Co warto przeczytać

Migracje ptaków J. Elphick (red.) Muza 2007 Wędrówki ptaków budzą zainteresowanie naukowców i amatorów ich obserwacji od dziesięcioleci. Ponad sto lat temu rozpoczęto znakowanie ptaków z użyciem aluminiowych obrączek z niepowtarzalnym numerem. Obecnie metody badań idą jeszcze dalej i prócz wciąż powszechnie stosowanego obrączkowania coraz częściej zakłada się ptakom nadajniki radiowe. Uzyskiwane w ten sposób informacje pozwalają nie tylko na ustalenie tras przelotów, ale również pór dnia i nocy preferowanych do wędrówki. Dzięki najnowszym metodom naukowcy zyskują wiedzę o czasie pokonywania szlaków migracyjnych, liczących nieraz wiele tysięcy kilometrów. Bez tych badań nie byłoby również możliwe wydanie bardzo ciekawej książki, którą z angielskiego przełożył znany ornitolog pracujący na Wydziale Leśnym SGGW, dr Marek Keller.

Przyroda Lasów Kujawsko-Pomorskich OW Forest 2008 Młoda oficyna powoli przyzwyczaja nas do bardzo wysokiego poziomu. Tym razem oddała w nasze ręce dwujęzyczny (polsko-angielki) album przedstawiający uroki toruńskiej RDLP na fotografiach wykonanych przez blisko 30 autorów. Po lekturze rzeczywiście ma się ochotę na wycieczkę w ten zakątek kraju. RDLP w Toruniu pokazała jak niewiele potrzeba, by stworzyć dzieło ponadczasowe, którego użyteczność może trwać długie lata. Po pierwsze, każde z nadleśnictw znalazło w książce swoje miejsce. Nikogo szczególnie nie wyróżniono, nikogo nie pominięto. A po drugie, i tu proszę wybaczyć szczerość, dobrze się stało, że po słowie wstępnym zabrakło podpisu (z imienia i nazwiska) dyrektora RDLP. Przy dzisiejszych wichrach wiejących tuż po wszelkich przesileniach politycznych, nie trudno o utratę stanowiska. I choć nikomu tego nie życzę, to gdyby tak się stało, książka zachowa aktualność i może być wykorzystywana przez następcę.

Dęby Jana Pawła II na terenie RDLP w Radomiu opr. P. Kacprzak, M. Turczyk OW Forest 2008 Album poświęcony Dębom Papieskim na terenie RDLP w Radomiu ukazał się nakładem radomskiej dyrekcji w przededniu trzeciej rocznicy śmierci Jana Pawła II. Wydawnictwo otwiera rozważanie na temat treści ekologicznych w nauczaniu Jana Pawła II. Ksiądz kanonik Wiktor Ojrzyński pokazuje zaangażowanie naszego papieża w sprawy właściwego gospodarowania bogactwami przyrody. Cytuje fragmenty homilii i dokumentów papieskich, w których znajduje się przesłanie na temat poszanowania przyrody, ze szczególnym uwzględnieniem ochrony lasów. Znajdziemy tu m.in. fragmenty homilii z mszy dla leśników w Val Visdende z 12 lipca 1987 r., cytaty z encyklik:

Od Szkoły Szczególnej Leśnictwado Wydziału Leśnego SGGW praca zbiorowa Wydawnictwo SGGW 2008 Książka jest niezwykle ciekawym zbiorem artykułów autorstwa znawców historii leśnego szkolnictwa wyższego. Inicjatorem jej powstania jest prof. Andrzej Grzywacz. Już w początkach lat 90. XX w. pojął trud zgromadzenia zespołu autorskiego, który opracowałby materiały, prezentując historię stołecznego szkolnictwa leśnego. Wówczas książki nie udało się wydać. Po kilkunastu latach przedsięwzięcie to znalazło swój szczęśliwy koniec. Tak obszernego i wszechstronnego opracowania nie ma bodaj żadna z krajowych uczelni leśnych. Po części dlatego, że nie mają one 190-letniej tradycji. Publikacja zawiera 25 artykułów autorstwa Józefa Brody, Andrzeja Grzywacza, Kazimierza Heymanowskiego, Władysława Jedlińskiego, Jana Miklaszewskiego, Mariana Nowotarskiego, Ewy Polak-Pałkiewicz, Mieczysława Sicińskiego, Bohdana Szymańskiego, Władysława Węgorka, Tadeusza Wieczorka, Edwarda Więcko, Ryszarda Zaręby i Pawła Zarzyńskiego. Część materiałów została opracowana wiele lat temu, a dziś zostały przedrukowane. Dotyczą one okresów, w stosunku do których dziś bardzo trudno byłoby ustalić fakty i odnaleźć dokumenty. Dzięki temu, że niegdyś zostały one zebrane przez znanych naukowców, obecnie mamy szansę poznać fakty sprzed wielu dziesięcioleci. Inne teksty zostały opracowane specjalnie na potrzeby tej publikacji.

Czy tur powróci do polskich lasów? A. M. Dzieduszycki, R. Słomski, M. Ryba MiPBP w Turku 2008 Prezentowana książka jest najpełniejszym kompendium wiedzy o turze. Choć ma charakter pracy naukowej, czyta się ją z zaciekawieniem, bo nie tylko pokazuje dzisiejszy stan wiedzy o wymarłym przed niemal czterema wiekami gatunku (co już samo w sobie jest interesujące), ale również polemizuje z teoriami i tezami dotyczącymi losów tura, jego udziału w powstawaniu współczesnych ras bydła albo udziału Polaków w zagładzie gatunku. Trzeba przyznać, że materiał zgromadzony na 136 stronach jest imponujący. Większa część książki jest zbiorem wiedzy historycznej na temat turów, ich rozsiedlenia, biologii i roli w kulturze wielu rejonów świata. Ta część zawiera wiele współczesnych i archiwalnych fotografii, rycin i map. Znalazły się w niej również szczególnie ciekawe, acz z pewnością dyskusyjne rozdziały poświęcone korzyściom i zagrożeniom płynącym z projektowanego odtworzenia tura oraz wyjaśniające, dlaczego miałoby to nastąpić w Polsce. Mało tego, autorzy pokusili się nawet o wskazanie potencjalnych miejsc, w których można ich zdaniem prowadzić półdzikie hodowle turów.

Kozica tatrzańska Grzegorz Jamrozy Tatrzański Park Narodowy 2007Istnieją gatunki, które z racji swej przeszłości, rzadkości czy symbolicznego znaczenia dla ochrony przyrody zasługują na szczególne i wszechstronne zainteresowanie. Obok żubra, niedźwiedzia, wilka, łosia, bobra i bielika, z pewnością należy do nich również kozica. Przed laty Wojciech Gąsienica-Byrcyn nazwał ją w pierwszej współczesnej monografii „żywym symbolem Tatr”. Było to w 1987 r. i od tej pory badania tatrzańskich kozic posunęły się znacznie, przynosząc wiele nowej wiedzy. Dzięki Tatrzańskiemu PN stała się ona powszechnie dostępna i, co warto podkreślić, po raz pierwszy udało się zebrać tak wielki materiał dotyczący gatunku. Właściwie podgatunku, bo publikacja poświęcona jest przede wszystkim kozicy tatrzańskiej.

Dokarmianie ptaków P. Berthold, G. Mohr Muza 2008Poznawanie ptaków staje się w Polsce coraz bardziej popularnym hobby. Pojawia się coraz więcej poradników odkrywających tajniki ptasiego świata i wprowadzających w niełatwą sztukę jego obserwacji. Nie wchodząc w ocenę merytorycznej zawartości wydawnictw ornitologicznych, trzeba przyznać, że w wielu z nich zapomina się, iż najprostszym sposobem zbliżenia się do ptaków jest zorganizowanie im stałego miejsca dokarmiania. Z drugiej strony może to i dobrze, bo dokarmianie również wymaga pewnej wiedzy i umiejętności, których brak może się źle zakończyć dla samych zwierząt.

Razem na biegun (audiobook) M. Kamiński Fundacja Marka Kamińskiego 2006 Czy są jeszcze na świecie miejsca, które mają moc? Miejsca, które obdarzyć mogą człowieka swoją energią? Z których widać inne światy, inne sprawy, inny porządek rzeczy, w których człowiek odkrywa w sobie człowieka? Może są jeszcze takie miejsca na tym świecie, ale jak ich szukać? Przewodniki o nich milczą. Źródła, z których wypływa woda poznania zmieniają swoje miejsca. Raz są tu, kiedy indziej już daleko stąd. I nie ma żadnej mapy, która mogłaby nas do nich zaprowadzić. Zostają ślady i znaki. Możemy je zobaczyć, kiedy patrzymy głęboko, bardzo głęboko w siebie.

Moje bieguny. Dzienniki z wypraw 1990-1998 M. Kamiński Fundacja Marka Kamińskiego 2008 W letnie upały wiele osób poszukujących ochłody powinno sięgnąć po prezentowaną książkę. To już drugie jej wydanie i nie należy się temu dziwić, bo czytanie o mrozach i zmaganiu ludzi z najtrudniejszymi warunkami pogodowymi, jakie można spotkać na Ziemi, bardzo wciąga. Marek Kamiński opisuje rzeczy bardzo odległe większości z nas. Odległe nie tylko geograficznie, ale przede wszystkim mentalnie. Któż bowiem miał okazję samotnie przemierzać setki kilometrów lodowej krainy, ciągnąc kilkudziesięciokilogramowe sanie, wiedząc, że jest zdany wyłącznie na siebie?

Chojnowski Park Krajobrazowy – nowe wydawnictwaLasy w sąsiedztwie Warszawy do niedawna nie miały szczęścia do wydawnictw. Mimo olbrzymiego zainteresowania turystycznego i rekreacyjnego przez lata brakowało solidnych przewodników i opracowań umożliwiających odwiedzenie skrytych wśród nich atrakcji przyrodniczych i kulturowych. Ze zrozumiałych względów wyjątkiem był tu Kampinoski Park Narodowy. Szczególną pustką wydawniczą charakteryzowały się Lasy Chojnowskie, w znacznej części pokrywające się granicami z obszarem Chojnowskiego Parku Krajobrazowego. Na szczęście dzięki staraniom Zespołu Parków Krajobrazowych Mazowieckiego, Chojnowskiego i Brudzeńskiego i przy współpracy z Wydawnictwami: Rewasz, Compass i Hajstra dotkliwa pustka została wypełniona. Oto na przełomie 2007 i 2008 roku pojawiły się aż trzy publikacje poświęcone temu terenowi.