Gospodarstwo lasowe Henryk Strzelecki Ruthenus (reprint) 2011, s. 496 To kolejny reprint oficyny Ruthenus, specjalizującej się w przywracaniu blasku i pamięci starym wydaniom książek, w tym również leśnym publikacjom sprzed lat. Po dwutomowej „Umiejętności lasowej” z 1809 r., która zrobiła prawdziwą furorę i „Pamiętniku 25-letniej działalności GTL” z 1907 roku, tym razem na rynek trafiło „Gospodarstwo lasowe” Henryka Strzeleckiego.

Może nietrafne jest tu słowo „trafiło”, gdyż wydano je w limitowanym nakładzie z okazji 111. Zjazdu Polskiego Towarzystwa Leśnego. Publikacja zawiera dwa epokowe podręcznik leśnictwa: „Las w stanie natury” i „Cięcie lasu”, pisane przez Strzeleckiego w latach 1871–74, gdy prowadził on wykłady na prywatnym Kursie Leśniczym we Lwowie. Oba tomy ukazały się drukiem w 1874 r., w momencie utworzenia Krajowej Szkoły Gospodarstwa Lasowego, której dyrektorem został właśnie Strzelecki. Wystarczy zagłębić się w „Las w stanie natury”, by uświadomić sobie, że to, co w naszych czasach nazwano ekosystemowym podejściem lub zrównoważoną gospodarką leśną, w istocie było już przedmiotem nauczania niemal półtora wieku temu. Inną polszczyzną się wówczas posługiwano, więc i aparat pojęciowy służący opisywaniu zjawisk przyrody był nieco odmienny niż dziś, ale idee zachowania lasu, głoszone przez genialnego samouka, pozostały żywe. Zacytujmy: Zachowanie lasu ma staranie, aby na miejscu wyciętego, powstawał las nowy, aby las od powstania aż do czasu cięcia był należycie pielęgnowany, jako też aby był chroniony od wszelkich zagrażających mu wpływów nieprzyjaznych. Zachowanie obejmuje przeto: odnowienie, pielęgnowanie i ochronę lasu. Czy w ciągu ostatniego wieku nauka leśna przeszła w tym względzie wielką rewolucję?
Z kolei „Cięcie lasu” rozpoczyna się obszernym wykładem o historii gospodarstwa leśnego. Otwie-
ra go cytat z węgierskiego pisarza Mór Jókai de Ásva: Każdy naród, który boi się Boga, szanuje las, jak świętość kościelną. Na cóż życie, kiedy nie ma już lasu. Co więcej: sam wykład użytkowania poprzedzają rozdziały o rozmieszczeniu drzew w Galicji, wpływie lasu na siedlisko i klimat miejscowy, a nawet – uwaga! – na ludzkie zdrowie!
Dzieło Strzeleckiego ma wymiar ponadczasowy.

EdM