Ochrona terenów zieleni i zadrzewień na obszarach wiejskich ze szczególnym uwzględnieniem zadrzewień śródpolnych była tematem posiedzenia sejmowej Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi 15 listopada 2022 roku. Stronę rządową reprezentowali podsekretarz stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi – Krzysztof Ciecióra, oraz sekretarz stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska, Główny Konserwator Przyrody Małgorzata Golińska.

Wiceminister Krzysztof Ciecióra poinformował członków Komisji, że z uwagi na istotną rolę, jaką zadrzewienia śródpolne odgrywają w rolnictwie – m.in. zwiększają retencję wody, ograniczają erozję gleby i zmniejszają skutki suszy – MR już w 2020 r. umożliwiło wsparcie finansowe na zwiększanie zadrzewień w ramach PROW.

Obecne stawki na założenie takich zadrzewień są zróżnicowane w zależności od ukształtowania terenu i wynoszą od 10 tys. do 13,6 tys. zł na hektar. Wsparcie finansowe obejmuje też ochronę sadzonek przed zwierzyną leśną. Od roku 2023 zakładanie zadrzewień śródpolnych kontynuowane będzie w ramach Planu Strategicznego – tu przewidziano również pięcioletnią „premię” za utrzymanie i pielęgnację zadrzewień w wys. 2,5 tys. zł/ha rok.

W sumie w Planie Strategicznym przewidziano na ten cel ok. 9 mln. euro; szacuje się, że nowymi zadrzewieniami zostanie objęte ok. 2 tys. ha. Są też zaplanowane środki na wsparcie zakładania i utrzymywania systemów rolno-leśnych, czyli użytkowanie gruntu rolnego, na którym drzewa i krzewy są zintegrowane z uprawą rolną – np. pastwiska, gdzie występują zadrzewienia, umożliwiające zwierzętom schronienie przed deszczem, poprawiając ich dobrostan. Tu zaplanowane są staw-ki od 3 do 5 tys. zł/ha plus pięcioletnia premia na utrzymanie systemu w wys. 300 zł/ha na rok. Ogółem na ten cel przewidziano
ok. 10,5 mln euro przy szacowanej powierzchni 5,5 tys. ha, gdzie te systemy powstaną.

W Planie Strategicznym w roku 2023 będą przewidziane również inne formy wsparcia finansowego ochrony zadrzewień – w ramach płatności bezpośrednich będzie obowiązywała norma, która zobowiązuje zarówno do utrzymania elementów kraj-obrazu, jak i przeznaczenia min. 4% gruntów ornych w gospodarstwie na obszary i obiekty nieprodukcyjne – obszary te będą zaliczane do kwalifikującego się hektara, a przez to uprawnione do podstawowego wsparcia dochodu. Do kwalifikującego się hektara będzie również wliczany obszar z drzewami w liczbie do 100 szt. na hektar.

W posiedzeniu Komisji uczestniczył też ekspert, prof. Jacek Zajączkowski z SGGW, który zwrócił uwagę, że wszystkie duże drzewa, zarówno żywe, jak i martwe, stanowią dużą wartość dla przyrody, ale w Planie Strategicznym brak jest zachęt do ich ochrony. Profesor uznał też za niezrozumiałe to, że jedynie 5 lat ochrony zadrzewień jest wspierane finansowo, ponieważ program ma na celu stworzenie obiektów użyteczności publicznej i za to rolnik otrzymuje pieniądze, natomiast ograniczenie finansowania do5 lat oznacza de facto, że po tym czasie drzewa można wyciąć, co zaprzepaszcza ten efekt.

Red.

Fot. www.stock.adobe.com