Z zagranicy 15–16/2021
Niemcy – Pozyskanie drewna w 2020 roku Niemcy – Start czwartej wielkoobszarówki Meklemburgia-Pomorze Przednie, Niemcy – Ewaluacja świadczeń ekosystemowych lasu Austria – Tempo sekwestracji węgla przez lasy Anglia, Wielka Brytania – Nowy program zalesieniowy Federacja Rosyjska – Nowy szef Rosleschozu
Niemcy
Pozyskanie drewna w 2020 roku
W ub. roku u naszych zachodnich sąsiadów pozyskano 80,4 mln m3 drewna. To nowy rekord – od czasu zjednoczenia Niemiec nigdy nie pozyskano tam więcej surowca drzewnego. Jak informuje niemiecki Federalny Urząd Statystyczny, pozyskanie drewna wzrosło o 16,8% w stosunku do 2019 roku. Wzrost wynika ze zwiększonych szkód w lasach wskutek gradacji szkodników owadzich związanej z suszą i wysoką temperaturą. W 2020 r. udział użytków przygodnych, które zostały pozyskane z drzew uszkodzonych przez szkodniki owadzie, w pozyskaniu całkowitym sięgnął 53,8%.
Drewno iglaste z grupy świerkowej (62,2 mln m3), do której zalicza się drewno świerkowe i inne rodzaje drewna iglastego z wyjątkiem drewna sosnowego i modrzewiowego, stanowiło aż 77,3% całości niemieckiego pozyskania w 2020 roku. Dla porównania: w latach 2010–17 pozyskiwano w Niemczech od 25,2 do 30,4 mln m3 drewna z grupy świerkowej. Stanowiło ono w tym okresie od 48% do 56% całkowitego pozyskania, które średnio wynosiło 54 mln m3. Szczególnie wyraźny wzrost pozyskania drewna z grupy świerkowej notuje się od trzech lat. Pozyskanie drewna liściastego (10,2 mln m3) zmniejszyło się w 2020 r. o 12,9%, a pozyskanie drewna sosnowego i modrzewiowego (8 mln m3) – o 13,7% w stosunku do 2019 roku.
W 2020 r. rozmiar wszystkich użytków przygodnych (60,1 mln m3) wzrósł w stosunku do 2019 r. o 30%. Od 2017 r. ich pozyskanie zwiększyło się pięciokrotnie. Użytki przygodne stanowiły w 2020 r. 74,8% całości niemieckiego pozyskania.
Źródło: www.forstpraxis.de
Niemcy
Start czwartej wielkoobszarówki
Wiosną 2021 r. rozpoczęła się czwarta wielkoobszarowa inwentaryzacja lasów w Niemczech (BWI 2022). W teren wyruszyło 100 drużyn taksatorskich. Do końca 2022 r. mają one określić elementy taksacyjne na 80 tys. powierzchni próbnych. Koordynatorem prac jest Sekcja Ekosystemów Leśnych Federalnego Instytutu Badawczego im. Johanna Heinricha von Thünen (TI). Instytucja będzie również opracowywała wyniki inwentaryzacji. Poprzednie niemieckie wielkoobszarówki miały miejsce w latach 2011–12, 2001–02, 1986–88.
Przed przystąpieniem do prac terenowych taksatorzy odbyli specjalne jednotygodniowe kursy. Z uwagi na pandemię zastosowano szczególne środki ochrony zdrowia, łącznie z udostępnieniem szybkich testów na koronawirusa. Inwentaryzacja obejmuje również drewno martwe. Specjalne oprogramowanie do gromadzenia danych na bieżąco sprawdza wprowadzane informacje i zapewnia synchronizację urządzeń mobilnych z serwerem w TI. Na 5% powierzchni próbnych przeprowadzane są kontrole poprawności określenia elementów taksacyjnych. Pełne opracowanie wyników 4. wielkoobszarówki ma być gotowe w 2024 roku.
Źródło: www.forstpraxis.de
Meklemburgia-Pomorze Przednie, Niemcy
Ewaluacja świadczeń ekosystemowych lasu
Lasy Krajowe Meklemburgii-Pomorza Przedniego, zarządzające lasami państwowymi tego landu, opublikowały 19 kwietnia 2021 r. wyniki opracowania analitycznego nt. ewaluacji świadczeń ekosystemowych lasu. Ewaluacja dotyczyła zarówno samych lasów państwowych, jak i wszystkich lasów landu.
W opracowaniu skupiono się na świadczeniach lasów w zakresie ochrony klimatu poprzez akumulowanie CO2, a także w sferze rekreacji i wypoczynku. Po-nadto uwzględniono koszty ograniczeń w gospodarce leśnej związanych z zabezpieczaniem wody pitnej i ochroną przyrody. Oszacowano też koszty całkowitego zaniechania pozyskiwania drewna w rezerwatach ścisłych i rezygnacji z uprawy gatunków drzew szczególnie rentownych ekonomicznie, ale mało korzystnych dla ochrony przyrody. Określono również znaczenie lasu dla ochrony przed hałasem.
Autorzy opracowania wyliczyli, że roczny wolumen świadczeń ekosystemowych Lasów Krajowych Meklemburgii-Pomorza Przedniego kształtuje się na poziomie ok. 90 mln euro, co daje 455 euro/ha. To dwukrotnie więcej od przychodów ze sprzedaży drewna. Suma przychodów ze sprzedaży drewna i produktów ubocznych oraz wartości świadczeń ekosystemowych wynosi 143 mln euro rocznie. Nieodpłatne świadczenia ekosystemowe stanowią więc blisko 63% tej kwoty.
Wartość świadczeń ekosystemowych wszystkich lasów Meklemburgii-Pomorza Przedniego oszacowano na prawie 250 mln euro rocznie, co odpowiada 444 euro/ha. W ujęciu wartościowym ochrona klimatu stanowi prawie 2/3 świadczeń ekosystemowych zarówno w lasach państwowych, jak i we wszystkich lasach landu.
Źródło: www.forstpraxis.de
Austria
Tempo sekwestracji węgla przez lasy
Specjaliści z austriackiego Związkowego Centrum Badawczego Leśnictwa (BFW) w Wiedniu obliczyli wydajność sekwestracyjną lasów w różnym wieku. – Stuletni świerk pochłaniał rocznie z atmosfery przeciętnie ok. 21 kg CO2. Młode drzewo absorbuje oczywiście mniej – zaznacza Peter Mayer, kierownik BFW.
Zgodnie z wyliczeniami BFW stuletni świerk o pierśnicy 40 cm i miąższości pnia ok. 1,9 m3 zawiera 570 kg węgla (kalkulacja odnosi się do całego drzewa wraz z korzeniami), co odpowiada 750 kg CO2. Tempo sekwestracji węgla przez drzewostan świerkowy zaczyna spadać po osiągnięciu przez niego wieku ok. 60 lat. W okresie 20 lat charakteryzujących się największym przyrostem wydajność sekwestracyjna świerka sięga 45 kg CO2/drzewo rocznie. Natomiast w pierwszej klasie wieku odpowiednia wartość wynosi jedynie 5,5 kg CO2. Nie jest to jednak wydajność bagatelna. Na 1 ha może bowiem przypadać 2 tys. drzewek. – Jeśli roczną wartość 5,5 kg CO2 odniesiemy do takiej powierzchni, to otrzymamy 11 t CO2 na 1 ha do wieku 20 lat – zaznacza Peter Mayer.
Źródło: www.forstpraxis.de
Anglia, Wielka Brytania
Nowy program zalesieniowy
Gospodarka Leśna Anglii, agencja zarządzająca angielską państwową własnością leśną, uruchomiła pod koniec marca 2021 r. nowy program zalesieniowy dla właścicieli gruntów. W ramach tego programu agencja proponuje właścicielom gruntów, w tym rolnikom, podmiotom publicznym i organizacjom pozarządowym zajmującym się ochroną środowiska, wzięcie ich ziemi w długoterminową dzierżawę. Dla właścicieli gruntów jest to szansa na dywersyfikację działalności związanej z posiadaniem ziemi i działalnością rolniczą. Udział w programie nie wymaga praktycznie inwestycji finansowych i specjalistycznej wiedzy w zakresie leśnictwa i gwarantuje regularne płatności. Program jest częścią planu „Przyroda dla Klimatu”, mającego na celu doprowadzenie do powstania nowych, różnorodnych biologicznie lasów wysokiej jakości na znacznych obszarach w całej Anglii. Angielski rząd zamierza zwiększyć do 2025 r. roczny rozmiar zalesień do 30 tys. ha.
Agencja oferuje właścicielom gruntów wydzierżawienie od nich ziemi o powierzchni co najmniej 50 ha na okres 60–120 lat. Po zawarciu umowy dzierżawnej agencja zasadzi las i będzie o niego dbała, a właściciele gruntów będą otrzymywać roczny czynsz. Każdy nowo powstały las będzie dostępny dla ludności (warunkiem dzierżawy jest gwarancja publicznego dostępu do terenów objętych programem zalesieniowym).
Gospodarka Leśna Anglii ma w swojej pieczy 214 tys. ha lasów państwowych. Jest agencją wykonawczą Komisji Leśnej Anglii, która pełni funkcję resortu leśnictwa w angielskiej administracji rządowej. Finanse Komisji Leśnej Anglii są preliminowane w budżecie rządu westminsterskiego, będącego zarazem rządem Anglii.
Źródło: www.forestryengland.uk
Federacja Rosyjska
Nowy szef Rosleschozu
Na mocy decyzji rosyjskiego rządu federalnego z 12 kwietnia 2021 r. szefem Federalnej Agencji Gospodarstwa Leśnego „Rosleschoz” został mianowany Iwan Sowietnikow. Zastąpił on na tym stanowisku Siergieja Anoprienkę, który objął funkcję wiceministra zasobów naturalnych i środowiska Federacji Rosyjskiej. Anoprienko szefował Rosleschozowi od września 2019 roku.
W gestii Rosleschozu leży przede wszystkim określanie głównych założeń polityki leśnej Federacji Rosyjskiej i ustalanie wytycznych inwentaryzacji zasobów leśnych. Od lutego 2021 r. Rosleschoz kieruje wdrażaniem w Rosji Systemu Identyfikowalności Drewna i Transakcji (LesEGAIS). Jest to państwowy system informacyjny, mający docelowo objąć wszystkie łańcuchy procesu przemieszczania drewna – od pozyskania, przez składowanie i transport, po przerób i eksport. Jeżeli na jakimkolwiek etapie legalność pochodzenia surowca nie zostanie potwierdzona i saldo nie będzie się zgadzać, sprzedaż drewna stanie się niemożliwa.
Lasy w Rosji są własnością państwa. Rosyjskie prawo leśne przewiduje jednak możliwość dzierżawy lasu i nabycie praw do jego użytkowania w drodze prze-targu. Według szacunków ekspertów, w Rosji nielegalnie wycinano dotychczas od 10 mln do 30 mln m3 drewna rocznie z powodu braku należytej kontroli pozyskania. Każdą ilość surowca drzewnego można było sprzedać bez potwierdzenia legalności jego pochodzenia.
Źródło: www.rosleshoz.gov.ru
Opr. A.S.