Martyrologia leśników – Katyń, Sybir, Kresy

Martyrologia leśników – Katyń, Sybir, Kresy Reż. Jacek Frankowski Czas trwania – 30 min; DVD Pod tym tytułem, Jacek Frankowski – leśnik, rysownik i filmowiec zrealizował dokumentalny film „poświęcony pamięci Tych, którzy złożyli ofiarę życia na ołtarzu Wolności Ojczyzny”. Okazją do premierowego pokazu tego filmu była 71. rocznica mordu katyńskiego i pierwsza rocznica katastrofy smoleńskiej.

Przed projekcją filmu Zbigniew Zieliński – sekretarz stanu w Urzędzie ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych w latach 1991–93, przedstawił kilka faktów dokumentujących udział leśników w walkach 1939 r. i podczas okupacji niemieckiej i sowieckiej. Przypomniał, że na podstawie porozumienia pomiędzy ministrem spraw wojskowych i ministrem leśnictwa utworzono organizację Przysposobienie Wojskowe Leśników. Dzięki temu leśnicy byli znacznie lepiej przygotowani do wojny, niż inne grupy zawodowe. Leśnicy ponieśli jednak także największe procentowo straty. Film ogląda się z wielkim wzruszeniem. Autorom udało się dotrzeć i nagrać relacje członków rodzin represjonowanych leśników: córek i syna gajowego Ignacego Jankowskiego oraz syna leśniczego Aleksandra Sosnowskiego.
O okrucieństwach nacjonalistów ukraińskich mówią bieszczadzcy leśnicy – Edward Marszałek z RDLP w Krośnie, Edward Orłowski z Komańczy, Seweryn Styliński emerytowany nadleśniczy z Wetliny i Jan Mazur nadleśniczy ze Stuposian.
Zbieranie materiałów do filmu zajęło autorowi kilka lat wertowania archiwów i zasobów bibliotecznych, a także poszukiwania świadków wydarzeń. Najtrudniej było zdobyć dokumentację filmową i fotograficzną z obozów syberyjskich. Ikonografia przedstawiona w filmie pochodzi ze zbiorów instytucjonalnych, m.in. Muzeum Sybiraków w Białymstoku, Memoriału w Lesie Katyńskim, Ośrodka „Karta”, Instytutu Sikorskiego w Londynie czy wolnych zasobów fotograficznych. W filmie pokazano też obiekty i rysunki związane z syberyjską zsyłką, eksponowane w Centrum Edukacji i Promocji Regionu w Szymbarku.
Odtworzono w filmie hymn Sybiraków z tekstem Mariana Jonkajtysa i muzyką Czesława Majewskiego (w wykonaniu autorów). Komentarz czytał lektor Janusz Szydłowski. Za zdjęcia, montaż, udźwiękowienie i oprawę graficzną odpowiadał Adrian Frankowski.

Aleksander Malinow