Co warto przeczytać

Cultural heritage and sustainable forest management: the role of traditional knowledge.MCPFE Liaison Unit Warsaw 2006Prezentowane materiały konferencyjne są potężnym, liczącym ponad 540 stron, pokłosiem spotkania leśników i naukowców, które odbyło się w ubiegłym roku we Florencji. W dwóch tomach zaprezentowano artykuły omawiające rolę tradycyjnych nauk leśnych w zrównoważonej gospodarce leśnej oraz dziedzictwie kulturowym różnych krajów. Od razu trzeba zaznaczyć, że „tradycyjna nauka” jest tu rozumiana bardziej jako doświadczenia wypływające z tradycji i dawnych sposobów gospodarowania niż typowych prac badawczych.

15 lat ośrodków edukacyjnych w parkach narodowychGrzegorz Okołów (red.) Kampinoski Park Narodowy 2006Niedługo minie 17 lat od czasu otwarcia w parkach narodowych (Kampinoskim i Ojcowskim) pierwszych ośrodków edukacyjnych. Od tego momentu edukacja przyrodnicza rozwinęła się znacznie, a własnymi ośrodkami dysponują już wszystkie polskie parki. Wszędzie funkcjonują też autorskie programy nauczania, ścieżki dydaktyczne, a ścisła współpraca „parkowców” z lokalnymi szkołami jest codziennością. Sprawa edukacji wyszła też poza parki i stała się sprawą łączącą wiele środowisk (leśników, służby ochrony przyrody, ekologów). Liczba osób zaangażowanych w przekazywanie Polakom wiedzy o przyrodzie idzie już w tysiące. Nic dziwnego, że od kilku lat dużym zainteresowaniem cieszą się różnorodne konferencje, sympozja i szkolenia poświecone tej dziedzinie. Jednym z nich było ubiegłoroczne spotkanie w Centrum Edukacji Kampinoskiego Parku Narodowego. Jego pokłosiem jest prezentowany tom, w którym zebrano treść kilkunastu referatów, zawarto wnioski z konferencji oraz zamieszczono informator teleadresowy wszystkich ośrodków edukacyjnych funkcjonujących w parkach narodowych.

Kalendarz Nadleśnictwa i Ośrodka Edukacji Leśnej Zdrojowa Góra Kalendarz Nadleśnictwa Celestynów Co roku wiele nadleśnictw decyduje się na wydanie własnego kalendarza. Bardzo często są to jednostronicowe wydawnictwa dużego formatu (A1, B1). Najczęściej zawierają kalendarium, fotografię (lub kilka), adres, logo LP, a jeśli istnieje, to i nadleśnictwa. Służą przede wszystkim promocji i są sposobem na podtrzymanie dobrych relacji z osobami i instytucjami współpracującymi. Podobną funkcję pełnią – wydawane znacznie rzadziej – kalendarze trzynastokartkowe. Te najczęściej mają dodatkowy cel: przekazanie obszerniejszej informacji o lesie, leśnictwie czy nadleśnictwie. Właśnie taki pomysł przyświecał wydawcom dwóch prezentowanych kalendarzy.

Książka leśnika Zbigniewa Zielińskiego pt. „Baza Leśnych Ludzi” opisująca przedwojenną i wojenną działalność członków Przysposobienia Wojskowego Leśników, uznana została w USA za najlepszą książkę poświęconą II wojnie światowej, napisaną w Polsce w ciągu ostatnich 20 lat.Ten sukces przyczynił się do podjęcia decyzji o przygotowaniu jej amerykańskiej wersji. Ukaże się ona niedługo w Los Angeles i będzie zatytułowana Fortress Forest – the unknown war on Poland’s forests during WW II. Powyżej publikujemy okładkę amerykańskiego wydania książki.

Prezentujemy dziś siedem książek, przy czym z lasem i przyrodą łączy je przede wszystkim osoba autora. Janusz Rautszko jest bowiem nadleśniczym Nadleśnictwa Szczecinek, ale również działaczem samorządowym, pisarzem, a do tego osobą o życiu obfitującym niezwykłe zbiegi okoliczności. Pierwszy z nich stał się kanwą do napisania dokumentu „Ślady miękkich łap” (2000, 2005). W zbeletryzowany sposób przedstawiono w nim tragiczne los rodziny zamieszkującej do 1939 r. w kresowych Chinoczach (pow. Sarny). Zdarzenia zawarte w książce zostały spisane na podstawie rodzinnych opowieści, które autor usłyszał od swoich najbliższych. Główni bohaterowie książki – Wilhelm i Tatiana – to dziadkowie Janusza Rautszki. Wśród czwórki ich dzieci, którym poświęcony jest trzeci rozdział książki (dwa wcześniejsze opisują tułaczkę wspomnianych dziadków pisarza), jest Stefan Rautszko, ojciec nadleśniczego. Niezwykłym wydarzeniem, podnoszącym historyczną i dokumentacyjną wartości książki, jest relacja z pobytu Wilhelma w obozie jenieckim w Ostaszkowie, na wyspie Seligier.

Barczatka syberyjska Film DVD ORWLP Bedoń 2006   Mimo dokładnych kontroli fitosanitarnych na granicach, możliwość przedostania się do polskich lasów obcych gatunków szkodliwych owadów jest realna. Wśród gatunków potencjalnie groźnych dla lasu wymieniana jest barczatka syberyjska. Ten bardzo ekspansywny gatunek motyla stanowi jeden z największych problemów leśnictwa na Syberii. W tej chwili zwalcza się go tam wyłącznie chemicznie, gdyż metody biologiczne są zbyt mało efektywne. Mimo zwalczania gatunek czyni więcej szkód niż wszystkie inne owady razem wzięte. Jeszcze niedawno barczatka syberyjska nie występowała w europejskiej części Rosji. Obecnie zasiedla już lasy jej wschodniej i centralnej części, a każdego roku zasięg jej występowania przesuwa się o kolejne 60 km. Jest więc bardzo prawdopodobne, że niedługo motyle te, unikając wszelkich kontroli, przelecą ponad granicą naszego kraju. O ile wcześniej nie zostaną wwiezione wraz z importowanym drewnem. I co wówczas?

W lasach Podkarpacia RS Druk Sp. z o.o. 2007 Na naszych łamach witamy kolejną publikację, za którą stoją m.in. ludzie w zielonych mundurach. To album prezentujących lasy południowo-wschodniej Polski. Jest to praca zbiorowa, na którą składają się teksty Jana Kraczka, byłego dyrektora RDLP w Krośnie (wstęp) oraz znanego popularyzatora leśnictwa Edwarda Marszałka, rzecznika prasowego tejże dyrekcji (pozostałe). Są one dopełnieniem kilkuset fotografii autorstwa dwunastu fotografików, a także zdjęć udostępnionych przez archiwa RDLP i Starostwa Powiatowego w Jaśle.

Zielone lekcje Hanna Będkowska Oficyna Wydawnicza Forest, 2006Ponad 20 profesjonalnych ośrodków i niezliczone ścieżki dydaktyczne funkcjonujące w LP to duże zobowiązanie wobec tysięcy grup szkolnych poszukujących wiedzy o przyrodzie. Dlatego leśnicy sami od siebie powinni wymagać coraz wyższego poziomu przygotowania do zajęć z młodzieżą. Z pewnością pomoże im w tym prezentowana publikacja będąca propozycją pięciodniowych zajęć możliwych do przeprowadzenia w trakcie „zielonej szkoły”. Zawarty w niej program jest zgodny z podstawą programową MENiS i może być uzupełnieniem wiedzy zawartej w podręcznikach szkolnych na poziomie ponadgimnazjalnym.

Gorczański Park Narodowy Wojciech Różański (red.)GPN 2006 Ćwierćwiecze ochrony przyrody i dziedzictwa kulturowego Gorczańskiego PN stało się pretekstem do wydania monografii jednego z mniejszych Parków w kraju. Jest to pierwsza w dziejach tej części Karpat publikacja zbierająca w całość wiedzę z zakresu historii, kultury i ochrony przyrody Gorców. Jej realizacja trwała kilka lat i z pewnością wyszło to książce na dobre. Jej zakres, szata graficzna, treść oraz popularnonaukowy sposób przedstawienia sprawiają, że krąg odbiorców może być bardzo szeroki. Zastrzeżeń nie budzi również przejrzysta szata graficzna z licznymi mapami i fotografiami.