Finlandia Cele gospodarki narodowej schodzą na drugi plan Niemcy Wyłączanie lasów z użytkowania Irlandia Wyniki finansowe Coillte w 2012 roku

Finlandia
Cele gospodarki narodowej schodzą na drugi plan

Anna Rakemaa, dyrektor w Fińskim Centrum Leśnym (instytucji państwowej wspierającej i nadzorującej leśnictwo niepaństwowe) uważa, że nowa fińska ustawa o lasach, która ma wejść w życie w 2014 r., stanie się pod wieloma względami aktem historycznym. Podstawowym założeniem projektowanej ustawy jest umożliwienie właścicielowi lasu realizowania jego własnych planów w zakresie zagospodarowania lasu. Nastąpić ma generalna zmiana perspektywy postrzegania leśnictwa: indywidualne cele właściciela lasu będą miały pierwszeństwo przed celami gospodarki narodowej.

Dotychczasowa ustawa o lasach koncentrowała się na interesach społeczeństwa. Podstawowym celem gospodarki leśnej było zwiększenie przyrostu i zapasu zasobów drzewnych. Anna Rakemaa sądzi, że największą projektowaną zmianą jest usunięcie ograniczeń w pozyskiwaniu drewna (zgodnie z dotychczasowymi przepisami, wycinane drzewa muszą mieć odpowiedni wiek lub określoną grubość). W przyszłości właściciel lasu będzie mógł pozyskiwać drewno, nie zważając na wiek i wymiar drzewa. Poza tym zwiększy się zestaw gatunków drzew dopuszczalnych w odnowieniach (nadal jednak będą to tylko gatunki rodzime). –Właściciel będzie mógł robić ze swoją posiadłością, co mu się podoba, ale pod warunkiem, że zapewni skuteczne odnowienie lasu – wyjaśnia Anna Rakemaa.

Projektowana ustawa o lasach dopuszcza praktykowanie rębni przerębowej we wszystkich lasach (obecnie dominuje w Finlandii hodowla drzewostanów jednowiekowych). Właściciel lasu będzie jedynie zobowiązany do podania w deklaracji użytkowania lasu tego, czy planowane cięcia rębne mają charakter przerębowy czy okresowy. Zdaniem Rakemaa zmiany w prawie doprowadzą do zróżnicowania struktury fińskich lasów, aczkolwiek nie stanie się to szybko.

Fińscy leśnicy i urządzeniowcy nie mają dużego doświadczenia w zakresie planowania i wykonywania cięć przerębowych. Tymczasem według projektowanej ustawy, za zapewnienie zgodności cięć rębnych z prawem odpowiedzialny jest autor planu cięć (wg dotychczasowych przepisów za wszystko odpowiadał właściciel lasu).

Wprowadzenie nowego prawa leśnego pociągnie za sobą zmiany w praktyce nadzorowania lasów prywatnych przez Centrum Leśne. Dotychczas instytucja ta sprawdzała, czy ścinane drzewa miały odpowiedni wiek i czy stosowana była odpowiednia metoda cięć. – W przyszłości będziemy tylko sprawdzać, czy cięcia są legalne – mówi Rakemaa. Nowe wytyczne nadzoru nad lasami prywatnymi Centrum Leśne przygotowuje we współpracy z Ministerstwem Rolnictwa i Leśnictwa.

Źródło: www.forest.fi

Niemcy
Wyłączanie lasów z użytkowania

Od grudnia 2010 r. zespół badawczy złożony z pracowników trzech niemieckich instytucji – Północnozachodniego Leśnego Zakładu Doświadczalnego, Uniwersytetu Fryburskiego (Katedra Botaniki i Katedra Hodowli Lasu) oraz Instytutu Ekologii Krajobrazu i Ochrony Przyrody w Bühl – zajmuje się na zlecenie Federalnego Urzędu Ochrony Środowiska (BfN) kwestiami takimi jak ustalenie powierzchni lasów trwale pozostawionych do naturalnego rozwoju i ocena znaczenia tych lasów z punktu widzenia ochrony przyrody i ekonomii. W październiku 2013 r. przedstawione zostały wyniki projektu badawczo-rozwojowego „Naturalny rozwój lasu jako cel narodowej strategii ochrony różnorodności biologicznej”. Okazuje się, że u naszych zachodnich sąsiadów jest obecnie 213,1 tys. ha lasów trwale pozostawionych do naturalnego rozwoju. Odpowiada to 1,9% powierzchni leśnej Niemiec. Realizatorzy projektu przewidują, że do 2020 r. odsetek takich lasów wzrośnie do 2,3%. Tymczasem niemiecka narodowa strategia ochrony różnorodności biologicznej zakłada, że do tego czasu z użytkowania zostanie wyłączone 5% całkowitej powierzchni leśnej Niemiec, względnie 10% powierzchni lasów publicznych. – Lasy wyłączone z użytkowania są integralnym elementem leśnictwa wielofunkcyjnego. Wnoszą nieodzowny wkład w ochronę i rozwój leśnej różnorodności biologicznej w Niemczech, a ponadto wypełniają liczne świadczenia ekosystemowe – twierdzi prof. Beate Jessel, prezes BfN. – Przedstawione wyniki przyczynią się do zobiektywizowania kontrowersyjnej często dyskusji o wyłączaniu lasów z użytkowania i pomogą solidnie zaplanować dalsze kroki, niezbędne do osiągnięcia 5% celu.

Dalszemu wyłączaniu lasów z użytkowania jest przeciwny Związek Niemieckich Stowarzyszeń Właścicieli Lasów (AGDW). – Dalsze ryczałtowe, merytorycznie nieuzasadnione pozostawianie lasów do naturalnego rozwoju nie oznacza dodatkowych korzyści dla ochrony przyrody oraz szkodzi gospodarce narodowej i ochronie środowiska – uważa Philipp zu Guttenberg, prezes AGDW.

Z kolei Sojusz na rzecz Środowiska i Ochrony Przyrody w Niemczech (BUND) twierdzi, że lasów pozostawionych do naturalnego rozwoju jest zbyt mało. – Wiele gatunków zwierząt, roślin i grzybów, których egzystencja zależy od faz starości i rozkładu drzew oraz naturalnej dynamiki lasu, jest poważnie zagrożonych. Ochrona tych gatunków wyklucza gospodarkę leśną. Dzięcioł białogrzbiety, pachnica dębowa czy soplówka jeżowata mają szansę przetrwania tylko w swobodnie rozwijających się lasach i powstających obszarach dzikiej przyrody – wyjaśnia Nicola Uhde, ekspertka BUND.

Źródło: www.forstpraxis.de

Irlandia
Wyniki finansowe Coillte w 2012 roku

W ubiegłym roku irlandzki państwowy koncern leśno-drzewny Coillte (445 tys. ha lasów) zanotował przychody w wysokości 262,2 mln euro (wzrost o 1% w stosunku do 2011 r.) i zysk operacyjny na poziomie 28,9 mln euro (spadek o 10%). Do budżetu państwa została odprowadzona tymczasowa dywidenda w wysokości 2 mln euro. Rada nadzorcza Coillte zaproponowała rządowi, aby kwota ta była ostateczną wysokością dywidendy za rok 2012. Zobowiązanie podatkowe firmy (CIT i podatek od rozporządzania środkami trwałymi) osiągnęło poziom 1,1 mln euro. Standardowa stopa CIT wynosi w Irlandii 12,5%, ale Coillte korzysta z dużej ulgi leśnej. W 2012 r. koncern zatrudniał 960 osób, w tym 439 pracowników na stanowiskach robotniczych. Przeciętne wynagrodzenie miesięczne wynosiło w koncernie 4659 euro.

Oprócz gospodarki leśnej w zakres działalności koncernu Coillte, którego macierzystą firmą jest spółka z o.o. o tej samej nazwie, należąca w całości do państwa irlandzkiego, wchodzą różne usługi bazujące na rozporządzaniu nieruchomościami gruntowymi, energetyka odnawialna oraz produkcja płyt drewnopochodnych. Rząd irlandzki zamierza połączyć koncern Coillte ze spółką akcyjną Bord na Mona (o planach połączenia pisaliśmy w nr 17/2013 „Lasu Polskiego”). Rząd Irlandii planuje również sprzedaż praw do pozyskiwania drewna w lasach państwowych. Źródło: www.coillte.ie

Opr. A.S.