Finlandia Przyszłość badań leśnych Europa Procesowo zorientowana struktura lasów państwowych Hesja, Niemcy Lasy Hesji zakładem pracy przyjaznym rodzinie

Finlandia
Przyszłość badań leśnych

Prof. Risto Seppälä, fiński autorytetnaukowy w dziedzinie leśnictwa, proponuje powołanie rady badań leśnych, którejpodlegałyby wszystkie fińskie instytucje zajmujące się takimi badaniami. Radamogłaby być umocowana przy organizacji Lynet – sieci fińskich instytutówbadawczych z sektora zasobów naturalnych i środowiska przyrodniczego.Propozycja ta spotyka się raczej z chłodnym przyjęciem.

Niezbyt entuzjastycznie nastawiony jest doniej m.in. Taneli Kolström, dyrektor ds. programów badawczych w FińskimInstytucie Badawczym Leśnictwa (Metla). – Zaletą tego rozwiązania mógłby byćklarowniejszy rozdział zadań między różnymi instytucjami – mówi Kolström, alejednocześnie zaznacza: – Istnieją już najróżniejsze struktury kooperacyjne, aponadto o przedmiocie badań decyduje w ostateczności ten, kto zapewniafundusze.

Z kolei za utworzeniem rady badań leśnychopowiada się Hannu Raitio – dyrektor Metli (na zdj.), który został oddelegowanydo kierowania realizacją projektu utworzenia nowego centrum badań w zakresiezasobów naturalnych, prowizorycznie zwanego Instytutem Zasobów Naturalnych wFinlandii (NRIF). Raitio uważa, że rada mogłaby być instrumentemprzeciwdziałającym rozpłynięciu się badań leśnych w nowym centrum badań w zakresiezasobów naturalnych, które ma powstać w wyniku fuzji różnych fińskichinstytutów badawczych, w tym Metli. Zważywszy na ogromne znacznie sektoraleśnego w Finlandii, mogłoby się wydawać, że niebezpieczeństwo deprecjacjibadań leśnych w nowej strukturze jest niewielkie. Niemniej jednak łatwo możedojść do sytuacji, w której wartość każdej dziedziny badań będzie określana napodstawie funduszy, które jest ona w stanie zmobilizować, a nie w oparciu oznaczenie obsługiwanej przez nią gałęzi gospodarki.

Prof. Seppälä obawia się, że marka „Metla”może zniknąć. Obecnie jej popularność w branży leśnej jest o wiele większa odpopularności, jaką w swoich branżach cieszą się pozostałe instytucje, które sąscalane w jedno centrum badawcze. Hannu Raitio zwraca uwagę na aspekt wizerunkumiędzynarodowego: – Wizerunek Metli jest kształtowany przede wszystkim przezjej działalność w ramach Międzynarodowej Unii Leśnych Organizacji Badawczych (IUFRO). Podwzględem badań leśnych jako takich nie mamy się w Finlandii czego wstydzić, alenie możemy też powiedzieć, że jesteśmy powszechnie wzmiankowani w światowychbadaniach leśnych.

Metla zdobyła międzynarodową renomę,organizując Światowy Kongres IUFRO w 1995 roku. Od tego czasu jest liczniejreprezentowana w strukturach IUFRO, niżby to wynikało z wielkości Finlandii czypotencjału jej sektora leśnego. Dlatego Raitio jest szczególnie zaniepokojonyplanami ograniczenia funduszy na międzynarodową współpracę. – Proponujędziałania przeciwne. Powinniśmy np. zwiększyć fundusze stymulujące angażowaniesię w prace Europejskiego Instytutu Leśnego (EFI) w celu zdobycia tam większychwpływów – mówi.

Prof. Seppälä proponuje równieżprzeprowadzanie naboru na stanowiska w sferze badań leśnych w drodze konkursówrozpisywanych na skalę międzynarodową. Taneli Kolström jest w tej sprawie mniejkategoryczny. – Wciąż jest wiele sytuacji, które wymagają od badaczaumiejętności wypowiadania się w języku fińskim, choćby w przypadku transferuwyników badań do praktyki – mówi, ale przyznaje jednak także, że są dziedzinybadań, w których bardzo trudno jest znaleźć fińskich badaczy reprezentującychpoziom doktorski. Uważa, że bardzo ważną kwestią jest znalezienie odpowiedzi napytanie, dlaczego w Finlandii tak trudno jest nadrobić zaległości w praktycznymwykorzystywaniu zdobyczy wiedzy leśnej. – W ciągu stosunkowo krótkiego okresuzwiększyliśmy przyrost naszych lasów o połowę, ale w tym samym czasie Szwedzipodwoili przyrost swoich. Oni potrafili transferować wiedzę do praktyki, my nie– twierdzi Kolström.

Źródło: www.forest.fi

Europa
Procesowo zorientowana struktura lasów państwowych

Państwowe gospodarstwa leśne Finlandii iSzwecji mają strukturę organizacyjną zorientowaną nie funkcyjnie, leczprocesowo. Zasadniczo nie ma więc w nich stanowisk funkcyjnych w rodzajuleśniczego – pracownika odpowiedzialnego za całość wykonawstwa czynnościtechniczno-gospodarczych i ochronnych na stosunkowo małym obszarze. Zadaniapracownicze nie są warunkowane taryfikatorami, lecz wynikają ze specyfikiprocesów stosowanych w gospodarstwie leśnym. W łańcuchu procesów gospodarowaniawyróżnione są dwie–trzy sekwencje procesowe (np. pozyskiwanie/zbyt drewna izagospodarowanie lasu). Na potrzeby sterowania procesami w obrębie danejsekwencji są wyodrębnione strefy terytorialne. W granicach stref terytorialnychoperują pracownicy zajmujący się poszczególnymi procesami. Przy obecnym stopniurozwoju technologii leśnych oraz środków komunikowania i przemieszczania siępracowników, struktura zorientowana procesowo pozwala na znaczną kompresjęetatów w gospodarstwie leśnym.

W fińskim Gospodarstwie Leśnym (Metsätalous– gospodarczy segment Metsähallitusa) 900 osób, w tym zaledwie 300 osób nastanowiskach nierobotniczych, sprawuje pieczę nad 3,6 mln ha lasów. W szwedzkimSveaskogu (3,1 mln ha lasów gospodarczych) zatrudnienie kształtuje się napoziomie 700 osób. Strukturę zbliżoną do modelu nordyckiego mają Łotewskie LasyPaństwowe (1,59 mln ha lasów), w ramach których działają trzy autonomicznejednostki, zajmujące się zagospodarowaniem lasu, infrastrukturą leśną ipozyskaniem/dostawami drewna.

Duża efektywność ekonomiczna strukturyzorientowanej procesowo ujawnia się w finansowych wkładach państwowychgospodarstw leśnych do kas publicznych. Oprócz różnych podatków fińskie,łotewskie i szwedzkie lasy państwowe odprowadziły do budżetów swoich państwdywidendę za rok 2013 w wysokości odpowiednio 120 mln, 54 mln i 52 mln euro.Przy tym gospodarstwa te albo wcale nie korzystają z dotacji państwowych czyunijnych, albo subwencje te są stosunkowo niewielkie (rząd kilku mln euro). Wpaństwowych gospodarstwach leśnych Finlandii, Łotwy i Szwecji priorytetowymcelem zagospodarowania ok. 20% lasów jest ochrona przyrody. Na pozostałejpowierzchni lasów gospodarczych prowadzona jest wielofunkcyjna gospodarkaleśna.

Źródło: www.sveaskog.se, www.metsa.fi,www.lvm.lv

Hesja, Niemcy
Lasy Hesji zakładem pracy przyjaznym rodzinie

W czerwcu 2014 r. Gospodarstwo Krajowe„Lasy Hesji” otrzymało certyfikat zakładu pracy przyjaznego rodzinie.Prorodzinne modele zatrudnienia, elastyczny czas pracy, możliwości pracyzdalnej i indywidualizowanie pracy na niepełnym etacie – wszystkie terozwiązania są z powodzeniem praktykowane w Lasach Hesji.

Prorodzinna polityka kadrowa to tworzeniejak najlepszych warunków do godzenia pracy zawodowej nie tylko z wychowywaniemdzieci, lecz również z opieką nad osobami starszymi, której znaczenie rośnie zuwagi na przemiany demograficzne. Z przemianami tymi wiąże się również kwestiaprzekazywania praktycznej wiedzy zawodowej. – Nasz zakład stoi w obliczu zmianypokoleniowej. Chcemy zabezpieczyć cenną wiedzę praktyczną naszych długoletnichpracowników, umożliwiając im przekazanie jej młodszym koleżankom i kolegom.Dlatego opracowujemy m.in. specjalne koncepcje ochrony wiedzy – mówi Hans-DieterTreffenstädt, kierownik działu kadr w Lasach Hesji.

Fot. G. Mruczek
	Łączeniepracy zawodowej z rodziną to wyzwanie nie tylko dla pracownika, ale i dla pracodawcy. Lasy Hesji od czerwca mają certyfikat pracodawcy przyjaznego rodzinie

Certyfikatowi przyjazności rodziniepatronują minister ds. rodziny i minister gospodarki w niemieckim rządziefederalnym. Audyt odnowieniowy przeprowadzony zostanie po trzech latach.

Gospodarstwo Krajowe „Lasy Hesji” zatrudniablisko 1200 pracowników. Oprócz gospodarowania w lasach państwowych landu Hesja(342 tys. ha) zakres działalności Lasów Hesji, które są organizacją gospodarcząnieposiadającą osobowości prawnej, obejmuje usługowe zagospodarowanie lasówsamorządowych (284 tys. ha) i prywatnych (100 tys. ha) oraz międzynarodowykonsulting leśny.

Źródło: www.hessen-forst.de

Opr. A.S.