Z zagranicy

30 maja br. Rada Rolnictwa i Rybołówstwa, jedna z najstarszych konfiguracji Rady UE, przyjęła zgłoszoną przez Komisję Europejską propozycję przygotowania Planu Działania UE na rzecz Zrównoważonej Gospodarki Leśnej, przemianowując go wszakże na Plan Działania UE w zakresie Leśnictwa. Koncepcja opracowania unijnego planu leśnego pojawiła się w związku z ubiegłoroczną dyskusją na temat wdrażania w krajach członkowskich Strategii Leśnej UE.W Komisji Europejskiej została już opracowana wstępna struktura zapisu planu leśnego UE. Obejmuje ona takie punkty, jak: (1) „Wizja”, (2) „Założenia i cele strategiczne”, (3) „Niedostatki i problemy”, (4) „Działania w skali unijnej i krajowej” i (5) „Przegląd unijnych środków służących przeprowadzeniu proponowanych działań”.

Punkt „Wizja” ma być poświęcony sprawom takim, jak: tendencje w gospodarce leśnej, zróżnicowanie sektora leśnego w UE, oczekiwania społeczeństwa europejskiego w stosunku do lasów i gospodarki leśnej, główne siły napędowe, ograniczenia i możliwości rozwoju gospodarki leśnej i wartościowanie lasów i gospodarki leśnej przez społeczeństwo. W oparciu o wypracowaną wizję określone zostaną strategiczne cele unijnego leśnictwa i sposoby ich osiągania. Wykorzystane mają być przy tym narodowe plany leśne – jako jeden z środków transpozycji zagadnień krajowych.Procedura przygotowywania unijnego planu leśnego przewiduje trzy podstawowe grupy prac: warsztaty z udziałem ekspertów, współpracę z państwami członkowskimi i konsultację z głównymi grupami interesów. Unijne warsztaty z udziałem zaproszonych przez KE ekspertów zaplanowane zostały na wrzesień br. Współpraca z państwami członkowskimi będzie się odbywać głównie za pośrednictwem Komitetu Stałego ds. Leśnictwa, składającego się z przedstawicieli 25 państw UE.Planując współpracę z państwami członkowskimi, KE wyróżniła wstępnie trzy grupy zagadnień do przedyskutowania: ekonomiczne i społeczne znaczenie lasów i leśnictwa, ekologiczne znaczenie lasów oraz spójność i koordynacja działań w polityczno-administracyjnym otoczeniu sektora leśnego w UE. Każdą grupą zagadnień zajmie się odpowiednia grupa ekspercka, utworzona ze specjalistów desygnowanych przez członków Komitetu Stałego ds. Leśnictwa. Grupy eksperckie mają pracować w okresie od września do grudnia br.Jako forum konsultacji z różnymi grupami interesów ma służyć przede wszystkim Grupa Doradcza ds. Leśnictwa i Korka Użytkowego, w skład której wchodzą eksperci desygnowani przez organizacje społeczno-ekonomiczne działające w skali unijnej. Konsultacje z tym gremium zaplanowano na październik i grudzień br. W styczniu 2006 r., odbędzie się końcowa konsultacja z członkami Komitetu Stałego ds. Leśnictwa. Po niej KE będzie miała kilka miesięcy na prace redakcyjne i przeprowadzenie stosownych procedur urzędowych. Gotowy plan ma zostać przedstawiony Radzie UE i Parlamentowi Europejskiemu w czerwcu 2006 r.Miejmy nadzieję, że leśnicy będą aktywnie współuczestniczyć w przygotowaniu unijnego planu leśnego i nie dopuszczą do tego, by najważniejsze decyzje dotyczące lasów były podejmowane ponad ich głowami. Dotychczasowe doświadczenia wskazują jednak, że europejscy leśnicy nie potrafią skutecznie bronić swoich interesów na unijnym forum politycznym. Jeden z urzędników KE skwitował ten fakt następująco: O tym, co dzieje się w leśnictwie w dużej mierze decyduje to, co dzieje się poza sektorem leśnym.Źródło: Unit F. 1, „EU Forest Action Plan”, dokument Komisji Europejskiej.

opr. A.S.

W lutym br. rozpoczęto tworzenie Platformy Technologicznej Sektora Profitującego z Lasów (ang. Forest-Based Sector Technology Platform, w skrócie FTP). Unijne platformy technologiczne to jeden z instrumentów realizowania polityki Komisji Europejskiej, służący kreowaniu i rozwijaniu partnerstwa publiczno-prywatnego w sferze badań i innowacji. W swej istocie platformy technologiczne są mechanizmem skupiania wszystkich egzystujących w danym segmencie życia europejskiego grup interesów w celu uzgodnienia spójnej całościowej wizji rozwoju tego segmentu, opracowania strategii urzeczywistnienia owej wizji, a następnie sterowania realizacją przyjętej strategii. W myśl unijnej Strategii Lizbońskiej to właśnie innowacje mają być motorem rozwoju Europy w najbliższych latach.

Platforma Technologiczna Sektora Profitującego z Lasów ma być otwarta na wszystkie grupy interesów związane z lasami, obejmować wszystkie państwa członkowskie Unii Europejskieji całe długie łańcuchy podaży, od producenta prymarnego do konsumenta. Jednym z podstawowych zadań FTP na obecnym etapie jej rozwoju jest opracowanie tzw. strategicznego programu badań naukowych (ang. Strategic Research Agenda) dla sektora profitującego z lasów. Program ten będzie kompilacją narodowych strategicznych programów badań naukowych, które mają zostać przygotowane jako pierwsze.Naczelnym organem FTP jest tzw. grupa wysokiego szczebla. W jej skład wchodzą prominentne osoby reprezentujące firmy branży przemysłowej (Stora Enso, Moelven Industrier, SCA, M-real) oraz federacje stowarzyszeń (CEPF – Konfederacja Europejskich Właścicieli Lasów, CEI-Bois – Europejska Konfederacja Przemysłu Obróbki Drewna, CEPI – Konfederacja Europejskiego Przemysłu Papierniczego, FFIF – Federacja Fińskiej Branży Leśnej). Przewodniczącym grupy jest Bjoern Haegglund,zastępca dyrektora firmy Stora Enso. Przedstawiciele Komisji Europejskiej, a mianowicie dyrekcji generalnych „Badania Naukowe” i „Przedsiębiorczość i Przemysł”, mają status obserwatorów w tym gremium.W grupie wysokiego szczebla FTP nie ma, jak dotąd, niestety reprezentantów dużych unijnych państwowych gospodarstw leśnych, takich jak choćby fiński Metsähallitus (12 mln ha), polskie Lasy Państwowe (7,6 mln ha), szwedzki koncern Sveaskog (4,6 mln ha), brytyjska Komisja Leśna (1 mln ha) czy Austriackie Lasy Związkowe SA (850 tys. ha). Trudności z przebiciem się na forum FTP ma Europejska Sieć Przedsiębiorców Leśnych (ENFE).Ogniwami łączącym FTP z grupami interesów w państwach członkowskich UE są tzw. narodowe grupy pomocnicze. Z założenia gremia te winny składać się z przedstawicieli sektora profitującego z lasów i placówek badawczo-rozwojowych oraz reprezentantów instytucjifinansowych i organów administracyjnych. To właśnie narodowe grupy pomocnicze mają przygotować wspomniane wyżej narodowe strategiczne programy badań naukowych. Koordynatorem polskiej grupy pomocniczej FTP jest prof. Władysław Strykowski, dyrektor Instytutu Technologii Drewna w Poznaniu.W kilkunastoosobowej radzie naukowej FTP, której przewodniczy prof. Yves Birot z Francji, zasiada też prof. Piotr Paschalis jako przedstawiciel Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Rada naukowa FTP reprezentuje ogół środowiska naukowego w procesie formowania i wdrażania Platformy Technologicznej Sektora Profitującego z Lasów.źródło: www.forestplatform.org

opr. A.S.

Na początku br. Niemiecka Rada Gospodarki Leśnej (DFWR) – organizacja, w której skład wchodzą m.in. państwowe gospodarstwa leśne poszczególnych niemieckich krajów związkowych, administracja niemieckich lasów federalnych, stowarzyszenia właścicieli lasów prywatnych, związki zawodowe działające w leśnictwie, Związek Leśników Niemieckich, Niemieckie Towarzystwo Leśne, uczelnie leśne i organizacje ekologiczne – po wielomiesięcznych pertraktacjach zawarła ze Zrzeszeniem Niemieckiego Przemysłu Tartacznego (VDS) porozumienie ramowe w sprawie zakładowego pomiaru drewna okrągłego.

Obecnie opracowywany jest katalog wymagań odnoszących się do poszczególnych parametrów dłużyc, kłód i wyrzynków, który będzie stanowił podstawę przyszłych umów handlowych. Postanowienia nowego układu w sprawie zakładowego pomiaru drewna będą mogły mieć zastosowanie nie tylko w samych Niemczech, lecz również poza ich granicami. Zakłady przemysłu drzewnego, wyposażone w urządzenia do pomiaru drewna i kupujące surowiec według miary ustalonej w zakładzie, winny przestawić się na nowe normy, uzyskując stosowny certyfikat, najpóźniej do 1 października 2005 r. źródło: „AFZ-DerWald” nr 6/2005

Odpowiadając na parlamentarną interpelację prawicowych deputowanych do Bundestagu w sprawie m.in. finansowania organizacji FSC z pieniędzy niemieckich podatników, rząd RFN przyznał, że do roku 2007 zaplanował subsydia dla tej organizacji w łącznej wysokości 506 tys. euro. Zgodnie z informacjami rządowymi, w 2002 r. organizacja FSC otrzymała 256 tys. euro na urządzenie swojej bońskiej centrali. Począwszy od 2003 r. roczne subsydium dla FSC wynosi 50 tys. euro.źródło: „AFZ-DerWald” nr 7/2004opr. A.S.

Według wstępnej, nie mającej jeszcze oficjalnego charakteru opinii niemieckiego urzędu antymonopolowego, wiązany zbyt drewna pozyskanego w lasach różnych rodzajów własności, organizowany w Niemczech na dużą skalę przez jednostki organizacyjne lasów państwowych, jest zasadniczo sprzeczny z niemieckim prawem kartelowym.

Przy regulacjach rynkowych, jakie mają obecnie zastosowanie w Niemczech, dopuszczalny jest jedynie wiązany zbyt drewna pozyskanego w prywatnych i gminnych gospodarstwach leśnych, których powierzchnia jest mniejsza niż 12 tys. ha. Lasy państwowe generalnie nie mają jednak prawa w nim uczestniczyć. Współpraca z jednostkami organizacyjnymi lasów państwowych w zakresie zbytu drewna dopuszczalna jest jedynie w wyjątkowych, ściśle określonych wypadkach. Przesłanki takiej współpracy winny być każdorazowo sprawdzane przez urząd antymonopolowy. źródło: ,Forst&Technik” nr 2/2005

W roku 2004 szwedzki państwowy koncern leśny Sveaskog, gospodarujący na 3,4 mln ha lasów, zanotował wartość sprzedaży netto rzędu 8,3 mld koron szwedzkich (SEK) oraz zysk z działalności podstawowej w wysokości 1,5 mld SEK, co oznacza 1-procentowy spadek sprzedaży netto i 4-procentowy spadek zysku operacyjnego w stosunku do wyników z roku 2003.

W dziale gospodarki leśnej zyski koncernu zmalały ze względu na mniejszy wolumen zrealizowanych dostaw i wzrost nakładów na hodowlę lasu i ochronę przyrody. W dziale przemysłowym (koncern Sveaskog posiada spółkę akcyjną AssiDoman Cartonboard, która specjalizuje się w produkcji tektury do wyrobu kartonów na napoje) dochody zwiększyły się, głównie za sprawą większego wolumenu zrealizowanych dostaw oraz wzrostu przeciętnej ceny sprzedaży. Zyski osiągnięte za pośrednictwem stowarzyszonej drzewnej spółki akcyjnej Setra Group, w której Sveaskog ma 50% udziałów, gwałtownie spadły wskutek niekorzystnej sytuacji na rynku w sektorze tartacznictwa. Wzrosły natomiast wpływy ze sprzedaży składników majątku koncernu. W 2004 r. na światowym rynku panowało ożywienie, któremu generalnie towarzyszył wzrost dochodu narodowego brutto wytwarzanego w krajach. Proces ten spowolnił się nieco w drugim półroczu, głównie ze względu na wzrost cen ropy naftowej. W 2004 r. panowała niekorzystna sytuacja na rynku materiałów tartych, zwłaszcza w zakresie drewna sosnowego. Zwiększona podaż tarcicy w Szwecji, w powiązaniu z nikłym wzrostem chłonności rynku europejskiego, odbiła się negatywnie na cenach tego produktu. Koncern Sveaskog wypłaca swojemu właścicielowi, państwu szwedzkiemu, dywidendę. Za rok 2004 rada nadzorcza macierzystej firmy koncernu, Sveaskog SA, zaproponowała wypłatę dywidendy w wysokości 335 mln SEK, co stanowi ok. 33% zysku netto. W 2004 r. Sveaskog zapłacił ponadto 24 mln SEK podatku. źródło: www.sveaskog.se

Przedstawiciele CERFLOR-u – powstałej w sierpniu 2002 r. brazylijskiej normy certyfikacji lasów – wystąpili o jej włączenie do globalnego systemu PEFC. Certyfikacja wg kryteriów CERFLOR-u, odnoszących się zarówno do kwestii środowiskowych, jak i społecznych i ekonomicznych, ma objąć nie tylko lasy, lecz również plantacje leśne Brazylii. Aby uzyskać akceptację PEFC brazylijska norma certyfikacji lasów musi pomyślnie przejść PEFC-owski proces weryfikacji, na który składają się sprawdzenie normy przez niezależnego, zewnętrznego audytora i publiczna konsultacja. Jeśli standard CERFLOR zostanie uznany przez Radę PEFC, będzie mógł być firmowany PEFC-owskim logo.

Tymczasem akceptację PEFC uzyskał Kanadyjski Program Trwale Zrównoważonej Gospodarki Leśnej, opracowany przez Kanadyjskie Stowarzyszenie Normalizacyjne (CSA). Tym samym łączna powierzchnia lasów certyfikowanych na świecie w systemie PEFC przekroczyła 100 mln ha, czyli blisko połowę wszystkich certyfikowanych lasów. Proces weryfikacji kanadyjskiej normy certyfikacji lasów trwał mniej więcej rok. Przez Radę PEFC zostało jak do tej pory uznane 17 narodowych norm certyfikacji lasów. Na etapie weryfikacji znajdują się obecnie normy Brazylii, Estonii, Litwy, Luksemburga i Słowacji. Do zgłoszenia do weryfikacji PEFC-owskiej przygotowują swoje normy certyfikacji lasów takie państwa jak Gabon, Malezja, Rosja, Stany Zjednoczone i Polska.
źródło: www.pefc.org
opr. A.S.

Spółka akcyjna Austriackie Lasy Związkowe otrzymała zlecenie opracowania planu restrukturyzacji serbskich lasów państwowych ,Srbijasume”. Wzorem dla przyszłej struktury organizacyjnej serbskiego państwowego gospodarstwa leśnego ma być model samych Austriackich Lasów Związkowych. Projekt consultingowy finansowany jest w 70% przez Austriacką Agencję Rozwoju (ADA) w ramach Programu Współpracy Austrii ze Wschodem. Pozostałe 30% kosztów ponoszą serbskie lasy państwowe. Wartość projektu sięga 250 tys. euro. Austriackie Lasy Związkowe S.A. zostały wybrane na wykonawcę usług consultingowych na życzenie strony serbskiej.

Realizacja projektu ma zająć siedem miesięcy. Podstawowym założeniem planu restrukturyzacji jest stosowanie rozwiązań proekologicznych i prospołecznych. Serbskie lasy państwowe ,Sbrijasume” gospodarują na 1,3 mln hektarów, co stanowi blisko połowę powierzchni leśnej Serbii. Zatrudniające 4 tys. osób ,Sbrijasume” są mającym bardzo duże znaczenie serbskim pracodawcą. Podstawowym problemem serbskich lasów państwowych jest ich niska produktywność. Do tego dochodzą jeszcze zniszczenia infrastruktury w wyniku konfliktu kosowskiego.
opr. A.S.
źródło: www.bundesforste.at

Dyrekcja Generalna ,Energia i Transport” Komisji Europejskiej, opracowując plan działania Unii Europejskiej w zakresie użytkowania biomasy, poprosiła różne grupy interesów o wyrażenie opinii na temat założeń tego planu. W konsultacji udział wzięła między innymi Konfederacja Europejskich Właścicieli Lasów (CEPF). Zdaniem tej organizacji, w państwach członkowskich UE powinny zostać przygotowane i zrealizowane projekty pilotażowe dotyczące efektywnego wykorzystywania pozostałości po cięciach i zabiegach leśnych oraz innej biomasy leśnej dla celów energetycznych. CEPF uważa, że unijne dyrektywy dotyczące wykorzystywania biomasy do produkcji energii winny promować stosowanie odpowiednich systemów instalacyjnych zarówno w zakładach przemysłowych, jak i w jednostkach administracji publicznej. Ponadto Konfederacja Europejskich Właścicieli Lasów proponuje stworzenie unijnego banku informacji na temat najlepszych praktycznych rozwiązań w zakresie użytkowania biomasy leśnej jako surowca energetycznego.

Opracowywany obecnie plan działania Unii Europejskiej w zakresie użytkowania biomasy ma pozwolić na osiągnięcie jednego z głównych celów unijnej polityki energetycznej: podwojenia udziału odnawialnych źródeł energii w wewnętrznej konsumpcji brutto – z 5,4% w roku 1997 do 12% w roku 2010. W 2001 r. łączna produkcja biomasy dla celów energetycznych wyniosła 56 milionów ton równoważnika olejowego (mtoe). Aby osiągnąć zakładany 12-procentowy udział do 2010 r. produkcja powinna się zwiększyć o 74 mtoe, w tym w sektorze elektroenergetycznym – o 32 mtoe, w sektorze ciepłowniczym – o 24 mtoe, a w sektorze biopaliw – o 18 mtoe. Wzrost produkcji biomasy dla celów energetycznych będzie wymagał sprawniejszej niż dotąd koordynacji polityki unijnej prowadzonej w różnych dziedzinach gospodarki – stąd koncepcja opracowania wspólnego planu działania w zakresie użytkowania biomasy.
opr. A.S.
źródło: www.cepf-eu.org