26 maja zapadła ostateczna decyzja o restrukturyzacji Wydziału Nauk Biologicznych i Rolniczych Polskiej Akademii Nauk. Poprzez połączenie z Komitetem Technologii Drewna przestał istnieć samodzielny Komitet Nauk Leśnych.

Jeszcze w 2011 r. w Wydziale NaukBiologicznych i Rolniczych (tzw. Wydział II) pojawiła się koncepcja nowej siecikomitetów (komitety naukowe PAN to samodzielne, ogólnokrajowe reprezentacjedyscyplin naukowych, konsolidujące uczonych całego kraju, m.in. ze szkółwyższych, instytutów naukowo-badawczych resortów, instytucji gospodarczych ispołecznych). Chodziło o zmniejszenie liczby komitetów i ograniczenie ichspecjalizacji. W wyniku przebudowy miało dojść do połączenia Komitetu NaukLeśnych (KNL) i Komitetu Technologii Drewna (KTD). Argumentem za scaleniem byłam.in pogłębiająca się interdyscyplinarność współczesnej nauki.

Przeciwko nowej strukturze zdecydowanie zaprotestowałoprezydium KNL, kierując na ręce m.in. prof. Stefana Malepszego, przewodniczącegoRady Kuratorów Wydziału II PAN, pismo, w którym udobitniło, że leśnictwo itechnologia drewna to odrębne dyscypliny – pierwsza coraz bardziej orientujesię na aspekty przyrodnicze i społeczne lasu, druga zajmuje się przetwórstwemsurowca. Wskazywano, że proponowane rozwiązanie idzie w odwrotnym kierunku niżtrendy nauki europejskiej i światowej.

Mocno zabrzmiały słowa: Propozycja ta jestdla społeczności Komitetu Nauk Leśnych zaskakująca, a tryb jej podjęciabulwersujący. Nie możemy zrozumieć, dlaczego w samorządnej organizacjiczłonkowie zainteresowanego Komitetu (…) nie są informowani o tak ważnych dlanich sprawach (…). Chyba że chodzi właśnie o pozbawienie środowiska prawa dozabierania głosu.

Również w piśmie do dziekana Wydziału II,prof. Leszka Kaczmarka, członkowie Komitetu domagali się pozostawienia KNL wdotychczasowej formule, przytaczając obszerną argumentację o efektach jegodziałalności: Dotychczasowe działania władz Wydziału II (czy szerzej PAN?),dążące do połączenia KNL i KTD, są dla nas niezrozumiałe. (…) w propozycji (…)nie możemy się doszukać argumentów funkcjonalnych, merytorycznych czyfinansowych!

Prezydium Komitetu podnosiło m.in., żewbrew ustawie o PAN, władze Wydziału II chcą, aby komitety nie byłyreprezentacją środowiska naukowego w danej dziedzinie, a służyły jedynie radąekspercką. Natomiast ustawa w art. 33 wyraźnie stwierdza, że komitet naukowyjest samorządną reprezentacją dyscypliny lub pokrewnych dyscyplin naukowych,służącą integrowaniu uczonych z całego kraju.

A zatem samorządność jest podstawowymelementem definicji komitetu naukowego i zasadniczym walorem jego istnienia. Wprzypadku KNL aspekt samorządności ma tym większe znaczenie, że spośródwielu instytucji reprezentowanych w Komitecie, tylko jedna administracyjniewchodzi w skład PAN. Zmiany tego typu nie powinny więc mieć miejsca, a jeżelisą planowane, to mogą być podjęte jedynie drogą nowelizacji ustawy o PAN, a niewewnętrznych rozwiązań.

Pomimo protestów połączenie KNL z KTDprzegłosowano 26 maja br. W uzasadnieniu uchwały ponownie można przeczytać, żeliczba komitetów powinna ulec zmianie, ponieważ zmienia się sama nauka oraz jejotoczenie. W wyniku modyfikacji z początkowych 26 komitetów Wydziału II będzieobecnie działało dziewięć.

Red.

Opinie i stanowiska KNL są dostępne na stronie www.knl.pan.pl.