Kolej leśna Lipa-Biłgoraj 1941-1983

Kolej leśna Lipa-Biłgoraj 1941–1983Zbigniew Tucholski, Maciej Kucharski Atut 2009, s. 94Historia leśnictwa wzbogaciła się o kolejną, wartościową, bardzo szczegółową publikację. Obecnie niewiele pozostało świadectw historii powstawania, eksploatacji i znikania z polskiego krajobrazu leśnego kolejek wąskotorowych. Tym bardziej autorom tej publikacji należą się słowa uznania. Udało im się wyszperać zaskakująco dużo informacji związanych z rozpoczęciem budowy przez niemieckiego okupanta kolejki łączącej Biłgoraj z Lipą, a także z powojennymi projektami jej odbudowy, modernizacji i w końcu zamknięcia. Autorzy dotarli do zapomnianych projektów, planów, map przebiegu i schematów poszczególnych elementów trasy (mijanki, składnice) i budowli (mosty i budynki) niezbędnych do funkcjonowania kolejki. Zostały one odnalezione w opuszczanym budynku pierwszej parowozowni w Lipie. Cała kolejka przestała funkcjonować ponad ćwierć wieku temu, ale na szczęście książka rejestruje jej obraz, jak się wydaje, bardzo wiernie. Okres powojennej rozbudowy, eksploatacji, wraz z najważniejszymi w tym czasie problemami, zostały pieczołowicie odtworzone. Podobnie jak jej usytuowanie w strukturach Lasów Państwowych. Autorzy prezentują też szczegółowe spisy taboru wykorzystywanego na trasie z Lipy do Biłgoraja w poszczególnych okresach eksploatacji. Książka zawiera wiele fotografii, zarówno archiwalnych, na których widać pracujące pociągi, jak i nowszych, prezentujących zachowane mosty, parowozownie, a także pozostałości taboru. Autorom nie udało się niestety dotrzeć do fotografii przedstawiającej kolejkę z pierwszych dziesięcioleci jej istnienia. Dlatego jej fotograficzne wspomnienie zaczyna się w latach 60. XX w. i przez lata 70. dociera do lat 80. Są również zdjęcia zupełnie współczesne, pochodzące z wystawy taboru kolejowego przy Nadleśnictwie Janów Lubelski, otwartej przed dziesięcioma laty. Książkę kończy bogata bibliografia oraz zestaw załączników, w większości tabelarycznych, zawierających wiele cennych uzupełnień wcześniejszej treści. Znalazł się wśród nich również artykuł Andrzeja Wediuka, z którego dowiadujemy się o pomysłach na rozbudowę wystawy kolejek oraz reaktywowanie kursów leśnej wąskotorówki. SoWa