Archiwa Z zagranicy - Las Polski

Wybierz kraj

Niemcy

Lasy stały się emitorem CO₂

Federalne Ministerstwo Gospodarki i Ochrony Klimatu (BMWK) i Federalny Urząd ds. Środowiska (UBA) przedstawiły 14 marca 2025 r. prognozy emisji gazów cieplarnianych w Niemczech do 2030 roku. Z udostępnionych danych wyraźnie wynika, że od 2018 r. niemieckie lasy są nie pochłaniaczem, lecz źródłem emisji CO₂. Główną tego przyczyną jest uszczuplenie zasobów leśnych spowodowane suszą i związanymi z nią innymi klęskami. Przy tym straty zapasu są znacznie większe od strat przyrostu. W rezultacie niemiecka biomasa leśna przekształciła się z głównego pochłaniacza w sektorze LULUCF (użytkowanie gruntów, zmiana użytkowania gruntów i leśnictwo) w znaczącego emitora. O ile w 2017 r. jej emisje wyniosły -40 mln t ekwiwalentu CO₂ (znak minus oznacza pochłanianie), o tyle w 2018 r. sięgnęły +31,5 mln t ekwiwalentu CO₂.

Niemcy chcą osiągnąć neutralność pod względem bilansu gazów cieplarnianych do 2045 roku. Przekształcenie się niemieckich lasów w emitora CO₂ stawia dopięcie tego celu pod znakiem zapytania.

Ryc. Niemcy: cele określone w ustawie o ochronie klimatu a rzeczywiste emisje netto w całym sektorze LULUCF

Źródło: www.forstpraxis.de

Litwa

Zmiany w projekcie nowelizacji ustawy o lasach

Pod koniec lutego 2025 r. nowy litewski rząd, uformowany po ostatnich wyborach parlamentarnych na Litwie (październik 2024 r.), przyjął zmiany w projekcie nowelizacji ustawy o lasach, skierowanym do litewskiego parlamentu jeszcze przez poprzedni rząd. Zmiany przygotowało Ministerstwo Środowiska, któremu podlega leśnictwo. W nowym, koalicyjnym rządzie resort środowiska przypadł Świtowi Niemna (PPNA) – partii, którą litewskie media określają najczęściej jako populistyczno-nacjonalistyczną.

Najważniejszą bodaj zmianą w projekcie nowelizacji jest wycofanie się z reformy kategoryzacji litewskich lasów. W projekcie przygotowanym przez poprzedni rząd było wyodrębnionych pięć następujących grup lasów: lasy rezerwatowe ściśle chronione, lasy wielofunkcyjne z priorytetową funkcją ekologiczną, lasy wielofunkcyjne z priorytetową funkcją społeczną, lasy wielofunkcyjne z priorytetową funkcją gospodarczą i lasy plantacyjne. Po przeprowadzeniu reformy kategoryzacyjnej struktura litewskich lasów miała się kształtować następująco: lasy rezerwatowe ściśle chronione – 10% (dotychczas 1%); lasy wielofunkcyjne z priorytetową funkcją ekologiczną – 16% (8%); lasy wielofunkcyjne z priorytetową funkcją społeczną – 7% (4%); lasy wielofunkcyjne z priorytetową funkcją gospodarczą – maks. 67% (75%); lasy plantacyjne – maks. 5%.

Nowy rząd postanowił zachować dotychczas obowiązujący schemat kategoryzacji lasów, ale zaprojektował zmiany w przyporządkowaniu lasów do istniejących kategorii. Po tych zmianach struktura litewskich lasów ma być następująca: lasy rezerwatowe ściśle chronione – 1,2%; lasy specjalnego przeznaczenia (priorytetowe funkcje: ekologiczna i rekreacyjna) – 20,8%; lasy ochronne (priorytetowa funkcja: ochrona gleby, wód i powietrza) – 7,2%; lasy gospodarcze – 70,8%. Widać stąd, że projektowana powierzchnia lasów ściśle chronionych została zdecydowanie uszczuplona na korzyść lasów o priorytetowych funkcjach ekologicznej i rekreacyjnej.

Zmieniony projekt przewiduje zmniejszenie maksymalnej dopuszczalnej powierzchni zrębów zupełnych do 4 ha (obecnie na Litwie jest to 8 ha). Wszyscy prywatni właściciele dotychczas użytkowanych lasów, które zaliczone zostaną do kategorii implikującej znaczne ograniczenia w pozyskiwaniu drewna, będą mogli otrzymać odszkodowania z tytułu tych ograniczeń. W zmodyfikowanym projekcie jest również mowa o przeorientowaniu litewskiego Państwowego Gospodarstwa Leśnego (VMU), które zarządzając lasami państwowymi o powierzchni ok. 1 mln ha, sprawuje pieczę nad blisko połową lasów Litwy. VMU ma dać pierwszeństwo funkcjom ekologicznej i społecznej oraz ma zapewnić różnorodność litewskich lasów państwowych.

Termin wejścia w życie znowelizowanej ustawy o lasach został przesunięty o rok: ze stycznia 2026 r. na 1 stycznia 2027 roku. Poprzedni litewski rząd, który zainicjował proces nowelizacji ustawy lasach, tworzyły trzy ugrupowania: Związek Ojczyzny – Litewscy Chrześcijańscy Demokraci (TS-LKD), Ruch Liberalny Republiki Litewskiej (LRLS) i liberalna Partia Wolności (LP). Ministerstwem Środowiska kierował reprezentant liberałów z LRLS. Obecna koalicja rządząca skupia również trzy ugrupowania: Litewską Partię Socjaldemokratyczną (LSDP), wspomniany już Świt Niemna (PPNA) i centrolewicowy Związek Demokratów „W imię Litwy”.

Źródło: www.am.lrv.lt

Stany Zjednoczone

Zmiana na szczycie lasów federalnych

21. szefem federalnej Służby Leśnej Stanów Zjednoczonych (USFS) został Tom Schultz (na zdjęciu). Jego poprzednik na tym stanowisku, Randy Moore, postanowił ustąpić i przejść na emeryturę 3 marca 2025 r. po 45 latach służby w USFS. Zwierzchniczka USFS, którą od 13 lutego 2025 r. jest Brooke Rollins (szefowa resortu rolnictwa w administracji Donalda Trumpa), zapowiedziała, ogłaszając swoją decyzję o obsadzie najwyższego stanowiska w USFS: – Tom i nadzwyczajni pracownicy Służby Leśnej będą wspólnie pracować nad realizacją programu prezydenta Donalda J. Trumpa, tak aby uczynić lasy Ameryki znów zdrowymi i produktywnymi.

Nazwanie przez Rollins federalnych leśników nadzwyczajnymi nie uchroniło ich bynajmniej przed masowymi zwolnieniami forsowanymi w sektorze federalnym przez administrację Trumpa: tylko w lutym wypowiedzenia otrzymało 3,4 tys. pracowników USFS, czyli ok. 10% personelu tej instytucji. Prawdopodobnie do tych okoliczności nawiązał Randy Moore w liście do pracowników USFS, w którym poinformował o swoim ustąpieniu. – Jeśli odczuwacie niepewność, frustrację lub stratę, to nie jesteście sami. To są prawdziwe i uzasadnione emocje, które również odczuwam. Proszę, dbajcie o siebie i innych. Przez ostatnich kilka tygodni milczałem, ponieważ decyzje były podejmowane na szczeblu wyższym niż nasza organizacja i ja dowiadywałem się, i dowiaduję, o zmianach w tym samym czasie co wielu z was – pisał 26 lutego 2025 r. ustępujący szef USFS. Na stanowisko to powołał go Joe Biden w lipcu 2021 roku. Randy Moore jest pierwszym Afroamerykaninem, który stał na czele USFS.

Tom Schultz był przed objęciem stanowiska szefa USFS wiceprezesem firmy Idaho Forest Group, odpowiedzialnym za nabywanie surowca drzewnego i zarządzanie relacjami z organami administracji publicznej wszystkich szczebli. Firma ta jest jednym z największych w USA przedsiębiorstw tartacznych. Wcześniej Schultz pełnił funkcję dyrektora Departamentu Gruntów Stanu Idaho. Zajmował także stanowiska kierownicze w Departamencie Zasobów Naturalnych i Ochrony Środowiska Stanu Montana. Tom Schultz ukończył studia licencjackie z zakresu administracji publicznej na Uniwersytecie Wirginii oraz studia magisterskie na kierunku politologia na Uniwersytecie Wyomingu i na kierunku gospodarka leśna na Uniwersytecie Montany. Ma troje dorosłych dzieci. Obserwatorzy amerykańskiej polityki leśnej określają Schultza jako lobbystę przemysłu drzewnego.

USFS jest agencją Departamentu Rolnictwa Stanów Zjednoczonych (USDA) – jednego z resortów amerykańskiego rządu federalnego. Ma w swojej pieczy ponad 150 kompleksów lasów federalnych. Oprócz zarządzania lasami federalnymi zadaniem agencji jest udzielanie fachowej pomocy stanowym służbom leśnym i właścicielom lasów prywatnych oraz prowadzenie badań leśnych. Od 1908 r. USFS jest zobowiązana do przekazywania corocznie 25% przychodów ze sprzedaży drewna tym jednostkom samorządu terytorialnego, na których obszarze położone są kompleksy lasów federalnych.

Amerykańskie lasy federalne, zajmujące powierzchnię ok. 762 tys. km², są obszarami chronionymi kategorii VI w klasyfikacji Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody (IUCN), toteż nie były dotąd intensywnie użytkowane. Administracja Trumpa zapowiedziała zwiększenie pozyskania drewna w lasach federalnych.

Źródło: www.fs.usda.gov; www.usda.gov

Niemcy

Studia leśne i służba leśna za zachodnią miedzą

U naszych zachodnich sąsiadów licencjackie studia na kierunku leśnictwo można odbyć na dziewięciu uczelniach. Są to: Uniwersytet Georga Augusta w Getyndze (Dolna Saksonia), Politechnika Drezdeńska (Saksonia), Uniwersytet Alberta i Ludwika we Fryburgu Bryzgowijskim (Badenia-Wirtembergia), Politechnika Monachijska (Bawaria), Wyższa Szkoła Zrównoważonego Rozwoju w Eberswalde (Brandenburgia), Wyższa Szkoła Nauk Stosowanych i Sztuki w Getyndze (Dolna Saksonia), Wyższa Szkoła Nauk Stosowanych w Erfurcie (Turyngia), Wyższa Szkoła Nauk Stosowanych w Weihenstephan/Triesdorf (Bawaria) i Wyższa Szkoła Leśna w Rottenburgu (Badenia-Wirtembergia). Warto tu zaznaczyć, że w Wyższej Szkole Zrównoważonego Rozwoju w Eberswalde (HNEE), renomowanej niemieckiej uczelni leśnej, wystartowały wraz z semestrem zimowym 2024/25 unikalne leśne studia licencjackie o profilu społeczno-ekologiczna gospodarka leśna, zainspirowanym przez Peter Wohllebena, znanego niemieckiego leśnika, ekologa i autora książek.

Absolwenci licencjackich studiów leśnych mogą zostać zatrudnieni w lasach prywatnych, objąć stanowiska referentów w stowarzyszeniach leśnych lub funkcje kierownicze w firmach leśnych i przedsiębiorstwach różnych branż w większym lub mniejszym stopniu związanych z sektorem leśno-drzewnym, w tym w energetyce odnawialnej, gdzie są dziś często poszukiwani jako specjaliści od zrównoważonego rozwoju. Ci licencjaci, którzy chcą pracować jako leśnicy w państwowych gospodarstwach leśnych podlegającym władzom landów, muszą po ukończeniu studiów odbyć staż kandydacki, zwany też służbą przygotowawczą, we właściwych ds. leśnictwa ministerstwach krajów związkowych lub bezpośrednio w państwowych gospodarstwach leśnych.

Licencjaci, którzy zdecydują się na podjęcie leśnych studiów magisterskich, mogą skonsolidować swoją wiedzę z zakresu leśnictwa i skupić się na obszarach specjalistycznych, takich jak ochrona przyrody czy różne formy użytkowania lasu. Absolwenci studiów magisterskich mają możliwość odbycia dwuletniego stażu warunkującego nabycie uprawnień do wstąpienia do wyższej służby leśnej. Staż ten jest w Niemczech zwany referendariatem. Miejscem jego odbywania, tak jak w przypadku służby przygotowawczej, są właściwe ds. leśnictwa ministerstwa krajów związkowych i podlegające im państwowe gospodarstwa leśne. Po ukończeniu referendariatu magistrowie leśnictwa mogą objąć stanowiska kierownicze w strukturach administracji leśnej lub państwowych gospodarstw leśnych.

Pracodawcami absolwentów leśnych studiów licencjackich i magisterskich bywają oczywiście także instytucje i firmy spoza branży leśnej i pokrewnych gałęzi gospodarki oraz instytucje i firmy spoza sektora państwowego.

Źródło: www.forstpraxis.de

Czechy

Sto leśnych wysp odbudowy przyrody

Lasy Republiki Czeskiej (LČR), które zarządzają czeskimi lasami państwowymi, rozpoczęły w 2025 r. realizację unikalnego projektu ogólnokrajowego, którego celem jest stworzenie sieci stu tzw. wysp odbudowy przyrody. Jest to największe tego typu przedsięwzięcie w historii LČR i element ich nowej, niedawno przyjętej strategii.

W ciągu roku LČR wyznaczą wyspy odbudowy przyrody w starannie wybranych lokalizacjach. Przedsięwzięcie pomoże Czechom wywiązać się ze zobowiązań wynikających z unijnego rozporządzenia ws. odbudowy zasobów przyrodniczych i adaptacji lasów do zmiany klimatu. LČR chcą realizować swój projekt we współpracy z organami ochrony przyrody, regionalną administracją państwową, środowiskiem naukowym, a także z organizacjami obywatelskimi.

– Wybieramy miejsca, które obecnie nie są objęte ochroną przyrody według międzynarodowych kryteriów. Chcemy wzorować się na światłych leśnikach, którzy historycznie jako pierwsi zaczęli systematycznie chronić przyrodę. Pokażemy, że wieloletnie doświadczenie praktyczne potrafimy wykorzystać z korzyścią dla całego społeczeństwa. Planujemy zintegrować te obszary z istniejącym systemem gospodarowania – zapowiada Dalibor Šafařík, dyrektor generalny LČR.

Intencją LČR jest stworzenie barwnej mozaiki krajobrazowej, w której przeplatać się będą różne rodzaje gospodarowania powiązanego z ochroną przyrody. Ważnym aspektem będą regionalne korzyści społeczne. Sieć wysp będzie obejmować zasadniczo dwa rodzaje obszarów: tereny, które już dziś są biologicznie cenne i unikalne, oraz tereny o dużym potencjale biologicznym, na których konieczne jest uruchomienie rezerw biologicznych poprzez przemyślane działania i zmiany w gospodarowaniu. Dla każdej wyspy odbudowy przyrody zostanie opracowana szczegółowa metodyka pielęgnacji. Wszystkie wyspy będą na bieżąco uważnie monitorowane.

Projekt wyznaczenia stu wysp odbudowy przyrody w ciągu zaledwie jednego roku był od początku opracowywany z myślą o spełnianiu wymogów przepisów unijnych. Niemniej podstawowym celem przedsięwzięcia jest wypełnienie zobowiązań LČR wobec społeczeństwa. Leśnicy z LČR mają świadomość podnoszenia się poziomu wymagań społecznych w stosunku do leśnictwa, implikujących przywiązywanie większej wagi do jego komponentu ekologicznego.

LČR działają w formie przedsiębiorstwa państwowego. Sprawują zarząd nad blisko 1,2 mln ha lasów, czyli nad 1/6 powierzchni Czech i mniej więcej połową wszystkich czeskich lasów. Mają w swojej pieczy także przeszło 38 tys. km wód płynących, czyli mniej więcej 1/3 długości takich wód w Czechach. Zatrudniają ok. 3,8 tys. osób, w tym ponad 2,6 tys. pracowników na stanowiskach nierobotniczych. W 2023 r. pozyskały 7,8 mln m³ drewna przy przyroście 10 mln m³.

Źródło: www.silvarium.cz

Europa

Pyłkowa migracja wspomagana

Naukowcy z Wydziału Leśnictwa i Drzewnictwa Czeskiego Uniwersytetu Rolniczego w Pradze (ČZU) opracowali nową koncepcję zwiększenia genetycznej zdolności adaptacji lasów do zmieniających się warunków klimatycznych: pyłkową migrację wspomaganą. Koncepcję tę przedstawili w czasopiśmie naukowym Global Change Biology (www.doi.org; tytuł oryginalny: A Pollen-Based Assisted Migration for Rapid Forest Adaptation).

– W przypadku migracji wspomaganej ma miejsce kontrolowane przemieszczanie populacji drzew leśnych na obszary, gdzie w przyszłości spodziewane są bardziej odpowiednie warunki do wzrostu i przeżycia tych populacji. W odróżnieniu do tradycyjnego przemieszczania nasion lub sadzonek, nasza metoda wykorzystuje przenoszenie pyłku, co minimalizuje ryzyko związane z zawlekaniem obcych patogenów, a jednocześnie pozwala zachować adaptację lokalnych populacji – wyjaśnia David Chludil, główny autor publikacji.

Jak zaznaczają autorzy, część leśników i ekologów sprzeciwia się tradycyjnej migracji wspomaganej, preferując populacje lokalne. Jednak możliwości adaptacji drzew leśnych do postępującej zmiany klimatu są ograniczone. Aby drzewa mogły się przystosować do wzrastającej temperatury, naturalna migracja niektórych gatunków musiałaby się odbywać nawet sto razy szybciej, niż jest to biologicznie możliwe. Migracja pyłkowa pozwala na częściowe zachowanie składu genetycznego lokalnych populacji, a także uwzględnia zasady leśnictwa ekologicznego.

– Do urzeczywistnienia tej strategii proponujemy wykorzystać istniejące plantacje nasienne, które zasadniczo służą do produkcji wysokiej jakości nasion. Specjaliści genetyki leśnej dysponują technologiami obchodzenia się z pyłkiem, co umożliwia efektywne zastosowanie tej metody w leśnictwie. Wykorzystywanie lokalnych plantacji nasiennych to wspieranie rodzimych producentów materiału odnowieniowego i zmniejszanie zależności od dostawców zagranicznych – dopowiada Milan Lstibůrek, współautor publikacji.

W artykule nowe rozwiązanie zostało przedstawione także w ujęciu regionalnym, obejmującym Europę Środkową i Północną. Koncepcję pyłkowej migracji wspomaganej można stosunkowo łatwo włączyć do systemów hodowli lasu tego regionu, co toruje drogę do jej praktycznego zastosowania.

Źródło: www.silvarium.cz

Ukraina

Rada nadzorcza lasów państwowych w międzynarodowym składzie

Pod koniec stycznia 2025 r. rada ministrów Ukrainy zatwierdziła nominacje trzech członków rady nadzorczej Państwowego Przedsiębiorstwa Wyspecjalizowanego Lasy Ukrainy, które ma w swojej pieczy ukraińskie lasy państwowe. Zatwierdzonymi członkami są: Roberts Strīpnieks, Janne Risto Samuel Harjunpää i Markijan Wytwickij (członkowie niezależni) oraz Ołeksij Kuczer (przedstawiciel władzy państwowej, szef Państwowej Służby Regulacyjnej Ukrainy).

Łotysz Roberts Strīpnieks jest absolwentem Łotewskiej Akademii Rolniczej, na której uzyskał tytuł magistra inżyniera leśnictwa. Przez przeszło 25 lat pracował w gospodarce leśnej na Łotwie. Ma przy tym ponad 20 lat doświadczenia w pracy na najwyższym stanowisku kierowniczym: był prezesem zarządu Łotewskich Lasów Państwowych (LVM) od momentu ich ukonstytuowania w formie niegiełdowej spółki akcyjnej w październiku 1999 r. aż do 2021 r., kiedy zdecydował się podjąć nowe wyzwania w sektorze prywatnym. Pod kierownictwem Strīpnieksa obroty LVM wzrosły kilkunastokrotnie (z 24 mln euro w 2000 r. do 349 mln euro w 2020 r.), uruchomiony został nowy system sprzedaży drewna, powstał niezależny system pomiaru drewna oraz wdrożone zostały do praktycznego stosowania najnowsze informatyczne technologie planowania i wspomagania produkcji. Przed przejściem do LVM Strīpnieks był doradcą łotewskiego ministra rolnictwa. Wcześniej sprawował funkcję kierownika Wydziału Rozwoju, Wsparcia i Informacji Państwowej Służby Leśnej. Roberts Strīpnieks ma doświadczenie w realizacji projektów inwestycyjnych oraz przeprowadzaniu audytów finansowych spółek. Wielokrotnie współpracował z przedstawicielami sektora leśnego Ukrainy, w szczególności jako konsultant ds. realizacji projektu pn. Plan rozwoju sektora leśnego Ukrainy.

Fin Janne Risto Samuel Harjunpää ma 30-letnie doświadczenie w międzynarodowej bankowości korporacyjnej i finansach. Ma dogłębną wiedzę z zakresu zarządzania kredytami, restrukturyzacji bankowej i korporacyjnej, cyfryzacji oraz doradztwa finansowego. Był konsultantem Banku Światowego. W swojej karierze zrealizował szereg projektów zarządzania firmowymi aktywami finansowymi w blisko 30 krajach na całym świecie. Przeprowadził wiele skutecznych restrukturyzacji i sanacji zarówno małych i średnich przedsiębiorstw, jak i dużych korporacji. Ma także doświadczenie w zarządzaniu kryzysowym w sektorze bankowym.

Markijan Wytwickij przez 15 lat pracował w Kanadzie w sektorach administracji publicznej, ekologii, zarządzania przyrodą i opieki zdrowotnej. W szczególności zajmował się procesem optymalizacji i cyfryzacji kanadyjskiej gospodarki leśnej. Swoją pracą przyczynił się do obniżenia kosztów działania kanadyjskiej administracji leśnej o 15% i do pełnego zdigitalizowania systemu kontroli zasobów leśnych Kanady. Pełniąc funkcję wiceprezesa ds. innowacji i technologii w Kanadyjsko-Ukraińskiej Izbie Handlowej, Markijan Wytwickij zdobył wiedzę z zakresu zarządzania transakcjami transgranicznymi i tworzenia partnerstw strategicznych.

W kwietniu 2024 r. Lasy Ukrainy zostały włączone do katalogu podmiotów gospodarczych sektora państwowego, szczególnie ważnych dla ukraińskiej gospodarki. Członkowie zarządów i rad nadzorczych takich podmiotów są wyłaniani w otwartym konkursie przeprowadzanym pod kontrolą specjalnej komisji nominacyjnej. W skład komisji wchodzą przedstawiciele nie tylko różnych ukraińskich organów państwowych, lecz także organizacji międzynarodowych. Docelowo Lasy Ukrainy mają zostać przekształcone w spółkę akcyjną, której wyłącznym właścicielem będzie państwo.

Lasy Ukrainy mają w swojej pieczy 6,6 mln ha ukraińskich gruntów państwowych, w tym 5,9 mln ha lasów. Od 2022 r. działają w formie jednego ogólnokrajowego przedsiębiorstwa państwowego. Początkowo składały się z dziewięciu dyrekcji regionalnych i 148 gospodarstw filialnych, w których zgrupowanych było łącznie 1451 nadleśnictw. Od jesieni 2024 r. przechodzą restrukturyzację. Gospodarstwa filialne przekształcane są w nowe, duże nadleśnictwa (pod koniec stycznia 2025 r. było 97 takich jednostek), które podlegają bezpośrednio dziewięciu dyrekcjom regionalnym. Stare, małe nadleśnictwa stają się leśnictwami (1343 jednostki). Lasy Ukrainy sprzedają ok. 12 mln m³ drewna rocznie. Z nabywcami drewna podpisują umowy półroczne. Planują wprowadzenie także umów rocznych.

W systemie FSC certyfikowanych jest 4,6 mln ha powierzchni leśnej Lasów Ukrainy, w systemie PEFC – 0,25 mln ha.

Źródło: www.e-forest.gov.ua

Czechy

Subwencje na pozostawianie drewna do rozkładu

Czeski rząd przygotowuje projekt rozporządzenia w sprawie warunków realizacji płatności leśnośrodowiskowych. W zakres przedmiotowy tego dokumentu wchodzą także płatności za drewno martwe i drzewa siedliskowe.

Zgodnie z projektowanymi przepisami właściciele lasów w Czechach będą otrzymywać nowy rodzaj subwencji: kompensatę za pozostawianie drewna do naturalnego rozkładu. Stawka subwencji kompensacyjnej ma stanowić równowartość 200 euro (ok. 5030 koron czeskich, ok. 840 zł) za 1 ha powierzchni kolistej, którą zarządca lasu będzie musiał wyznaczyć wokół pnia pozostawionego do rozkładu. Maksymalnie będzie można zgłosić 200 powierzchni. Subwencjami ma administrować Państwowy Rolniczy Fundusz Interwencyjny.

Właściciele lasów będą mogli uzyskać płatność subwencyjną za leżący pień dowolnego gatunku drzewa leśnego, mający średnicę co najmniej 30 cm w grubszym końcu. Ponadto pień musi mieć co najmniej 15 m długości. Zgodnie z przepisami projektu, wniosek o subwencję kompensacyjną będzie można złożyć najwcześniej w 2026 roku. Aby otrzymać płatność, właściciel lasu będzie musiał spełniać określone warunki przez pięć lat. Każde drzewo pozostawione do naturalnego rozkładu będzie musiało zostać oznakowane. Współrzędne tego drzewa trzeba będzie wprowadzić do systemu rejestru gruntów (LPIS).

W rządowym projekcie zostały doprecyzowane warunki udzielania subwencji na pozostawianie drzew siedliskowych umożliwiających zachowanie i rozwój bioróżnorodności. Jednym z nowych wymogów jest niepozyskiwanie drewna w pobliżu drzewa siedliskowego.

Całkowita kwota przeznaczona na płatności leśnośrodowiskowe sięga 17,9 mln euro (ok. 450 mln koron, ok. 75 mln zł), z czego ok. 291,6 mln koron pochodzi z krajowych źródeł czeskich, a 158,4 mln koron – ze źródeł unijnych. Na finansowanie samej kompensaty za pozostawianie drewna do naturalnego rozkładu Unia przeznaczy ok. 50 mln koron.

Źródło: www.silvarium.cz

Finlandia

Google kupuje grunty od lasów państwowych

Państwowe gospodarstwo parkowo-leśne Metsähallitus, które zarządza ⅓ obszaru lądowego i wodnego Finlandii, uzyskało pod koniec 2024 r. pozwolenie od rządu na sprzedaż czterech działek spółce informatycznej Google. Spółka, której sztandarowym produktem jest wyszukiwarka Google, nabyła te grunty z myślą o rozbudowie infrastruktury platform chmurowych i centrów danych w Finlandii. Całkowita wartość transakcji przekracza 27 mln euro, a łączna powierzchnia działek sięga 1400 ha. Były one w większości objęte gospodarką leśną.

Rządowe pozwolenie na sprzedaż gruntów opiera się na ustawie o przenoszeniu własności nieruchomości państwowych, natomiast umowa między Metsähallitusem a spółką Google jest regulowana przepisami prawa prywatnego. Obiekcji co do sprzedaży nie zgłosiły: Ministerstwo Środowiska, Agencja Dziedzictwa, Ministerstwo Obrony i Ministerstwo Spraw Wewnętrznych. Metsähallitus nie będzie uczestniczyć w działalności gospodarczej planowanej na zbywanych gruntach.

Spółka Google eksploatuje centra danych w Finlandii od 2011 roku. Budowa takich obiektów zapewnia kilka tysięcy bezpośrednich i pośrednich miejsc pracy. W centrum danych Google w mieście Hamina jest obecnie zatrudnionych ok. 400 osób.

– Sprzedaż gruntów pod planowaną inwestycję w budowę centrum danych Google jest doskonałym przykładem tego, jak tereny będące własnością państwa mogą być wykorzystywane jako motory „zielonego wzrostu”, tworzące miejsca pracy i stymulujące rozwój regionu – przekonuje Juha Niemelä, dyrektor generalny Metsähallitusa.

Metsähallitus składa się z dwóch segmentów: gospodarczego (samofinansującego się) i państwowoadministracyjnego (finansowanego głównie z budżetu państwa). Są one oddzielone finansowym „firewallem” (obustronna niedopuszczalność nieekwiwalentnych przepływów transferowych). Segment gospodarczy ma swej pieczy 3,5 mln ha fińskich lasów państwowych. Zatrudnia przeciętnie 580 pracowników, w tym ok. 450 osób na stanowiskach nierobotniczych. Rocznie pozyskuje przeszło 6 mln m³ drewna przy przyroście rzędu 13 mln m³. Trzon segmentu gospodarczego stanowi niegiełdowa spółka akcyjna Gospodarstwo Leśne Metsähallitusa (MM Oy).

Źródło: www.metsa.fi

Niemcy

Wzrasta zainteresowanie zawodem leśnika

U naszych zachodnich sąsiadów coraz więcej młodych ludzi kształci się w zawodzie leśnika. Należy tu zaznaczyć, że w Niemczech pojęcie „leśnik” obejmuje zarówno specjalistę ze średnim lub wyższym wykształceniem leśnym, jak i „robotnika wykwalifikowanego w zawodzie leśnika”. Ta ostatnia profesja jest oficjalnie uznanym profilem zawodowym w Niemczech od 1974 roku. Łączy w sobie funkcje, które u nas są przypisywane robotnikowi leśnemu i podleśniczemu. Kształcenie w tym profilu odbywa się w systemie dualnym (nauka plus praca) i zasadniczo trwa trzy lata.

Zgodnie z informacjami przedstawionymi w styczniu 2025 r. przez Związek Niemieckich Stowarzyszeń Właścicieli Lasów (AGDW), w 2023 r. świadectwa robotnika wykwalifikowanego w zawodzie leśnika otrzymały w Niemczech 633 osoby. Tym, co przyciąga młodych Niemców do pracy w lesie, jest przede wszystkim jej zróżnicowanie. Wykwalifikowany robotnik leśny ma duży zasób wiedzy nie tylko z dziedziny technologii leśnych, lecz także z zakresu ochrony przyrody, ekologii leśnej i ekonomiki leśnictwa. Przy tym technologie leśne obejmują cyfryzację procesów gospodarki leśnej i stosowanie w niej sztucznej inteligencji.

W semestrze zimowym 2023/24 na kierunkach leśnych na niemieckich uczelniach wyższych studiowały w sumie 6564 osoby. To o 57% więcej niż 20 lat wcześniej. Wśród studentów było 2517 kobiet.

Źródło: www.forstpraxis.de

Ryc. Źródło: AGDW za BIBB
Dynamika kształcenia robotników wykwalifikowanych w zawodzie leśnika w Niemczech

Ryc. Źródło: AGDW za Destatis
Dynamika liczby osób studiujących na kierunkach leśnych na uczelniach wyższych w Niemczech