Zespoły leśne Polski

12 lutego 2009 12:48 2009 Wersja do druku

Zespoły leśne Polski
J. M. Matuszkiewicz
PWN 2008

Książka znanego geobotanika powinna zainteresować wszystkich leśników. Stanowi bowiem kompendium wiedzy o różnorodności zespołów leśnych w naszym kraju. Oparta jest zarówno na najnowszej wiedzy, jak i badaniach sprzed wielu lat, dzięki którym możliwe jest ustalenie współczesnego statusu niektórych zbiorowisk, a także dość precyzyjne opisanie zasięgu ich występowania. Publikacja jest też pierwszym całościowym opracowaniem wszystkich zbiorowisk leśnych występujących w Polsce. Jej waga jest szczególna również z innego powodu, o którym autor pisze następująco: prowadzona od wielu lat współpraca fitosocjologów z naukowcami-leśnikami zaczyna przynosić coraz lepsze efekty. Coraz mniej mamy zastrzeżeń do typologii leśnej i leśnej klasyfikacji siedlisk. Z nadzieją oczekujemy na "renaturalizację" lasów. Chodzi zapewne o mniej szablonowe podejście do hodowli lasu i odejście od monokultur sadzonych bez względu na jakość i zróżnicowanie siedlisk. Czyli o powrót do natury.


Opisy zbiorowisk przedstawiono według stałego schematu: nazwa, przynależność taksonomiczna, charakterystyka ogólna i florystyczno-fitosocjologiczna, zróżnicowanie zespołu, struktura zbiorowiska, zasięg i rozprzestrzenienie w Polsce, uwarunkowania siedliskowe. W kilku ogólniejszych rozdziałach zawarto podstawy wiedzy fitosocjologicznej. Opisane zostały zasady nazewnictwa zespołów, historia naukowego poznawania zbiorowisk leśnych Polski, ogólny zarys ich zróżnicowania w całym kraju, a także w ujęciu regionalnym. Autor porównał też klasyfikację fitosocjologicznej z typologią leśną. Rozdział końcowy publikację poświęcony został różnym aspektom przestrzennego zróżnicowania zespołów. W ciekawy sposób omówiono w nim wpływ czynników klimatycznych na funkcjonowanie zespołów leśnych. Zaprezentowano również kilkadziesiąt schematycznych map obrazujących zasięgi różnych zbiorowisk leśnych. Do książki dołączona jest barwna mapa podziału geobotanicznego kraju. Znalazły się w niej także fotografie przedstawiające charakterystyczne postacie niektórych opisanych zespołów leśnych.
To nie tylko charakterystyki, ale w niektórych przypadkach także zagrożenia. Wiedza przedstawiona przez Matuszkiewicza ma charakter nie tylko naukowy, ale również popularyzatorski. Z książki można dowiedzieć się np. o zespołach, których całkowity areał w Polsce wynosi zaledwie 20-30 ha. Jest tak w przypadku jaworzyny z miesiącznicą, znanej z zaledwie kilkunastu stanowisk w Sudetach i Beskidach. Książkę można zamawiać na www.pwn.pl .
SoWa