Z zagranicy 9/2023
Litwa – W sezonie 2022/23 odstrzelono 282 wilki
Niemcy – Nieco mniej drewna poklęskowego
Czechy – Nowy program dotacji leśnośrodowiskowych
Szwecja – Niewiele nowych obiektów ochrony przyrody leśnej
Litwa
W sezonie 2022/23 odstrzelono 282 wilki
Litewskie Ministerstwo Środowiska ustaliło limit odstrzału wilków w roku łowieckim 2022/23 na poziomie 282 osobników (w sezonie 2021/22 było to 190 osobników). Odstrzał zakończył się 1 marca, w dniu wyczerpania limitu. Najwięcej wilków (19 osobników) pozyskano w rejonie Wiłkomierza. Niemałe pozyskanie (11 osobników) zanotowano też w rejonie otaczającym Wilno.
Na Litwie okres polowań na wilki trwa od 15 października do 31 marca roku następnego. W razie wyczerpania limitu sezon kończy się odpowiednio wcześniej. Na podstawie wyników badań z lat 2020–21 naukowcy szacują, że na Litwie bytują co najmniej 63 watahy rodzinne tych drapieżników.
Fot. www.adobe.stock.com
Niemcy
Nieco mniej drewna poklęskowego
Niemieckie Federalne Ministerstwo Wyżywienia i Rolnictwa przedstawiło 1 marca 2023 r. raport o szkodach w lasach w 2022 roku. Zgodnie z przekazanymi informacjami, ilość drewna poklęskowego w niemieckich lasach zmniejszyła się o blisko 8% w stosunku do roku wcześniejszego. W 2022 r. zanotowano w Niemczech łącznie 38,4 mln m3 drewna poklęskowego, w tym 35,3 mln m3 (92%) drewna iglastego. Tempo zmniejszania się ilości drewna poklęskowego wyraźnie spadło w stosunku do lat 2020–21, kiedy wynosiło 37%. Niemniej średnia roczna masa drewna poklęskowego w okresie ostatnich pięciu lat wynosiła 50,2 mln m3, czyli o 24% więcej od masy zanotowanej w 2022 roku.
Ministerstwo prognozuje, że w roku 2023 ilość drewna poklęskowego osiągnie poziom 25,8 mln m3. Eksperci przewidują, że tendencja spadkowa w uszkodzeniach zasobów drzewnych w Niemczech utrzyma się do 2025 roku. Szacują, że później masa drewna poklęskowego będzie się kształtowała na poziomie 16,5 mln m3.
Głównymi przyczynami uszkodzeń niemieckich zasobów drzewnych są gradacje korników w drzewostanach świerkowych, susza i wysokie temperatury w lecie, które stwarzają warunki do rozprzestrzeniania się szkodników wtórnych. Od roku 2018 trzeba było w Niemczech odnowić w sumie 500 tys. ha powierzchni poklęskowych. W 2022 r. łączny rozmiar takich powierzchni sięgnął 85 tys. ha. Ministerstwo szacuje, że w 2023 r. wyniesie on 58 tys. ha.
Czechy
Nowy program dotacji leśnośrodowiskowych
Czeskie Ministerstwo Rolnictwa, któremu u naszych południowych sąsiadów podlega gospodarka leśna, przygotowało program dotacji leśnośrodowiskowych do 2027 roku. Na poprawę stanu środowiska lasów, ich ochronę i adaptację do zmiany klimatu przeznaczyło łącznie 446 mln koron czeskich (ok. 88 mln zł). Dotacje te są finansowane ze źródeł unijnych oraz z budżetu państwa.
Właściciele i dzierżawcy lasów otrzymają m.in. subwencje na wzmaganie bioróżnorodności lasów, ochronę i odbudowę puli genowej drzew leśnych oraz na pozostawianie drzew habitatowych. Dzięki wsparciu będą mogły być zachowywane wysokowartościowe drzewostany w celu wzmagania bioróżnorodności. Subwencje na ochronę puli genowej pomogą sfinansować zbiór szyszek i nasion wytwarzanych na cennych siedliskach leśnych. Zebrany materiał genetyczny zostanie wykorzystany do sadzenia nowych lasów. W lasach gospodarczych subsydiowane będzie pozostawianie drzew habitatowych, zapewniających środowisko życia grzybom, porostom, owadom, ptakom i innym organizmom.
– Z funduszu dopłat leśnośrodowiskowych subsydiujemy co roku 28 tys. ha cennych drze- wostanów. Dotacje są kontynuacją podobnie ukierunkowanych działań z lat 2016–22. Rozporządzenie, które teraz przygotowaliśmy w Ministerstwie Rolnictwa, pomoże przywrócić nasze lasy do dobrego stanu – mówi minister rolnictwa Zdeněk Nekula.
Nowy program dotacji leśnośrodowiskowych jest elementem zmian legislacyjnych, które mają zostać przyjęte i wprowadzone w życie w 2023 r. wraz z „Planem strategicznym Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023–27”.
Subwencje na ochronę puli genowej pomogą sfinansować zbiór szyszek i nasion wytwarzanych na cennych siedliskachleśnych
Fot. www.adobe.stock.com
Szwecja
Niewiele nowych obiektów ochrony przyrody leśnej
W 2022 r. Agencja Leśna, nadzorująca gospodarkę leśną w Szwecji, wyznaczyła w lasach produktywnych (lasy o rocznej produktywności równej co najmniej 1 m3/ha) zaledwie 1187 ha nowych obiektów ochrony siedlisk i kontraktowej ochrony przyrody. To niewiele więcej niż w 2021 r., w którym zanotowano najmniejszą – wynoszącą jedynie 980 ha – powierzchnię nowo wyznaczonych obiektów ochrony przyrody leśnej od czasu uruchomienia w Szwecji w 1993 r. programów ochrony siedlisk i kontraktowej ochrony przyrody. Dla porównania: w rekordowych latach 2002–05 Agencja Leśna wyznaczała rocznie 5–6 tys. ha nowych obiektów ochrony przyrody leśnej.
Pod koniec 2022 r. było w Szwecji wyznaczonych w sumie 8,8 tys. obiektów ochrony siedlisk i 5,5 tys. obiektów kontraktowej ochrony przyrody, które łącznie obejmowały odpowiednio 32,9 tys. i 35,8 tys. ha lasów produktywnych. Przedmiotem ochrony siedlisk są głównie lasy prastare (68% powierzchni), a przedmiotem ochrony kontraktowej – płaty lasów iglastych zbliżonych do naturalnych (45%). Przecięta powierzchnia obiektów ochrony siedlisk i obiektów ochrony kontraktowej wy- nosiła w 2022 r. odpowiednio 7,3 i 8,2 ha. Za ochronę siedlisk państwo wypłaciło właścicielom lasów przeciętnie 179 tys. koron szwedzkich rekompensaty na 1 ha, a za kontraktową ochronę przyrody – 34 tys. koron na 1 ha.
W szwedzkim programie ochrony przyrody leśnej ochroną siedlisk są obejmowane niewielkie obszary o dużym znaczeniu dla flory i fauny. W tym przypadku rekompensata za ograniczenie użytkowania lasu stanowi równowartość 125% spadku wartości rynkowej gruntu. Natomiast rekompensata za ochronę kontraktową zależy od okresu obowiązywania umowy, który może wynosić od jednego do pięćdziesięciu lat. W przypadku 50-letniej umowy właściciel gruntu otrzymuje rekompensatę w wysokości równej 60% wartości obszaru.
Obiekty ochrony siedlisk i obiekty kontraktowej ochrony przyrody mogą być wyznaczane także przez inne organy rządowe i samorządy, toteż powyższa statystyka nie daje pełnego obrazu stanu realizacji szwedzkiego programu ochrony przyrody leśnej. Oczywiście istnieją w Szwecji także inne rodzaje formalnie chronionych obszarów leśnych (rezerwaty przyrody itd.).
Źródło: www.skogsstyrelsen.se
Opr. A.S.