Co warto przeczytać

Szkody wyrządzane przez zwierzynę w lesie z uwzględnieniem podstaw ekologicznych oraz stosowane zabiegi ochronneSiegfried Prien, Michael Gunter Müller Wydawnictwo Neumann-Neudamm 2010, s. 365Drzewostany szczególnie zagrożone przez zwierzynę wymagają specjalnych zabiegów ochronnych i złożonych działań zapobiegawczych. Szkody pozostają również nie bez znaczenia dla wyniku ekonomicznego każdego gospodarstwa leśnego. Właśnie owe problemy to główny temat rozważań drugiego, mocno rozszerzonego wydania, opublikowanej po raz pierwszy w 1997 r. książki wybitnych znawców przedmiotu, profesorów z Wydziału Leśnego Politechniki Drezdeńskiej w Tharandt (tytuł oryginału: Wildschäden im Wald. Ökologische Grundlagen und integrierte Schutzmaßnahmen).Licząca ponad 100 stron więcej niż pierwsze wydanie publikacja to aktualny przegląd pojmowanych systemowo metod i zabiegów z dziedziny ochrony lasu. Nie dające się uniknąć konsekwencje wdrażania zintegrowanych zabiegów ochronnych, szukanie różnych dróg wiodących ku pronaturalnej hodowli lasu lub zastosowanie wyważonej techniki, uwzględniającej nowoczesne technologie leśne, poddane zostają przez autorów szczegółowej analizie. Omawiając poszczególne grupy tematyczne, autorzy z dużym znawstwem wgłębiają się w szczegóły, które przy pomocy przejrzystych grafik (43), tabel (94) oraz barwnych zdjęć (126) pozwalają zainteresowanemu czytelnikowi lepiej zrozumieć omawiane w tekście zagadnienia. Zarysowujący się często w praktyce ekosystemowy konflikt na płaszczyźnie człowiek – las – zwierzyna, autorzy przybliżają czytelnikom, podając liczne przykłady stosowanych w praktyce rozwiązań, wnosząc w ten sposób ważny wkład w proces poznawania i rozumienia prezentowanego przez nich kompleksu tematycznego. Ważnym uzupełnieniem książki jest liczący 24 strony spis aktualnej literatury, który pozwala na dogłębne studiowanie wybranego zagadnienia. Za mniej ważny dla przeciętnego polskiego czytelnika można by uznać rozdział uwzględniający aspekt prawny w zapobieganiu szkodom. Niemniej dla zainteresowanych rozdział ten może pomóc lepiej zrozumieć funkcjonowanie leśnej profilaktyki ochroniarskiej w funkcjonowania prawodawstwa niemieckiego. Można z całą pewnością stwierdzić, że owa, pod każdym względem interesująca, publikacja będzie niewątpliwie cennym źródłem wiedzy oraz nieodzowną pomocą dla szerokiej rzeszy ludzi lasu, także i po naszej stronie Odry. Stefan Panka

Urządzenia techniczne w produkcji leśnej, t. I Urządzenia do hodowli i ochrony lasuJerzy Więsik, Monika Aniszewska SGGW w Warszawie, s. 400Książka to solidny podręcznik akademicki, opisujący urządzenia stosowne w produkcji szkółkarskiej, zagospodarowaniu i ochronie lasu. Autorzy, prof. Jerzy Więsik (były, wieloletni kierownik Katedry Maszyn Rolniczych i Leśnych na Wydziale Inżynierii Produkcji SGGW) i dr inż. Monika Aniszewska podzielili go na pięć rozdziałów.W rozdziale „Pozyskiwanie owoców i nasion drzew leśnych” przedstawiono sposoby zbioru, procesy technologiczne wyłuszczania, wyposażenie techniczne wyłuszczarni, podstawy teoretyczne wytrząsania nasion oraz ocenę i klasyfikację nasion. Rozdział „Produkcja sadzonek” obejmuje m.in. opis, budowę i klasyfikację: pługów, kultywatorów, bron i wałów. Opisano w nim sposoby wysiewu nasion i siewniki, pielęgnowanie siewek i sadzonek, wyjmowanie sadzonek, szkółkowanie, procesy produkcji sadzonek z zakrytym systemem korzeniowym.Rozdział trzeci szczegółowo charakteryzuje zagadnienia uprzątania powierzchni, pozyskania i rozdrabniania odpadów, uprawy gleby, odnawiania siewem i sadzeniem. Trzy powyższe rozdziały stanowią ok. 60% objętości opracowania, co wynika z wagi tej problematyki.W rozdziale „Pielęgnowanie upraw i drzew leśnych” opisano budowę urządzeń do pielęgnacji upraw, a także maszyny i urządzenia do podkrzesywania drzew. Rozdział piąty „Ochrona drzewostanów” zawiera opis budowy i wymagania techniczno-leśne opryskiwaczy.Dużą wartością podręcznika są przejrzyście i dokładnie przedstawione teoretyczne podstawy obli-czeń (opory, moce, kinematyka) maszyn i urządzeń, bogato ilustrowane własnymi rycinami i tabelarycznymi zestawieniami, a także bogata literatura przedmiotu.Podręcznik jest przedstawieniem dorobku wieloletniej i owocnej pracy prof. Jerzego Więsika i jego zespołu. Napisany w przystępny sposób z myślą o studentach, będzie pomocny także dla konstruktorów maszyn leśnych, kadry technicznej nadleśnictw i zakładów usług leśnych zajmujących się realizacją zadań produkcyjnych. Podręcznik wypełnia lukę w zakresie omawianej problematyki, jest wartościowym źródłem informacji dla szerokiego grona osób zajmujących się leśnictwem. Henryk Różański

Puszcze Podlasia. Komplet 20 map RDLP w Białymstoku 2011 Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Białymstoku, wraz z nadleśnictwami Puszczy Białowieskiej, Augustowskiej i Knyszyńskiej, nawiązała współpracę z ukazującym się w stolicy Podlasia „Kurierem Porannym”. Efektem tej kooperacji jest zbiór map pod tytułem „Puszcze Podlasia”.

Lasy Drugiej Rzeczpospolitej w dawnych zapisach prasowych. Wydarzenia zwykłe i niezwykłe Jarosław Krawczyk CILP 2010, s. 372 Pamiętają Państwo winietę „Dziennika Białostockiego”? Przez około rok (2009) ukazywała się w „Lesie Polskim”, anonsując historyczny kącik, w którym przedstawialiśmy ciekawostki z lat 20. i 30. minionego wieku. Wyszukiwał je Jarosław Krawczyk, obecny rzecznik RDLP w Białymstoku. Obfity plon jego mrówczej pracy ukazał się właśnie w formie książkowej.

Martyrologia leśników – Katyń, Sybir, Kresy Reż. Jacek Frankowski Czas trwania – 30 min; DVD Pod tym tytułem, Jacek Frankowski – leśnik, rysownik i filmowiec zrealizował dokumentalny film „poświęcony pamięci Tych, którzy złożyli ofiarę życia na ołtarzu Wolności Ojczyzny”. Okazją do premierowego pokazu tego filmu była 71. rocznica mordu katyńskiego i pierwsza rocznica katastrofy smoleńskiej.

Motyle dzienne Polski. Atlas bionomii Adam Warecki Wydawnictwo „Koliber” 2010, s. 320 To wydawnictwo niecodzienne z conajmniej dwóch powodów. Po pierwsze niezwykle rzadko (zwłaszcza w Polsce) hobbyści wydają książki opisujące ich pasję, która nie jest jednocześnie ich zawodem. Po drugie jeszcze rzadziej książka taka jest w danej dziedzinie czymś zupełnie nowym. Atlas jest owocem kilkunastu lat wędrówek za motylami lekarza neurologa. Najważniejsze jest jednak to, że autor prezentuje coś, co do tej pory wielu przyrodnikom nie było dostępne – wiedzę o tym, jak wyglądają jaja, gąsienice i poczwarki prawie wszystkich z ponad 150 gatunków dziennych motyli występujących w Polsce!

Z dawnej Białowieży Piotr Bajko Agencja Hajstra 2010, s. 256 Białowieża znana i nieznana – tak w skrócie można określić zawartość książki. Owszem wątki białowieskich polowań królewskich i prezydenckich pojawiają się dość często w licznych wydawnictwach. Jednak informacje skąd wzięło się słynne już dziś „Miejsce Mocy” albo że słynny pisarz i filozof francuski Jean Jacques Rousseau miał zamieszkać w Białowieży lub jak wyglądał i funkcjonował carski pałac i jak doszło do jego rozbiórki, trudno znaleźć.

Znane i nieznane oblicza lasu DIApress 2007 Trwający pond godzinę film składa się siedmiu części, wszechstronnie obrazujących życie lasu: „Od olsu do boru”, „Ciągłość istnienia”, „Tętno życia”, „Darz bór”, „W trosce o naturę”, „Czerwony kur”, „Na szlaku”. Podział ten nie jest przypadkowy. Wszak las pełni wielorakie funkcje i korzystają z niego nie tylko prawowici jego mieszkańcy – ale także człowiek.

Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Warszawie. 90 lat w służbie lasom Wojciech Sobociński (red.) RDLP w Warszawie 2011, s. 179 Jubileusz 90-lecia utworzenia dyrekcji Lasów Państwowych w Warszawie stał się okazją do wydania monografii poświęconej tej jednostce. Książka to zbiorowa praca kilkudziesięciu autorów, w tym dziennikarza „Lasu” Wojciecha Sobocińskiego, który także zredagował całość.

Gospodarstwo lasowe Henryk Strzelecki Ruthenus (reprint) 2011, s. 496 To kolejny reprint oficyny Ruthenus, specjalizującej się w przywracaniu blasku i pamięci starym wydaniom książek, w tym również leśnym publikacjom sprzed lat. Po dwutomowej „Umiejętności lasowej” z 1809 r., która zrobiła prawdziwą furorę i „Pamiętniku 25-letniej działalności GTL” z 1907 roku, tym razem na rynek trafiło „Gospodarstwo lasowe” Henryka Strzeleckiego.