-

Szkody wyrządzane przez zwierzynę w lesie z uwzględnieniem podstaw ekologicznych oraz stosowane zabiegi ochronneSiegfried Prien, Michael Gunter Müller Wydawnictwo Neumann-Neudamm 2010, s. 365Drzewostany szczególnie zagrożone przez zwierzynę wymagają specjalnych zabiegów ochronnych i złożonych działań zapobiegawczych. Szkody pozostają również nie bez znaczenia dla wyniku ekonomicznego każdego gospodarstwa leśnego. Właśnie owe problemy to główny temat rozważań drugiego, mocno rozszerzonego wydania, opublikowanej po raz pierwszy w 1997 r. książki wybitnych znawców przedmiotu, profesorów z Wydziału Leśnego Politechniki Drezdeńskiej w Tharandt (tytuł oryginału: Wildschäden im Wald. Ökologische Grundlagen und integrierte Schutzmaßnahmen).Licząca ponad 100 stron więcej niż pierwsze wydanie publikacja to aktualny przegląd pojmowanych systemowo metod i zabiegów z dziedziny ochrony lasu. Nie dające się uniknąć konsekwencje wdrażania zintegrowanych zabiegów ochronnych, szukanie różnych dróg wiodących ku pronaturalnej hodowli lasu lub zastosowanie wyważonej techniki, uwzględniającej nowoczesne technologie leśne, poddane zostają przez autorów szczegółowej analizie. Omawiając poszczególne grupy tematyczne, autorzy z dużym znawstwem wgłębiają się w szczegóły, które przy pomocy przejrzystych grafik (43), tabel (94) oraz barwnych zdjęć (126) pozwalają zainteresowanemu czytelnikowi lepiej zrozumieć omawiane w tekście zagadnienia. Zarysowujący się często w praktyce ekosystemowy konflikt na płaszczyźnie człowiek – las – zwierzyna, autorzy przybliżają czytelnikom, podając liczne przykłady stosowanych w praktyce rozwiązań, wnosząc w ten sposób ważny wkład w proces poznawania i rozumienia prezentowanego przez nich kompleksu tematycznego. Ważnym uzupełnieniem książki jest liczący 24 strony spis aktualnej literatury, który pozwala na dogłębne studiowanie wybranego zagadnienia. Za mniej ważny dla przeciętnego polskiego czytelnika można by uznać rozdział uwzględniający aspekt prawny w zapobieganiu szkodom. Niemniej dla zainteresowanych rozdział ten może pomóc lepiej zrozumieć funkcjonowanie leśnej profilaktyki ochroniarskiej w funkcjonowania prawodawstwa niemieckiego. Można z całą pewnością stwierdzić, że owa, pod każdym względem interesująca, publikacja będzie niewątpliwie cennym źródłem wiedzy oraz nieodzowną pomocą dla szerokiej rzeszy ludzi lasu, także i po naszej stronie Odry. Stefan Panka

Urządzenia techniczne w produkcji leśnej, t. I Urządzenia do hodowli i ochrony lasuJerzy Więsik, Monika Aniszewska SGGW w Warszawie, s. 400Książka to solidny podręcznik akademicki, opisujący urządzenia stosowne w produkcji szkółkarskiej, zagospodarowaniu i ochronie lasu. Autorzy, prof. Jerzy Więsik (były, wieloletni kierownik Katedry Maszyn Rolniczych i Leśnych na Wydziale Inżynierii Produkcji SGGW) i dr inż. Monika Aniszewska podzielili go na pięć rozdziałów.W rozdziale „Pozyskiwanie owoców i nasion drzew leśnych” przedstawiono sposoby zbioru, procesy technologiczne wyłuszczania, wyposażenie techniczne wyłuszczarni, podstawy teoretyczne wytrząsania nasion oraz ocenę i klasyfikację nasion. Rozdział „Produkcja sadzonek” obejmuje m.in. opis, budowę i klasyfikację: pługów, kultywatorów, bron i wałów. Opisano w nim sposoby wysiewu nasion i siewniki, pielęgnowanie siewek i sadzonek, wyjmowanie sadzonek, szkółkowanie, procesy produkcji sadzonek z zakrytym systemem korzeniowym.Rozdział trzeci szczegółowo charakteryzuje zagadnienia uprzątania powierzchni, pozyskania i rozdrabniania odpadów, uprawy gleby, odnawiania siewem i sadzeniem. Trzy powyższe rozdziały stanowią ok. 60% objętości opracowania, co wynika z wagi tej problematyki.W rozdziale „Pielęgnowanie upraw i drzew leśnych” opisano budowę urządzeń do pielęgnacji upraw, a także maszyny i urządzenia do podkrzesywania drzew. Rozdział piąty „Ochrona drzewostanów” zawiera opis budowy i wymagania techniczno-leśne opryskiwaczy.Dużą wartością podręcznika są przejrzyście i dokładnie przedstawione teoretyczne podstawy obli-czeń (opory, moce, kinematyka) maszyn i urządzeń, bogato ilustrowane własnymi rycinami i tabelarycznymi zestawieniami, a także bogata literatura przedmiotu.Podręcznik jest przedstawieniem dorobku wieloletniej i owocnej pracy prof. Jerzego Więsika i jego zespołu. Napisany w przystępny sposób z myślą o studentach, będzie pomocny także dla konstruktorów maszyn leśnych, kadry technicznej nadleśnictw i zakładów usług leśnych zajmujących się realizacją zadań produkcyjnych. Podręcznik wypełnia lukę w zakresie omawianej problematyki, jest wartościowym źródłem informacji dla szerokiego grona osób zajmujących się leśnictwem. Henryk Różański