Karpackie kolejki leśne A. Kučera, A. Bilek Ruthenus/Konting 2007 Książka ta jest jedną z niewielu, do których będę zaglądał wielokrotnie, choćby dlatego, że jest po prostu piękna. Pomysł wydania wielkiego (poszerzony format A4), ponad 400-stronicowego dzieła poświęconego wyłącznie leśnym kolejkom wąskotorowym, może wydawać się karkołomny. Jednak współpracujący ze sobą wydawcy z Krosna i Pragi zrobili z niego prawdziwą perłę historyczną i artystyczną.
Motyle dzienne Polski J. Buszko, J. Masłowski Koliber 2008 Po kilku latach oczekiwań pojawiło się nowe opracowanie poświęcone krajowym motylom dziennym. Mamy ich, włącznie z tymi najrzadszymi, pojawiającymi się tylko od czasu do czasu, 163 gatunki. To niewiele zwarzywszy na to, że w Europie jest ich 565, a na świecie stwierdzono już 17,5 tys. Dodajmy jeszcze, że owe 163 gatunki to zaledwie 5% wszystkich krajowych motyli. Pozostałe 95% to ćmy, z których część również prowadzi dzienny tryb życia. Postępy nauk przyrodniczych weryfikują dotychczasową wiedzę o krajowych motylach. W ciągu ostatnich kilkunastu lat zmieniła się wiedza o ich występowaniu i stanie zachowania populacji, uaktualniono też nazewnictwo gatunków.
Ptaki w twoim ogrodzie Dariusz Graszka-Petrykowski KDC 2008 Rzadki na naszym rynku przykład naprawdę praktycznej książki ornitologicznej. Choć nie jest przewodnikiem terenowym, to format i solidna oprawa sprawiają, że można spokojnie zabrać ją do ogrodu by zidentyfikować gatunek ptaka wijącego gniazdo na belce lub w krzewie. Skrócony przewodnik do rozpoznawania gatunków to zaledwie piąta część blisko dwustustronicowej publikacji. Inny rozdział pomoże czytelnikowi rozpoznać mieszkańców ogrodów na podstawie budowy gniazd oraz barwy i wielkości jaj. Pozostałą część książki spokojnie można określić mianem wszechstronnego poradnika i to na bardzo wysokim poziomie. Autor przybliża bardzo obszernie pomysły na urządzenie ogrodów z myślą o ptakach, poczynając od tego, jak zaadaptować istniejący ogród do potrzeb jego skrzydlatych mieszkańców, aż po porady dotyczące zakładania zupełnie nowych ogrodów. Wielość zaprezentowanych rozwiązań pozwala na skomponowanie ogrodu w sposób odpowiadający nie tylko ptakom, ale i ludziom. W książce znalazły się informacje, jakich gatunków roślin użyć, by zapewnić naturalne schronienia, miejsca na gniazda i oczywiście obfitość pokarmu. Różnorodność opisanych drzew, krzewów i bylin pozwala na zaplanowanie ogrodu w zgodzie z przyrodą, ale i własnym gustem. Poza tym opisano tu metody zakładania funkcjonalnych oczek wodnych, pojników, sposób konstruowania i instalowania budek, koszy, półek oraz kieszeni lęgowych.
Leśne ślady wiary E. Marszałek Ruthenus 2008 W lasach kryją się miejsca ważne z przeróżnych powodów. Jednych spotkało tu szczęście, innych tragedia, ale sposób upamiętniania tych zdarzeń od stuleci jest ten sam – stawały i wciąż stają po borach, grądach i bagnach krzyże i kapliczki. Pamięć jest ulotna i z czasem nie będziemy wiedzieli kto, dlaczego i kiedy je ustawił. Dzięki Edwardowi Marszałkowi poznajemy niebywałą historię kilkudziesięciu spośród setek takich obiektów ukrytych w lasach podległych RDLP w Krośnie. Dzięki tej książce historia każdego z nich pozostanie w ludzkiej pamięci na wieki.
Jodła – Ekologia. Zagrożenia. HodowlaE. Bernadzki PWRiL 2008 Tom poświęcony jodle to kolejna pozycja w serii „Drzewa naszych lasów”. Książka jest typowym podręcznikiem przeznaczonym dla leśników, poświęconym jednemu z najpiękniejszych drzew leśnych w Europie, należącemu do głównych gatunków tworzących nasze lasy, odgrywającemu szczególną rolę w lasach górskich i wyżynnych. Rola i znaczenie jodły w lasach Polski jest złożona, w ostatnich wiekach ulega cyklicznym zmianom. W ostatnich dekadach możemy mówić o zmniejszaniu się powierzchni i zbyt małym udziale jodły w polskich drzewostanach oraz niedocenianiu roli, jaką powinna pełnić na pewnych siedliskach. Już na początku ubiegłego wieku zaczęto zwracać uwagę na znikanie jodły, a w 1921 r. Stanisław Sokołowski pisał w swoim podręczniku o usilnej dążności, aby powrócić jodle utracone stanowisko. Zmniejszanie się jej udziału w lasach Polski i Europy jest notowane od ponad 200 lat. W XX w. udział jodły w drzewostanach spadł w Polsce o połowę, a w Niemczech o ok. 60-70%. Doprowadziło to do tego, że obecnie drzewostany jodłowe to niewiele ponad 2% powierzchni naszych lasów (135 716 ha), co wzbudza duży niepokój leśników o przyszłość gatunku.
Sosna zwyczajna. Hodowla i ochrona T. H. Puchniarski PWRiL 2008 Książka otwiera cykl wydawnictw „Drzewa polskich lasów”, w którym specjaliści (przede wszystkim praktycy) będą prezentować najważniejsze zagadnienia związane z hodowlą i ochroną najważniejszych gatunków drzew. Zarówno ta, jak i wszystkie kolejne nie będą typowymi monografiami gatunku, w których specjalizuje się Instytut Dendrologii PAN w Kórniku. Będą to raczej poradniki skierowane przede wszystkim do leśników, zawierające informacje o tym, jak prowadzić gatunki prezentowanych drzew, by w przyszłości otrzymać z nich jak najlepszej jakości surowiec. Stąd w książce znalazły się obszerne rozdziały poświęcone produkcji materiału rozmnożeniowego, hodowli drzewostanów z uwzględnieniem różnic wynikających z siedliska czy zabiegom pielęgnacyjnym prowadzonym w drzewostanach różnych klas wieku. Poza tym książka podpowiada, w jaki sposób pielęgnować siedliska porośnięte sosną i jak przebudowywać drzewostany.
Ośrodki Edukacji Leśnej w Lasach PaństowychDGLP 2007 Edukacja przyrodniczo-leśna jest jednym z najszybciej rozwijających się aspektów działalności polskich leśników. Nic zresztą dziwnego, bo społeczne oczekiwania wobec lasów są coraz większe. W tej sytuacji naturalną rzeczą jest promocja ośrodków powstałych w odpowiedzi na to zapotrzebowanie. Takich ośrodków jest w Lasach Państwowych 24. Działają też ponad dwie setki izb leśnych. Opisywana publikacja zawiera informacje o wszystkich ośrodkach i wybranych 14 izbach. Opisanie wszystkich miejsc edukacji wymagać będzie sporych nakładów czasowych i finansowych, ale taki pomysł w Lasach istnieje i jak napisał we wstępie do publikacji Tadeusz Chrzanowski publikację tę traktujemy jako pierwszą próbę i swego rodzaju zwiastun opracowania docelowego, kompletnego (…). To tłumaczy niski nakład książki, ledwie 1000 egzemplarzy.
Dzieje najnowsze leśnictwa w Polsce 1918-2006 Józef Broda PTL 2007O historii polskiego leśnictwa i Lasów Państwowych napisano już wiele, ale z pewnością nie wszystko. Dowodzi tego najnowsza książka prof. Józefa Brody, wydana z okazji 125. rocznicy utworzenia Polskiego Towarzystwa Leśnego. Dwutomowe dzieło (w sumie 758 stron) ukazało się jesienią 2007 r. i jest prawdziwym kompendium wiedzy o gospodarce leśnej, znanych i zasłużonych leśnikach oraz uwarunkowaniach, w których tworzyło się i funkcjonowało nasze leśnictwo. Tom pierwszy w dwóch częściach omawia okres międzywojenny i II wojnę światową. Może trochę wbrew tytułowi autor zahacza o czasy znacznie wcześniejsze niż rok 1918. Nie sposób jednak przedstawić sytuację polskich lasów i leśnictwa po odzyskaniu niepodległości bez nakreślenia wcześniejszych zdarzeń. Dlatego w pierwszych rozdziałach cofamy się nawet do początków XIX wiekuPojawiają się również informacje o ogólnych uwarunkowaniach i sytuacji politycznej wpływających na leśnictwo. Wyraziście nakreślone tło historyczne jest mocną stroną całej publikacji.
Leśne Kompleksy PromocyjneKrzysztof FronczakCILP 2007Prawie milion hektarów lasu – tyle powierzchni zajmują obecnie leśne kompleksy promocyjne. Dlaczego i gdzie powstały, czym różnią się od pozostałych lasów Polski i jak są przygotowane do promocji leśnictwa? O tym wszystkim opowiada książka Krzysztofa Fronczaka, zastępcy redaktora naczelnego „Ech Leśnych”.
Wydawnictwa Tatrzańskiego Parku Narodowego Tatrzański Park Narodowy jest jedynym polskim parkiem, który w sposób widoczny i godny najwyższego uznania dba o rozwój swego działu wydawniczego. Książki i czasopisma ukazujące się pod szyldem parku narodowego lub choćby pod jego patronatem są nie tylko działaniem promocyjnym i edukacyjnym, ale przede wszystkim wypełnianiem statutowej misji dbałości o zachowanie dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego regionu, w którym park funkcjonuje. Bez wątpienia TPN wywiązuje się z tego zadania wzorowo, deklasując pozostałe parki. Trudno w skromnej publikacji podsumować wszystkie wydawnicze osiągnięcia TPN, ponieważ każdego roku pojawia się kilka ważnych dla regionu książek. Z bogatego dorobku wybraliśmy więc kilka wydawnictw, które zaprezentujemy nieco szerzej. Przegląd zaczniemy od kwartalnika „Tatry”. Ukazuje się on już od wielu lat, ale w początkach XXI w. otrzymał formułę godną najpoważniejszych czasopism. Pismo jest dystrybuowane w całym kraju, co w przypadku wydawnictw parków narodowych jest ewenementem. Ale powodów do chwały jest więcej. Na 126 stronach znajdziemy prawdziwą obfitość wiedzy o Tatrach i Podhalu. Drobne informacje i duże teksty o przyrodzie, turystyce, kulturze, sztuce i historii terenu szczelnie wypełniają pismo, a ich poziomu mogłyby pozazdrościć komercyjne wydawnictwa bez opamiętania zalewające rynek. Podobnie zresztą jest z szatą graficzną „Tatr”. Okładki zawsze przyciągają wzrok, fotografie ilustrujące środek każdego numeru zawsze stoją na wysokim poziomie. Do tego liczne ryciny, zdjęcia archiwalne, reprodukcje obrazów, szkiców, map itp. Kwartalnik daje niezwykłą przyjemność obcowania z górami, nawet jeśli jest się właśnie kilkaset kilometrów od nich. A wszystko to za jedyne 9,90 zł.
