12 lipca w Parku Etnograficznym Muzeum Kultury Ludowej w Kolbuszowej odbyło się uroczyste otwarcie tzw. sektora leśnego. To pierwsza w skali kraju spójna skansenowska ekspozycja prezentująca leśne budownictwo z terenu historycznej Puszczy Sandomierskiej zamieszkiwanej przez Lasowiaków. A już pięć dni później, podczas imprezy leśnej, odwiedziły go tłumy oglądających.
Obiekty leśne stanowiące zespół skansenowski gromadzono już od ponad 10 lat. – Ponieważ na przełomie XX i XXI w. modernizacja gospodarki leśnej zmieniła przeznaczenie i funkcję wielu dawnych osad leśnych, odtworzenie jednej z nich w muzeum stało się koniecznością, aby zachować dla przyszłych pokoleń obiekty drewnianej zabudowy leśnictw z terenu Puszczy Sandomierskiej, niezwykle cenne pod względem historycznym, architektonicznym i kulturowym – zaznacza Bartłomiej Peret, nadleśniczy Nadleśnictwa Kolbuszowa (RDLP w Krośnie), zaangażowany w realizację przedsięwzięcia.
Najcenniejszym elementem sektora jest XIX-wieczna leśniczówka z Zerwanki. Jedno z pomieszczeń zajmuje kancelaria – miejsce pracy leśniczego i adiunkta, w skansenie odtworzona według przebudowy z roku 1900. Towarzyszą jej odtworzone, tak jak w pierwotnym miejscu, piwniczka i zewnętrzna ubikacja w typie sławojki.
Rewelacją na skalę kraju jest z kolei wyłuszczarnia z Dąbrówek o niezwykle oryginalnej architekturze. Pochodzi z zespołu budynków dawnej Dyrekcji Lasów Ordynacji Potockich. Została postawiona dla potrzeb suszenia szyszek i wyłuszczania nasion, a służyła tym celom do połowy XX wieku.
Leśne pochodzenie mają też stajnia z Przecławia i stodoła z Leżajska. Stajnia stała w przysiółku Podlesie należącym do rewirów leśnych rodziny Reyów z Przecławia. Niezwykłym dziś obiektem jest suszarnia runa leśnego z Pateraków. Budynek powstał w połowie lat 30. XX w. i wchodził w skład zabudowań leśnych rewiru Pateraki (teren Nadleśnictwa Mielec). Pierwotnie w budynku suszono szyszki w celu uzyskania nasion. Ekspozycję obiektów uzupełniają niewielki spichlerzyk z Zerwanki, służący drwalom, przenośny schron zrębowy z Wilczej Woli oraz usytuowany u wejścia na teren sektora niewielki trak z Brzózy Stadnickiej napędzany silnikiem spalinowym.
– Usytuowanie tych obiektów na terenie parku etnograficznego pozwoliło na pokazanie ich w pierwotnych relacjach funkcjonalnych i w naturalnym otoczeniu przyrodniczym – mówi Jacek Bardan, dyrektor Muzeum Kultury Ludowej w Kolbuszowej. – Razem z aranżacją wnętrz pozwoliło to stworzyć zespół ekspozycyjny przedstawiający reprezentatywne i właściwie kompletne leśnictwo z początków XX w. w jego wymiarze społecznym, organizacyjnym i gospodarczym. Wielką pomocą wykazały się tu nadleśnictwa z terenu Puszczy Sandomierskiej. Cały program translokacji budynków i urządzenia osady leśnej w parku etnograficznym realizowany był w latach 2006–22 w ścisłej współpracy z Nadleśnictwem Kolbuszowa.
Więcej zdjęć leśniczówki i jej otoczenia znajdziecie na naszym profilu na Facebooku.
Edward Marszałek; Red.
Fot.: Bartosz Szpojda
