Z zagranicy

Niemcy – Wczesne wykrywanie stresu suszy z kosmosu Szwecja – Lasy państwowe zwycięzcą leśnego rankingu zrównoważonych marek Czechy – Skokowa poprawa wyników lasów państwowych Niemcy – Badania nad modelami płatności ekosystemowych  

Niemcy

Wczesne wykrywanie stresu suszy z kosmosu

Zmiana klimatu pociąga za sobą nasilenie występowania stresu suszy u drzew leśnych. Zespół naukowców leśników z Politechniki Monachijskiej zbadał możliwości wykorzystania obrazów satelitarnych do wczesnego wykrywania tego szkodliwego zjawiska.

Celem monachijskiego projektu – ForDroughtDet – było opracowanie metod analizy obrazów satelitarnych i zdjęć lotniczych, pozwalających na automatyczne wykrywanie stresu suszy u drzew na każdym obszarze leśnym. Dotychczasowe metody ograniczały się do analiz spektralnych, które pozwalają na określenie jedynie uszkodzeń nieodwracalnych i daleko zaawansowanych. Natomiast projekt monachijski był zorientowany na wczesne wykrywanie stresu suszy. Identyfikowanie zawczasu drzewostanów nim zagrożonych może bowiem ułatwić przebudowę lasów w kierunku zbiorowisk leśnych o niezbędnej rezyliencji klimatycznej.

Zespół badaczy z Monachium stworzył różne bazy danych, które mogą służyć jako podstawa do automatycznego wykrywania stanu gatunków drzew. Bazę danych spektralnych skalibrowano w oparciu o wyniki pomiarów w terenie. Stworzono bazę danych fenologicznych, która uwzględnia zmiany sezonowe u takich gatunków drzew, jak: świerk, buk, sosna, modrzew, dąb, jawor i osika. W bazie danych anizotropicznych zgromadzono modelowane rozkłady odbiciowe świerka i buka w czasie stresu suszy, występujące w przeciągu dnia i roku i odniesione do danych charakteryzujących drzewa kontrolne.

Realizacja techniczna projektu ForDrought-Det okazała się niezwykle skomplikowana. Pojawiły się trudności. Wysunięta na początku hipoteza dotycząca związku między stresem suszy a określonym ustawieniem liści nie została ani udowodniona, ani obalona. W związku z tym potrzebne są dalsze
badania w tym zakresie.

Źródło: www.forstpraxis.de

Obiecujący projekt wykrywania problemów drzew spowodowanych suszą wciąż wymaga badań, choćby w zakresie potwierdzenia tezy o określonym ustawieniu liści drzew spowodowanych stresem wodnym

Fot. adobe.stock

Szwecja

Lasy państwowe zwycięzcą leśnego rankingu zrównoważonych marek

Szwedzkie państwowe gospodarstwo leśne Sveaskog zwyciężyło w kategorii właściciele lasów w rankingu najbardziej zrównoważonych marek w 2022 roku.

– Cieszymy się, że osiągnęliśmy postęp w aspekcie zrównoważonego rozwoju naszej marki. To pokazuje, że nasza praca ukierunkowana na długofalowo zrównoważoną gospodarkę leśną, została zauważona i doceniona przez otoczenie. Jestem z tego powodu nie tylko szczęśliwy, lecz równy dumny – przyznaje Erik Brandsma, dyrektor generalny Sveaskogu.

Ranking zrównoważonych marek to wynik największych w Europie niezależnych badań marek pod kątem zrównoważonego rozwoju. Badania są wykonywane corocznie od 2011 roku. Ostatnio, w okresie od grudnia 2021 do lutego 2022 r., przeprowadzono wywiady w reprezentatywnej dla Szwecji grupie 24,3 tys. obywateli w wieku 16–75 lat. W sumie oceniono 409 marek w 35 różnych kategoriach. Podstawą oceny było postrzeganie marki pod względem osiągania przez nią 17 światowych celów zrównoważonego rozwoju.

Źródło: www.sveaskog.se

Na ogólnej liście rankingowej, obejmującej wszystkie kategorie, Sveaskog awansował o 33 pozycje – ze 120. miejsca w 2021 r. na pozycję 87. Niepodzielnie króluje IKEA

Fot.: www.sb-index.com (2)

Czechy

Skokowa poprawa wyników lasów państwowych

Według wstępnych, nieaudytowanych danych zysk brutto wygospodarowany przez Lasy Republiki Czeskiej (LČR), które zarządzają czeskimi lasami państwowymi, sięgnął w 2021 r. 3,3 mld koron czeskich (ok. 609 mln zł), podczas gdy w roku 2020 wyniósł 188 mln koron. Skokowe zwiększenie się zysku było przede wszystkim efektem wzrostu cen drewna. Poza tym LČR otrzymały od państwa znaczne subwencje na odnowienie lasu na powierzchniach zniszczonych wskutek klęski kornika.

Dzięki zwyżce cen drewna przychody LČR wzrosły o 2/3: z 8,77 mld koron w 2020 r. do 14,6 mld koron w 2021 r., i to mimo że pozyskanie drewna w lasach państwowych zmalało w ub. roku o 20% w następstwie wygasania klęski kornika. W 2020 r. LČR pozyskały 14,4 mln m3 drewna, a w 2021 r. – 11,4 mln m3.

W 2021 r. pozyskanie samego drewna kornikowego w LČR spadło o 42% i obniżyło się do poziomu 5,54 mln m3. Oprócz intensywnych cięć sanitarnych i innych środków ochronnych do zmniejszenia rozmiaru klęski kornika, największej w historii Czech, przyczyniła się również pogoda. W 2021 r. wiosna była chłodniejsza, pierwsza rójka kornika opóźniła się i szkodnikowi udało się wydać maksymalnie dwa pokolenia.

LČR sprawują zarząd nad blisko 1,2 mln halasów, czyli nad 1/6 powierzchni Czech i mniej więcej połową wszystkich czeskich lasów. Mają w swojej pieczy także prawie 39 tys. km wód płynących, czyli mniej więcej 1/3 długości takich wód w Czechach. Zatrudniają ok. 3,5 tys. osób, w tym 2,5 tys. pracowników na stanowiskach nierobotniczych.

Źródło: www.silvarium.cz

Niemcy

Badania nad modelami płatności ekosystemowych

Instytut Ekonomiki Leśnej i Urządzania Lasu Politechniki Drezdeńskiej we współpracy z reprezentacjami praktyki leśnej, nauki, ochrony przyrody, turystyki i gospodarki pracuje nad stworzeniem naukowych podstaw metodyki i modelów honorowania świadczeń ekosystemowych lasu. Finansowe i techniczne wsparcie projektu, który realizowany jest w odniesieniu do określonych powierzchni leśnych w landzie Meklemburgia-Pomorze Przednie, zapewnia Niemiecka Federalna Fundacja na rzecz Środowiska (DBU). Budżet przedsięwzięcia sięga 570 tys. euro.

Szczególną uwagę realizatorzy projektu zwracają na określenie zapotrzebowania na świadczenia ekosystemowe. – W tym celu bada się preferencje użytkowników lasu – mówi prof. Andreas Bitter z Politechniki Drezdeńskiej. Oprócz przeprowadzania rozszerzonej analizy danych inwentaryzacyjnych, która nie ogranicza się do sfery produkcji drewna, wyznacza się tzw. powierzchnie wskaźnikowe, specyficzne dla charakterystycznych typów rozwoju lasu. Te powierzchnie badawcze służą do testowania możliwości poprawy jakości poszczególnych świadczeń ekosystemowych. – Przy tym można określić również koszty stosowania niezbędnych do tego środków – dopowiada profesor. Koncepcja urynkowienia świadczeń ekosystemowych zostanie opracowana przy współudziale głównych grup beneficjentów tych świadczeń. W realizację projektu włączone są państwowe, samorządowe i prywatne gospodarstwa leśne położone w jednym z regionów Meklemburgii-Pomorza Przedniego. C

Źródło: www.forstpraxis.de

Prof. Andreas Bitter z Politechniki Drezdeńskiej wraz z zespołem pracuje nad stworzeniem naukowych podstaw metodyki i modelów honorowania świadczeń ekosystemowych lasu

Fot.: www.forstpraxis.de

Opr. A.S.

Amazonia – Las deszczowy coraz bliżejpunktu krytycznego Czechy – W planach dwa nowe parki narodowe Szwecja – Wzrost wydatków na odszkodowania dla właścicieli lasów Niemcy – Stan zdrowotny lasów w 2021 roku  

Amazonia

Las deszczowy coraz bliżejpunktu krytycznego

Naukowcy ostrzegają, że las amazoński zbliża się coraz bardziej do punktu krytycznego, po którego przekroczeniu drzewa zaczną masowo zamierać. Największy na świecie las deszczowy traci zdolność regenerowania się po szkodach spowodowanych przez suszę, pożary i wylesianie. W rezultacie duże połacie lasu mogą stać się rzadko zadrzewioną sawanną, która jest znacznie mniej wydajna niż las tropikalny w pochłanianiu CO2 z atmosfery.

Analiza naukowców bazuje na danych satelitarnych obejmujących trzy dziesięciolecia. Ponad 75% lasów wykazuje już oznaki utraty rezyliencji. Ponadto drzewa potrzebują więcej czasu, aby regenerować się po suszach wywoływanych głównie zmianą klimatu, a także czynnikami antropogenicznymi, takimi jak wylesianie i wypalanie. Po przekroczeniu punktu krytycznego znaczna część lasu amazońskiego może się przekształcić w sawannę w ciągu kilkudziesięciu lat. Przy tym naukowcy zwracają uwagę na to, że została już utracona 1/5 lasów deszczowych w stosunku do poziomu sprzed epoki przemysłowej.

– Amazonia akumuluje wielkie ilości węgla.Cały ten zasób zostanie uwolniony do atmosfery, co w konsekwencji przyczyni się do dalszego ocieplenia i będzie miało w przyszłości wpływ na średnie wartości temperatury na świecie – mówi dr Chris Boulton z Uniwersytetu w Exeter w Wielkiej Brytanii i dodaje, że powstrzymanie wylesiania może w pewnym stopniu przyczynić się do rozwiązania tego problemu.

Analiza danych satelitarnych została przeprowadzona przez naukowców z Uniwersytetu w Exeter, Poczdamskiego Instytutu Badań nad Oddziaływaniami Klimatu (PIK) i Politechniki Monachijskiej. Opracowanie prezentujące wyniki badań ukazało się na łamach czasopisma „Nature Climate Change”.

Źródło: www.bbc.com

Fot.: adobe.stock

Czechy

W planach dwa nowe parki narodowe

Minister rolnictwa Zdeněk Nekula i minister środowiska Anna Hubáčková pogłębiają współpracę swoich resortów w sprawach ekologicznych. Ministerstwo Rolnictwa poparło przedstawioną przez Ministerstwo Środowiska propozycję utworzenia dwóch nowych parków narodowych, a mianowicie Parku Narodowego „Křivoklátsko” i Parku Narodowego „U Zbiegu” (chodzi o obszar u zbiegu rzek Morawa i Dyja). Przedsiębiorstwo państwowe Lasy Republiki Czeskiej (LČR), którego dotyczą te plany, wyraziło gotowość współpracy i udzielenia pomocy w tworzeniu parków.

Ministrowie środowiska i rolnictwa uzgodnili, że będą się regularnie spotykać. – Nasze resorty mają wiele wspólnych tematów. Z panią minister mamy też konkretne wizje, które chcemy zrealizować. Nie będzie to możliwe bez współpracy obu resortów – podkreśla minister Zdeněk Nekula.

Źródło: www.silvarium.cz

Szwecja

Wzrost wydatków na odszkodowania dla właścicieli lasów

Agencja Leśna, nadzorująca gospodarkę leśną w Szwecji, potrzebuje znacznie większego niż dotychczas budżetu na odszkodowania dla właścicieli lasów, którzy nie uzyskali zezwolenia na pozyskanie drewna na określonych powierzchniach leśnych ze względu na ochronę przyrody. Jak wynika z dokumentacji budżetowej, którą Agencja przekazała szwedzkiemu rządowi na początku marca 2022 r., do roku 2025 budżet na odszkodowania powinien wzrosnąć do 1,4 mld koron szwedzkich. Już w 2022 r. potrzeba na ten cel dodatkowo 190 mln koron.

Na mocy stosownych regulacji prawnych właściciele lasów w Szwecji, którym Agencja nie zezwoliła na wykonanie zaplanowanych cięć, mają prawo do odszkodowania. – Jeśli nie otrzymamy dodatkowych środków, istnieje ryzyko, że będziemy musieli sięgnąć po pieniądze przeznaczone na inne cele, takie jak wyznaczanie nowych lasów urzędowo chronionych czy zarządzanie już ustanowionymi lasami chronionymi. Byłby to prawdziwy krok wstecz na drodze ochrony przyrody w lesie – ostrzega Herman Sundqvist, dyrektor generalny Agencji Leśnej.

Wszyscy zarządcy szwedzkich lasów są zobowiązani do zgłaszania cięć użytkowania rębnego i trzebieży do konsultacji z Agencją Leśną. Zgłoszenie trzeba przedłożyć co najmniej na sześć tygodni przed rozpoczęciem cięć. Należy przy tym udzielić informacji o metodzie odnowienia lasu oraz planowanych środkach ochrony przyrody i bioróżnorodności.

Agencja Leśna, podlegająca Ministerstwu Przedsiębiorczości i Innowacji, monitoruje wykonywanie ustawy o lasach na całym obszarze Szwecji, administruje funduszami subsydiów dla prywatnych właścicieli lasów, zajmuje się doradztwem fachowym i pełni funkcję urzędu statystycznego, odpowiedzialnego za trzy działy statystyki leśnictwa (produkcja, zatrudnienie oraz aspekty ekologiczne i społeczne).

Źródło: www.skogsstyrelsen.se

Fot.: adobe.stock

Niemcy

Stan zdrowotny lasów w 2021 roku

Warunki atmosferyczne w Niemczech kształtowały się w 2021 r. stosunkowo korzystnie dla tamtejszych lasów. Po czterech wcześniejszych latach suszy i wysokiej temperatury pogoda przyniosła wreszcie więcej deszczu i ochłodzenia. Odzwierciedliło się to w wynikach oceny stanu zdrowotnego lasów w Niemczech w 2021 r., którą Ministerstwo Wyżywienia i Rolnictwa w niemieckim rządzie federalnym opublikowało pod koniec marca 2022 roku. Niemniej szkody w niemieckich lasach pozostają duże.

W grupie czterech gatunków głównych, obejmującej świerk, sosnę, buk i dąb, odsetek drzew o wyraźnej defoliacji (utrata co najmniej 26% aparatu asymilacyjnego) nieznacznie w sumie zmalał. Jej stopień jest jednak nadal bardzo wysoki. Wyraźną defoliację wykazuje u naszych zachodnich sąsiadów 46% świerków (wzrost o 2% w stosunku do 2020 r.), 25% sosen (-1%), 45% buków (-10%) i 42% dębów (+4%).

Średnią defoliację obserwuje się w Niemczech u 25,7% wszystkich drzew (-0,8%). Odsetek drzew bez oznak defoliacji utrzymuje się na poziomie 21%. Wskaźnik śmiertelności drzew wynosi 1,2 (-0,5). W stosunku do średniej wieloletniej pozostaje jednak wysoki.

Prognozy na rok 2022 nie są zbyt optymistyczne. Po łagodnej i w wielu regionach suchej zimie ochrona lasu może ponownie stanąć przed wielkimi wyzwaniami. Tym bardziej że lutowe wichury pozostawiły po sobie świeże drewno poklęskowe, tworząc warunki do rozwoju korników. C

Źródło: www.forstpraxis.de

Fot.: adobe.stock

Opr. A.S.

Litwa – Powrót do wdrażania pomiaru fotooptycznego Estonia – Wstrzymanie cięć na obszarach Natura 2000 Szwecja – Programy stażowe lasów państwowych Rumunia – Trwa dewastacja lasów na obszarach Natura 2000 Czechy – Subwencje na adaptację lasów do zmiany klimatu  

Litwa

Powrót do wdrażania pomiaru fotooptycznego

Litewskie Państwowe Gospodarstwo Leśne (VMU), które sprawuje pieczę nad blisko połową lasów Litwy, powróciło do wdrażania do praktycznego stosowania fotooptycznego pomiaru drewna. Pierwsze podejście wdrożeniowe miało miejsce w latach 2016–17. W trzecim kwartale 2017 r. VMU mierzyło fotooptycznie z zastosowaniem urządzeń mobilnych (system Timbeter) przeszło 20% drewna. Jednak z uwagi na brak perspektyw szybkiej legalizacji fotooptycznego pomiaru drewna na Litwie gospodarstwo wstrzymało wprowadzanie tej technologii. Niemniej w ostatnich latach udało się państwowym leśnikom osiągnąć niezbędny postęp w procesie legalizacyjnym. Stąd decyzja o wznowieniu wdrażania fotooptycznego pomiaru drewna.

Nowoczesna technologia pomiarowa jest jednym z elementów kompleksowej modernizacji gospodarki drewnem w VMU. W 2019 r. gospodarstwo scentralizowało organizację pozyskiwania drewna i przygotowywania ofert jego zbytu i wyłączyło ją z zakresu zadań podstawowej służby leśnej. Od tego czasu tymi sprawami zajmuje się nie 1000 pracowników obarczonych wielorakimi obowiązkami, a tylko 300 specjalistów, którzy są systematycznie szkoleni.

VMU zarządza lasami państwowymi o powierzchni ok. 1 mln ha. W 2022 r. planuje pozyskanie 3,7 mln m3 drewna.

Źródło: www.vmu.lt

Po problemach z legalizacją metod litewscy leśnicy wracają do fotooptycznego pomiaru drewna z wykorzystaniem m.in. aplikacji Timbeter

Fot.: Arch. red.

Estonia

Wstrzymanie cięć na obszarach Natura 2000

Po interwencji Komisji Europejskiej estoński Urząd Środowiska postanowił 4 lutego 2022 r. wstrzymać na 28 miesięcy pozyskiwanie drewna na obszarach Natura 2000. Estońska Rada Ekologicznych Organizacji Pozarządowych od lat obserwowała wzmożone pozyskiwanie drewna na terenach chronionych, w tym na obszarach Natura 2000. Ponieważ władze Estonii nie reagowały na monity ekologów, Rada wniosła skargę do KE. W czerwcu 2021 r. Komisja wezwała Estonię do usunięcia uchybienia polegającego na niewłaściwym wdrożeniu unijnych dyrektyw. Ostrzegła jednocześnie, że na Estonię mogą zostać nałożone kary finansowe w wysokości przekraczającej 100 mln euro.

Estońskie organizacje ekologiczne są świadome tego, że wstrzymanie cięć na obszarach Natura 2000 dotknie przedsiębiorców leśnych i właścicieli lasów. Dlatego uważają, że kluczowym elementem nowej polityki leśnej państwa muszą być mechanizmy sprawiedliwej transformacji miejsc pracy i źródeł utrzymania.

Źródło: www.fern.org

Szwecja

Programy stażowe lasów państwowych

Szwedzkie państwowe gospodarstwo leśne Sveaskog oferuje nową edycję programów stażowych dla młodych ludzi zainteresowanych pracą w leśnictwie. Oferta skierowana jest do tych, którzy mają wykształcenie leśne, oraz do adeptów profesji z innych dziedzin gospodarki.

– Poszukujemy młodych ludzi z wyższym wykształceniem w zakresie leśnictwa, ekonomiki przedsiębiorstw, logistyki i biologii. Kandydaci mogą być świeżo upieczonymi absolwentami lub mieć już pewne doświadczenie zawodowe. Oczekujemy licznych zgłoszeń: praca związana z lasem jest fantastyczna – mówi Caroline Wejstorp, odpowiedzialna za budowanie marki pracodawcy w Sveaskogu.

Każdy, kto zostaje stażystą w Sveaskogu, poznaje wszystkie obszary działalności firmy w ramach zajęć zarówno praktycznych, jak i teoretycznych. Szkolenie jest zróżnicowane. Jednym z jego celów jest wykorzystanie specyficznych umiejętności każdej osoby. Stażysta jest przydzielany do jednostki Sveaskogu odpowiednio do potrzeb gospodarstwa oraz umiejętności i życzeń danej osoby.

Źródło: www.sveaskog.se

Staż w Sveaskogu umożliwia poznanie działalności firmy „od podszewki”

Fot.: www.sveaskog.se

Rumunia

Trwa dewastacja lasów na obszarach Natura 2000

Jeszcze w lipcu 2020 r. Komisja Europejska wezwała Rumunię do rozpoczęcia rzeczywistego wdrażania unijnych przepisów w celu powstrzymania nielegalnego pozyskiwania drewna i dewastacji lasów na obszarach Natura 2000. Niestety, od tamtego czasu niewiele się zmieniło.

Jeśli nie liczyć krajów nordyckich, Rumunia wykazuje największy w UE odsetek lasów pierwotnych i prastarych. Ich powierzchnia przekracza w tym kraju 500 tys. ha (EuroNatur 2019). Przy tym ok. 63% rumuńskich lasów pierwotnych i prastarych znajduje się na obszarach Natura 2000. Teoretycznie lasy te są chronione. W rzeczywistości jest jednak inaczej. W niektórych przypadkach intensywność pozyskiwania drewna na obszarach Natura 2000 znacznie wzrosła. Rumuńskie organizacje ekologiczne wzywają Komisję Europejską do bezzwłocznego skierowania sprawy do Trybunału Sprawiedliwości UE. Jednocześnie zwracają się do rządu rumuńskiego o wprowadzenie moratorium na cięcia w lasach pierwotnych i prastarych.

Źródło: www.fern.org

Czechy

Subwencje na adaptację lasów do zmiany klimatu

Czeskie Ministerstwo Rolnictwa, któremu u naszych południowych sąsiadów podlega gospodarka leśna, uruchamia nowy program subwencji dla właścicieli lasów na adaptację lasu do zmian klimatu. Właściciele, którzy przystosowują swoje lasy do zmieniającego się klimatu, stosują gospodarkę leśną bliską przyrody, stymulują naturalne odnowienie lasu, zwiększają jego różnorodność gatunkową i dbają o glebę leśną, będą mogli uzyskać dotacje, których łączny roczny fundusz sięga 4,1 mld koron czeskich (ok. 770 mln zł).

Program składa się z dwóch części – jednej dla prywatnych, drugiej dla państwowych właścicieli lasów. Subwencje mają formę płatności obszarowej. Jej wysokość może sięgnąć 1540 koron (ok. 289 zł) na hektar rocznie. Właściciel otrzyma subwencję odnoszącą się do całej powierzchni swojej posiadłości leśnej. Będzie jednak musiał spełniać warunki dobrego gospodarowania wykraczające poza wymogi ustawy o lasach. Warunkami tymi jest np. stosowanie zrębów o powierzchni nieprzekraczającej 0,3 ha (czeska ustawa o lasach zasadniczo dopuszcza zręby o powierzchni do 1 ha) i zakładanie zróżnicowanych gatunkowo upraw. Na odnawianych powierzchniach poklęskowych większych niż 1 ha mają być sadzone co najmniej trzy różne gatunki drzew. Program subwencji promuje zwiększanie udziału gatunków drzew liściastych oraz jodły i modrzewia w strukturze gatunkowej odnowień. Przy cięciach rębnych w drzewostanie w wieku powyżej 60 lat trzeba będzie pozostawiać na każdym hektarze trzy drzewa do naturalnego obumarcia.

– W przypadku większych posiadłości leśnych, mających powierzchnię przekraczającą 50 ha, będzie obowiązywać jeszcze więcej warunków, a mianowicie preferowanie łagodnych technologii zrywki drewna, takich jak sprzężaje konne, leśne kolejki linowe czy lżejsze maszyny zrywkowe. Właściciele takich posiadłości będą też musieli w większym stopniu wykorzystywać odnowienia naturalne – mówi Zdeněk Nekula, minister rolnictwa.

Warunki programu będą stopniowo modyfikowane na podstawie doświadczeń wynoszonych z jego realizacji w praktyce. Założenia całego projektu zostaną przedstawione Komisji Europejskiej do akceptacji.

Źródło: www.silvarium.cz

Opr. A.S.

Badenia-Wirtembergia, Niemcy – Powiększenie Parku Narodowego „Szwarcwald” Anglia, Wielka Brytania – Luka płacowa w państwowym leśnictwie Szwecja – Mniej nowych obiektów ochrony przyrody leśnej Słowacja – Karuzela na stanowisku dyrektora generalnego  

Badenia-Wirtembergia, Niemcy

Powiększenie Parku Narodowego „Szwarcwald”

Park Narodowy „Szwarcwald”, mający postać dwóch niedużych enklaw, powstał w styczniu 2014 roku. Jest to pierwszy badeńsko-wirtemberski park narodowy. Zajmuje łącznie obszar 10 tys. ha, co stanowi 0,7% powierzchni leśnej Badenii-Wirtembergii.

Rozwój Parku Narodowego „Szwarcwald” przewidują zapisy umowy koalicyjnej partii tworzących rząd Badenii-Wirtembergii.

W listopadzie 2021 r. rada parku jednogłośnie poparła projekt jego rozszerzenia. Proces partycypacji w powiększaniu parku ma się rozpocząć od reprezentatywnej ankiety wśród obywateli. Planowane jest także zorganizowanie forum obywatelskiego. Losowo wybrani obywatele – którzy będą reprezentować w równych liczbach całą Badenię-Wirtembergię i rejony sąsiadujące z parkiem – otrzymają propozycję intensywniejszego współkształtowania dalszej części procesu.

Ok. 80% mieszkańców Badenii-Wirtembergii pozytywnie ocenia istnienie Parku Narodowego „Szwarcwald”. W okresie od lipca 2020 do czerwca 2021 r. park zanotował po raz pierwszy ponad milion odwiedzin.

Źródło: www.forstpraxis.de

Fot. www.wikimedia.org/ Leonhard Lenz

Anglia, Wielka Brytania

Luka płacowa w państwowym leśnictwie

W Anglii wszystkie podmioty, które zatrudniają większą liczbę pracowników, są zobowiązane do sporządzania i publikowania raportów rocznych o tzw. luce płacowej (ang. gender pay gap) – zróżnicowaniu wynagrodzenia ze względu na płeć. Wskaźnik ten określa różnicę między średnim/środkowym wynagrodzeniem brutto na godzinę mężczyzn i kobiet.

Zgodnie z najnowszym raportem Komisji Leśnej Anglii, odpowiedzialnej za angielskie leśnictwo, w organizacji tej luka w płacy średniej wynosi 4,6%: o tyle średnie wynagro-dzenie mężczyzn jest większe od takiegoż wynagrodzenia kobiet. Z kolei luka w medianie wynagrodzeń kształtuje się na poziomie 6,1%. Mediana to środkowa wartość wynagrodzeń, co oznacza, że połowa zatrudnionych zarabia mniej od tej wartości, a połowa więcej. W całym personelu Komisji Leśnej udział kobiet wynosi 42%. W obsadzie stanowisk najwyższych kobiety stanowią 38%, a w obsadzie stanowisk najniższych – 46% (w klasyfikacji stanowisk wyróżnione są cztery stopnie: najniższy, niższy, wyższy, najwyższy).

Komisja Leśna Anglii pełni funkcję resortu leśnictwa w angielskiej administracji rządowej i zarazem zarządza – za pośrednictwem agencji wykonawczej Gospodarka Leśna Anglii – angielską państwową własnością leśną (214 tys. ha lasów). Finanse Komisji Leśnej Anglii są preliminowane w budżecie centralnego rządu brytyjskiego, będącego zarazem rządem Anglii.

Źródło: www.gov.uk

Szwecja

Mniej nowych obiektów ochrony przyrody leśnej

W 2021 r. Agencja Leśna, nadzorująca gospodarkę leśną w Szwecji, wyznaczyła w lasach produktywnych (lasy o rocznej produktywności równej co najmniej 1 m3/ha) zaledwie 118 nowych obiektów ochrony siedlisk i 26 nowych obiektów kontraktowej ochrony przyrody. To najmniejsze liczby od czasu wprowadzenia w Szwecji w 1993 r. tych dwóch form ochrony przyrody leśnej. Przyczyną tego był niezadawalający poziom rekompensat państwowych za ograniczenie użytkowania lasu.

W latach 1993–2021 Agencja Leśna wyznaczyła w sumie 8,7 tys. obiektów ochrony siedlisk i 5,5 tys. obiektów kontraktowej ochrony przyrody, które łącznie obejmują odpowiednio 32,1 i 34,6 tys. ha lasów produktywnych. Przedmiotem ochrony siedlisk są głównie lasy o charakterze pierwotnym (68% powierzchni), a przedmiotem ochrony kontraktowej – płaty lasów iglastych zbliżonych do naturalnych (45%).

Przeciętna powierzchnia obiektów ochrony siedlisk i obiektów ochrony kontraktowej wynosiła w 2021 r. odpowiednio 6,3 i 8,9 ha. Za ochronę siedlisk państwo wypłaciło właścicielom lasów przeciętnie 159 tys. koron szwedzkich rekompensaty na 1 ha, za ochronę kontraktową – 27,5 tys. koron na 1 ha.

W szwedzkim programie ochrony przyrody leśnej ochroną siedlisk są obejmowane niewielkie obszary o dużym znaczeniu dla flory i fauny. W tym przypadku rekompensata za ograniczenie użytkowania lasu stanowi równowartość 125% spadku wartości rynkowej gruntu. Natomiast rekompensata za kontraktową ochronę przyrody zależy od okresu obowiązywania umowy, który może wynosić od jednego roku do pięćdziesięciu lat. W przypadku 50-letniej umowy właściciel gruntu otrzymuje rekompensatę w wysokości równej 60% wartości obszaru.

Obiekty ochrony siedlisk i obiekty kontraktowej ochrony przyrody mogą być wyznaczane także przez inne organy rządowe i samorządy, toteż powyższa statystyka nie daje pełnego obrazu stanu realizacji szwedzkiego programu ochrony przyrody leśnej. Oczywiście istnieją w Szwecji także inne rodzaje formalnie chronionych obszarów leśnych (rezerwaty przyrody itd.).

Źródło: www.skogsstyrelsen.se

Słowacja

Karuzela na stanowisku dyrektora generalnego

Samuel Vlčan, minister rolnictwa i rozwoju obszarów wiejskich, któremu na Słowacji podlega gospodarka leśna, powierzył 18 lutego 2022 r. ponownie Matejowi Vigodzie (na zdjęciu) funkcję p.o. dyrektora generalnego Lasów Republiki Słowackiej (LSR), zarządzających słowackimi lasami państwowymi. Będzie on pełnił tę funkcję do czasu wyłonienia dyrektora generalnego LSR w drodze konkursu, który resort postanowił rozpisać w ciągu najbliższych tygodni.

Z pracownikami LSR pożegnał się tego samego dnia Tibor Kőszeghy, dotychczasowy dyrektor generalny LSR, który podał się do dymisji już 20 stycznia 2022 r., zaledwie po mniej więcej pół roku zajmowania tego stanowiska. Jest to kolejny dowód ogromnego oporu, na jaki modernizacyjna transformacja LSR natrafia w środowisku związanym z lasami państwowymi.

Ostatnia zmiana na stanowisku dyrektora generalnego LSR jest już czwartą w ciągu zaledwie dwóch lat. W 2020 r. stanowisko dyrektora generalnego, wzgl. p.o. dyrektora generalnego LSR zajmowały trzy osoby: Marian Stanik (do 24 marca), Matej Vigoda (od 25 marca do 27 listopada) i Tomaš Čuka (od 28 listopada). Tego ostatniego odwołano w lipcu 2021 roku. Od tego czasu funkcję p.o. dyrektora generalnego, a później dyrektora generalnego (od października 2021 r.) sprawował Tibor Köszeghy. C

Źródło: www.lesmedium.sk

Fot. Arch. LSR

Opr. A.S.

Szkocja, Wielka Brytania – Biodegradowalne osłonki młodych drzewek Bawaria, Niemcy – Tworzenie rezerwy klimatycznej zamiast dywidend Niemcy – Nowy projekt Akademii Leśnej Wohllebena Szwecja – Rębnia przerębowa w drzewostanach sosnowych  

Szkocja, Wielka Brytania

Biodegradowalne osłonki młodych drzewek

Zarządzająca państwową własnością leśną agencja rządowa Leśnictwo i Grunty Szkocji (FLS), wykonując jedno ze zobowiązań zapisanych w jej planie ochrony klimatu, wprowadza do stosowania biodegradowalne osłonki młodych drzewek. Alternatywę dla jednorazowych osłonek z tworzywa sztucznego pomogła znaleźć zespołowi ds. zaopatrzenia FLS firma Cheviot Trees – producent sadzonek z bryłką i dostawca akcesoriów sadzeniowych, w tym właśnie osłonek sadzonek i drzewek.

– Nasz plan ochrony klimatu zobowiązuje nas do podniesienia poziomu zrównoważonego rozwoju we wszystkich dziedzinach. Wycofywanie jednorazowych tworzyw sztucznych znajduje się wysoko na naszej liście rzeczy do zrobienia. Nowy, biodegradowalny produkt nie tylko jest dobry dla środowiska i fauny. Przyniesie również odciążenie czasowe naszych terenowych leśników, którzy nie będą już musieli zbierać zużytych osłonek – mówi Gareth Waters, szef działu wsparcia operacyjnego FLS.

FLS wykorzystuje rocznie ok. 200 tys. osłonek chroniących sadzonki i młode drzewka przed zgryzaniem. Zbieranie zużytych osłonek zabiera czas, który można z większą korzyścią przeznaczyć na inne czynności związane z gospodarką leśną. Nowy produkt (Tubex Nature) jest wytwarzany z biodegradowalnych polimerów pochodzących z biomasy.

Agencja FLS ma pod swoim zarządem 640 tys. ha państwowych posiadłości leśnych, w tym 470 tys. ha lasów. Obok FLS sprawami leśnictwa w Szkocji zajmuje się także druga agencja rządowa, nosząca nazwę Leśnictwo Szkockie. W jej domenie znajduje się kształtowanie polityki leśnej, nadzorowanie gospodarki leśnej, doradztwo fachowe i administrowanie subwencjami dla lasów prywatnych. W Szkocji lasy zajmują powierzchnię 1,45 mln ha, co stanowi 19% obszaru tego kraju.

Źródło: www.forestryandland.gov.scot

Lekkie i jednocześnie wytrzymałe, a co najważniejsze – biodegradowalne, osłonki wyeliminują pracochłonne zbieranie zużytych egzemplarzy

Bawaria, Niemcy

Tworzenie rezerwy klimatycznej zamiast dywidend

Rada nadzorcza Bawarskich Lasów Państwowych (BaySF) zatwierdziła w grudniu 2021 r. założenia ich nowej strategii, wypracowanej w ramach projektu Gospodarstwo Leśne 2030. Ważnym elementem przyszłego systemu finansowania BaySF ma być leśny fundusz klimatyczny stanowiący rezerwę finansową na wypadek sytuacji kryzysowych w lasach. Jak zapowiedziały władze Bawarii, w przyszłości nadwyżki finansowe BaySF nie będą już odprowadzane w formie dywidendy do budżetu landu, lecz mają być wykorzystywane do ochrony lasów i torfowisk jako akumulatorów węgla i wzmagania ich rezyliencji klimatycznej. – Potrzebujemy prężnego przedsiębiorstwa BaySF, aby móc dbać o zdrowotność lasów państwowych poprzez zapewnianie im stabilności klimatycznej – mówi Michaela Kaniber, przewodnicząca rady nadzorczej BaySF i zarazem szefowa ministerstwa odpowiedzialnego za gospodarkę leśną w rządzie Bawarii.

Źródło: www.forstpraxis.de

Niemcy

Nowy projekt Akademii Leśnej Wohllebena

Założona w 2017 r. Akademia Leśna Petera Wohllebena, znanego niemieckiego leśnika, ekologa i autora książek, rozpoczęła w grudniu 2021 r. realizację projektu kreowania lasów pierwotnych przyszłości. Jest on adresowany do prywatnych i samorządowych właścicieli lasów. Opiera się na ofercie źródła przychodów alternatywnego dla pozyskiwania i sprzedaży drewna.

Akademia Leśna wydzierżawia od właścicieli lasów zwarte powierzchnie leśne o wielkości co najmniej 100 ha, które obejmują nie mniej niż 20 ha starych lasów liściastych. Projekt przewiduje również przejmowanie obumarłych drzewostanów świerkowych. Okres dzierżawy wynosi 50 lat. Właściciele lasów zobowiązują się do całkowitego zaniechania w tym czasie gospodarki leśnej na wydzierżawionych powierzchniach. Za to otrzymują z góry kwotę opłaty dzierżawnej za cały okres dzierżawy. Podstawę do obliczenia wysokości opłaty dzierżawnej stanowi przewidywany rozmiar utraconych przychodów ze sprzedaży drewna, powiększony o swego rodzaju marżę. Pierwszą powierzchnią, którą Akademia Leśna wzięła w dzierżawę, był 100-hektarowy obszar leśny gminy Wershofen, położonej w paśmie górskim Eifel. Na obszarze tym rosną drzewostany bukowe w wieku 160–200 lat.

Kreowanie lasów pierwotnych przyszłości jest finansowane z dochodów uzyskiwanych z nadawania zainteresowanym podmiotom patronatów leśnych w odniesieniu do konkretnych fragmentów obszarów chronionych. Stawka patronatu wynosi 4,75 euro/m2. Patroni otrzymują oprócz odpowiedniego świadectwa informacje o obszarze chronionym oraz koordynaty i zdjęcia lotnicze fragmentu objętego patronatem.

Źródło: www.forstpraxis.de

Fot. www.wohllebens-waldakademie.de/urwaldprojekt

Szwecja

Rębnia przerębowa w drzewostanach sosnowych

Szwedzkie państwowe gospodarstwo leśne Sveaskog rozpoczęło w pięciu swoich najczęściej odwiedzanych ekoparkach realizację nowych projektów przerębowego zagospodarowania lasu. Projekty te uzupełniają program doświadczalnego praktykowania metod rębni przerębowej w lasach gospodarczych Sveaskogu. Służą też określeniu roli specjalisty ds. przerębowego zagospodarowania lasu. Ekoparki to zwarte kompleksy leśne w szwedzkich lasach państwowych, pełniące prymarnie funkcję ognisk bioróżnorodności w stosunku do obszarów przyległych.

Przy realizacji projektów Sveaskog współpracuje z Agencją Leśną (organ nadzorujący gospodarkę leśną w Szwecji) i Szwedzkim Uniwersytetem Nauk Rolniczych (SLU). Oprócz wypróbowywania różnych metod rębni przerębowej przedmiotem współpracy jest monitoring rozwoju młodego pokolenia lasu. – Myśląc o przyszłości, chcemy teraz zainwestować w specjalistyczną wiedzę na temat gospodarki przerębowej – mówi Gisela Björse, kierowniczka ds. gospodarki leśnej w Sveaskogu. – Nie mamy długiej tradycji przerębowego zagospodarowania lasu, toteż nie przyswoimy tej wiedzy z marszu –przyznaje Peter Ask, który został wyznaczony do pełnienia funkcji głównego specjalisty ds. zagospodarowania przerębowego w Sveaskogu.

Powody przestawiania się Sveaskogu na przerębowe zagospodarowanie lasu bywają różne. W grę wchodzi ochrona walorów przyrodniczych, wartości kulturowych lub funkcji społecznych. W okolicach obszarów zurbanizowanych przerębowa gospodarka leśna ma służyć zachowaniu walorów rekreacyjnych lasu.

W składzie gatunkowym drzewostanów Sveaskogu przeważają sosna (70% na północy i 55% na południu kraju) i świerk (odpowiednio 55% i 36%). Obecnie w szwedzkich lasach państwowych dominuje zrębowy sposób zagospodarowania lasu. Kolej rębu stosowana przez Sveaskog wynosi zasadniczo od 60–80 lat (południowa część kraju) do 100–120 lat (część północna). C

Źródło: www.sveaskog.se

Fot. www.sveaskog.se

Opr. A.S.

Stany Zjednoczone – Pożary mogą zniszczyć lasy mamutowców Łotwa – Szef lasów państwowych podjął nowe wyzwania Czechy – Odwołanie dyrektora lasów państwowych  

Stany Zjednoczone

Pożary mogą zniszczyć lasy mamutowców

W Parku Narodowym Sekwoi w górach Sierra Nevada w Kalifornii rosną lasy, które tworzy mamutowiec olbrzymi. Jego okazy należą do najdłużej żyjących organizmów na Ziemi: najstarsze drzewa w parku wykiełkowały jeszcze przed naszą erą. Mamutowce mogą osiągnąć wysokość 90 m, co odpowiada wymiarowi trzydziestopiętrowego wieżowca. Do objęcia najgrubszych pni potrzeba 30–40 ludzi.

Obszar Kalifornii zawsze nawiedzały pożary. Dlatego mamutowce wytworzyły izolującą korę, która może mieć nawet metr grubości. Ale po 2015 r. pożary w Kalifornii niezmiernie się spotęgowały. W wielu przypadkach kora mamutowców nie powstrzymuje już ognia. Drzewa płoną niczym ogromne świece i przekształcają się w kolumny węgla drzewnego. Podczas pożarów w 2021 r. służba parku chroniła najcenniejsze okazy mamutowców, owijając wokół ich części odziomkowej płaty folii izolacyjnej. Wśród zabezpieczonych w ten sposób drzew był okaz zwany Generałem Shermanem – mamutowiec o wysokości 83,8 m i miąższości pnia 1487 m3. Wiek tego drzewa jest szacowany nawet na 2,7 tys. lat.

Źródło: www.bbc.com

Sekwoja nazwana imieniem gen. Shermana zabezpieczona folią termiczną przed pożarem

Fot. (2): adobe.stock

Łotwa

Szef lasów państwowych podjął nowe wyzwania

Roberts Strīpnieks, prezes zarządu niegiełdowej spółki akcyjnej Łotewskie Lasy Państwowe (LVM), zdecydował się odejść z tego stanowiska i podjąć nowe wyzwania zawodowe w sektorze prywatnym. Prezesował on LVM od momentu ich ukonstytuowania w formie spółki w październiku 1999 roku. Pod kierownictwem Strīpnieksa obroty LVM wzrosły kilkunastokrotnie: z 24 mln euro w 2000 r. do 349 mln euro w 2020 roku. W ciągu dwudziestu LVM wpłaciły do budżetu państwa 1,35 mld euro podatków i dywidend.

– Po dwudziestu latach pracy w LVM zacząłem się zastanawiać nad nowymi możliwościami kariery zawodowej w sektorze prywatnym. Teraz otrzymałem ofertę pracy na stanowisku kierowniczym w dużej prywatnej firmie o szerokim zakresie działalności i dużym potencjale rozwojowym. To była dla mnie bardzo trudna decyzja, bo większość mojego życia zawodowego związana jest z LVM. Jednak jest to też odpowiedni czas na zmianę, ponieważ osiągnęliśmy już wiele i położyliśmy solidny fundament pod nową fazę wzrostu. Obok rozwoju LVM i całej branży priorytetami moimi i mojego zespołu było zawsze zrównoważone zagospodarowanie lasów i środowiska na Łotwie oraz włączenie społeczeństwa w poznawanie lasów, chronienie i podnoszenie ich walorów przyrodniczych – mówi Roberts Strīpnieks.

– W imieniu Ministerstwa Rolnictwa pragnę wyrazić wdzięczność Panu Strīpnieksowi, którego wiedza, wytrwałość i doświadczenie uczyniły Łotewskie Lasy Państwowe jedną z najlepszych firm w kraju. Pod kierownictwem Robertsa Strīpnieksa LVM osiągnęły optymalną stabilność – chwali odchodzącego prezesa Kaspars Gerhards, łotewski minister rolnictwa. Nowy prezes zarządu LVM zostanie wyłoniony w drodze konkursu rozpisanego przez radę nadzorczą spółki. – Nie będzie łatwo znaleźć odpowiedniego następcę pana Strīpnieksa, dlatego dokonamy tego z wyjątkową rozwagą, w warunkach dużej konkurencji – zaznacza Edmunds Beļskis, przewodniczący rady nadzorczej LVM.

Roberts Strīpnieks jest absolwentem Łotewskiej Akademii Rolniczej, na której uzyskał tytuł magistra inżyniera leśnictwa. Przed przejściem do LVM Strīpnieks był doradcą ministra rolnictwa. Wcześniej sprawował funkcję kierownika Wydziału Rozwoju, Wsparcia i Informacji Państwowej Służby Leśnej.

LVM zarządzają blisko połową powierzchni leśnej Łotwy, mając w swojej pieczy 1,39 mln ha lasów. Niesezonowo praktycznie nie zatrudniają żadnych pracowników na stanowiskach robotniczych. Pozyskują rocznie ok. 7,5 mln m3 drewna przy przyroście rocznym sięgającym 12 mln m3. W ostatniej edycji rankingu najwyżej wycenianych firm na Łotwie (lista Top101.lv), opracowywanego przez firmę inwestycyjną Prudentia i giełdę NASDAQ Ryga, LVM znalazły się na drugim miejscu, osiągając łączną wartość 1,46 mld euro.

Źródło: www.lvm.lv

Czechy

Odwołanie dyrektora lasów państwowych

Wicepremier i minister rolnictwa nowo powstałego rządu Czech, Marian Jurečka, odwołał 22 grudnia 2021 r. Josefa Vojáčka ze stanowiska dyrektora generalnego Lasów Republiki Czeskiej (LČR), które zarządzają czeskimi lasami państwowymi. Jako główną przyczynę zdymisjonowania dyrektora generalnego Ministerstwo Rolnictwa podało błędy w zarządzaniu i polityce kadrowej oraz nieefektywną reorganizację LČR. Po odwołaniu Vojáčka, który szefował czeskim lasom państwowym od września 2018 r., pozostałe cztery osoby zajmujące najwyższe stanowiska kierownicze w LČR zrezyg-nowały ze swoich funkcji.

Na stanowisko p.o. dyrektora generalnego LČR został wyznaczony Jiří Groda (na zdjęciu), dotychczasowy nadleśniczy nadleśnictwa Vítkov na Opavsku. Groda, który pracuje w LČR od przeszło 25 lat, ma kierować lasami państwowymi do czasu powołania nowego dyrektora generalnego, wyłonionego w drodze konkursu. P.o. dyrektor generalny LČR ma 47 lat. Z leśnictwem jest związany od dziecka. Studiował inżynierię leśną na Uniwersytecie Mendla w Brnie. Pracę w LČR rozpoczął od stanowiska leśniczego. Jiří Groda prowadzi również działalność dydaktyczną jako wykładowca pedagogiki leśnej i łowiectwa.

Zmiana na szczycie czeskich lasów państwowych nastąpiła już w kilka dni po powołaniu nowego rządu Czech, który uformował się po ostatnich wyborach parlamentarnych w tym kraju, przeprowadzonych 8–9 października 2021 roku. Powoływanie dyrektora generalnego lasów państwowych leży w gestii ministra odpowiedzialnego za rolnictwo.

LČR sprawują zarząd nad blisko 1,2 mln ha lasów, czyli nad jedną szóstą powierzchni Czech i mniej więcej połową wszystkich czeskich lasów. Mają w swojej pieczy także prawie 39 tys. km wód płynących, czyli mniej więcej 1/3 długości takich wód w Czechach. 

Fot.: www.silvarium.cz

Źródło: www.silvarium.cz

Opr. A.S.

Litwa – Sprzedaż państwowego drewna Niemcy – Studia leśne na kierunku Wohllebena Szkocja, Wielka Brytania – Ofensywa zalesieniowa i promocja drewna Bawaria, Niemcy – Lasy państwowe firmą przyjazną rodzinie Czechy – Klęska kornika ustępuje

Litwa

Sprzedaż państwowego drewna

W listopadzie 2021 r. odbyły się w litewskim państwowym Elektronicznym Systemie Sprzedaży Drewna (EMPS) aukcje surowca drzewnego oferowanego przez litewskie Państwowe Gospodarstwo Leśne (VMU) do sprzedaży w ramach umów obejmujących pierwsze półrocze 2022 roku. Nabywców znalazło 742 tys. m3 drewna, co stanowiło 99% oferty sprzedaży.

Uzyskana przez gospodarstwo średnia cena drewna wszystkich grup sortymentów wyniosła 64,15 euro/m3 (ok. 295 zł). To oznacza wzrost o 7% w stosunku do aukcji odnoszących się do drugiego półrocza 2021 roku. Średnia cena 1 m3 drewna wybranych głównych grup sortymentów kształtowała się następująco: drewno tartaczne 103,15 euro (ok. 474 zł); drewno opakowaniowe 81,15 euro (ok. 373 zł); papierówka 48,80 euro (ok. 224 zł); drewno na płyty 40,90 euro (ok. 188 zł); drewno opałowe 43,03 euro (ok. 198 zł).

VMU prowadzi sprzedaż drewna głównie elektronicznie za pośrednictwem systemu EMPS w ramach półrocznych aukcji ograniczonych (zdecydowana większość wolumenu sprzedaży) i bieżących aukcji otwartych. Wszystkie aukcje przeprowadzane są na platformie internetowej Litewska Giełda Energetyczna, której administratorem jest spółka akcyjna Baltpool. Jej udziałowcami są duże firmy energetyczne, kontrolowane przez państwo litewskie.

Gospodarstwo sprawuje pieczę nad blisko połową lasów Litwy, zarządzając lasami państwowymi o powierzchni ok. 1 mln ha.
Zatrudnia blisko 2,7 tys. pracowników, w tym ok. 1 tys. osób na stanowiskach robotniczych. W 2022 r. planuje pozyskanie 3,7 mln m3 drewna.

Źródło: www.baltpool.eu

Fot.: adobe.stock

Niemcy

Studia leśne na kierunku Wohllebena

Przed rokiem Peter Wohlleben i Pierre Ibisch zapowiedzieli, że doprowadzą do powstania w Niemczech nowego kierunku studiów leśnych: społeczno-ekologicznej gospodarki leśnej. Pod koniec 2021 r. stało się to faktem ku ogromnemu zaskoczeniu wielu obserwatorów. Wyższa Szkoła Zrównoważonego Rozwoju w Eberswalde (HNEE), renomowana niemiecka uczelnia leśna, postanowiła wzbogacić program swoich studiów o kierunek wytyczony przez Petera Wohllbena znanego niemieckiego leśnika, ekologa i autora książek.

Prof. Matthias Barth, nowy rektor HNEE, uzasadnił tę decyzję następująco: Na naszej uczelni postawiliśmy sobie za zadanie promowanie transpozycji zrównoważonego rozwoju do społeczeństwa i wyposażenie studentów w kluczowe kompetencje do kształtowania zrównoważonego rozwoju. Wymaga to ciągłego doskonalenia istniejących programów nauczania oraz impulsów w postaci nowatorskich kierunków studiów. Dlatego popieram koncepcję planowanego kierunku studiów i liczę na dalszą współpracę. Jestem przekonany, że wspólnie ze wszystkimi zaangażowanymi stronami możemy stworzyć atrakcyjną ofertę, która zaspokoi potrzeby przyszłego rynku pracy i z pożytkiem uzupełni system programów studiów zorientowanych na zrównoważony rozwój.

Nowy kierunek licencjackich studiów leśnych w Eberswalde ma wystartować w roku 2023. Będzie na nim 20 miejsc. Szczegółowy program studiów jest opracowywany pod kierunkiem prof. Ibischa. Podstawowym założeniem jest postawienie w centrum wszystkich rozważań długookresowej zdrowotności i witalności lasu jako złożonego ekosystemu ze wszystkimi jego świadczeniami, tj. wprowadzenie prymatu ekologii nad użytkowaniem lasów, nieoznaczającego jednak wykluczenia tego ostatniego.

Źródło: www.forstpraxis.de

Fot.: www.forstpraxis.de

Szkocja, Wielka Brytania

Ofensywa zalesieniowa i promocja drewna

Szkocki rząd zwiększył docelowy roczny rozmiar zalesiania do roku 2025 z 12 tys. do 18 tys. ha. Na wykonanie dodatkowych zalesień przeznaczył 150 mln funtów szterlingów. Już obecnie 80% zalesień dokonywanych w Wielkiej Brytanii przypada na Szkocję. Tam sukces zalesieniowy został w dużej mierze osiągnięty dzięki ścisłej współpracy agencji rządowych z branżą leśno-drzewną i właścicielami lasów.

Lasy odgrywają ważną rolę w szkockim programie ochrony klimatu. Pochłaniają bowiem ok. 6,2 mln ton CO2, co odpowiada blisko 10% szkockiej emisji gazów cieplarnianych brutto.

W Szkocji lasy zajmują powierzchnię 1,45 mln ha, co stanowi 19% obszaru tego kraju. Państwowa własność leśna obejmuje 640 tys. ha gruntów,w tym 470 tys. ha lasów. Sprawy szkockiego leśnictwa znajdują się w gestii dwóch agencji rządowych. Państwową własnością leśną zarządza agencja o nazwie Leśnictwo i Grunty Szkocji. Druga agencja rządowa, nosząca nazwę Leśnictwo Szkockie, zajmuje się kształtowaniem polityki leśnej, nadzorowaniem gospodarki leśnej, doradztwem fachowym i administrowaniem subwencjami dla lasów
prywatnych.

Źródło: www.forestry.gov.scot

Bawaria, Niemcy

Lasy państwowe firmą przyjazną rodzinie

Bawarskie Lasy Państwowe (BaySF) otrzymały we wrześniu 2021 r. nowy, ważny przez trzy lata certyfikat przyjazności rodzinie „Zawód i Rodzina”. – Godzenie pracy z rodziną jest kluczowym elementem naszej atrakcyjności jako pracodawcy. Naszym celem nie jest tylko zatrzymanie w firmie dobrych pracowników i pozyskanie do niej nowych. Przyjazność dla rodziny jest bowiem także istotną częścią naszej nowoczesnej kultury korporacyjnej – mówi Reinhardt Neft, prezes zarządu BaySF odpowiedzialny za politykę kadrową.

Od trzech lat w BaySF nieprzerwanie rośnie udział wolumenu pracy w niepełnym wymiarze czasu w całkowitym wolumenie pracy. W 2021 r. odsetek ten osiągnął re-kordowy poziom 23,4%. – Oferujemy niezwykle elastyczny system, który jest ściśle dostosowany do potrzeb naszych pracowników i ich sytuacji życiowej – podkreśla Christoph Baudisch, szef kadr w BaySF. Tygodniowy wymiar czasu pracy może wynosić od 4 do 39 godzin.

BaySF są największym niemieckim państwowym gospodarstwem leśnym. Sprawują pieczę nad lasami o powierzchni 760 tys. ha. W roku gospodarczym 2020 pozyskały 5,12 mln m3 drewna przy przyroście rocznym 6,1 mln m3.

Źródło: www.forstpraxis.de

Czechy

Klęska kornika ustępuje

Zgodnie ze wstępnymi szacunkami czeskich władz pozyskanie drewna kornikowego w 2021 r. było o 40% mniejsze niż w roku wcześniejszym. Obecnie państwo negocjuje z przedstawicielami właścicieli lasów nowe warunki subsydiowania leśnictwa. Jedną z propozycji jest płatność obszarowa, podobna do tej, jaką rolnicy otrzymują z funduszów unijnych.

W 2020 r. pozyskano w Czechach 35,75 mln m3 drewna, w 2021 r. – od 28 do 30 mln m3, w tym 17–20 mln m3 drewna kornikowego. W 2021 r. państwo czeskie wypłaciło właścicielom i zarządcom lasów 3,6 mld koron subwencji kompensujących spadek cen drewna. Łącznie z wcześniejszymi subwencjami daje to ok. 13 mld koron. C

Źródło: www.silvarium.cz

Opr. A.S.

Szwecja – Struktura własności leśnej Niemcy – Leśne cele nowej koalicji rządzącej Słowacja – Puszczańska sieć rezerwatowa Brazylia – Deforestacja Amazonii największa od 15 lat

Szwecja

Struktura własności leśnej

Statystyka struktury własności lasów w latach 1999–2020, przedstawiona przez Agencję Leśną, instytucję nadzorującą gospodarkę leśną w Szwecji, wykazuje spadek zarówno liczby, jak i średniego wieku szwedzkich właścicieli lasów.

Stosunkowo stabilny pozostaje natomiast udział poszczególnych kategorii własności leśnej w całkowitej powierzchni lasów produktywnych. Dominują właściciele indywidualni (48%), firmy z sektora prywatnego (24%) i właściciele publiczni (21%). W 2020 r. gospodarstwa leśne o powierzchni większej niż
1 tys. ha stanowiły co najmniej 90% własności leśnej w kategoriach właścicieli publicznych i firm z sektora prywatnego. W przypadku właścicieli indywidualnych było to tylko 7%.

W latach 1999–2020 w kategorii właścicieli indywidualnych wzrósł powierzchniowy udział gospodarstw o powierzchni powyżej 100 ha. W 1999 r. średnia powierzchnia gospodarstwa indywidualnego kształtowała się na poziomie 30 ha, a w 2020 r. sięgała 34 ha. Z kolei mediana powierzchni takich gospodarstw zmniejszyła się: w 1999 r. wynosiła 13 ha, a w 2020 r. – 12 ha.

W 2020 r. było w Szwecji przeszło 313 tys. właścicieli gruntów leśnych. W zdecydowanej większości (98%) mieszkali oni w kraju. Mężczyźni stanowili 60% właścicieli szwedzkich lasów, a kobiety – 38%. W okresie 1999–2020 średni wiek właścicieli lasów w Szwecji wzrósł generalnie z 55 do 61 lat. W 2020 r. średnia wieku wynosiła od 59 do 62 lat w zależności od regionu kraju. Udział gospodarstw leśnych będących w posiadaniu właścicieli niemieszkających w sąsiedztwie swoich lasów w całkowitej liczbie gospodarstw posiadanych przez właścicieli pojedynczych wzrósł w latach 1999–2020 z 22% do 26%.

Źródło: www.skogsstyrelsen.se

Fot.: Urszula Zubert-Bereza

Niemcy

Leśne cele nowej koalicji rządzącej

Tworzące nowy niemiecki rząd partie SPD (socjaldemokraci), Sojusz 90/Zieloni i FDP (liberałowie) przedstawiły pod koniec listopada 2021 r. swoją umowę koalicyjną. Znalazły się w niej również zapisy określające kierunki polityki leśnej Niemiec.

Poprzez odpowiednio ukierunkowaną prze-budowę drzewostanów należy tworzyć lasy o dużej różnorodności gatunkowej i rezyliencji klimatycznej, składające się w przeważającej części z autochtonicznych gatunków drzew. Tutaj ważna rola przypada gospodarce leśnej. Zgodnie z tymi celami znowelizujemy ustawę o lasach – zapowiadają koalicjanci w umowie. Piszą również: Rząd federalny wspólnie z krajami związkowymi opracuje długofalowy program, którego przedmiotem będą konkretne, wykraczające poza dotychczasowe systemy certyfikacji wymagania dotyczące dodatkowych świadczeń w zakresie ochrony klimatu i różnorodności biologicznej, i w którym to programie świadczenia te będą wynagradzane, tak aby umożliwić właścicielom lasów dalsze stymulowanie rozwoju lasów stabilnych klimatycznie i, w razie potrzeby, przebudowywanie drzewostanów (…).

Osobny fragment poświęcili politycy lasom publicznym. W stanowiących własność publiczną starych lasach bukowych w stanie bliskim naturalnego wstrzymamy pozyskiwanie drewna. W perspektywie średnioterminowej lasy będące własnością federalną powinny zostać objęte zagospodarowaniem zgodnym przynajmniej ze standardami FSC lub systemu Naturland – piszą. Jednocześnie deklarują: Będziemy wspierać regionalne łańcuchy kreowania wartości drewna poprzez inicjatywę na rzecz budownictwa drewnianego. Chcemy sprawić, aby kaskadowe użytkowanie drewna stało się zasadą. Wzmocnimy stowarzyszenia właścicieli lasów.

Źródło: www.forstpraxis.de

Fot.: www.fdp.de/Dominik Butzmann

Słowacja

Puszczańska sieć rezerwatowa

Słowacki rząd podjął na wniosek Ministerstwa Środowiska decyzję o utworzeniu sieci 76 rezerwatów przyrody „Puszcze Słowacji”. Puszczańska sieć rezerwatowa, której łączna powierzchnia sięga 6,5 tys. ha, obejmuje te spośród lasów o charakterze pierwotnym lub naturalnym, które nie były jeszcze całkowicie wyłączone z użytkowania.

– Puszcze Słowacji to nie jeden scalony obszar, ale dziesiątki małych rezerwatów, które tworzą swego rodzaju słowacki naszyjnik z pereł. Kto chce zobaczyć, jak wyglądał las pierwotny na Słowacji, ten może to urzeczywistnić właśnie w tej sieci rezerwatowej – mówi Ján Budaj, słowacki minister środowiska. Utworzenie puszczańskiej sieci rezerwatowej ma się przyczynić także do poprawy stanu ochrony siedlisk głuszca (Słowacja została pozwana przez Komisję Europejską przed Trybunał Sprawiedliwości UE w związku z niedostateczną ochroną tego gatunku ptaka). Siedliska głuszca stanowią 33% całkowitej powierzchni sieci „Puszcze Słowacji”.

Źródło: www.lesmedium.sk

Fot.: ww.facebook.com/mzps

Brazylia

Deforestacja Amazonii największa od 15 lat

Zgodnie z oficjalnymi danymi wylesianie regionu amazońskich lasów deszczowych w Brazylii osiągnęło poziom najwyższy od przeszło 15 lat. W ciągu samego ostatniego roku deforestacja Amazonii zwiększyła się o 22%. Utraconych zostało ok. 13 235 km2 lasów. Dowodzi tego najnowszy raport brazylijskiego Krajowe-
go Instytutu Badań Kosmicznych (INPE).

Wylesianie brazylijskiej Amazonii nasiliło się pod rządami prezydenta Jaira Bolsonaro, który forsuje rozwój rolnictwa i górnictwa w granicach obszaru lasów deszczowych. W przeszłości Bolsonaro atakował służbę INPE w związku z jej raportami o wylesianiu: w 2019 r. oskarżył nawet instytut o szkodzenie reputacji Brazylii. Jednak na szczycie klimatycznym w szkockim Glasgow w listopadzie 2021 r. Brazylia podpisała deklarację, w której przeszło 120 krajów zobowiązało się do powstrzymania i odwrócenia procesu wylesiania do 2030 roku. Dane opublikowane przez INPE stawiają pod znakiem zapytania intencje prezydenta Brazylii. 

Źródło: PRODES, INPE, BBC

Opr. A.S.

Słowacja – Restrukturyzacja lasów państwowych Bawaria, Niemcy – Kontraktowa ochrona przyrody w lasach Unia Europejska – Właściciele lasów o nowelizacji LULUCF Szwecja – Nowy dyrektor generalny lasów państwowych

Słowacja

Restrukturyzacja lasów państwowych

Założenia nowej struktury organizacyjnej Lasów Republiki Słowackiej (LSR), sprawujących pieczę nad lasami państwowymi Słowacji, przedstawiono 21 października 2021 r. na konferencji prasowej zorganizowanej wspólnie przez LSR i słowackie Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich. Jak poinformowali prelegenci, projekt zmiany struktury organizacyjnej oceniły zespoły analityczne złożone z przeszło
120 konsultantów wewnętrznych i zewnętrznych. Początkowy termin restrukturyzacji ustalono na 1 stycznia 2022 roku.

W nowej strukturze wyodrębnionych jest dwanaście regionalnych gospodarstw leśnych (w miejsce 23 starych), podzielonych łącznie na 93 nadleśnictwa (wcześniej było ich 129). Do tego dochodzą dwa zakłady wyspecjalizowane: Zakład Techniki Leśnej i jednostka nasienniczo-szkółkarska Semenoles. Jedno regionalne gospodarstwo leśne LSR zarządza gruntami leśnymi o łącznej powierzchni od 60 tys. do 77 tys. ha. W każdym gospodarstwie skupionych jest nie więcej niż dziewięć nadleśnictw. Po kompresji struktury organizacyjnej ma nastąpić dalsza transformacja LSR, zakładająca stopniowe zwiększanie stopnia dywersyfikacji ich działalności.

LSR opracowały jednocześnie nowy system sprzedaży drewna o jasno określonych zasadach. Ilość pozyskiwanego rocznie drewna jest w tym systemie dzielona na następujące pule: surowiec drzewny kierowany do sprzedaży bezpośredniej w ramach umów (70–90%), drewno sprzedawane na aukcjach elektronicznych (10–30%), sortymenty cenne sprzedawane na aukcjach i submisjach (maks. 2%) i surowiec objęty pozostałymi formami sprzedaży (maks. 3%). W przypadku sprzedaży bezpośredniej w ramach umów oferty zakupu drewna składane przez jego nabywców są oceniane wg następujących kryteriów: rozmiar i stopień przerobu drewna; tworzenie miejsc pracy i rozmiar zatrudnienia w regionach; historia współpracy z LSR; działalność inwestycyjna i modernizacyjna; sfera zrównoważonego rozwoju, ekologii i certyfikacji.

Lasy Republiki Słowackiej mają pod swoim zarządem blisko 900 tys. ha lasów, co stanowi ok. 44% wszystkich lasów Słowacji. Od 1999 r. działają w formie przedsiębiorstwa państwowego.

Źródło: www.lesmedium.sk

Fot. facebook.com/minagri.sr

Bawaria, Niemcy

Kontraktowa ochrona przyrody w lasach

Bawarscy prywatni i samorządowi właściciele lasów są żywotnie zainteresowani rządowym programem kontraktowej, dobrowolnej ochrony przyrody w lasach. Świadczy o tym liczba i wartościowy wolumen składanych przez nich wniosków o odpowiednie płatności subwencyjne. W 2021 r. bawarskie władze przeznaczyły na subwencje wypłacane w ramach ochrony kontraktowej 10,5 mln euro. Od 2015 r. Bawaria wyasygnowała w sumie na ochronę kontraktową przeszło 40 mln euro.

Źródło: www.forstpraxis.de

Bawarscy właściciele las w mogli otrzymywać płatności za zachowanie drzew habitatowych i drewna martwego oraz za pozostawienie lasu do naturalnego rozwoju i wiele innych dobrowolnych świadczeń na rzecz ochrony przyrody leśnej

Fot. UZB

Unia Europejska

Właściciele lasów o nowelizacji LULUCF

Komisja Europejska przedstawiła projekt nowelizacji unijnego rozporządzenia ws. emisji i pochłaniania gazów cieplarnianych w sektorze użytkowania gruntów, zmiany użytkowania gruntów i leśnictwa (land use, land use change and forestry, w skr. LULUCF). Konfederacja Europejskich Właścicieli Lasów (CEPF) przyjęła z zadowoleniem uznanie przez Komisję wkładu sektora LULUCF w łagodzenie zmiany klimatu. Ma jednak obawy związane z nowo wyznaczonym celem w zakresie pochłaniania CO2 (310 Mt CO2e), który może skutkować zmniejszeniem rozmiaru pozyskania drewna w lasach.

Ewentualna redukcja pozyskania utrudniłaby wg CEPF aktywny udział lasów w walce ze zmianą klimatu. Nie sprzyjałaby stymulacji akumulowania węgla w produktach drzewnych i substytuowania drewnem materiałów i surowców energetycznych opartych na paliwach kopalnych. Cel zakładający akumulowanie węgla w lasach i traktowanie ich jedynie jako pochłaniaczy CO2 nie jest dobrym rozwiązaniem długoterminowym.

Wg CEPF sektor LULUCF i rolnictwo nie powinny być ujmowane wspólnie, ponieważ znacznie się różnią pod względem emisji
i pochłaniania gazów cieplarnianych. Lasy nie powinny kompensować emisji innych sektorów. Ponadto CEPF podkreśla, że państwom członkowskim należy zapewnić daleko idący współudział w określaniu krajowych celów w zakresie pochłaniania CO2 oraz wystarczające pole manewru w ich osiąganiu. Aby uzyskać neutralność klimatyczną, Unia powinna promować wszystkie zastosowania drewna, a nie tylko produkty akumulujące węgiel.

Źródło: www.cepf-eu.org

Fot. adobe.stock

Szwecja

Nowy dyrektor generalny lasów państwowych

Rada nadzorcza spółki akcyjnej Sveaskog, zarządzającej szwedzkimi lasami państwowymi, wyznaczyła Erika Brandsmę (na zdjęciu) do pełnienia funkcji dyrektora generalnego firmy od 15 stycznia 2022 roku. Erik Brandsma jest magistrem inżynierem leśnictwa. Studia magisterskie ukończył w kanadyjskiej prowincji Kolumbia Brytyjska. Do Sveaskogu przechodzi z firmy energetycznej Jämtkraft AB. Wcześniej był dyrektorem generalnym szwedzkiej Agencji Energetycznej. Pracował również w firmach energetycznych Vattenfall AB i E.ON AG jako główny specjalista ds. zrównoważonego rozwoju. W przypadku tej ostatniej specjalności ma także doświadczenie w pracy w organizacjach międzynarodowych (OECD i ONZ). Erik Brandsma jest następcą Pera Matsesa, który przechodzi na emeryturę po dziesięciu latach zajmowania stanowiska dyrektora finansowego i roku sprawowania funkcji p.o. dyrektora generalnego Sveaskogu (od 18 stycznia 2021 roku).

Sveaskog jest największym zarządcą lasów w Szwecji. Zatrudnia ok. 800 pracowników. W 2020 r. zanotował sprzedaż netto rzędu 6,6 mld koron (ok. 3 mld zł). Wyłącznym właścicielem spółki jest państwo szwedzkie. C

Źródło: www.sveaskog.se

Fot. www.sveaskog.se

Opr. A.S.

Szwecja – Nadal dużo posuszu świerkowego Słowacja – Wyniki konkursu na dyrektora lasów państwowych Finlandia – Dalszy spadek rentowności leśnictwa prywatnego Litwa – Zezwolenie na odstrzał 190 wilków Litwa – Spory między władzami a przyrodnikami

Szwecja

Nadal dużo posuszu świerkowego

W krainach Svealand i Götaland kornik drukarz wyrządził bardzo duże szkody także w 2021 roku. Niemniej w większości miejsc rozmiar strat był mniejszy niż w 2020 roku. Zgodnie z wynikami wstępnej inwentaryzacji łupem szkodnika padło blisko 5 mln m3 świerkowych zasobów drzewnych (co najmniej 3 mln m3 w krainie Svealand i ok. 1,7 mln m3 w krainie Götaland). g danych z przełomu sierpnia i września 2021 r. jedynie mniej niż połowa świerków zasiedlonych przez kornika została ścięta, wyrobiona i wywieziona z lasu. Reszta pozostała na pniu. Wstępną inwentaryzację szkód przeprowadziła Agencja Leśna (jednostka nadzorująca gospodarkę leśną w Szwecji) we współpracy z firmami leśno-drzewnymi i organizacją niezarobkową Skogssällskapet (fundacja na rzecz zrównoważonego rozwoju lasów i innych użytków).

Źródło: www.skogsstyrelsen.se

Słowacja

Wyniki konkursu na dyrektora lasów państwowych

Resort rolnictwa, któremu na Słowacji podlega gospodarka leśna, ogłosił 8 października 2021 r. wyniki konkursu na stanowisko dyrektora generalnego Lasów Republiki Słowackiej (LSR), zarządzających słowackimi lasami państwowymi. W konkursie uczestniczyło dwóch kandydatów: Tibor
Kőszeghy, p.o. dyrektor generalny LSR, i inż. Jaroslav Lupták. Komisja konkursowa zweryfikowała wiedzę zawodową, umiejętności menedżerskie oraz umiejętności interpersonalne kandydatów, przeprowadzając z nimi rozmowę. Zwycięzcą konkursu został Tibor Kőszeghy, któremu przyznano łącznie 112 punktów na 125 możliwych. W związku z tym komisja konkursowa rekomendowała jego kandydaturę na stanowisko dyrektora generalnego LSR.

Przed ostatnim konkursem LSR miały już czterech dyrektorów generalnych w ciągu zaledwie dwóch lat. W 2020 r. to stanowisko zajmowały trzy osoby: Marian Stanik (do 24 marca), Matej Vigoda (od 25 marca do 27 listopada) i Tomaš Čuka (od 28 listopada). Tego ostatniego odwołano w lipcu 2021 roku. Od tego czasu stanowisko p.o. dyrektora generalnego LSR zajmował Tibor Köszeghy, który w odróżnieniu od swoich poprzedników nie jest leśnikiem z wykształcenia głównego.

Źródło: www.lesmedium.sk

Finlandia

Dalszy spadek rentowności leśnictwa prywatnego

Zgodnie z informacjami fińskiego Instytutu Zasobów Naturalnych (Luke) przeciętny zysk operacyjny notowany w całej Finlandii przez nieprzemysłowe prywatne gospodarstwa leśne zmniejszył się ze 128 euro/ha w 2019 r. do 114 euro/ha w 2020 roku. Było to spowodowane przede wszystkim spadkiem rozmiaru pozyskania drewna (-10%). Zysk zmniejszył się drugi rok z rzędu. Występowały znaczne różnice między regionami: na południu Finlandii przeciętny zysk operacyjny wyniósł w 2020 r. 145 euro/ha (-11%), a na północy – jedynie 53 euro/ha (-6%). W kalkulacji uwzględnione zostały subsydia dla lasów niepaństwowych. Przez nieprzemysłowe prywatne gospodarstwa leśne są w Finlandii rozumiane gospodarstwa, które nie posiadają własnych zakładów przerobu drewna.

Źródło: www.luke.fi

Litwa

Zezwolenie na odstrzał 190 wilków

Litewskie Ministerstwo Środowiska ustaliło limit odstrzału wilków w roku łowieckim 2021/22 na poziomie 190 osobników. Taki pułap został określony na podstawie kilku kluczowych kryteriów: wyników monitoringu stanu populacji wilka, potrzeb ochronnych gatunku, oszacowanej na podstawie badań liczby watah oraz szkód wyrządzonych przez tego drapieżnika w pogłowiu zwierząt gospodarskich w ostatnich latach. Ministerstwo zaproponowało również gruntowny przegląd sposobu zarządzania populacją wilka.

Na podstawie wyników badań z lat 2020–21 naukowcy szacują, że na Litwie bytują co najmniej 63 watahy rodzinne. – Ochrona przyrody to nie sucha arytmetyka, a badania genetyczne nie służą jedynie do wyliczenia limitu – zaznaczył Marius Čepulis, doradca ministra środowiska. Jego zdaniem jesienno-zimowe polowanie na wilki tylko częściowo rozwiązuje problem szkód wyrządzanych rolnikom. Na wilki często poluje się bowiem na obszarach, na których drapieżniki wcale nie opuszczają lasu. Regulacja liczebności populacji powinna mieć również aktywniejszy charakter i odbywać się już na przełomie lata i jesieni. – Przyspieszymy proces wydawania pozwoleń, umożliwiając organom kontrolnym i gminom wydawanie instrukcji myśliwym lub w określonych przypadkach zatrudnianie specjalistów. Zasadniczo przejdziemy do innego sposobu zarządzania populacją – zapowiedział Marius Čepulis.

Obecnie litewski okres polowań na wilki trwa od 15 października do 31 marca następnego roku. W razie wyczerpania limitu sezon kończy się odpowiednio wcześniej. Ministerstwo Środowiska wstępnie proponuje przesunąć termin wykonywania odstrzału na okres wcześniejszy: od 15 września do 28 lutego.

Źródło: www.am.lrv.lt

Litwa

Spory między władzami a przyrodnikami

W ostatnich czasach jednymi z głównych przedmiotów sporów między władzami a przyrodnikami na Litwie są dwie kwestie: objęcie Borów Punijskich ochroną rezerwatową i rozmiar etatu cięć w lasach państwowych. Bory Punijskie to nieduży kompleks leśny (2,7 tys. ha) położony w zakolu Niemna, w całości będący własnością państwa. W świetle wyników inwentaryzacji bioróżnorodności Bory Punijskie należą do najwartościowszych lasów w Europie. Ekolodzy i przedstawiciele społeczeństwa obywatelskiego postulowali objęcie całego kompleksu ochroną ścisłą. Litewski minister środowiska chce jednak pozostawić w rękach państwowych leśników drzewostany o łącznej powierzchni 300 ha jako użytkowane rębnie obiekty leśnych zasobów genowych. Litewskie kontrowersje wokół ustanowienia Borów Punijskich rezerwatem przypominają w dużym stopniu polskie spory o ochronę Puszczy Białowieskiej, w której starodrzewach cięcia uzasadniano koniecznością zwalczania szkodników owadzich takich jak korniki.

Zimą 2020/21 litewskie lasy zostały dotknięte bodaj największą w historii klęską śniegołomów, a później, latem – spustoszone przez dwie nawałnice. Mimo to litewskie władze nie zmniejszyły rozmiaru etatu normalnych cięć w lasach państwowych. Mają nawet planować jego zwiększenie, głównie kosztem sosnowych zasobów drzewnych. Wg przyrodników może to w praktyce oznaczać, że intensywność pozyskiwania drewna wzrośnie w największym stopniu w lasach o dużym znaczeniu rekreacyjnym, takich jak np. Puszcza Łabonarska. Plany zwiększenia etatu cięć władze tłumaczą dążeniem do redukcji cen biopaliw i tym samym do obniżenia kosztów ogrzewania w okresie zimowym. Ten sam argument przytaczano w 2018 r., kiedy etat cięć zwiększono o 6%. Koszty ogrzewania jednak nie zmalały, ponieważ zwiększeniu pozyskania towarzyszył wzrost eksportu drewna głównie do Chin (poprzez pośredników z siedzibami na Łotwie). Litewscy politycy wielokrotnie już próbowali ograniczyć eksport drewna, ale próby te kończyły się fiaskiem, ponieważ unijne przepisy nie dopuszczają restrykcji w transgranicznym obrocie towarami. Tym sposobem najwartościowszy przyrodniczo i rekreacyjnie litewski kompleks leśny – Puszcza Łabonarska – podlega użytkowaniu, z którego korzyści czerpią Chiny.

Źródło: Labanoro klubas

Opr. A.S.