Co warto przeczytać

Natura 2000 – Niezbędnik leśnikaKlub Przyrodników 2008  Sieć Natura 2000 wkroczyła do polskich lasów na dobre. Choć już dziś lasy stanowią blisko połowę powierzchni wszystkich ostoi naturowych, wciąż trwają kolejne przymiarki do jej poszerzenia i z pewnością nie będzie to koniec procesu wdrażania tego programu. Nie wątpliwie, że na części obszarów Natura 2000 konieczne będą zmiany w podejściu do niektórych zagadnień gospodarki leśnej. Wymuszą je zapewne wymagania oparte na prawie UE, odpowiednio dostosowane do warunków krajowych. Czego mogą spodziewać się leśnicy? O tym właśnie mówi prezentowana książka.

Głosy ptakówAndrzej G. Kruszewicz Multico 2009, s. 103 (płyta CD)Podglądanie ptaków staje się bardzo popularną pasją. Nic dziwnego, że rynek wręcz zalewany jest kolejnymi książkami poświęconymi żyjącym wokół nas pierzastym sąsiadom. Umiejętność rozpoznawania gatunków staje się niezbędna również w pracy wielu przyrodników, a wśród nich także leśników. Ptaki można rozpoznawać po wyglądzie, głosie bądź śladach przez nie pozostawionych. Tytuł książki jednoznacznie wskazuje, że tym razem znany popularyzator wiedzy ornitologicznej postanowił nauczyć swoich czytelników wsłuchiwania się w ptasi śpiew.

Prawne aspekty rozwiązań ochrony przyrody w lasach w Polsce w kontekście członkostwa w Unii EuropejskiejAdam Kaliszewski i Adam SikoraIBL 2009, 262 s.To nowe opracowanie (ukazało się w maju) ma istotne znaczenie w analizie relacji między ochroną przyrody w lasach i jej prawnymi aspektami. Stanowi kompendium wiedzy dotyczące zarówno ochrony przyrody i odniesienia jej uwarunkowań do prawa unijnego (dyrektywy i rozporządzenia Unii Europejskiej), międzynarodowych porozumień (konwencje), a także krajowych aktów prawnych (ustawy i rozporządzenia).Autorzy uwzględnili zarówno elementy aktualnej polityki leśnej i ekologicznej państwa, ze szczególnym uwzględnieniem programów ochrony środowiska na szczeblu regionalnym (wojewódzkim) oraz lokalnym (powiatowym i gminnym).

Szlaki turystyczneI. i R. SzewczykCarta Blanca 2009Wbrew obiegowej opinii Polska obfituje w turystyczne atrakcje. Dowodzi tego ten dość nietypowy – ze względu na duży format – przewodnik. Odejście od schematu kieszonkowych książeczek opisujących szlaki wyszło książce na dobre. Duże, barwne ilustracje zdecydowanie zachęcają do odwiedzenia przedstawianych miejsc i obiektów, a ilość tekstu zaspakaja potrzeby przeciętnego turysty.

Ptaki. EncyklopediaWydawnictwo Naukowe PWN 2009, 512 s.Ptakom poświęcono, nawet w Polsce, niezliczoną liczbę książek. Ale ostatnia oferta PWN jest w tym względzie wyjątkowa i niebanalna. Oto otrzymaliśmy potężny, liczący ponad pięćset stron, przedruk prawdziwego ornitologicznego dzieła. Większość z jedenastu autorów tekstów to specjaliści z organizacji BirdLife International, zaś doskonałych zdjęć użyczyło do publikacji kilkuset fotografów z całego świata, bowiem książka dotyczy ptaków globu. Prezentuje ponad 1000 ich gatunków (1/10 znanych na świecie), opisując wygląd, rozmieszczenie i przynależność systematyczną. Z książki dowiemy się o tym, jak ptaki ewoluowały, gdzie i jak żerują oraz co zjadają, jak się porozumiewają, na czym polegają ich gody oraz wychowanie młodych, a także jak pasjonujące mogą być ich wędrówki.

Na co gwiżdżą? Czyli prawie wszystko o świstakachTomasz Zwijacz KozicaTPN 2009, 140 s.Tatrzański Park Narodowy pod wieloma względami wybija się spośród polskich parków. Jedną z dziedzin, w której przoduje, są wydawnictwa, wśród których szczególną uwagę przykuwają książki przybliżające wyjątkowość kulturową i przyrodniczą Podhala i Tatr. Niedawno otrzymaliśmy kolejną, tym razem poświęconą świstakom.

Zwierzęta PolskiBarbara Ćwikowska, Marcin KarettaCarta Blanca 2008, s. 300  Jeśli komuś bliżej niezorientowanemu w świecie przyrody chcemy przekazać wiedzę o krajowych zwierzętach, a przy okazji nie zrazić tej osoby mnogością szczegółów, zawiłością systematyki czy sztampowością opisów typu: wielkość, liczba młodych, barwa – polecam tę książkę. Jest to właściwie album, ale z dość rozbudowaną warstwą tekstową. Omawia poszczególne grupy zwierząt, pokazując tylko najciekawsze zagadnienia związane z ich biologią, ekologią, czasem genetyką. Większość fotografii różnych autorów to doskonałe zdjęcia dokumentacyjne, na których czasem uchwycono szczególnie ciekawą scenę. Pojedyncze zdjęcia mają też szczególne walory estetyczne, ale nie o nie chodziło w tej książce. Tu podstawą jest dobra prezentacja charakterystycznych cech gatunkowych opisywanych zwierząt lub zaprezentowanie ich w środowisku, w którym żyją. I to udało się znakomicie. Zwierzęta opisane zostały gromadami, poczynając od ssaków, na bezkręgowcach kończąc. Kręgowcom poświęcono zdecydowaną większość książki, a spośród bezkręgowców zaprezentowano głównie owady.

Odnawialne źródła energii i pojazdy proekologiczneGrażyna JastrzębskaWydawnictwa Naukowo-Techniczne 2009, s. 284Postępująca degradacja Środowiska i będące odpowiedzią na nią przepisy nakazujące zwiększanie udziału energii odnawialnej stały się trudnym wyzwaniem dla rozwiniętych państw świata. Nie tylko prawo, ale i kurczące się zasoby paliw sprawiają, że poszukiwanie alternatywnych źródeł energii nie jest wybrykiem naukowców, lecz koniecznością. Szczególnie ciekawym kierunkiem poszukiwań wydają się odnawialne źródła energii (OZE), czyli wiatr, woda, promieniowanie słoneczne, ciepło wnętrza globu, a także biomasa. To właśnie im poświęcona jest duża część książki, która pierwsze wydanie miała przed dwoma laty. Uzupełniona i uaktualniona wersja trafiła właśnie na księgarskie półki.

Woda dla lasu, las dla wody Dariusz Anderwald (red.) CEPL 2008 Kolejny, 18 już zeszyt z cyklu Studia i materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej w Rogowie, poświęcony został istotnemu dla współczesnego leśnictwa problemowi utrzymania i przywracania wody w lasach. Publikacja jest zbiorem artykułów prezentujących doświadczenia osób biorących udział w tegorocznej konferencji „Aktywne Metody Ochrony Przyrody w Zrównoważonym Leśnictwie”. Na ponad 360 stronach zaprezentowano 28 artykułów i 5 notatek prezentujących różne aspekty problematyki. Część prac ma charakter ogólny i przedstawia relacje między lasem a wodą, problematykę małej retencji w lasach w ujęciu ogólnopolskim, metodykę ochrony obszarów podmokłych, rolę leśnych rezerwatów przyrody w utrzymaniu zasobów wodnych, a także perspektywy rozwoju działań w zakresie małej retencji w LP. Pozostałe artykuły dotyczą konkretnych przedsięwzięć i problemów. Znajdziemy wśród nich informacje o ochronie i regeneracji ekosystemów mokradłowych, ochronie starorzeczy i lasów łęgowych, badaniach roślinności leśno-torfowiskowej, sposobie szacowania objętości retencyjnej stawów bobrowych i wpływie tych gryzoni na wspomaganie renaturyzacji siedlisk podmokłych.