W październiku 2025 r, po 42 latach pracy w jednym leśnictwie, przechodzi na emeryturę leśniczy Bartolomej Samsely. Leśnictwo Cigánov, z którym ten słowacki leśnik związał całe swoje życie zawodowe, ma powierzchnię 900 ha i należy do nadleśnictwa Zámuty, które wchodzi w skład regionalnego gospodarstwa leśnego Vihorlat, będącego jednostką przedsiębiorstwa państwowego Lasy Republiki Słowackiej (LSR) zarządzającego słowackimi lasami państwowymi.
– Moim zdaniem leśniczy powinien spędzić w jednym leśnictwie długi okres. Tak, aby poznał las i wiedział, czego on wymaga. Jeśli leśniczy pracuje w jednym leśnictwie przez, powiedzmy, pięć lat, to wykona tam jedną trzebież wczesną w danym drzewostanie, jedno czyszczenie późne na danej powierzchni, a potem odejdzie. A przecież trzeba zobaczyć, jakie będą efekty drugiego czyszczenia. Trzeba zobaczyć, jak las zachowa się po trzebieży wczesnej. A to dlatego żeby leśnik wiedział, co zrobił dobrze, a co mógł zrobić inaczej.
W czasach, kiedy zaczynałem pracę, nie czekało się na naturalne odnowienie. W latach 80. XX w. przyjeżdżał nadleśniczy, wycinało się pas, starannie przygotowywało glebę i sadziło las. Jeszcze w latach 90. sadziłem od 100 tys. do 120 tys. sadzonek rocznie w swoim leśnictwie. Przez ostatnie 20 lat nie stosowałem odnowienia sztucznego. A jeśli już, to wykorzystywałem co najwyżej 1 tys. sadzonek. Przykro mi, że moi przełożeni nie doceniają tych wyników. W tym kontekście nie mogę nie powiedzieć, że nasz system wynagrodzeń jest tak przestarzały, że nie motywuje nas do osiągania takich wyników – zauważa Samsely.
Czy praca w jednym leśnictwie przez całe życie zawodowe może dać leśniczemu satysfakcję? Bartolomej Samsely wypowiada się jednoznacznie: – Tak, dlatego też zwykle mówię, że wybrałem bardzo dobry zawód i nigdy bym go nie zmienił. Leśnictwo to piękna dziedzina. Las ci się odwdzięczy, gdy będziesz w niego ingerował rozważnie, odpowiedzialnie i z wyczuciem, gdy sam będziesz zadowolony ze swojej pracy. Ja wciąż odczuwam pewien wewnętrzny uraz bezpośrednio po wykonaniu cięcia w drzewostanie.
W tutejszych drzewostanach bukowych mamy dwie warstwy, ponieważ w buczynach trudno jest uzyskać inną strukturę. Gdy podrost zaczyna sięgać ponad głowę, konieczne jest wyznaczenie cięć w okresie spoczynku wegetacyjnego, gdy leśniczy ma przegląd sytuacji.
W leśnictwie Cigánov zdecydowanie dominuje buk. Jego udział w odnawianych drzewostanach sięga 90%. Niemniej w każdej trzebieży wczesnej natrafia się na co najmniej osiem gatunków drzew o znaczeniu gospodarczym. Oprócz buka, dębu, jaworu i jesionu w miejscowych lasach można spotkać wiąz i lipę. Wśród drzew iglastych dominuje modrzew, ale występuje również jodła, daglezja,
sosna i świerk.
– Kiedy tu przyjechałem przeszło 40 lat temu, do drzewostanów wprowadzano już więcej gatunków drzew. Obecny skład gatunkowy nie jest więc tylko efektem mojej pracy. Na początku byłem trochę sfrustrowany, nie mogłem pojąć, po co tyle gatunków. Ale potem zacząłem przywiązywać dużą wagę do tego, który gatunek w której części odnawianej powierzchni powinien się znaleźć, aby mógł wzrastać w optymalnych warunkach siedliskowych.
Stosowaliśmy grupowe odnowienie sztuczne. Sadziliśmy grupę modrzewia, grupę dębu. Kluczową sprawą jest to, że udało nam się utrzymać zróżnicowany skład gatunkowy po trzebieżach wczesnych. Przykładowo: w naszych drzewostanach jest miejsce na dąb, jawor i jesion, i te gatunki utrzymały się i utrzymają w składzie. Uważam to za wielki sukces.
Trzeba powiedzieć, że prawidłowe prowadzenie cięć w drzewostanach to wielka sztuka. To już nie jest to samo, co dawne wyznaczanie trzebieży wczesnej w litej buczynie. Po przyjeździe tutaj kończyłem stary plan urządzenia lasu przez około dwa lata. Potem był dwuletni przejściowy plan urządzenia lasu na lata 1985–86. Na początku każdego dziesięciolecia szczegółowo planowałem wszystkie trzebieże wczesne i późne oraz wszystkie czyszczenia. Zachowywałem pięcioletnie nawroty cięć, aby las mógł trochę odpocząć – wspomina Bartolomej Samsely.
Źródło: www.lesmedium.sk
