Z zagranicy

Rada PEFC uchyliła do odwołania swoją akceptację szwajcarskiej normy certyfikacji leśnej ,Q-Label” z powodu niespełniania przez nią niektórych wymagań Programu Promowania Certyfikacji Leśnej (PEFC). W związku z tym lasy certyfikowane według normy ,Q-Label” nie mogą być tymczasowo uznawane za certyfikowane w systemie PEFC. Ponadto do czasu ewentualnego przywrócenia PEFC-owskiej akceptacji, na produktach pochodzących z tych lasów nie może być umieszczane logo PEFC. Na całym świecie w systemie PEFC certyfikowanych jest obecnie ponad 175 mln ha lasów. W Europie najwięcej lasów z PEFC-owskim certyfikatem znajduje się w Finlandii (22,4 mln ha), Norwegii (9,2 mln ha), Niemczech (7,0 mln ha), Szwecji (6,6 mln ha), Francji (4,0 mln ha), Austrii (3,9 mln ha) i Czechach (1,9 mln ha); poza Europą – w Kanadzie (63,7 mln ha) i w Stanach Zjednoczonych (53,0 mln ha).

W listopadzie 2005 r. Komisja Praw Człowieka ONZ poleciła wstrzymać pozyskanie drewna w regionie Nellim w fińskiej Górnej Laponii z powodu petycji trzech lapońskich pasterzy reniferów, wniesionej przy wsparciu organizacji Greenpeace. Pasterze domagają się zaniechania użytkowania lasów w regionie Nellim ze względu na związane z tym domniemane zagrożenia dla stadnego chowu reniferów, a tym samym dla całej kultury Lapończyków. W ciągu sześciu miesięcy państwo fińskie jest teraz obowiązane udzielić Komisji stosownych wyjaśnień. W związku z tą sprawą fińskie państwowe gospodarstwo leśne Metsähallitus (3,4 mln ha lasów gospodarczych, roczne pozyskanie ok. 5 mln m3) zdecydowało się tymczasowo wstrzymać pozyskanie drewna w regionie Nellim, obejmującym obszar lasów państwowych o łącznej powierzchni 27 tys. ha.

Decyzja o wstrzymaniu pozyskania może mieć negatywny wpływ na poziom zatrudnienia w całym regionie. Jak poinformował Hannu Jokinen, dyrektor pionu ,Gospodarka Leśna” w Metsähallitusie, kierownictwo gospodarstwa próbuje znaleźć zastępcze miejsca pracy dla miejscowych robotników i przedsiębiorców leśnych, ale istnieją poważne obawy, że nie uda się zapewnić pracy wszystkim. Poza tym Metsähallitus próbuje pogodzić interesy hodowli reniferów i gospodarki leśnej w Górnej Laponii, prowadząc intensywne pertraktacje z lokalnymi środowiskami w sprawie rozmiaru pozyskania, możliwego do zaakceptowania przez wszystkie zainteresowane strony. Tymczasem siedemnastu lapońskich pracobiorców – robotników leśnych i operatorów maszyn – wniosło do Komisji Praw Człowieka ONZ skargę o naruszenie praw człowieka i konstytucyjnych praw Lapończyków poprzez zadecydowanie przez tenże organ o wprowadzeniu sześciomiesięcznego moratorium na pozyskanie drewna. Petycję popierającą skargę podpisało ponad 150 mieszkańców regionu Nellim. Lapończycy, którzy wnieśli skargę, domagają się respektowania gwarantowanego przez państwo fińskie prawa mieszkańców Laponii do samostanowienia, w tym prawa do pracy i decydowania o źródłach własnego utrzymania. Zdaniem protestujących pracobiorców, wprowadzone moratorium pozbawia pracy dużą grupę społeczności lapońskiej w imię obrony interesów nielicznych ich członków.

Austriackie Lasy Związkowe SA odbudowały zniszczoną poprzedniej zimy przez lawinę platformę obserwacyjną w Parku Narodowym ,Alpy Wapienne”, umożliwiającą zwiedzającym podpatrywanie zimowego dokarmiania jeleni, prowadzonego w Alpach Wapiennych już od stu lat. Otwarcie platformy obserwacyjnej zaplanowano na styczeń 2006 roku.

Ponownie możliwe będzie obejrzenie jedynego w swoim rodzaju widowiska: dokarmiania blisko 80 jeleni, łań i cieląt. Dokarmiane zwierzęta nie są niepokojone, ponieważ widownia jest dobrze ukryta. Konstrukcja platformy obserwacyjnej nawiązuje do koncepcji znanej z telewizyjnego Wielkiego Brata, z tą różnicą, że w kontenerze zamknięci są nie bohaterowie widowiska, a widzowie. Platforma obserwacyjna ma bowiem postać izolowanej akustycznie ambony, w której niczym w amfiteatrze może pomieścić się 25 osób. Na miejscu dokarmiania, oddalonym o 80 m, zwierzęta zjawiają się codziennie o tej samej porze. – Przywiązujemy dużą wagę do tego, żeby otworzyć społeczeństwu drogę do lasu także zimą. Platforma obserwacyjna w Parku Narodowym ,Alpy Wapienne” daje niepowtarzalną możliwość obserwowania z bliska niezwykle fascynujących zwierząt, jakimi są jelenie, oraz umożliwia wgląd w pracę Lasów Związkowych – wyjaśnia Georg Erlacher, jeden z członków dwuosobowego zarządu spółki akcyjnej Austriackie Lasy Związkowe. W poprzednich sezonach, przed zniszczeniem starej platformy obserwacyjnej, liczba podpatrujących zimowe dokarmianie jeleni w dolinie Bodinggraben osiągała poziom tysiąca osób rocznie.

W listopadzie 2005 r. w miejscowości Arnstein odbyła się pierwsza w tym sezonie przetargowym submisja cennego drewna bukowego, pozyskanego w siedmiu gospodarstwach leśnych wchodzących w skład Bawarskich Lasów Państwowych (800 tys. ha lasów, roczne pozyskanie 5 mln m3). Do sprzedaży przeznaczono łącznie 1,8 tys. m3 drewna. Oferty zakupu złożyło 27 firm. Przeciętna cena drewna sprzedanego w ramach submisji sięgnęła 237 euro, zaś najwyższa – 539 euro za kubik. Nie sprzedano, ze względu na zbyt niskie oferty cenowe, 193 m3 drewna. Następną submisję cennego drewna bukowego z Bawarskich Lasów Państwowych zaplanowano na 8 lutego 2006 roku.

Pod koniec listopada 2005 r. fiński rząd przyjął projekt strategii energetycznej Finlandii, zgodnie z którym udział energii z biomasy w bilansie energetycznym państwa fińskiego ma wzrosnąć do jednej trzeciej w ciągu najbliższych dziesięciu lat. Obecnie z biomasy, w tym z surowca drzewnego, uzyskuje się w Finlandii 23% energii. Większość energetycznego surowca drzewnego pochodzi z celulozowni: na masę celulozową przetwarzana jest mniej więcej połowa surowca wyjściowego, reszta wykorzystywana jest do produkcji energii.

W trakcie dyskusji nad projektem fińskiej strategii energetycznej poruszona została między innymi kwestja alternatywy ,energia czy masa celulozowa”. Pytano się, czy ma sens używanie na przykład papierówki do produkcji energii? Czy nie jest dla wszystkich korzystniej produkować masę celulozową, wykorzystywać wtórny surowiec włóknisty możliwie wiele razy i dopiero na końcu tego łańcucha produkować energię? – To dobra zasada. Znalazła ona wyraz w unijnej dyrektywie w sprawie opakowań: wpierw wykorzystaj surowiec na wszelkie możliwe sposoby, a dopiero potem produkuj z niego energię – twierdził Pertti Laine, sekretarz Fińskiej Federacji Przemysłu Drzewnego. Z kolei Tage Fredriksson, sekretarz fińskiego Stowarzyszenia na rzecz Energii z Surowca Drzewnego, uważał, że w rzeczywistości branża energetyczna nie konkuruje z zakładami celulozowo-papierniczymi o surowiec, ponieważ cena drewna energetycznego jest o połowę niższa niż papierówki. Nie zgodził się z tą opinią Pertti Laine, którego zdaniem na rynku występują już oznaki podobnego rodzaju rywalizacji, chociażby o surowiec do produkcji płyt. Opracowując strategię energetyczną Finlandii, dyskutowano także na temat handlu prawami do emisji węgla pierwiastkowego do atmosfery. Taisto Turunen, dyrektor w fińskim Ministerstwie Handlu i Przemysłu, poinformował, że uruchomienie tego handlu doprowadziło w Finlandii do ogólnego wzrostu cen energii, bez względu na jej źródło. A to dlatego, że poziom rynkowych cen energii kształtuje się w zależności od ceny energii z największego źródła, którym w Finlandii jest węgiel. W ostatecznym wyniku nieuzasadnione profity czerpią ci, którzy produkują energię z innych źródeł, niekoniecznie odnawialnych. Według Turunena, rozmiar owych nieuzasadnionych profitów osiąga w Finlandii poziom 300-500 mln euro rocznie. źródło: www.forest.fi opr. A.S.

8 września br. trzęsienie ziemi zabiło 73 tys. ludzi, głównie w pakistańskiej części Kaszmiru. Z gór pozbawionych lasów całe zbocza osuwały się porywając wioski. W Kaszmirze w 1947 r. lasy pokrywały 30% powierzchni, obecnie zajmują tylko 11%. Przez dziesięciolecia były wycinane, głównie dla słynnego drewna cedrowego. W 1997 r. rząd zakazał wycinania drzew w lasach z wyjątkiem pozyskania drzew martwych. Zarządzający lasami chcą wzorem innych państw zakazać ingerencji w lasy na zboczach o spadku przekraczającym 30 stopni. Wszelkie ograniczenia na nic się teraz jednak zdają, ponieważ ćwierć miliona budynków uległo zniszczeniu i ci, którzy przeżyli, pozyskują w sposób niekontrolowany drewno, by przetrwać zimę i odbudować domostwa. źródło: www.lonicera.hg.pl opr. K.K.

W brytyjskim leśnictwie występuje kategoria siedliskowa ,historyczny obszar leśny” (,ancient woodland”) oznaczająca tereny leśne, na których lasy rosną nieprzerwanie od 1600 r. (w Anglii i Walii) lub od 1650 r. (w Szkocji). W XX w. blisko połowa brytyjskich historycznych obszarów leśnych, porośniętych drzewostanami o dużym udziale gatunków liściastych, została odnowiona szybciej rosnącymi gatunkami iglastymi.

W ubiegłym roku Carwyn Jones, minister środowiska w krajowym rządzie Walii, przedstawił leśny Program Odzyskania Zapomnianego Dziedzictwa. Realizując ten program, Komisja Leśna Walii (sekcja ogólnobrytyjskiej Komisji Leśnej i zarazem organ rządu krajowego Walii) ma doprowadzić do restytucji walijskich historycznych obszarów leśnych w ich pierwotnym stanie na obszarze obejmującym 5 tys. ha lasów państwowych i 400 ha lasów prywatnych (lesistość Walii sięga 14%, lasy państwowe stanowią 40% walijskich lasów). Środki finansowe przeznaczone na realizację programu sięgają 2,37 mln funtów szterlingów, z czego blisko 45% ma pochodzić z funduszy UE. Właściciele lasów prywatnych mają łącznie otrzymać 848 tys. funtów szterlingów. Udział w programie jest dobrowolny. Wysokość stawek subwencyjnych zależy od pilności i stopnia restytucji. Opr. A.S.

W początkach XVI w. lasy rosły mniej więcej na połowie obszaru obecnych Stanów Zjednoczonych, a więc na przeszło 400 mln ha. Dzisiaj powierzchnia amerykańskich lasów wynosi blisko 300 mln ha, czyli ok. 3/4 pierwotnego stanu. Dla porównania: w Unii Europejskiej lasy zajmują ok. 160 mln ha. Obszary leśne Stanów Zjednoczonych podzielone są na lasy gospodarcze (,commercial forestland”) i lasy pozagospodarcze (,noncommercial forestland”).

Powierzchnia tych ostatnich wynosi 103 mln ha, czyli 1/3 wszystkich amerykańskich lasów. Znaczne połacie lasów pozagospodarczych znajdują się w stanie Alaska, w parkach narodowych oraz na wydzielonych obszarach ekosystemów naturalnych, na których pozyskiwanie drewna jest ustawowo zabronione. Jako lasy gospodarcze kwalifikowane są drzewostany, które wykazują przyrost przekraczający pewną ustaloną wartość minimalną i w których dozwolone jest pozyskiwanie drewna. 3/4 tych lasów rośnie we wschodniej części USA – mniej więcej połowa na północy, połowa na południu. Lasy państwowe stanowią 18% amerykańskich lasów. Dominującą formą własności leśnej jest własność prywatna: udział lasów prywatnych sięga tam 59%, a więc kształtuje się na podobnym poziomie jak w UE (60%). Przeciętna powierzchnia amerykańskiej prywatnej własności leśnej wynosi ok. 24 ha (w UE odpowiednia wartość wynosi 13 ha). W posiadaniu przemysłu drzewnego znajduje się 13% procent amerykańskich lasów, przy czym większość przemysłowej własności leśnej położona jest w stanach południowych. Początki uregulowanego użytkowania lasu na obszarze Stanów Zjednoczonych sięgają zaledwie końca XIX wieku. Państwowy nadzór nad lasami prywatnymi nawet dziś jest tam o wiele luźniejszy niż w Europie. Fachowa wiedza leśna przeciętnego amerykańskiego właściciela lasu jest zdecydowanie uboższa niż jego europejskiego kolegi. Drzewostany, w większości wielogatunkowe lasy mieszane, odnawiane są z reguły naturalnie. Odnowienie przez sadzenie jest w USA stosowane wyjątkowo.

Austriackie Lasy Związkowe SA ogłosiły rok 2006 rokiem różnorodności biologicznej. We współpracy z organizacjami ochrony przyrody rozpoczęto w lasach spółki realizację czterech zakrojonych na dużą skalę, długofalowych programów z zakresu ochrony naturalnych siedlisk oraz zagrożonych gatunków roślin i zwierząt. Podejmując tę inicjatywę, ALZ SA chcą wesprzeć działania Unii Europejskiej na rzecz zahamowania do 2010 r. procesu zanikania gatunków w Europie. Zachowanie różnorodności biologicznej ma być także jednym z głównych założeń polityki Austrii realizowanej w ramach jej przewodnictwa w UE (okres austriackiej prezydencji będzie trwać do 1 lipca 2006 roku).

Współpracując z organizacją ornitologiczną BirdLife, ALZ SA przystąpiły do realizacji 4-letniego programu ochrony zagrożonych gatunków ptaków, w tym zwłaszcza gatunków dzięcioła, takich jak: dzięcioł trójpalczasty, dzięcioł białogrzbiety i dzięcioł czarny. Pozostałe programy mają za przedmiot między innymi ochronę niedźwiedzia i kozioroga dębosza. Chcemy przeciwdziałać zanikaniu gatunków już u samych źródeł tego procesu i dlatego inwestujemy w utrzymanie możliwie różnorodnych siedlisk. Działając w ten sposób, chronimy różnorodność biologiczną i zapewniamy odpowiednią jakość życia w Austrii – informuje Georg Erlacher, jeden z członków dwuosobowego zarządu spółki akcyjnej Austriackie Lasy Związkowe. Co roku znika na świecie 17 tys. gatunków. W samej Austrii na liście gatunków zagrożonych znajdują się 2804 gatunki zwierząt spośród 45 870 gatunków tam występujących.

W grudniu ubiegłego roku przedstawiciele wszystkich rodzajów własności leśnej oraz przemysłu drzewnego w Niemczech – w tym reprezentanci takich organizacji, jak: Wspólnota Gospodarcza Niemieckich Stowarzyszeń Właścicieli Lasów (AGDW), Niemiecki Związek Miast i Gmin (DStGB), Kuratorium Pracy i Techniki Leśnej (KWF) i Wspólnota Gospodarcza Użytkowników Surowca Drzewnego (AGRV) – założyli wspólnie Przedsiębiorstwo Nawigacyjnego i Logistycznego Wsparcia Gospodarki Leśnej i Drzewnej ,NavLog” Sp. z o.o. Podstawowym zadaniem firmy, która rozpoczęła działalność 1 stycznia 2006 r., jest budowa i eksploatacja ogólnoniemieckiego systemu informacji nawigacyjnej dotyczącej dróg leśnych i publicznych, odpowiadającego normom zarówno krajowym, jak i międzynarodowym. Przedsiębiorstwo NavLog ma ponadto świadczyć usługi logistyczne związane z leśno-drzewnym łańcuchem produkcyjnym, jak również z akcjami ratowniczymi i ochroną przed katastrofami.