Szkody wyrządzane przez zwierzynę w lesie z uwzględnieniem podstaw ekologicznych oraz stosowane zabiegi ochronneSiegfried Prien, Michael Gunter Müller Wydawnictwo Neumann-Neudamm 2010, s. 365Drzewostany szczególnie zagrożone przez zwierzynę wymagają specjalnych zabiegów ochronnych i złożonych działań zapobiegawczych. Szkody pozostają również nie bez znaczenia dla wyniku ekonomicznego każdego gospodarstwa leśnego. Właśnie owe problemy to główny temat rozważań drugiego, mocno rozszerzonego wydania, opublikowanej po raz pierwszy w 1997 r. książki wybitnych znawców przedmiotu, profesorów z Wydziału Leśnego Politechniki Drezdeńskiej w Tharandt (tytuł oryginału: Wildschäden im Wald. Ökologische Grundlagen und integrierte Schutzmaßnahmen).Licząca ponad 100 stron więcej niż pierwsze wydanie publikacja to aktualny przegląd pojmowanych systemowo metod i zabiegów z dziedziny ochrony lasu. Nie dające się uniknąć konsekwencje wdrażania zintegrowanych zabiegów ochronnych, szukanie różnych dróg wiodących ku pronaturalnej hodowli lasu lub zastosowanie wyważonej techniki, uwzględniającej nowoczesne technologie leśne, poddane zostają przez autorów szczegółowej analizie. Omawiając poszczególne grupy tematyczne, autorzy z dużym znawstwem wgłębiają się w szczegóły, które przy pomocy przejrzystych grafik (43), tabel (94) oraz barwnych zdjęć (126) pozwalają zainteresowanemu czytelnikowi lepiej zrozumieć omawiane w tekście zagadnienia. Zarysowujący się często w praktyce ekosystemowy konflikt na płaszczyźnie człowiek – las – zwierzyna, autorzy przybliżają czytelnikom, podając liczne przykłady stosowanych w praktyce rozwiązań, wnosząc w ten sposób ważny wkład w proces poznawania i rozumienia prezentowanego przez nich kompleksu tematycznego. Ważnym uzupełnieniem książki jest liczący 24 strony spis aktualnej literatury, który pozwala na dogłębne studiowanie wybranego zagadnienia. Za mniej ważny dla przeciętnego polskiego czytelnika można by uznać rozdział uwzględniający aspekt prawny w zapobieganiu szkodom. Niemniej dla zainteresowanych rozdział ten może pomóc lepiej zrozumieć funkcjonowanie leśnej profilaktyki ochroniarskiej w funkcjonowania prawodawstwa niemieckiego. Można z całą pewnością stwierdzić, że owa, pod każdym względem interesująca, publikacja będzie niewątpliwie cennym źródłem wiedzy oraz nieodzowną pomocą dla szerokiej rzeszy ludzi lasu, także i po naszej stronie Odry. Stefan Panka