Posiadanie i sprzedaż bez zezwolenia obcych gatunków inwazyjnych (IAS – Invasive Alien Species) są w Polsce zakazane. Polskie Towarzystwo Ochrony Przyrody „Salamandra”, które zajmuje się czynną ochroną gatunków i ekosystemów, otrzyma z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej ponad 285 tys. zł dotacji na realizację projektu mającego zapobiegać niebezpiecznym skutkom sprzedaży w sieci gatunków zagrażających polskiej przyrodzie.

Całkowity koszt przedsięwzięcia pod nazwą „E-INWAZJE – identyfikacja i ograniczanie źródeł i dróg dystrybucji inwazyjnych gatunków obcych w handlu internetowym” sięgnie 317 tys. złotych. Główne wsparcie finansowe, przekazane przez NFOŚiGW (ponad 242 tys. zł),
będzie pochodzić ze środków Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego (MF EOG) w ramach programu „Środowisko, Energia i Zmiany Klimatu”. Drugą część dotacji (niemal 43 tys. zł) mają stanowić środki z budżetu państwa. Dzięki tym pieniądzom PTOP „Salamandra” zamierza znacznie ograniczyć rozpowszechnienie IAS za pośrednictwem e-handlu. Organizacja ta, należąca do największych tego typu w kraju, od 27 lat specjalizuje się w monitoringu i zwalczaniu nielegalnej dystrybucji obcych gatunków inwazyjnych, a także gatunków niebezpiecznych i chronionych. Dotychczas, mimo prawnego zakazu, podstawową formą czynnego upowszechniania w Polsce kilkudziesięciu najbardziej „popularnych”, obcych gatunków inwazyjnych pozostaje obrót w internecie. Rośliny
lub ich nasiona, będące głównym przedmiotem nielegalnego handlu, powszechnie trafiają do polskiego środowiska naturalnego, inicjując niepożądane inwazje, ze szkodą dla rodzimych ekosystemów. Szczególnie niebezpieczne gatunki, których nie wolno wprowadzać do krajowych zasobów przyrodniczych, zostały wyszczególnione w rozporządzeniu ministra środowiska (z 9 września 2011 roku).

Jawny, lecz niedozwolony handel w sieci jest patologią, ale często wynika także z nieznajomości podstawowych przepisów dotyczących szkodliwych organizmów – nie tylko w społeczeństwie i wśród handlujących, ale nawet w instytucjach publicznych i organach ścigania. Dlatego grupami docelowymi projektu PTOP „Salamandra” mają być przede wszystkim: policja, organy ochrony przyrody (RDOŚ, GDOŚ) i podmioty prowadzące serwisy handlu internetowego, a także zwykli obywatele.

Beneficjent prognozuje, że w wyniku realizacji projektu, łączącego profesjonalny monitoring internetowego handlu oraz wspólne seminaria dla organów ścigania i organów ochrony przyrody (inicjujące współpracę i stałe wsparcie merytoryczne dla funkcjonariuszy), w ciągu 3 lat
uda się w Polsce ograniczyć obrót obcymi gatunkami inwazyjnymi o ponad 75%.

Projekt pod umownym hasłem „E-INWAZJE” będzie prowadzony przez PTOP „Salamandra” do końca kwietnia 2024 roku.

Red.

Fot.: adobe.stock