskiego bilansu CO2,jak i corocznego raportowania o zmianach powierzchni leśnej. Definicji lasu wgFAO odpowiada ok. 355 tys. ha osuszonych torfowisk.Matti Mäkelä, przedstawiciel fińskiegoMinisterstwa Rolnictwa i Leśnictwa, twierdzi, że podczas tworzenia nowej ustawyo lasach uwzględniono aspekt prawa międzynarodowego. Przyjęte w ustawierozwiązanie bazuje na tym, że definicja FAO daje pewne pole manewruinterpretacyjnego. Chodzi o to, że obszar, który może stać się lasem, możnaklasyfikować jako las. Otóż w rozporządzeniu wykonawczym do fińskiej ustawy olasach znajduje się przepis, że na osuszonych torfowiskach należy pozostawić pocięciach rębnych co najmniej 20 przestojów na jeden hektar w celu ochronybioróżnorodności. Ten środek umożliwia także odnowienie naturalne. Dlategopodczas następnych inwentaryzacji powierzchnie z przestojami nadal będzie możnaklasyfikować jako las.Źródło: www.nordicforestry.org  

Niemcy
Smartfon jako relaskop

Firma FOVEA, znana z leśnych aplikacji nasmartfon, oferuje następny – po wielokrotnie wyróżnianym programie użytkowym dofotooptycznego pomiaru stosów drewna (iFOVEA) – produkt informatyczny:aplikację Waldinvent Pro, służącą do określania powierzchni przekrojudrzewostanu.

                 Fot. www.play.google.com
                 Aplikację iFOVEA w wersji profesjonalnej udostępniono w Google Play

Poznanie wyników próby relaskopowej to kwestia paru sekund.Aplikacja obejmuje funkcję pomiaru wysokości drzew (do wyboru są trzy wartościodległości pomiarowej) i wiele modułów z zakresu inwentaryzacji lasu.Uproszczona wersja aplikacji Waldinvent na iPhone jest dostępna bezpłatnie jużod 2012 roku. Wersja Waldinvent Pro sprzedawana jest od 1 maja 2014 r. wsklepie Google Play. Kosztuje 12,99 zł.
Źródło: www.forstpraxis.de  


Francja
Branża leśno-drzewna strategicznym sektoremgospodarki

Dwaj francuscy ministrowie – Stéphane LeFoll (resort rolnictwa; drugi z lewej u góry) i Arnaud Montebourg (resortgospodarki; pierwszy z lewej na dole) – przewodniczą Komisji StrategicznejSektora Leśno-Drzewnego (CSF bois), która została powołana we Francji w celuwypracowania porozumienia w sprawie niezbędnych podstawowych działań na rzeczrozwoju branży.

                                  Fot. www.flickr.com
                    Francuski rząd postrzega sektor leśno-drzewny jako innowacyjną branżę przyszłości

Komisja skupia przedstawicieli firm, samorządu gospodarczego,związków zawodowych i organów administracji związanych z sektoremleśno-drzewnym.Szeroko pojęty sektor leśno-drzewny, którygeneruje przychody rzędu 50 mld euro i daje zatrudnienie przeszło 450 tys.osób, został po raz pierwszy zaliczony przez francuskie władze do grupy strategicznychsektorów gospodarkikraju. – W obliczu wyzwań energetycznych i ekologicznych sektor leśno-drzewnyjawi się jako innowacyjna branża przyszłości. Jej dobre perspektywy rozwojowestymulują tworzenie miejsc pracy i wzrost dobrobytu – głosi oficjalnykomunikat.
Źródło: www.forestportal.efi.int
 

Europa
Sumforest – sieć współpracy w badaniachleśnych

W celu zintensyfikowania współpracy wbadaniach leśnych 19 państw europejskich, w tym Polska (reprezentowana przezIBL), rozpoczęło realizację projektu Sumforest, osadzonego w ramach unijnegoprogramu wspierania sieciowej kooperacji naukowej (ERA-Net „Poprawa koordynacjibadań naukowych jako odpowiedź na wyzwania stojące przed zrównoważonymleśnictwem”). W skład sieci wejdą reprezentanci 23 partnerów z 15 państw UniiEuropejskiej, trzech krajów stowarzyszonych i dwie instytucje międzynarodowe.Od kwietnia 2014 r. funkcjonuje stronainternetowa projektu (www.sumforest.org). Mimo wielu inicjatyw europejskie badania wdziedzinie leśnictwa wciąż cechują się fragmentarycznością. Intensyfikacja ikoordynacja współpracy ma dopomóc w zmianie tego stanu rzeczy, jak również wrozwiązaniu konfliktu celów wielofunkcyjnej gospodarki leśnej. Funduszczteroletniego projektu Sumforest zostanie zasilony kwotą 2 mln euro ze środkówKomisji Europejskiej. Koordynatorem przedsięwzięcia jest austriackieministerstwo właściwe ds. leśnictwa.
Źródło: www.forstpraxis.de
Opr. A.S.    

idź do strony: