Z zagranicy

Europa – Pomoc dla ukraińskiego leśnictwa Łotwa – Więcej obszarów wyłączonych z użytkowania w państwowych lasach Niemcy – PEFC promuje zrzeszeniowącertyfikację lasów Szwecja – Certyfikacja i wyłączanie lasów z użytkowania  

Europa

Pomoc dla ukraińskiego leśnictwa

Państwa członkowskie paneuropejskiego procesu dialogowego Forest Europe pomogą Ukrainie w regeneracji lasów i odbudowie gospodarki leśnej ze zniszczeń wojennych. Decyzja ta została zakomunikowana podczas spotkania, które odbyło się 30 sierpnia 2022 r. w formule mieszanej – w rzeczywistości realnej i sferze wirtualnej (w części realnej uczestniczyli jedynie paneliści zebrani w Bonn w Niemczech).

Zgodnie z informacją niemieckiego Federalnego Ministerstwa Wyżywienia i Rolnictwa z inicjatywą pomocy dla leśnictwa Ukrainy wystąpił Cem Özdemir (na zdjęciu na ekranie podczas spotkania), szef tego ministerstwa, który jako reprezentant Niemiec obecnie przewodniczy procesowi Forest Europe.
– Rosyjska agresja zbrojna, naruszająca prawo międzynarodowe, pozostawia po sobie pasma zniszczeń. Europa solidaryzuje się w pełni z Ukrainą. Cieszę się, że wspieramy Ukrainę również w sektorze leśnym. W ten sposób wnosimy ważny wkład w ochronę klimatu, środowiska i bioróżnorodności, co ma znaczenie nie tylko dla Ukrainy i ostatecznie przynosi korzyści nam wszystkim – powiedział minister Özdemir. W sierpniowym spotkaniu uczestniczyli reprezentacji Ukrainy – Lubow Polakowa, szefowa Wydziału Współpracy Międzynarodowej, Nauki i Public Relations Państwowej Agencji Zasobów Leśnych Ukrainy, i Serhij Własenko, ukraiński wiceminister ekologii i zasobów naturalnych.

Ministerialny Proces Ochrony Lasów w Europie Forest Europe to dobrowolny ogólnoeuropejski polityczny proces dialogu międzyrządowego i współpracy w zakresie polityki leśnej w Europie. Obecnie Forest Europe liczy 44 państwa członkowskie.

Źródło: www.forstpraxis.de; www.foresteurope.org

Fot. www.foresteurope.org

Łotwa

Więcej obszarów wyłączonych z użytkowania w państwowych lasach

Łotewskie Lasy Państwowe (LVM) rozwijają sieć obszarów ochrony bioróżnorodności, uzupełniając ją o liczne nowe obiekty. Stosowny projekt opracowały we współpracy z łotewską Służbą Ochrony Przyrody. Przewiduje on zwiększenie powierzchni sieci o 50 tys. ha.

– Obszary te w całości lub w części były już wcześniej zarządzane przez LVM w sposób wymagany dla terenów o wyjątkowych walorach przyrodniczych lub stref ochrony określonych gatunków. Obiekty te obejmują głównie miejsca gniazdowania ptaków i ich siedliska. Zgodnie z wewnętrznym zarządzeniem LVM, na tych terenach, jak również na innych potencjalnych obszarach Natura 2000, nie planuje się już nowych czynności związanych z gospodarką leśną – cięć użytkowania rębnego i przedrębnego, budowy dróg czy renowacji odwodnieniowej infrastruktury melioracyjnej. Kończy się tylko te czynności, które zostały zaplanowane i rozpoczęte w latach wcześniejszych i które nie wpływają znacząco na walory przyrodnicze wyznaczonych obiektów. Chodzi tu w szczególności o obiekty tworzone i zarządzane z myślą o ochronie obszarów wilgotnych i siedlisk związanych z nimi gatunków – poinformowała Laila Šica, odpowiedzialna za planowanie środowiskowe w LVM.

W granicach zasięgu terytorialnego LVM wyodrębniono dotychczas ok. 113 tys. ha siedlisk przyrodniczych mających znaczenie dla Wspólnoty. Są to głównie stare lub naturalne lasy borealne i lasy bagienne.

LVM działają w formie niegiełdowej spółki akcyjnej. Mają w swojej pieczy 1,39 mln ha lasów, co stanowi blisko połowę wszystkich lasów tego kraju. LVM zatrudniają przeciętnie ok. 1430 pracowników. Pozyskują w ciągu roku 6,8 mln m3 drewna przy przyroście rocznym 12 mln m3.

Źródło: www.lvm.lv

Niemcy

PEFC promuje zrzeszeniowącertyfikację lasów

Niemiecka Rada Certyfikacji Lasów, organ decyzyjny organizacji PEFC Niemcy, postanowiła w lipcu 2022 r. zmodyfikować system opłat certyfikacyjnych tak, aby dla właścicieli lasów atrakcyjniejsza stała się certyfikacja leśna za pośrednictwem ich organizacji. Nowy system, który wszedł w życie we wrześniu, jest prostszy, a stawki opłat nie są już różnicowane według wielkości posiadłości leśnej.

W odniesieniu do wszystkich, czy to gospodarstw leśnych, czy to organizacji właścicieli lasów, certyfikowanych w systemie PEFC obowiązuje obecnie w Niemczech jednakowa opłata podstawowa w wysokości 10 euro rocznie, i opłata obszarowa w wysokości 0,18 euro/ha powierzchni leśnej. Fakturowanie odbywa się w cyklu rocznym.

Organizacje właścicieli lasów w Niemczech są umocowane w federalnej ustawie o lasach. Jej przepisy wyróżniają trzy podstawowe rodzaje takich organizacji: zrzeszenia leśne, związki leśne i federacje leśne. Zrzeszenia leśne (Forstbetriebsgemeinschaften) to organizacje właścicieli gruntów będące podmiotami prawa prywatnego i mające na celu poprawę zagospodarowania lasów podlegających tym organizacjom. Zrzeszenia leśne mogą mieć różne formy prawne (stowarzyszenie posiadające zdolność prawną, spółdzielnia, spółka kapitałowa i in.). Związki leśne (Forstbetriebsverbände) są organizacjami właścicieli gruntów będącymi podmiotami prawa publicznego. Mają one podobne cele i zadania jak zrzeszenia leśne. Mogą być jednak tworzone wyłącznie na terenach o strukturze szczególnie niekorzystnej dla gospodarki leśnej. Funkcjonowanie związków leśnych podlega nadzorowi odpowiedniego organu administracji publicznej. Federacje leśne (Forstwirtschaftliche Vereinigungen) to zjednoczenia zrzeszeń leśnych, związków leśnych lub różnych wspólnot, będące podmiotami prawa prywatnego i mające na celu wyłącznie stymulowanie dostosowywania produkcji leśnej do potrzeb rynku. Członkowie federacji leśnych gospodarują pod własnym szyldem i na własny rachunek, korzystając jedynie z określonych usług tych organizacji. Podobnie jak zrzeszenia leśne, federacje leśne mogą mieć różne formy prawne.

Źródło: www.forstpraxis.de

Fot. ww.pefc.de

Szwecja

Certyfikacja i wyłączanie lasów z użytkowania

Zgodnie ze statystyką Agencji Leśnej, która nadzoruje gospodarkę leśną w Szwecji, w 2021 r. certyfikacją leśną w systemach FSC i PEFC było w tym kraju objętych 15 mln ha lasów produktywnych (lasy o przeciętnej rocznej produktywności wynoszącej co najmniej 1 m3/ha). To oznacza, że powierzchnia lasów certyfikowanych w Szwecji pozostała niezmieniona w stosunku do poziomu z roku 2020. Udział lasów certyfikowanych w całkowitej powierzchni szwedzkich lasów produktywnych znajdujących się poza obszarami urzędowo chronionymi w 2021 r. wynosił 68%. Na innych niż indywidualni właścicieli lasów (firmy publiczne i prywatne, wspólnoty wyznaniowe itd.) przypadało 10,7 mln ha certyfikowanej powierzchni leśnej, na właścicieli indywidualnych – 4,3 mln ha.

Również powierzchnia lasów produktywnych dobrowolnie wyłączonych przez ich właścicieli z użytkowania ze względów przyrodniczych, kulturowych lub społecznych praktycznie się nie zmieniła w 2021 r. i wynosiła 1,3 mln ha. Na innych niż indywidualni właścicieli lasów przypadało 780 tys. ha powierzchni lasów wyłączonych z użytkowania, a na właścicieli indywidualnych – 530 tys. ha.

Agencja Leśna, podlegająca Ministerstwu Przedsiębiorczości i Innowacji, monitoruje wykonywanie ustawy o lasach na całym obszarze Szwecji, administruje funduszami subsydiów dla prywatnych właścicieli lasów, zajmuje się doradztwem fachowym i pełni funkcję urzędu statystycznego, odpowiedzialnego za trzy działy statystyki leśnictwa (produkcja, zatrudnienie oraz aspekty ekologiczne i społeczne). 

Źródło: www.skogsstyrelsen.se

Fot. Urszula Zubert-Bereza

Opr. A.S.

Świat – Globalna mapa klimatycznego zagrożenia lasów Litwa – Ukraina – Model litewskiego leśnictwa wzorem dla Ukraińców Chiny – Wielki program ochronno-zalesieniowy Austria – Pozytywne wyniki wielkoobszarówki  

Świat

Globalna mapa klimatycznego zagrożenia lasów

Naukowcy z siedmiu instytucji w Europie i Stanach Zjednoczonych sporządzili pierwszą globalną mapę zagrożeń lasów ekstremami klimatycznymi. Podstawę do przygotowania mapy stanowiło oszacowanie – za pomocą globalnych modeli roślinności – prawdopodobieństwa obniżenia absorbcji węgla przez lasy do końca XXI wieku. Na dalszym etapie prac naukowcy ocenili związane z klimatem ryzyko takich zaburzeń jak wielkoobszarowe zamieranie lasów. Wykorzystali do tego analizy danych pozyskanych w ciągu ostatnich lat za pośrednictwem systemów satelitarnych.

Z mapy wynika, że w Europie Środkowej i Zachodniej najbardziej zagrożone ekstremami klimatycznymi, utratą gatunków roślin i obniżoną absorbcją węgla są lasy w Niemczech, Francji i Czechach. Klimatyczne zagrożenie lasów w Polsce jest znacznie mniejsze. Prognoza globalnego rozwoju lasów w warunkach zmieniającego się klimatu cechuje się jednak jeszcze znaczną niepewnością. Konieczne są dalsze badania. Trzeba też stworzyć solidniejszą bazę danych i udoskonalić metody modelowania. Dynamiczna forma mapy zagrożenia klimatycznego lasów jest dostępna na www.wilkescenter.utah.edu/tools/
globalforestclimaterisk.

Źródło: www.forstpraxis.de

Fot. www.wilkescenter.utah.edu/tools/globalforestclimaterisk/

Litwa – Ukraina

Model litewskiego leśnictwa wzorem dla Ukraińców

Ukraińskie władze interesują się doświadczeniami Litwy w reformowaniu zarządzania lasami państwowymi. Były one tematem spotkania litewskiego wiceministra środowiska Danasa Augutisa i specjalistów z jego resortu z ukraińskimi wiceministrami ekologii i zasobów naturalnych: Rusłanem Gre-czanikiem, Serhijem Własenko i Ołeksandrem Krasnoluckim zorganizowanego w sierpniu 2022 roku. Ukraina, wzorując się na Litwie, planuje połączenie swoich regionalnych państwowych gospodarstw leśnych w jedno przedsiębiorstwo.

– Doświadczenia Litwy w reformowaniu zarządzania lasami państwowymi i zespalaniu gospodarstw leśnych są całkiem świeże. Transformacja już przynosi efekty: poprawia się stan lasu, nie występują różnice w wynagrodzeniach leśników wykonujących tę samą pracę w różnych częściach kraju, firma jest stabilna, rentowna i ma ambitne cele – informował Danas Augutis.

Pięć lat temu na Litwie połączono 42 nadleśnictwa państwowe, które miały status odrębnych przedsiębiorstw, w jedno przedsiębiorstwo państwowe – Państwowe Gospodarstwo Leśne (VMU), które obecnie składa się z 26 nadleśnictw. Działalność VMU kontroluje rada nadzorcza, której członków powołuje litewskie Ministerstwo Środowiska na okres czterech lat. W radzie zasiada jeden delegat Ministerstwa Środowiska, trzech specjalistów niezależnych od VMU i jeden reprezentant załogi. Dyrektor generalny VMU jest wyłaniany w drodze konkursu i powoływany decyzją Ministerstwa Środowiska.

Na sierpniowym spotkaniu zdalnym przeanalizowano obecną sytuację w ukraińskim leśnictwie państwowym i uzgodniono, że szczegółowy plan jego reformy zostanie omówiony podczas najbliższej wizyty na Ukrainie litewskiego ministra środowiska Simonasa Gentvilasa i litewskich specjalistów z różnych dziedzin. – Taka wymiana doświadczeń jest niezwykle przydatna, ponieważ pomaga nam znaleźć dobre rozwiązania, służące efektywnemu reformowaniu gospodarki leśnej na Ukrainie – konkludował Serhij Własenko.

Warto tu wspomnieć, że wcześniej Rusłan Striłeć, ukraiński minister ekologii i zasobów naturalnych, i Simonas Gentvilas poczynili uzgodnienia co do praktycznej pomocy Litwy w poprawie stanu środowiska Ukrainy i intensyfikacji procesu ukraińskiej integracji europejskiej. Litwa przekaże Ukraińcom samochody dla leśników i pracowników parków narodowych, a także pięć wozów strażackich, 25 różnych pojazdów samochodowych, dwie łodzie i 300 kompletów odzieży strażackiej. Kilka SUV-ów trafi do strefy działań wojennych, gdzie będą wykorzystywane do zbierania dowodów na szkody wyrządzone środowisku. Litwa pomoże również w tworzeniu nowo ustanowionego Parku Narodowego „Puszcza Radziwiłła”, w którym restytuowane są tereny podmokłe.

Źródło: https://am.lrv.lt

Chiny

Wielki program ochronno-zalesieniowy

Czternasty chiński plan pięcioletni zakłada, że w Państwie Środka do 2025 r. zostanie zalesionych ok. 33,3 mln hektarów gruntów, a lesistość wzrośnie do 24,1%. Natomiast do 2030 r. ma zostać w Chinach posadzonych lub objętych specjalną ochroną 70 mld drzew.

W urzeczywistnieniu planu zamierza wesprzeć Chińczyków międzynarodowa organizacja 1t.org. Plan obejmuje działania z zakresu kształtowania miejskich terenów leśnych, zazieleniania i zalesiania, w tym siew nasion z powietrza, regenerację zdegradowanych ekosystemów leśnych i pielęgnację lasów. Ponadto obywatele mają być mobilizowani do uczestniczenia w dobrowolnych akcjach sadzenia drzew. Organizacja 1t.org postawiła sobie za cel zasadzenie i objęcie ochroną biliona drzew do 2030 roku. Wspiera działania ochronno-zalesieniowe nie tylko w Chinach, lecz także w Amazonii, Indiach, Stanach Zjednoczonych i strefie Sahelu.

Źródło: www.forstpraxis.de

Fot. www.adobe.stock.com

Austria

Pozytywne wyniki wielkoobszarówki

Ministerstwo Rolnictwa, Leśnictwa, Regionów i Gospodarki Wodnej (BML) Austrii oraz austriackie Związkowe Centrum Badawcze Leśnictwa (BFW) w lipcu 2022 r. przedstawiły wspólnie wyniki austriackiej wielkoobszarowej inwentaryzacji stanu lasu, przeprowadzonej w latach 2016–21. Mimo dużych wyzwań, jakie stawia przed lasami zmiana klimatu, wyniki ostatniej wielkoobszarówki są generalnie dobre. W ciągu ostatnich dziesięciu lat austriacka powierzchnia leśna zwiększała się średnio o 6 ha dziennie. Obecnie wynosi przeszło 4 mln ha, co stanowi 47,9% całkowitej powierzchni Austrii. Najbardziej lesistymi austriackimi krajami związkowymi są Styria (62%), Karyntia (61%), Salzburg (52%) i Górna Austria (42%).

Zgodnie z danymi inwetaryzacyjnymi, w austriackich lasach pozyskuje się 89% ich przyrostu. Zapas drzewostanów sięga 1,2 mld m3 brutto. W ciągu ostatnich dziesięciu lat ilość drewna martwego, mającego duże znaczenie dla bioróżnorodności, wzrosła o 18%. Poprawiła się struktura gatunkowa lasów: powierzchnia litych drzewostanów iglastych zmalała o 6%, a powierzchnia mieszanych drzewostanów liściastych i litych drzewostanów liściastych zwiększyła się odpowiednio o 6% i 8%. Powierzchnia szkód od zgryzania utrzymuje się jednak na zbyt wysokim poziomie (420 tys. ha).

Wieloobszarowa inwentaryzacja stanu lasu w Austrii opiera się zarówno na informacjach gromadzonych przez specjalistów na przeszło 11 tys. powierzchni próbnych, jak i na danych pozyskiwanych za pośrednictwem obrazów satelitarnych i zdjęć lotniczych. 

Źródło: www.waldverband.at

Fot. www.adobe.stock.com

Opr. A.S.

Czechy – Jednak wypłacą państwu dywidendę? Niemcy – Nowe, dynamiczne tablice zasobności drzewostanu Czechy – 21 kandydatów na dyrektora lasów państwowych  

Czechy

Jednak wypłacą państwu dywidendę?

Lasy Republiki Czeskiej (LČR), zarządzające czeskimi lasami państwowymi, mają odprowadzić w 2022 r. do budżetu państwa dywidendę w wysokości 3,81 mld koron czeskich (ok. 703 mln zł). Poinformował o tym w sierpniu 2022 r. Vojtěch Bílý, rzecznik prasowy czeskiego Ministerstwa Rolnictwa, któremu u naszych południowych sąsiadów podlega gospodarka leśna. Po 2018 r., w którym LČR przekazały do budżetu 2,5 mld koron dywidendy, były one corocznie zwalniane z tego świadczenia finansowego ze względu na kryzys klimatyczny w lasach.

Wypłacenie państwu dywidendy przez LČR zostało przewidziane w nowelizacji budżetu, którą czeski rząd przyjął latem 2022 roku. Nałożenie na lasy państwowe świadczenia dywidendowego w tym roku Ministerstwo Rolnictwa tłumaczy znacznym wzrostem cen drewna, skutkującym osiąganiem przez LČR w ostatnich kwartałach o wiele lepszych wyników finansowych, niż oczekiwano. – Szanujemy decyzję rządu i musimy dostosować do niej nasze plany inwestycyjne – powiedziała Eva Jouklová, rzeczniczka prasowa LČR.

– Odprowadzenie w tym roku do budżetu państwa dywidendy przez przedsiębiorstwo państwowe LČR (…) jest w naszym zamyśle świadczeniem nadzwyczajnym, niezbędnym z uwagi na skutki rosyjskiej inwazji na Ukrainę i konieczność udzielenia pomocy obywatelom, którzy jej potrzebują – wyjaśnił Zdeněk Nekula, minister rolnictwa.

Wypłacie dywidendy państwu przez LČR jest przeciwna partia Piraci, która wchodzi w skład koalicji rządzącej w Czechach. Piraci wskazują na to, że w deklaracji programowej rządu wyraźnie jest napisane, że lasy państwowe nie powinny już odprowadzać pieniędzy do budżetu. Na wypłatę dywidendy państwu nie zgadzają się też związki zawodowe działające w LČR. Stosowne wspólne oświadczenie związkowcy wysłali do przewodniczących partii koalicyjnych, ministra rolnictwa i rządu 5 sierpnia 2022 roku. Związki zawodowe również wskazują na niezgodność poboru dywidendy z deklaracją programową rządu. Według związkowców zyski LČR powinny być przeznaczane na rozwój firmy, a w szczególności na odnowienie i regenerację lasu po klęskach. Związkowcy zwracają uwagę także na fakt, że LČR mają znaczny deficyt inwestycyjny z lat ubiegłych, zwłaszcza w sferze infrastruktury budowlanej i sprzętowej. Ponadto przez kilka najbliższych lat będą obciążone wyjątkowo wysokimi kosztami odnowienia, ochrony i pielęgnacji lasu.

LČR sprawują zarząd nad blisko 1,2 mln ha lasów, czyli nad 1/6 powierzchni Czech i mniej więcej połową wszystkich czeskich lasów. Zatrudniają ok. 3,6 tys. osób, w tym 2,6 tys. pracowników na stanowiskach nierobotniczych.

Źródło: www.silvarium.cz

Fot. www.adobe.stock.com

Niemcy

Nowe, dynamiczne tablice zasobności drzewostanu

Leśny Zakład Badawczy Niemiec Północnozachodnich (NW-FVA) oraz Instytut Ekonomiki Leśnej i Urządzania Lasu Wydziału LeśnegoUniwersytetu Getyńskiego opracowały nowe niemieckie tablice zasobności drzewostanu dla czterech najważniejszych w Niemczech gatunków drzew – świerka, sosny, buka, dębu i daglezji. Są to tablice dynamiczne, co oznacza, że aktualizacja ich parametryzacji będzie się odbywać w stosunkowo krótkich odstępach czasu, bo co 10–20 lat. Ma to na celu dostosowywanie tablic do zmieniających się warunków wzrostowych i współczesnych koncepcji hodowli lasu.

Projekt opracowania dynamicznych tablic zasobności drzewostanu był subsydiowany przez Federalne Ministerstwo Wyżywienia i Rolnictwa za pośrednictwem resortowej Agencji Surowców Odnawialnych (FNR). – Klimatycznie uwarunkowane wydłużenie okresu wegetacyjnego, poprawa żyzności gleby w wielu miejscach i nowoczesne koncepcje zagospodarowania lasu sprawiają, że drzewa osiągają dziś większą wysokość i miąższość, niż były one podawane w dotychczas używanych tablicach zasobności drzewostanu – mówi prof. Hermann Spellmann z NW-FVA, kierownik projektu. Dane do tablic są generowane w oparciu o tzw. koncepcję teleskopową, zgodnie z którą rozwój drzewostanów modelowych określany jest najpierw za pomocą symulatora wzrostu pojedynczych drzew. Pozyskane informacje o pojedynczych drzewach są następnie agregowane do postaci reprezentacji drzewostanowej.

Źródło: www.forstpraxis.de

Czechy

21 kandydatów na dyrektora lasów państwowych

W wyborze dyrektora generalnego Lasów Republiki Czeskiej (LČR) pomaga praska agencja kadrowa Constellation. Zgodnie z danymi zawartymi w publicznym rejestrze umów, Ministerstwo Rolnictwa, któremu w Czechach podlegają lasy i gospodarka leśna, zapłaci agencji za jej usługi pół miliona koron czeskich (ok. 96 tys. zł).

Resort rolnictwa wynajął agencję kadrową do pomocy rekrutacyjno-selekcyjnej po tym, jak minister rolnictwa Zdeněk Nekula nie wybrał na szefa LČR żadnego z dwóch kandydatów rekomendowanych mu przez ministerialną komisję konkursową. Konkurs na stanowisko dyrektora generalnego LČR Ministerstwo Rolnictwa rozpisało jeszcze 31 grudnia 2021 roku. Wcześniejszy dyrektor generalny LČR, Josef Vojáček, został zdymisjonowany 22 grudnia, w kilka dni po utworzeniu koalicyjnego rządu Czech, który uformował się po ostatnich wyborach parlamentarnych w tym kraju.

– Dwa tygodnie temu przekazaliśmy sprawę agencji kadrowej, która wykorzysta headhunterów i reklamy, aby dotrzeć do potencjalnych kandydatów, następnie powinniśmy wyłonić nowego dyrektora w kilku rundach selekcji jesienią. (…) Szacunkowy termin zakończenia tego procesu to październik, listopad – donosił pod koniec lipca 2022 r. Vojtěch Bílý, rzecznik prasowy Ministerstwa Rolnictwa. Termin zgłoszenia się do agencji kandydatów na dyrektora generalnego LČR został ustalony na 10 sierpnia.

Zgodnie z informacjami Jana Brázdy, właściciela agencji Constellation, proces obejmuje rozmowy kwalifikacyjne i testy prze-prowadzane przez ekspertów z zakresu psychologii menedżerskiej. W skład agencyjnej komisji konkursowej wchodzą przedstawiciele Ministerstwa Rolnictwa, środowiska akademickiego, menedżerowie z doświadczeniem w zarządzaniu dużymi firmami i psychologowie.

Jak poinformował w połowie sierpnia 2022 r. minister Zdeněk Nekula, 21 osób zgłosiło do agencji swoje kandydatury na dyrektora generalnego LČR. – Cieszę się, że przejrzysty proces selekcji wzbudził takie zainteresowanie. Byłem mile zaskoczony liczbą zgłoszeń – przyznał minister. Do etapu finalnego agencyjna komisja konkursowa zmierza zakwalifikować 3–5 kandydatów. Po przeprowadzeniu rozmów z nimi planuje sporządzenie ich rankingu i przekazanie go Ministerstwu Rolnictwa w pierwszej połowie czwartego kwartału 2022 roku. 

Źródło: www.silvarium.cz

Opr. A.S.

Europa – Spotęgowanie pożarów lasów Gambia – Całkowity zakaz eksportu drewna Francja – Zbiór płodów runa leśnego w lasach publicznych Austria – Leśne 2022 piwem wiązówkowo-wierzbowym  

Europa

Spotęgowanie pożarów lasów

Pożary lasów w Europie w okresie od stycznia do lipca 2022 r. dotknęły większy obszar niż w całym 2021 roku. Poinformował o tym satelitarny Europejski System Informacji o Pożarach Lasów (EFFIS). Do 16 lipca 2022 r. pożary strawiły zgodnie z danymi EFFIS blisko 517,9 tys. ha lasów, a przez cały rok 2021 – 470,4 tys. ha (najwięcej we Włoszech i Grecji). W 2022 r. pożary szalały we Francji, Hiszpanii, Portugalii i Grecji, ale trapiły też Wielką Brytanię, gdzie po raz pierwszy w historii pomiarów odnotowano temperatury powyżej 40°C.

Według EFFIS, do końca br. pożary mogą strawić w Europie więcej lasów niż w roku 2017, który dotychczas był najgorszym pod tym względem rokiem (prawie milion hektarów spalonych lasów). – Sytuacja jest znacznie gorsza niż oczekiwaliśmy, aczkolwiek w naszych długoterminowych prognozach przewidywaliśmy anomalie temperaturowe – powiedział 21 lipca br. Jesús San Miguel, koordynator EFFIS. – Spodziewamy się, że będzie jeszcze gorzej. Nie jesteśmy jeszcze w połowie sezonu pożarów lasów – dodał. We Francji do lipca br. spłonęło prawie 40 tys. ha lasów, podczas gdy w całym 2021 r. pastwą ognia padło 30 tys. ha.

Źródło: www.lesmedium.sk

Fot.: www.adobe.stock.com

Gambia

Całkowity zakaz eksportu drewna

Gambijskie władze wprowadziły na przełomie czerwca i lipca 2022 r. całkowity zakaz eksportu drewna i cofnęły wszystkie stosowne licencje eksportowe. Zakaz ma na celu zwalczanie nielegalnego pozyskiwania drewna, a w szczególności drewna gatunku Pterocarpus erinaceus, na świecie znanego na ogół pod nazwą: zachodnioafrykańskie drzewo różane. Drzewo to znajduje się od 2017 r. na liście gatunków zagrożonych. W czerwcu 2022 r. organ wykonawczy „Konwencji o międzynarodowym handlu zagrożonymi gatunkami dzikiej fauny i flory” wezwał siedem krajów, w tym Gambię, do zawieszenia handlu drewnem tego gatunku.

W 2020 r. dochodzenie stacji BBC ujawniło, że z Gambii były wywożone ogromne ilości drewna zachodnioafrykańskiego drzewa różanego, przemycanego tam z Senegalu. Surowiec trafiał w większości do Chin, gdzie jest używany do produkcji mebli. W latach 2017–20 Chiny sprowadziły z Gambii ponad 300 tys. m3 drewna o wartości przeszło 100 mln dolarów.

Gambia była jednym z pięciu największych światowych eksporterów drewna gatunku Pterocarpus erinaceus, mimo że już prawie dziesięć lat temu przyznała, że jest zagrożony wyginięciem na jej własnym terytorium.

Źródło: www.bbc.com

Fot.: www.bbc.com

Francja

Zbiór płodów runa leśnego w lasach publicznych

We francuskich lasach publicznych – państwowych i samorządowych – jest zasadniczo dopuszczalne zbieranie płodów runa leśnego na potrzeby własne w umiarkowanych ilościach. W przypadku lasów stanowiących własność samorządów zasady zbioru mogą być dodatkowo regulowane aktami normatywnymi,
np. przepisami dotyczącymi używania grzebieni jagodowych, wydanymi przez lokalne organy administracji samorządowej. Generalnie jedna osoba może pozyskać w lasach publicznych do pięciu litrów jagód lub innych płodów runa leśnego dziennie.

We Francji metropolitalnej lasy zarówno państwowe (1,7 mln ha), jak i samorządowe (2,9 mln ha) znajdują się w pieczy jednego gospodarstwa leśnego – Krajowego Urzędu ds. Lasów (ONF). Opieka nad lasami samorządowymi, na którą ONF otrzymuje specjalne dotacje, odbywa się na podstawie karty lasów samorządowych – umowy zawieranej z francuską Krajową Federacją Gmin Leśnych (FNCOFOR). We francuskich lasach prywatnych zbiór płodów wymaga uzyskania uprzedniej zgody ich właściciela. Stanowi o tym jednoznacznie francuski kodeks cywilny.

Źródło: www.onf.fr

Fot.: www.adobe.stock.pl

Austria

Leśne 2022 piwem wiązówkowo-wierzbowym

Austriackie Lasy Związkowe (ÖBf), zarządzające lasami państwowymi Republiki Austrii, od 12 lat warzą we współpracy z mistrzem piwowarskim Axelem Kiesbye (na zdjęciu podczas zbiorów surowca) koneserskie piwo Leśne (Waldbier). Zasadniczo każdy rocznik trunku bywa wzbogacany o inny dodatek pochodzący z lasów ÖBf. W 2022 r. są nim kwiaty wiązówki błotnej i młode pędy wierzby białej. Zostały one pozyskane w lasach łęgowych doliny Wachau w leśnictwie Leiben. Leśnicy i Axel Kiesbye ze współpracownikami zebrali ręcznie 15 kg kremowych kwiatów wiązówki, wydzielających słodki zapach
migdałowo-miodowy, i 50 kg pędów wierzby, których cierpki, gorzki aromat uszlachetnia – podobnie jak nuta wermutu – napoje i potrawy.

ÖBf zaczęły produkować limitowane partie piwa Leśnego w 2011 r. – Międzynarodowym Roku Lasów. Podstawowym dodatkiem do warzenia pierwszych roczników tego piwa były młode pędy, szyszki, nasiona lub żywica drzew iglastych – jodły (2011), limby (2012), modrzewia (2013), sosny czarnej (2014) i świerka (2015). W 2016 r. dodatkiem były gałązki, igły i szyszkojagody alpejskiej odmiany jałowca, w 2017 r. – kwiaty czeremchy zwyczajnej, w 2018 r. – kwiaty, liście i pędy dzikiej gruszy, a w 2019 r. – owoce jarzębu brekinii. Z kolei w 2020 r. Leśne było piwem barrigue, czyli takim, które dojrzewało w dębowej beczce. W 2021 r. zapoczątkowany został nowy cykl roczników piwa Leśnego, który skupia się nie tyle na samych dodatkach, ile na zbiorowiskach leśnych, z których są one pozyskiwane.

Sprzedaż Leśnego rusza od października. Dostępne jest w butelkach o pojemności 0,75 i 0,33 l w wybranych placówkach handlu specjalistycznego. 

Źródło: www.bundesforste.at

Fot.: ÖBf-Archiv/Roast Media

Opr. A.S.

Szwecja – Sveaskog obniżył etat cięć Brazylia – Najszybsze tempo deforestacji od sześciu lat Szwecja – Sztuczna inteligencja w optymalizacji użytkowania lasu Łotwa – Edukacja leśna w roku szkolnym 2021/22  

Szwecja

Sveaskog obniżył etat cięć

Szwedzkie państwowe gospodarstwo leśne Sveaskog, pod którego zarządem znajduje się 14% powierzchni leśnej Szwecji, postanowiło obniżyć w ciągu najbliższych pięciu lat etat cięć w swoich lasach. Do tej pory był on ustalony na poziomie 6,3 mln m3. Nowy etat zakłada pozyskiwanie rocznie 3,8 mln m3 drewna w cięciach rębnych i 1,3 mln m3 w cięciach przedrębnych. To oznacza obniżenie rozmiaru wszystkich cięć o 1,2 mln m3.

Na podjęcie decyzji o zmniejszeniu rozmiaru planowego rocznego pozyskania drewna wpłynęły takie czynniki, jak: zwiększenie powierzchni nieużytkowanych lasów górskich, przyjęcie przez szwedzki parlament nowego programu sprzedaży państwowych gruntów leśnych, podwyższenie wymagań ochrony przyrody w lasach gospodarczych, optymalizacja użytkowania lasu pod względem ekonomicznym (wydłużenie kolei rębu w określonych przypadkach) i uwzględnienie w większym stopniu w gospodarce leśnej potrzeb chowu reniferów w północnej Szwecji.

Obniżenie etatu będzie miało zarówno pozytywne, jak i negatywne skutki dla Sveaskogu oraz jego klientów i partnerów. – Jesteśmy tego oczywiście świadomi i rozważamy różne możliwości ograniczenia negatywnych konsekwencji. Obserwujemy duży przyrost zasobów leśnych, toteż widzimy możliwość zwiększenia rozmiaru pozyskania w przyszłości – mówi Erik Brandsma (na zdjęciu), prezes i zarazem dyrektor generalny Sveaskogu.

Źródło: www.sveaskog.se

Fot. www.sveaskog.se

Brazylia

Najszybsze tempo deforestacji od sześciu lat

Jak informuje brazylijski Krajowy Instytut Badań Kosmicznych (INPE), wylesianie regionu amazońskich lasów deszczowych w Brazylii osiągnęło największy wskaźnik od sześciu lat. W okresie od stycznia do czerwca 2022 r. deforestacja dotknęła obszar leśny o pow. 3988 km2. W analogicznym okresie roku wcześniejszego utraconych zostało 3088 km2 lasów deszczowych. Zwiększone wylesianie pociąga za sobą wzrost liczby pożarów.

Ekolodzy obwiniają za rosnący poziom deforestacji prawicowego prezydenta Brazylii, Jaira Bolsonaro, który złagodził przepisy dotyczące ochrony środowiska. Amazońskie lasy deszczowe, największe na świecie zbiorowiska leśne tego typu, odgrywają niezwykle ważną rolę w obiegu tlenu i dwutlenku węgla na Ziemi, pochłaniając ogromne ilości gazów cieplarnianych z atmosfery. Niestety stan tych lasów się pogarsza. Naukowcy alarmują, że ponad 75% amazońskich lasów wykazuje już oznaki utraty rezyliencji. Ponadto drzewa potrzebują więcej czasu, aby regenerować się po suszach wywoływanych głównie zmianą klimatu, a także czynnikami antropogenicznymi, takim jak wylesianie i wypalanie.

Źródło: www.bbc.com

Fot. www.stock.adobe.com

Szwecja

Sztuczna inteligencja w optymalizacji użytkowania lasu

Szwedzkie państwowe gospodarstwo leśne Sveaskog, które zarządza przeszło 3 mln ha lasów produktywnych, uruchomiło wspólnie z firmą informatyczną ForestX, specjalizującą się w cyfryzacji branży leśnej, system KingPin – nowe narzędzie zaprzęgające technologię sztucznej inteligencji (AI) do długo-falowej optymalizacji użytkowania lasu. System KingPin pomaga Sveaskogowi wykorzystywać surowiec leśny w jak najbardziej zrównoważony i ekonomicznie efektywny sposób oraz dostarczać klientom optymalne produkty. Projekt był długo przygotowywany. Swój wkład – w postaci najnowszej wiedzy w zakresie sztucznej inteligencji – wniosła do rozwoju systemu KingPin także firma Tenfifty.

– Mózg ludzki ma swoje ograniczenia. Czasami trudno jest określić, czy nasze kalkulacje rzeczywiście prowadzą do jak najlepszych rozwiązań z punktu widzenia klienta,rentowności i zrównoważonego rozwoju. System KingPin szybko zapewnia bezpieczne rozwiązania. Technologia otwiera nowe, przyszłościowe możliwości kształtowania produkcji leśnej i planowania logistycznego. Do tej pory była to rzemieślnicza łamigłówka – mówi Mattias Forsberg, kierownik produkcji w południowym obszarze rynkowym Sveaskogu.

Źródło: www.sveaskog.se

Fot. www.sveaskog.se

Łotwa

Edukacja leśna w roku szkolnym 2021/22

Łotysze podsumowali rok szkolny 2021/22. W zajęciach edukacji leśnej, jakie zorganizowały Łotewskie Lasy Państwowe (LVM) we współpracy z Państwowym Centrum Treści Edukacyjnych oraz innymi instytucjami i organizacjami uczestniczyło ponad 20 tys. przedszkolaków, uczniów i osób dorosłych. LVM oferują kompleksowy system programów edukacji leśnej od 2005 roku.

Największą frekwencję miały programy edukacji o profilu ekologicznym dla przedszkoli i szkół podstawowych. 7104 przedszkolaków i ich 208 nauczycieli z całej Łotwy wzięło udział w zajęciach poświęconych przede wszystkim dbaniu o niezaśmiecanie środowiska. Program dla przedszkolaków jest realizowany przy wsparciu finansowym Łotewskiego Funduszu Ochrony Środowiska w ramach projektu „Nie zaśmiecaj lasu”.

W zajęciach dla uczniów młodszych klas szkoły podstawowej uczestniczyło 4075 uczniów i przeszło 200 nauczycieli (255 klas i kół zainteresowań). Edukacja leśna w tej grupie wiekowej koncentruje się na poznawaniu lasu i obcowaniu z przyrodą leśną.

5614 uczniów (304 grupy) i 436 nauczycieli starszych klas szkoły podstawowej wzięło udział w wyprawach leśnych. Tradycyjny konkurs edukacyjno-sportowy „Igrzyska Leśne” został w roku szkolnym 2021/22 zorganizowany wspólnie z Łotewskim Komitetem Olimpijskim. Nowością w programie edukacyjnym dla starszych klas szkoły podstawowej była cyfrowa gra badawcza „Leśniczy”. Zagrało w nią 3 tys. uczniów.

LVM organizują dla nauczycieli zaangażowanych w edukację leśną kursy pogłębiające ich wiedzę o lesie i gospodarce leśnej. W jesiennych i wiosennych kursach w roku szkolnym 2021/22 wzięło udział ponad 200 nauczycieli ze wszystkich zakątków Łotwy. Najaktywniejsi nauczyciele zostali zaproszeni na trzydniowy obóz doskonalenia zawodowego w zakresie edukacji ekologicznej. 

Źródło: www.lvm.lv

Opr. A.S.

Czechy – Właściciele lasów i ekolodzy deklarują współpracę Litwa – Zmiany zasad sprzedaży państwowego drewna  

Czechy

Właściciele lasów i ekolodzy deklarują współpracę

Czescy niepaństwowi właściciele lasów i ekolodzy podpisali 8 czerwca 2022 r. w Pradze deklarację współpracy. Pomyślna adaptacja lasów do zmiany klimatu, ochrona przyrody i regeneracja zniszczonych przez kornika drzewostanów w sposób zapewniający im zróżnicowany skład gatunkowy, zadbanie o sensowne brzmienie nowelizacji ustawy o lasach i prawa łowieckiego – to główne wspólne cele Stowarzyszenia Właścicieli Lasów Samorządowych, Prywatnych i Kościelnych w Republice Czeskiej (SVOL) oraz Czeskiego Związku Obrońców Przyrody (ČSOP).

– Właściciele lasów czują, że aspekt ochrony przyrody w gospodarce leśnej jest dla nich bardzo ważny, a współpraca z takimi organizacjami jak ČSOP daje możliwość wzajemnego informowania się, wymiany doświadczeń i poszukiwania nowych dróg do osiągnięcia wspólnego celu. ČSOP to stowarzyszenie ludzi pracowitych, którzy dążą do realizacji konkretnych celów, a nie tylko mówią o ochronie przyrody. Dlatego ČSOP jest dla właścicieli lasów naturalnym partnerem – wyjaśnia Jiří Svoboda (na zdjęciu w środku), przewodniczący SVOL, i dodaje, że wzajemna współpraca między właścicielami lasów i organizacjami ochrony przyrody jest niezbędnym warunkiem powodzenia większości projektów ochrony przyrody. – Dążenie do tego, by definiować się jedynie w opozycji do właścicieli, na dłuższą metę nie przynosi sukcesów i spowalnia cały proces. Cieszymy się, że mamy partnera, który konstruktywnie podchodzi do rozwiązywania problemów i pod wieloma względami ma podobne poglądy na niezbędną nowelizację ustawy o łowiectwie czy ustawy o lasach. Widzimy duże możliwości wzajemnego wsparcia i egzekwowania niezbędnych zmian legislacyjnych – dopowiada Jiří Svoboda.

SVOL i ČSOP zintensyfikowały współpracę trzy lata temu w ramach działań na rzecz nowelizacji prawa łowieckiego.

– Przy tej okazji stwierdziliśmy, że nasze poglądy na temat zagospodarowania krajobrazu są w wielu punktach zbieżne – przypomina Libor Ambrozek(na zdjęciu z prawej strony), prezes ČSOP, i zaznacza, że to właśnie od właścicieli najbardziej zależy to, jakie są i w przyszłości będą otaczająca nas przyroda i krajobraz. – Obie organizacje uważają, że nie tylko prawo łowieckie, lecz również ustawa o lasach już dawno stały się przestarzałe, a ich brzmienie nie odpowiada – a pod pewnymi względami wręcz przeczy – współczesnym wymaganiom w stosunku do zdrowych zróżnicowanych lasów, które pełnią nie tylko funkcje produkcyjne, lecz także pozaprodukcyjne – dodaje Libor Ambrozek.

Do członków SVOL należy łącznie 550 tys. ha lasów. Stanowi to 44,5% powierzchni wszystkich czeskich lasów niepaństwowych.

Źródło: www.silvarium.czhttp://www.silvarium.cz

Fot. www.silvarium.cz

Litwa

Zmiany zasad sprzedaży państwowego drewna

Litewski rząd wprowadził w połowie czerwca 2022 r. zmiany w zasadach sprzedaży drewna pozyskiwanego w litewskim Państwowym Gospodarstwie Leśnym (VMU), realizowanej za pośrednictwem aukcji odbywających się w państwowym Elektronicznym Systemie Sprzedaży Drewna (EMPS). Z propozycją zmian wystąpiło Ministerstwo Środowiska, które oceniło wpływ unijnych sankcji przeciwko Rosji i Białorusi na sektor drzewny, zastosowanych w związku z rosyjską agresją na Ukrainę, przeanalizowało tendencje rynkowe i wysłuchało obaw litewskich przetwórców drewna o podaż surowca drzewnego na krajowym rynku.

Uznawszy, że istnieje duże prawdopodobieństwo, że ceny na aukcjach nadmiernie wzrosną i surowiec będzie masowo wywożony z Litwy, litewski rząd ograniczył masę drewna okrągłego dostępną do nabycia w pierwszej rundzie aukcji półrocznych przez tych licytujących, którzy składają oferty zakupu o łącznym wolumenie przekraczającym 1 tys. m3. Maksymalna ilość surowca, jaką mogą oni kupić, jest teraz ustalana na podstawie historii ich zakupów i zdolności produkcyjnych nowo nabytych przez nich zakładów przerobu drewna. Podstawowy limit jest obliczany jako średnia ilość surowca drzewnego faktycznie przekazana jego nabywcy w ostatnich czterech półroczach kalendarzowych na podstawie umów półrocznych, powiększona o 10%. W dogrywkach limit ten nie obowiązuje. Zmiany mają mieć charakter tymczasowy.

Po całkowitym zaprzestaniu importu drewna z Rosji i Białorusi litewscy eksperci spodziewają się znacznego wzrostu zapotrzebowania na drewno lokalne we wszystkich krajach bałtyckich. Na Litwie jest wprowadzane na rynek ok. 7 mln m3 drewna rocznie. Mniej więcej połowa tej masy pochodzi z lasów państwowych, które sprzedają swój surowiec elektronicznie w ramach aukcji półrocznych (na podstawie ich wyników zawierane są umowy półroczne i wieloletnie) i aukcji bieżących (umowy krótkoterminowe). Zmiany dotyczące aukcji półrocznych obejmują sprzedaż o wolumenie ok. 1,1 mln m3, co stanowi nie więcej niż 20% drewna produkowanego rocznie na Litwie. VMU pozyskuje rocznie 3,6–3,7 mln m3 drewna. Wszystkie aukcje przeprowadzane są na zewnętrznej platformie internetowej Litewska Giełda Energetyczna, której administratorem jest spółka akcyjna Baltpool. Jej udziałowcami są duże firmy energetyczne, kontrolowane przez państwo litewskie.

Według litewskiej Państwowej Służby Leśnej (VMT) w 2021 r. litewski import drewna okrągłego, tarcicy, zrębków, peletu i innych produktów drzewnych wyniósł prawie 5 mln m3, przy czym 2/3 tej ilości stanowiło drewno sprowadzane z Białorusi, Rosji i Ukrainy. Import drewna z samej Białorusi przekroczył 2 mln m3, z czego ponad 0,9 mln m3 przypadło na zrębki (głównie na zrębki energetyczne).

Zapotrzebowanie litewskiego przemysłu drzewnego na surowiec szacuje się obecnie na 5 mln m3. Do 2024 r. może ono wzrosnąć do 6,5 mln m3. Z kolei na potrzeby energetyczne (głównie do ogrzewania) zużywa się dziś na Litwie ponad 6 mln m3 drewna, a po uruchomieniu z pełną mocą wileńskiej elektrowni kogeneracyjnej zużycie to zbliży się do 7 mln m3.  

Źródło: www.baltpool.eu; www.am.lrv.lt

Fot. www.am.lrv.lt

Opr. A.S.

Słowacja – Postulują rejestr zawodowych myśliwych Szwecja – Pozyskanie drewna w 2021 roku Niemcy – Federacja przeznaczyła 900 mln euro na lasy Szwecja – Struktura indywidualnej własności leśnej Szwajcaria – Wzmożone zamieranie sosny Austria – Pozyskanie drewna w 2021 roku  

Słowacja

Postulują rejestr zawodowych myśliwych

Samorządowcy ze Związku Miast i Gmin Słowacji (ZMOS) zgłosili 15 zasadniczych uwag do projektu nowego słowackiego prawa łowieckiego. Zawierają one m.in. postulat wprowadzenia rejestru myśliwych zawodowych, na podstawie którego gminy i miasta mogłyby zamawiać usługi łowieckie na gruntach nierolnych (obszar zurbanizowany). Chodzi m.in. o takie usługi, jak usuwanie chorych i padłych sztuk zwierzyny, jej odstraszanie oraz ewentualnie odławianie i pozyskiwanie.

Przygotowanie przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich Słowacji projektu nowego prawa łowieckiego, odpowiadającego wymaganiom współczesności, to jeden z punktów deklaracji programowej rządu Słowacji na lata 2021–24. Projekt trafił już do uzgodnień międzyresortowych.

Źródło: www.lesmedium.sk

Fot.: adobe.stock

Szwecja

Pozyskanie drewna w 2021 roku

Zgodnie ze wstępnymi szacunkami Agencji Leśnej, organu nadzorującego wykonywanie szwedzkiej ustawy o lasach, pozyskanie drewna w Szwecji osiągnęło w 2021 r. poziom 96,6 mln m3 brutto (miąższość w korze całych strzał). To oznacza wzrost o 3,8% w stosunku do 2020 r. i zarazem rekordowy rozmiar szwedzkiego użytkowania lasu, jeśli nie brać pod uwagę roku 2005, w którym pozyskanie sięgnęło 122 mln m3 w związku gigantyczną klęską huraganu (szkody w zasobach drzewnych rzędu 70 mln m3). Przyrost roczny szwedzkich zasobów drzewnych sięga 120 mln m3. Według kalkulacji Agencji Leśnej i Szwedzkiego Uniwersytetu Nauk Rolniczych (SLU) maksymalny roczny poziom zrównoważonego użytkowania lasów w Szwecji wynosi 95–100 mln m3.

W wymiarze netto (miąższość drewna okrągłego bez kory) pozyskanie drewna sięgnęło 77 mln m3. Podstawowa struktura sortymentowa kształtowała się następująco: drewno tartaczne iglaste – ok. 50%; papierówka iglasta i liściasta – 41%; drewno energetyczne – 7%. Cięcia użytkowania rębnego dostarczyły przeszło 65% pozyskanej masy, a trzebieże – 24%. Największy udział w pozyskaniu miały świerk (ponad 50%) i sosna (ok. 1/3).

W przypadku cięć użytkowania rębnego obejmujących powierzchnię większą niż 0,5 ha przeciętna powierzchnia zrębu wynosiła 3,2 ha (dane te dotyczą roku 2020). Na północy Szwecji zręby były średnio dwa razy większe niż na południu. W lasach należących do właścicieli indywidualnych średnia powierzchnia zrębu była o blisko 40% mniejsza niż w lasach pozostałych właścicieli.

Źródło: www.skogsstyrelsen.se

Fot.: Urszula Zubert-Bereza

Niemcy

Federacja przeznaczyła 900 mln euro na lasy

Cem Özdemir, minister wyżywienia i rolnictwa w niemieckim rządzie federalnym, odpowiedzialny za gospodarkę leśną, poinformował na konferencji prasowej 16 maja 2022 r., że w ramach Funduszu Energetyczno-Klimatycznego na lata 2022–23 i preliminarza budżetowego na okres do 2026 r. federacja przeznaczyła łącznie 900 mln euro na wspieranie właścicieli lasów w odnawianiu i kształtowaniu lasu w sposób zapewniający mu niezbędną rezyliencję klimatyczną. Minister zapowiedział też nowelizację federalnej ustawy o lasach, dostosowującą ją do nowych, trudniejszych warunków gospodarowania. Jednocześnie nowe przepisy mają ustanowić ogólnoniemiecki standard gospodarki leśnej i stworzyć podstawę do wprowadzenia dodatkowych świadczeń na rzecz właścicieli lasów. Pierwsze moduły federalnego programu mają zostać uruchomione w 2022 roku. Na początek wystartuje pakiet subwencyjny o wartości 200 mln euro.

Znowelizowana zostanie również ustawa o odszkodowaniach za szkody w lasach. Klęski wywołane kryzysem klimatycznym wyraźnie pokazały bowiem, że przepisy, które weszły w życie w 1969 r., nie pozwalają już na skuteczne stawianie czoła współczesnym wyzwaniom.

Źródło: www.forstpraxis.de

Szwecja

Struktura indywidualnej własności leśnej

Statystyka struktury własności lasów w latach 1999–2021, przedstawiona przez Agencję Leśną (instytucję nadzorującą gospodarkę leśną w Szwecji), wykazuje w kategorii właścicieli indywidualnych powierzchniowy wzrost udziału gospodarstw leśnych o powierzchni powyżej 100 ha. W przypadku gospodarstw o powierzchni lasów produktywnych powyżej 1 tys. ha był to wzrost aż przeszło dwukrotny. W 1999 r. średnia powierzchnia gospodarstw leśnych, na terenie skandynawskiego państwa, w grupie osób fizycznych, które stanowią 99% szwedzkich indywidualnych właścicieli lasów, kształtowała się na poziomie 30 ha, a w 2021 r. sięgała 34 ha. Z kolei mediana powierzchni takich gospodarstw zmniejszyła się z 13 ha w 1999 r. do 12 ha w 2021 roku. W przypadku gospodarstw należących do kobiet średnia i mediana powierzchni wynosiły w 2021 r. odpowiednio 25 i 9 ha, a w przypadku gospodarstw należących do mężczyzn – odpowiednio 40 i 14 ha. W 2021 r. własność kobiet stanowiło 1,6 mln ha lasów, własność mężczyzn – 6,3 mln ha, a współwłasność obydwu płci – 3,1 mln ha lasów.

W 2021 r. było w Szwecji przeszło 232 tys. gospodarstw leśnych należących do właścicieli indywidualnych. Udział gospodarstw będących w posiadaniu właścicieli niemieszkających w sąsiedztwie swoich lasów w całkowitej liczbie gospodarstw posiadanych przez właścicieli indywidualnych wzrósł w latach 1999–2021 z 22% do 26%.

Źródło: www.skogsstyrelsen.se

Fot.: Urszula Zubert-Bereza

Szwajcaria

Wzmożone zamieranie sosny

Począwszy od lat 90. XX w. obserwuje się w Szwajcarii wzmożone zamieranie sosny. Jego przyczyna była dotąd nie do końca jasna, ponieważ zasadniczo nie stwierdzono w tym kraju wyraźnej tendencji do spadku ilości opadów w okresie letnim. Długoletnie badania, prowadzone na czterech powierzchniach doświadczalnych w kantonie Valais przez szwajcarski Federalny Instytut Badań nad Lasem, Śniegiem i Krajobrazem (WSL), potwierdziły jednak, że zamieranie sosny jest powodowane łańcuchem czynników związanych ze zmianą klimatu. Wzrost temperatury i czasu nasłonecznienia prowadzi do obniżenia minimalnych stopni wilgotności gleby latem i jesienią i w efekcie do wystąpienia stresu suszy. Do tego dochodzą takie czynniki, jak zwiększona aktywność szkodników i nasilona szkodliwość wiosennych przymrozków.

Szwajcarscy naukowcy przewidują, że w przyszłości masowe zamieranie może dotknąć drzewostany sosnowe w dużej części Europy. Dlatego w lasach gospodarczych trzeba nastawić się na długofalowe zmiany ich struktury i składu gatunkowego. Nie pozostanie to bez wpływu na dostępność drewna sosnowego na rynku.

Źródło: www.forstpraxis.de

Fot. www.forstpraxis.de/A. Rigling, WSL

Austria

Pozyskanie drewna w 2021 roku

W austriackich lasach pozyskano w ub. r. 18,42 mln m3 drewna. To oznacza wzrost o 9,71% w stosunku do roku 2020. Udział użytków przygodnychw całości ubiegłorocznego pozyskania wyniósł 32,81%. Miąższość pozyskanych użytków przygodnych (6,04 mln m3) zmalała w 2021 r. o 1/3 i była mniejsza o 30% od średniej pięcioletniej (8,62 mln m3) i o 10% od średniej dziesięcioletniej (6,72 mln m3). Struktura pozyskania wg głównych grup sortymentów kształtowała się następująco: drewno tartaczne 56,6%, drewno energetyczne (drewno opałowe i zrębki leśne) 26,6%, drewno stosowe przemysłowe 16,8%. Drewno iglaste stanowiło 85% całkowitego pozyskania.

Wzrost austriackiego pozyskania w 2021 r. był wynikiem intensyfikacji użytkowania lasu w małych gospodarstwach leśnych (powierzchnia leśna poniżej 200 ha) i w Austriackich Lasach Związkowych (ÖBf), które zarządzają lasami państwowymi Republiki Austrii. W małych gospodarstwach leśnych pozyskano10,85 mln m3 (+17% w stosunku do 2020 r.), w ÖBf – 1,84 mln m3 (+4,5%). Natomiast w przypadku większych gospodarstw (powierzchnia leśna ≥200 ha) innych niż ÖBf pozyskanie nieznacznie się zmniejszyło (-0,8%) i wyniosło 5,74 mln m3.

Za świerkowe drewno tartaczne klasy B tartaki płaciły w 2021 r. średnio 100,48 euro/m3. To o 38% więcej niż w 2020 roku. C

Źródło: www.forstpraxis.de

Opr. A.S.

Szwecja – Strategie UE i ONZ w opinii ekologów Niemcy – Użytkowanie lasu a przepływ CO2 w ekosystemie Litwa – Certyfikat świadczeń ekosystemowych FSC Słowacja – Kolejny nowy szef państwowych lasów  

Szwecja

Strategie UE i ONZ w opinii ekologów

Zgodnie z unijnymi i ONZ-owskimi strategiami dotyczącymi lasów i bioróżnorodności wszystkie kraje powinny chronić co najmniej 30% swojej powierzchni, utrzymując sieć dobrze połączonych, reprezentatywnych ekologicznie siedlisk, które mają kluczowe znaczenie dla różnorodności biologicznej. W Szwecji odsetek lasów o wysokich walorach ochronnych nie osiąga poziomu 30%. Jedynie ok. 10% szwedzkich lasów wykazuje jeszcze naturalną bioróżnorodność i tworzy sprawnie funkcjonujące ekosystemy związane z prastarymi naturalnymi siedliskami leśnymi, które kiedyś zajmowały duże obszary kraju. Szwecja powinna więc nie tylko chronić wszystkie pozostałości prastarych siedlisk leśnych, lecz także restytuować lasy o charakterze pierwotnym. Objęcie lasów ochroną pozwoli na powstrzymanie utraty bioróżnorodności, sekwestrację ogromnych ilości węgla, zapewnienie społeczności Saamów możliwości wypasu reniferów i na zabezpieczenie funkcji społecznych (rekreacja, turystyka, zbieranie grzybów i jagód itd.).

Osiągnięcie międzynarodowych celów związanych z obszarami leśnymi, bioróżnorodnością i klimatem, wymagających ochrony 30% lasów produktywnych (lasy o przeciętnej rocznej produktywności wynoszącej co najmniej 1 m3/ha), można w Szwecji najłatwiej uskutecznić poprzez objęcie długofalową ochroną lasów państwowych. Oprócz tego można promować taką wymianę gruntów leśnych między prywatnymi właścicielami lasów a zarządcą lasów państwowych, w ramach której ci pierwsi przekazywaliby mu swoje lasy o charakterze pierwotnym (z przeznaczeniem do objęcia ochroną) w zamian za określone młodsze lasy z zasobów państwowych – takie, które mogliby użytkować z korzyścią dla siebie, nie wywierając negatywnego wpływu na bioróżnorodność i sekwestrację węgla.

Szwedzka organizacja ochrony przyrody Chroń Las (Skydda Skogen) przyjęła na swoim walnym zgromadzeniu w 2021 r. program działań na rzecz objęcia ochroną wszystkich lasów należących do państwa. Realizacja tego programu ma służyć mitygacji zmiany klimatu, ochronie bioróżnorodności i dziedzictwa kulturowego Saamów oraz zabezpieczeniu funkcji społecznych. Szwedzcy przyrodnicy obawiają się, że nieprędko osiągną swój cel. Uważają bowiem, że w Szwecji politycy odpowiedzialni za lasy nie pracują na rzecz pozostawienia przyszłym pokoleniom bezpiecznej i dobrze funkcjonującej planety i przedkładają interesy przemysłu leśnego i organizacji właścicieli lasów nad postulaty naukowców, którzy troszczą się o przyszłość ludzkości.

W Szwecji państwo jest właścicielem ok. 20% wszystkich lasów produktywnych. Większość państwowych gruntów leśnych jest zarządzana przez niegiełdową spółkę akcyjną Sveaskog, której wyłącznym właścicielem jest państwo. Dużymi powierzchniami leśnymi rozporządzają ponadto dwie agencje rządowe: Krajowy Urząd ds. Nieruchomości (Fastighetsverket) i Szwedzka Agencja Fortyfikacji (Fortifikationsverket), które praktykują w swoich lasach szwedzki model leśnictwa ze zrębowym sposobem zagospodarowania lasu. Urzędowo chronione obiekty leśne (lasy w parkach narodowych i rezerwatach przyrody) podlegają Szwedzkiej Agencji Ochrony Środowiska (Naturvårdsverket). Wszystkie lasy urzędowo chronione stanowią ok. 5,8% całkowitej powierzchni lasów produktywnych w Szwecji.

Rok w rok Sveaskog użytkuje, stosując rębnię zupełną, lasy o szczególnych walorach przyrodniczych pomimo nakładania na niego przez jednostki certyfikujące obowiązku podjęcia stosownych działań naprawczych. To samo obserwuje się w lasach zarządzanych przez ww. agencje. Tymczasem kolejne szwedzkie rządy – zarówno prawicowe, jak i lewicowe – od 20 lat oficjalnie głoszą, że lasy o dużych walorach ochronnych powinny być w Szwecji wyłączone z użytkowania.

Źródło: Sebastian Kirppu (Skydda Skogen)

W Szwecji państwo jest właścicielem ok. 20% wszystkich lasów produktywnych

Fot. Urszula Zubert-Bereza

Niemcy

Użytkowanie lasu a przepływ CO2 w ekosystemie

W ramach projektu badawczego realizowanego w Instytucie Biogeochemii im. Maksa Plancka w Jenie monitorowany jest przepływ CO2 w różnych ekosystemach leśnych z zastosowaniem metody tzw. kowariancji wirów. Dane o koncentracji CO2 i intensywności fotosyntezy w poszczególnych ekosystemach pozyskiwane są w wieżowych stacjach pomiarowych, zlokalizowanych w lasach. W przypadku niektórych powierzchni monitoring trwa już od 30 lat. Wyniki dotychczasowych badań dowodzą, że zrównoważone użytkowanie lasu praktycznie nie zmniejsza intensywności wymiany gazów w ekosystemie leśnym poniżej poziomu typowego dla lasu nieużytkowanego. Badacze wyciągają stąd wniosek, że zwiększenie dopływu światła i dostępności wody daje impuls do takiego rozwoju drzewostanów sąsiadujących z powierzchnią cięć i pozostawionych na niej drzew, że może on w pełni kompensować ubytek biomasy.

Międzynarodowy zespół naukowców skupionych wokół Ernsta-Detlefa Schulzego z jeńskiego instytutu doszedł do przekonania, że wyłączanie lasów z użytkowania nie przynosi korzyści z punktu widzenia ochrony klimatu. W umiarkowanych szerokościach geograficznych lasy naturalne nie wytwarzają długookresowo znacząco więcej biomasy niż lasy, w których prowadzi się zrównoważoną gospodarkę leśną.

Źródło: www.forstpraxis.de

Litwa

Certyfikat świadczeń ekosystemowych FSC

Litewskie Państwowe Gospodarstwo Leśne (VMU) uzyskało certyfikat świadczeń ekosystemowych FSC odnoszący się do kompleksu leśnego Žalgiriai (na zdj.) w nadleśnictwie Szyłokarczma, znajdującym się na zachodzie kraju. Na całym świecie wydano dotychczas nieco ponad 40 tego typu certyfikatów FSC. W Europie certyfikaty świadczeń ekosystemowych posiadają podmioty z zaledwie 5 krajów – Włoch, Hiszpanii, Portugali, Francji i teraz Litwy.

Zgromadzone w ciągu ostatnich dziesięciu lat dane, sprawozdania naukowe i zdjęcia satelitarne dowodzą, że zrównoważone zarządzanie kompleksem Žalgiriai pozwala zachowywać i rozwijać funkcje ekosystemów leśnych. – Jesteśmy bardzo dumni z tej oceny, której uzyskanie wymagało od nas niemało pracy (…). Dziś mamy już jej efekty – certyfikat świadczeń ekosystemowych FSC, który będą mogły wykorzystywać także społeczności lokalne, okoliczne miasta i osiedla oraz organizacje publiczne. Najwięcej korzyści przyniesie on jednak przyrodzie lasu Žalgiriai – mówi Valdas Kaubrė, dyrektor VMU.

W systemie certyfikacyjnym wyróżniono pięć sfer wypełniania świadczeń ekosystemowych. Są to bioróżnorodność, sekwestracja węgla, woda, gleba i rekreacja. W przypadku kompleksu leśnego Žalgiriai, zajmującego powierzchnię 1231 ha, nadleśnictwo Szyłokarczma koncentruje się na bioróżnorodności. Większość kompleksu tworzą lasy pochodzenia naturalnego. Znajduje się tam wiele siedlisk przyrodniczych o statusie obszarów mających znaczenie dla Wspólnoty (Litwa jest pierwszym krajem w regionie bałtyckim, który przeprowadził inwentaryzację siedlisk przyrodniczych o znaczeniu wspólnotowym).

VMU sprawuje pieczę nad blisko połową lasów Litwy, zarządzając lasami państwowymi o powierzchni ok. 1 mln ha. Zatrudnia blisko 2,7 tys. pracowników, w tym ok. 1 tys. osób na stanowiskach robotniczych. W 2022 r. planuje pozyskanie 3,7 mln m3 drewna.

Źródło: https://vmu.lt ; https://am.lrv.lt

Fot. www.vmu.lt

Słowacja

Kolejny nowy szef państwowych lasów

Samuel Vlčan (na zdjęciu: z lewej), minister rolnictwa i rozwoju obszarów wiejskich, któremu na Słowacji podlega gospodarka leśna, powołał 26 maja 2022 r. nowego dyrektora generalnego Lasów Republiki Słowackiej (LSR) zarządzających słowackimi lasami państwowymi. Został nim Ján Marhefka (na zdjęciu: z prawej), który wygrał konkurs na to stanowisko.

– Nowemu dyrektorowi generalnemu życzę przede wszystkim dużo siły i zdrowia – podkreślił minister Vlčan w konkluzji briefingu w siedzibie LSR w Bańskiej Bystrzycy. – Dziękuję, przyjmuję powierzoną mi funkcję. Traktuję ją bardzo poważnie. Dla mnie jest to funkcja, która oznacza nie tyle status społeczny, ile przede wszystkim odpowiedzialność. I na pewno nie ma tu wątpliwości: jestem leśnikiem całym rozumem, całym sercem i całą duszą – zapewnił Ján Marhefka.

W konkursie na stanowisko dyrektora generalnego LSR wzięło udział trzech kandydatów. Oprócz Jána Marhefki byli to Jiri Holicky i Matej Vigoda. Procedura selekcji składała się z części pisemnej (testu) i ustnej (rozmowa kwalifikacyjna w formie jawnego wysłuchania). Zgodnie z oceną komisji konkursowej, Ján Marhefka zdobył łącznie 117, Matej Vigoda – 81, a Jiří Holický – 76 punktów na 150 możliwych. Zwycięzca konkursu był dyrektorem Lasów Państwowych Tatrzańskiego Parku Narodowego na Słowacji (TANAP).

Ostatnia zmiana na stanowisku dyrektora generalnego LSR jest już piątą w okresie od 2020 roku. W latach 2020–22 stanowisko dyrektora generalnego (wzgl. p.o. dyrektora generalnego) LSR zajmowali wcześniej kolejno: Marian Stanik, Matej Vigoda, Tomaš Čuka, Tibor Köszeghy i ponownie Matej Vigoda. C

Źródło: www.mpsr.sk; www.lesmedium.sk

Fot. www.mpsr.sk

Opr. A.S.

Niemcy – Rekordowe pozyskanie drewna w 2021 roku Litwa – Etat cięć bez zmian mimo groźby deficytu surowca Szwecja – Lasy państwowe stawiają na pomiar drzew telefonem Szwecja – W odnowieniach sosna wyprzedziła liczebnie świerk  

Niemcy

Rekordowe pozyskanie drewna w 2021 roku

Zgodnie ze statystyką niemieckiego Federalnego Urzędu Statystycznego (Destatis) w niemieckich lasach pozyskano w 2021 r. 83 mln m3 drewna. To największy rozmiar pozyskania od czasu zjednoczenia Niemiec – o 3,2% większy od wcześniejszego maksimum z roku 2020. Natomiast pozyskanie użytków przygodnych zmalało o 16%: z 60,1 mln m3 w 2020 r. do 50,5 mln m3 w ub. roku. Utrzymywało się więc nadal na wysokim poziomie. Udział drewna opanowanego przez szkodniki owadzie w całości użytków przygodnych wyniósł 81,4%.

Pozyskanie drewna grupy świerkowej (świerk, jodła, daglezja i pozostałe drewno iglaste) kształtowało się w 2021 r. na poziomie 62,1 mln m3 i tym samym stanowiło 74,8% pozyskania całkowitego. Dla porównania: jeszcze w latach 2011–17 pozyskanie drewna tej grupy rodzajowej nie przekraczało 30 mln m3 rocznie. Duży wzrost poziomu pozyskania drewna iglastego, w szczególności świerka, w późniejszym okresie wiąże się z klęską kornika, która dotknęła nie tylko niemieckie lasy. Pozyskanie drewna grupy sosnowej (sosna i modrzew) w 2021 r. sięgnęło 10,1 mln m3, a pozyskanie drewna grupy dębowej i bukowej (buk i pozostałe drewno liściaste) – odpowiednio 1,8 mln i 9,1 mln m3.

Źródło: www.forstpraxis.de

Litwa

Etat cięć bez zmian mimo groźby deficytu surowca

Jak poinformowało w marcu 2022 r. litewskie Ministerstwo Środowiska, powierzchniowy etat cięć w litewskich lasach państwowych ustalony na 2023 r. będzie taki sam jak w ostatnich latach: użytkowaniem zostanie objętych niespełna 11,3 tys. ha spośród przeszło 1 mln ha państwowych drzewostanów. Niezmieniona pozostała również struktura gatunkowa planowanego pozyskania. Władze Litwy podjęły taką decyzję, mimo że nie wykluczają zakłóceń w zaopatrywaniu litewskiej gospodarki w zrębki energetyczne i drewno przemysłowe do wyrobu płyt w związku z sankcjami przeciwko Rosji i Białorusi. Surowiec ten Litwini importowali bowiem w znaczących ilościach głównie z Białorusi. Deficyt importowy ma być jednak rekompensowany racjonalniejszym wykorzystaniem pozostałości pozrębowych.

Na Litwie użytkowaniu podlega średnio rocznie 1% lasów państwowych. W lasach gospodarczych pozyskanie drewna brutto stanowi ok. 71% przyrostu rocznego.

Źródło: www.am.lrv.lt

Szwecja

Lasy państwowe stawiają na pomiar drzew telefonem

Szwedzkie państwowe gospodarstwo leśne Sveaskog, któremu podlega 14% powierzchni leśnej Szwecji, zastępuje innowacyjną aplikacją mobilną Arboreal Skog wiele tradycyjnych przyrządów do pomiaru drzew. Sveaskog zdecydował się zawrzeć umowę z twórcą tego programu użytkowego, startupem Arboreal, po przeprowadzeniu odpowiednich testów przez swoich pracowników. Dzięki temu państwowi leśnicy mogą wykorzystywać urządzenia mobilne jako cyfrowe narzędzia pomiarowe.

Aplikacja Arboreal Skog sprzęga system czujnikowy nowoczesnych telefonów z technologią rzeczywistości rozszerzonej (AR), tak że umożliwia pomiar liczby, średnicy i wysokości drzew oraz określenie ich gatunku. Prostota wykonywania pomiaru w połączeniu z jego precyzją sprawia, że aplikacja Arboreal Skog jest naturalną następczynią średnicomierza, miary zwijanej, wysokościomierza i relaskopu. – To, że Sveaskog powinien być w czołówce użytkowników nowoczesnych leśnych systemów pomiarowych, jest całkowicie oczywiste – uważa Marcus Abrahamsson Månsson, specjalista ds. technologii analizy zdalnej i leśnej bazy danych.

Analizy dowodzą, że pomiary wykonywane telefonem z zastosowaniem aplikacji Arboreal Skog zapewniają lepszą jakość niż pomiary ręczne. – Największą zaletą aplikacji jest to, że pomiary, które wykonuję w lesie, są o wiele płynniejsze i szybsze. Praca w terenie jest znacznie uproszczona. Na przykład zamiast latać z wysokościomierzami, taśmami i relaskopami w drzewostanach trzebieżowych i kłopotać się zakładaniem powierzchni próbnych, wykonuję pomiary w łatwy i szybki sposób, używając jedynie telefonu. Mam przy tym zapewnioną dobrą jakość danych. Aplikacja od razu przedstawia mi podsumowanie i kompilację danych do interpretacji, co jest świetnym rozwiązaniem! Ponadto aplikacja jest też bardzo przyjazna dla użytkownika – zaznacza Sara Branden, szefowa południowego regionu lasów państwowych w krainie Norrland.

Źródło: www.sveaskog.se

Fot. www.mb.cision.com

Szwecja

W odnowieniach sosna wyprzedziła liczebnie świerk

W 2020 r. na szwedzki rynek sadzonek leśnych zostało dostarczonych więcej sadzonek sosny niż świerka. Tak było też w 2021 roku. Liczba dostarczanych sadzonek sosny wzrasta nieprzerwanie od 2013 roku.

W Szwecji sadzonki sosny i świerka stanowią łącznie 96% wszystkich dostarczanych sadzonek leśnych. W 2021 r. na rynek trafiło w sumie 452 mln sadzonek leśnych. To oznaczało wzrost o 45 mln sadzonek w stosunku do roku wcześniejszego. Przy tym liczba sadzonek sosny i świerka zwiększyła się odpowiednio o 33 mln i 8 mln sztuk.

W przypadku drzew iglastych zdecydowanie dominują sadzonki kontenerowe. Praktycznie wszystkie sadzonki sosny są sadzonkami kontenerowymi. Odsetek kontenerowych sadzonek świerka sięgnął w 2021 r. 78%. W latach 2014–21 odsetek sadzonek mechanicznie zabezpieczonych przed szkodnikami owadzimi wzrósł z 17% do 52%, odsetek sadzonek zabezpieczonych chemicznie zmalał z 28% do 3%, a odsetek sadzonek niezabezpieczonych zmniejszył się z 55% do 45%. W 2021 r. 84% wszystkich sadzonek pochodziło z nasion pozyskanych na szwedzkich plantacjach nasiennych. W przypadku sosny i świerka było to odpowiednio 96% i 72%. C

Źródło: www.skogsstyrelsen.se

W odnowieniach szwedzkich lasów przez lata dominował świerk. Teraz powoli zastępuje go sosna

Fot.: Urszula Zubert-Bereza

Opr. A.S.

Słowacja – Odsetek lasów wyłączonych z użytkowania Ukraina – 600 tys. ha lasów objętych walkami Niemcy – Leśne płatności ekosystemowe coraz bliżej  

Słowacja

Odsetek lasów wyłączonychz użytkowania

Zgodnie z informacją słowackiego Krajowego Centrum Leśnego, lasy wyłączone z gospodarki leśnej stanowią przeszło 10% wszystkich lasów na Słowacji. Powierzchnia lasów w tym kraju wynosi ok. 1,95 mln ha. Z tego ustawowo wyłączonych z użytkowania jest już 72 621 ha, czyli 3,7% całkowitej powierzchni słowackich lasów. Do tego dochodzi 124 542 halasów (6,4% powierzchni całkowitej), które zostały pozostawione do spontanicznego rozwoju na co najmniej 10 lat w ramach specjalnych programów leśnych. W sumie daje to 10,1% całości słowackich lasów. Jeśli dodatkowo uwzględnić prawie 300 tys. ha lasów powstałych z samosiewów na gruntach nieleśnych, to odsetek lasów wyłączonych z użytkowania sięgnie na Słowacji 23% wszystkich lasów, co odpowiada aż 9,9% całego obszaru tego kraju.
Źródło: www.lesmedium.sk

Fot.: adobe.stock

Ukraina

600 tys. ha lasów objętych walkami

W pierwszej połowie kwietnia 2022 r. działaniami wojennymi na Ukrainie objętych było blisko 600 tys. ha lasów (ok. 6% wszystkich ukraińskich lasów). W strefie frontowej znajdowało się sześć regionalnych i 136 rejonowych jednostek administracji leśnej oraz 17 państwowych gospodarstw leśnych. Według Państwowej Agencji Zasobów Leśnych Ukrainy, która ma w swojej pieczy 73% ukraińskich lasów, wycofujący się rosyjscy okupanci zniszczyli na tamtejszych terenach dosłownie wszystko, co tylko stało im na drodze.

W strefie aktywnych działań wojennych lub w granicach obszaru okupowanego znajdowały się niemal wszystkie lasy w obwodzie sumskim. Sytuacja jest tam nadal bardzo trudna. Organizacja logistyki pozostaje skomplikowana. Zniszczone są dwa mosty na rzekach Sejm i Worskla. Jeden z nich łączył południową część obwodu z północną, w której znajduje się wiele państwowych gospodarstw leśnych (Szostka, Konotop, Swesa i in.). Drugi zapewniał połączenie z rejonem Charkowa.

– Największe straty poniosło trościanieckie gospodarstwo leśne położone w pobliżu miasta Trościaniec. Zniszczone są wszystkie budowlane składniki infrastruktury leśnej. Straty szacuje się na dziesiątki milionów hrywien. Kompletnie zniszczone zostały: kancelaria gospodarstwa, budynek taboru transportowego i cały majątek. Doszczętnie spłonęły: zakład obróbki drewna i magazyn wyrobów gotowych – informował Jurij Bołochowiec, szef Państwowej Agencji Zasobów Leśnych. Tereny gospodarstwa trościanieckiego zostały rozminowane, ale poruszanie się po jego lasach pozostaje niebezpieczne.

W drugiej połowie kwietnia trwało jeszcze rozminowywanie dróg i budynków w obwodzie żytomierskim. Na terenie jednej z jednostek narodyckiego specjalnego gospodarstwa leśnego znaleziono ponad 130 min przeciwczołgowych, rozmieszczonych praktycznie na całym dziedzińcu, w budynkach gospodarczych i w okolicy obiektu. Pułapki minowe znajdowały się również w pobliżu sprzętu.

– Teraz szukamy nowych rozwiązań pozwalających na prowadzenie gospodarki leśnej tak, abyśmy mogli wypełniać priorytetowe zdania z zakresu ochrony i odnawiania lasu. Pracy jest dużo, ale najważniejszą sprawą jest zwycięstwo. Pracujemy nad tym, aby przywrócić wszystko jak najszybciej – zapewniał Jurij Bołochowiec.

Źródło: www.forest.gov.ua

Zniszczony las w okolicach ukraińskiego Czernichowa​

Fot.: Fot. www.forest.gov.ua (3)

Niemcy

Leśne płatności ekosystemowe coraz bliżej

Przedstawiciele władz federalnych podczas konferencji ministrów rolnictwa, urzędujących w niemieckich rządach krajowych i federalnym, która odbyła się na przełomie marca i kwietnia 2022 r., obiecali wprowadzenie w niedługim czasie w Niemczech wynagradzania właścicieli lasów za wypełnianie przez nie świadczeń klimatycznych i ekosystemowych. Stosowny wniosek złożył kraj związkowy Turyngia.

– Inne landy poparły nasz wniosek, a rząd federalny obiecał przystąpić do uruchamiania programu honorowania świadczeń ekosystemowych, obejmującego wszystkie rodzaje własności leśnej, jeszcze w 2022 roku. To wielki sukces, ponieważ przebudowa drzewostanów w kierunku lasów stabilnych klimatycznie jest pilna ze względu na duże szkody w lasach i postępujący kryzys klimatyczny. Właściciele lasów muszą być finansowo wspierani w tej pracy – mówi Susanna Karawanskij, minister rolnictwa Turyngii.

Podstawę do honorowania świadczeń w zakresie ochrony klimatu wypełnianych przez las może stanowić program doraźnej ochrony klimatu 2022, przyjęty w czerwcu 2021 roku. Proponowany model zakłada zachęcenie właścicieli lasów do stymulowania sekwestracji węgla w lesie i w produktach drzewnych o dużej żywotności. W projekcie budżetu federalnego na 2022 r. przewidziano na ten cel 200 mln euro z funduszu energetyczno-klimatycznego.

• Dobrze, że las znalazł się teraz w tak zdecydowany sposób w centrum polityki. Pilnie potrzebujemy przyspieszenia tempa przebudowy lasów. Zmiana klimatu nie będzie na nas i na las czekała. W całym kraju przebudowy wymaga prawie 3 mln ha drzewostanów. Właściciele lasów nie są w stanie dokonać jej sami. Pilnie potrzebne jest wsparcie ze strony społeczeństwa. Kluczem jest honorowanie świadczeń ekosystemowych. Pierwszym krokiem powinno być wynagradzanie świadczeń z zakresu ochrony klimatu, ponieważ las jest naszym najważniejszym obrońcą klimatycznym podkreśla Irene Seling, sekretarz Związku Niemieckich Stowarzyszeń Właścicieli Lasów (AGDW). C

Źródło: www.forstpraxis.de

Fot.: adobe.stock

Opr. A.S.