Z dziejów Lasów Państwowych i leśnictwa polskiego 1924-2004Tom 2. Lata wojny i okupacji CILP 2007Ukazała się ostatnia część wydawnictwa prezentującego dzieje polskich leśników i LP. Przypomnijmy, że tomy I i III ukazały się w ub. roku. Tom II obejmuje lata 1939-1944, przy czym nie ma co kryć, wiedza w niej przedstawiona jest dalece niepełna. Brak dokumentów i informacji z tego okresu nie pozwolił na kompletną prezentację tego, co działo się z leśnikami i lasami Polski. Autorzy tej części – 8 osób pod okiem redaktora naukowego prof. Tytusa Karlikowskiego – są tego świadomi i wielu miejscach podkreślają tę niedogodność. Szczególnie widoczne jest to w ostatnim rozdziale, będącym próbą określenia strat osobowych i gospodarczych spowodowanych wojną i okupacją.

Prezentowany tom zawiera jednak wiele, szerzej nie znanych informacji na temat wojennych losów leśników. Pierwszą, zaprezentowaną już na wstępie, jest krytyczna ocena wiedzy dotyczącej śmierci Adama Loreta. Prof. Józef Broda oraz Grzegorz Lenart prezentują nowe informacje i relacje świadków, stawiające pod znakiem zapytania dotychczasową wiedzę. Dalsze rozdziały opisują tworzenie niemieckiej administracji leśnej na obszarach okupowanych, wygląd gospodarki leśnej z rozbiciem na tereny włączone do III Rzeszy, Generalne Gubernatorstwo oraz obszary pod okupacją sowiecką. Swoje miejsce w książce mają również rozdziały poświęcone deportacji leśników w głąb Rosji w 1940 r., działalność leśników w podziemiu oraz w obozach jenieckich na terenie Niemiec. Jeden z rozdziałów przedstawia tragiczne losy leśników działających na wschodnich terenach II RP. Oddzielny rozdział poświęcono szkolnictwu i naukom leśnym podczas okupacji.
Opisywany tom nie jest tak opasły, jak poprzednie. Zawiera 322 ilustrowane archiwalnymi fotografiami strony, ale z całą pewnością wiele dalszych dopiero czeka na napisanie. Liczba stawianych w nim pytań, wskazywanych niedomówień czy braków w wiedzy jest bardzo duża. Być może część z nich jest już nie do odtworzenia, bo nie żyją już świadkowie tamtych czasów. Inne czekają zapewne w archiwach na swych odkrywców, bądź na dobrą wolę władz innych krajów, gdzie być może są przetrzymywane. Z pewnością istnieją jeszcze bogate materiały przechowywane w IPN, a dotyczące losów niektórych leśników aresztowanych przez NKWD i UB w 1944 r. i późniejszych latach. Trochę szkoda, że ani w tomie II, ani w III, nie znaleziono miejsca dla tej części dziejów leśnictwa polskiego. Książkę można nabyć na www.lp.gov.pl .
SoWa