Z zagranicy 11/2023
Francja – Równouprawnienie zawodowe kobiet w lasach publicznych
Stany Zjednoczone – Wyniki inwentaryzacji lasów prastarych
Szwecja – Orzeczenie sądu ws. odszkodowania za ograniczenie użytkowania lasu
Francja
Równouprawnienie zawodowe kobiet w lasach publicznych
Wskaźnik równouprawnienia płci we francuskim Krajowym Urzędzie ds. Lasów (ONF), który ma w swojej pieczy lasy publiczne we Francji metropolitalnej, systematycznie rośnie od 3 lat. W roku obrachunkowym 2022 barometr równouprawnienia, który jest indeksem syntetyzującym pięć ocen cząstkowych, wyniósł 88 pkt na 100 możliwych. Jest to stosunkowo dobry wynik. Analiza na potrzeby określenia barometru równouprawnienia objęła 3318 pracowników ONF.
ONF sprawuje zarząd nad 1,7 mln ha lasów państwowych i zarazem ma pod swoją opieką 2,9 mln ha lasów samorządowych we Francji metropolitalnej. Opieka ONF nad lasami samorządowymi odbywa się na podstawie karty lasów samorządowych – umowy zawieranej z francuską Krajową Federacją Gmin Leśnych (FNCOFOR). W lasach państwowych Francji metropolitalnej etat cięć wynosi ok. 6 mln m3 drewna, w lasach samorządowych – ok. 8 mln m3. Sprzedaż drewna z lasów państwowych i dotacje na opiekę nad lasami samorządowymi stanowią odpowiednio ok. 30% i 25% przychodów Krajowego Urzędu ds. Lasów.
Stany Zjednoczone
Wyniki inwentaryzacji lasów prastarych
W kwietniu 2023 r. amerykańskie władze przedstawiły wyniki pierwszej w historii USA ogólnokrajowej inwentaryzacji lasów prastarych i starodrzewów na gruntach federalnych, zarządzanych przez dwie agencje – Służbę Leśną Stanów Zjednoczonych (USFS) i Biuro Gospodarowania Ziemią (BLM). Specjalistyczne służby rządowe zidentyfikowały w terenie łącznie przeszło 453 tys. km2 takich lasów. Inwentaryzację zarządziła administracja prezydenta Joego Bidena.
Większość amerykańskich lasów prastarych i starodrzewów znajduje się w stanach zachodnich, takich jak Idaho, Kalifornia, Montana i Oregon. Lasy te spotyka się także w Nowej Anglii, w regionie Wielkich Jezior oraz w stanach południowych, takich jak Arkansas, Kentucky i Wirginia Zachodnia. Lasy prastare zajmują powierzchnię 129 tys. km2, a starodrzewy (w amerykańskiej klasyfikacji: lasy dojrzałe, ale młodsze od prastarych) – 324 tys. km2. W sumie pokrywają przeszło połowę powierzchni leśnej znajdującej się pod zarządem obydwu agencji, obejmując obszar większy niż Kalifornia. Niestety poddawane są coraz większej presji destrukcyjnej: zmiana klimatu powoduje nasilenie pożarów, suszy, chorób i gradacji owadów. Zestawienie inwentaryzacyjne nie obejmuje parków narodowych i obszarów chronionych zwanych narodowymi ostojami dzikiej przyrody, jak również dużych połaci Alaski, gdzie prace inwentaryzacyjne jeszcze trwają.
W 48 stanach kontynentalnych większość lasów prastarych była użytkowana w ciągu ostatnich dwóch stuleci. Do tej pory ochrona tych lasów odbywała się głównie w sposób pośredni. Przykładem jest tutaj tzw. „regulacja ws. bezdroży” (pakiet zarządzeń ograniczających budowę nowych dróg na bezdrożnych dotąd obszarach leśnych) przyjęta przez byłego prezydenta Billa Clintona w 2001 r., która zablokowała użytkowanie ok. 1⁄4 lasów federalnych.
Publikacja wyników inwentaryzacji ma miejsce w czasie, gdy prezydent Biden boryka się z przeciwstawnymi naciskami politycznymi na federalną gospodarkę leśną. Wielu członków Kongresu, w tym niektórzy Demokraci, chce zwiększyć pozyskiwanie drewna w lasach federalnych, tłumacząc to potrzebą zmniejszenia ryzyka pożarów. Natomiast ekolodzy mają nadzieję, że wyniki inwentaryzacji zostaną wykorzystane do uzasadnienia konieczności wprowadzenia ograniczeń w użytkowaniu lasów federalnych.
Administracja prezydenta Bidena planuje opracowanie nowych zarządzeń, zwiększających stopień ochrony lasów prastarych i starodrzewów. Przedstawiciele przemysłu drzewnego i liczni kongresmani sceptycznie odnoszą się do tych planów. Postulują skoncentrowanie się na zmniejszaniu zagrożeń związanych z pożarami poprzez intensyfikację cięć użytkowania przedrębnego. Randy Moore, szef USFS, uczestniczył w posiedzeniu komisji Senatu USA, gdzie był naciskany zarówno przez Republikanów, jak i przez Demokratów, aby zintensyfikował trzebieże w lasach federalnych. Z kolei organizacje ekologiczne domagają się ograniczenia pozyskiwania drewna w lasach prastarych oraz promowania w nich funkcji ekologicznych i rekreacyjnych.
USFS jest agencją Departamentu Rolnictwa Stanów Zjednoczonych (USDA) – jednego z resortów amerykańskiego rządu federalnego. Oprócz zarządzania lasami federalnymi zadaniem agencji jest udzielanie fachowej pomocy stanowym służbom leśnym i właścicielom lasów prywatnych oraz prowadzenie badań leśnych. Amerykańskie lasy federalne, zajmujące powierzchnię ok. 762 tys. km2, są obszarami chronionymi kategorii VI według klasyfikacji Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody (IUCN).
BLM to agencja Departamentu Zasobów Wewnętrznych Stanów Zjednoczonych – federalnego resortu odpowiedzialnego za gospodarowanie zasobami naturalnymi i ich ochronę. Pod zarządem tej agencji znajduje się 1 mln km2 gruntów federalnych.
Źródło: www.apnews.com
Szwecja
Orzeczenie sądu ws. odszkodowania za ograniczenie użytkowania lasu
Szwedzki Sąd Najwyższy orzekł 5 kwietnia 2023 r., że właścicielowi lasu przysługuje od państwa odszkodowanie za urzędowe ograniczenie użytkowania lasu ze względów ochrony gatunkowej. To orzeczenie precedensowe. Szwedzki Związek Rolników (LRF), w ramach którego działa Federacja Szwedzkich Właścicieli Lasów Rodzinnych, przewiduje, że w wyniku tego wyroku państwo będzie musiało w nadchodzących latach wypłacić właścicielom lasów nawet setki miliardów koron rekompensat, o ile nie zmieni przepisów dotyczących gatunkowej ochrony przyrody.
Postępowanie ws. odszkodowania toczyło się przez więcej niż pięć lat w różnych instancjach sądowych, zanim dotarło do Sądu Najwyższego. Z powodu tego impasu wśród szwedzkich właścicieli lasów panowała niepewność co do ich przyszłości ekonomicznej. Większości drobnych właścicieli lasów nie było bowiem stać na pozywanie państwa. Teraz, po orzeczeniu najwyższej instancji sądowej, rząd musi zadbać o to, aby wszyscy właściciele lasów, którym przysługuje odszkodowanie, otrzymywali je bez konieczności oddawania sprawy do sądu.
Źródło: www.forstpraxis.de
Szwedzkim właścicielom lasów przysługuje odszkodowanie za urzędowe ograniczenie użytkowania lasu ze względów ochrony gatunkowej
Fot. Urszula Zubert-Bereza
Opr. A.S.