SzwecjaOptymizm wśród właścicieli lasów Dolna Saksonia, NiemcyPraktyka naturowa w przedsiębiorstwie NLFNiemcyRok 2009 w lasach prywatnych

Szwecja
Optymizm wśród właścicieli lasów
66% właścicieli lasów w Szwecji jest zadowolonych z poziomu dochodowości gospodarki leśnej. Tak wynika z tegorocznych badań ankietowych. Jest to zaskakująco dobry wynik, nie notowany od lat. W regionie Norrland (północ Szwecji) 71% respondentów jest nawet bardzo zadowolonych z obecnej sytuacji ekonomicznej szwedzkiego leśnictwa. Jednym z podwodów tak pozytywnych ocen są z pewnością wysokie ceny drewna, i to zarówno papierówki, jak i tarcicy. Ponadto w ostatnich latach gwałtownie wzrosły w Szwecji ceny leśnych nieruchomości gruntowych. 72% uczestników ankiety przewiduje, że tendencja ta się utrzyma.
źródło: www.nordicforestry.org

Dolna Saksonia, Niemcy
Praktyka naturowa w przedsiębiorstwie NLF
Przedsiębiorstwo państwowe Dolnosaksońskie Lasy Krajowe (NLF) gospodaruje w lasach
o pow. 326 tys. ha, zatrudniając blisko 1300 osób, w tym 550 robotników leśnych. Powierzchnia obszarów naturowych wynosi łącznie 67 tys. ha (21% pow. leśnej NLF), przy czym obszary siedliskowe obejmują pow. 52 tys. ha, a obszary ptasie – 32 tys. ha (obszary ptasie pokrywają się częściowo z siedliskowymi). Do tego dochodzi Park Narodowy „Harz” o pow. 15,2 tys. ha (obszar zarówno siedliskowy, jak i ptasi), który co prawda wchodzi w skład przedsiębiorstwa NLF, ale zarządzany jest przez administrację parkową podległą dolnosaksońskiemu Ministerstwu Środowiska i Ochrony Klimatu.

Park Narodowy Harz to jednocześnie obszar siedliskowy i ptasi Natura 2000

W niemieckim kraju związkowym Dolna Saksonia za sporządzanie planów zarządzania obszarami naturowymi, zwanych tam planami zachowawczo-rozwojowymi, generalnie odpowiedzialne są wydziały ochrony przyrody w urzędach powiatowych. Przedsiębiorstwo NLF przygotowuje takie plany jedynie w odniesieniu do obszarów siedliskowych znajdujących na jego terenie. Muszą one zostać uzgodnione z wydziałami ochrony przyrody w odpowiednich urzędach powiatowych. Dla obszarów ptasich plany zachowawczo-rozwojowe nie są sporządzane.
Plany urządzenia lasu i plany zachowawczo-rozwojowe nie mogą być w Dolnej Saksonii zastępowane jedne drugimi, ponieważ funkcjonują w różnych przestrzeniach prawnych. Operaty urządzeniowe są instrumentem strategii przedsiębiorstwa NLF, mającym charakter prywatnoprawny. Natomiast plany zachowawczo-rozwojowe są wykonywane co prawda także przez przedsiębiorstwo NLF, ale w ramach planowania publicznoprawnego, stanowiącego świadczenie NLF na rzecz wydziałów ochrony przyrody w urzędach powiatowych. Postanowienia planów zachowawczo-rozwojowych uwzględniane są w planach urządzenia lasu. Plany zachowawczo-rozwojowe zasadniczo nie kolidują z obecnie wykonywanymi planami urzą-
dzeniowymi, aczkolwiek obejmują zapisy, które ograniczają prowadzenie gospodarki leśnej na obszarach siedliskowych.
Land Dolna Saksonia refunduje przedsiębiorstwu NLF jedynie te dodatkowe koszty, które ponoszone są w związku ponadnormatywną realizacją rządowego programu LÖWE (Długofalowy Program Ekologicznego Rozwoju Lasów). Nie są natomiast rekompensowane dochody utracone w następstwie wprowadzonych ograniczeń, takich jak np. rezygnacja z pozyskiwania drewna.
Zdaniem kierownictwa przedsiębiorstwa NLF, przy transponowaniu norm programu NATURA 2000 na coraz niższe szczeble realizacyjne (UE – federacja niemiecka – landy – powiaty) niepotrzebnie dochodzi każdorazowo do wprowadzania coraz większych dodatkowych ograniczeń w gospodarce leśnej.

W rezultacie „końcowe przełożenie” norm jest znacznie większe niż 1:1. Dzieje się tak dlatego, że przedstawicielstwa niemieckiej gospodarki leśnej nie są w wystarczającym stopniu włączone w narodowy proces decyzyjny dotyczący wdrażania programu NATURA 2000.
źródło: Christian Boele-Keimer
(Sachgebietsleitung Waldbau, NLF)

Niemcy
Rok 2009 w lasach prywatnych
Biuro Ekonomiki Przedsiębiorstw w Getyndze sp. z o.o. przeprowadziło porównawczą analizę sytuacji 81 prywatnych gospodarstw leśnych w Niemczech w kryzysowym roku 2009. Łączna powierzchnia leśna porównywanych gospodarstw wynosiła ok. 119 tys. ha (średnia pow. 1465 ha). Gospodarstwa podzielone zostały na trzy grupy: gospodarstwa liściaste (średnia struktura gatunkowa: Bk 50%, Św 28%, Db 12%, So 10%), gospodarstwa świerkowe (Św 69%, Bk 17%, So 11%, Db 3%) i gospodarstwa sosnowe (So 76%, Bk 11%, Św 7%, Db 6%).
Prywatne gospodarstwa liściaste (średnia zasobność 244 m3/ha) pozyskały przeciętnie 5,4 m3 drewna/ha. Przeciętny etat cięć wynosił 5,9 m3/ha. 55% pozyskanego surowca stanowiło drewno typu papierówki, co wiązało się z dużym zapotrzebowaniem na drewno energetyczne. Kłody i dłużyce tartaczne stanowiły odpowiednio 18% i 27% pozyskania. Większość pozyskania (64%) została zrealizowana przez przedsiębiorców leśnych. Sprzedaż drewna na pniu osiągnęła poziom 29% rozmiaru użytkowania. Nadwyżka przychodów ze sprzedaży drewna nad kosztami jego pozyskania wyniosła 30 euro/m3. Przeciętne przychody gospodarstw liściastych sięgnęły 279 euro/ha, z czego 249 euro/ha pochodziło ze sprzedaży drewna. W skład przychodów niemieckich prywatnych gospodarstw leśnych wchodzą również subsydia państwowe (niemieckie landy subsydiują ochronę przyrody w lasach prywatnych głównie w ramach programów rozwoju obszarów wiejskich, stosując płatności o kodach 224, 225, 227 i 323). Koszty działania gospodarstw liściastych wyniosły 205 euro/ha. Tym samym gospodarstwa liściaste osiągnęły w 2009 r. przeciętny zysk w wysokości 74 euro/ha.
Pozyskanie drewna w prywatnych gospodarstwach świerkowych (średnia zasobność 260 m3/ha) wy-
niosło 8,3 m3/ha i było większe od etatu cięć (7 m3/ha). Drewno typu papierówki, kłody i dłużyce tartaczne stanowiły odpowiednio 38%, 38% i 24% pozyskania. Przedsiębiorcy leśni wykonali 55% wolumenu prac pozyskaniowych. Sprzedaż drewna na pniu stanowiła 40% rozmiaru użytkowania. Nadwyżka przychodów ze sprzedaży drewna nad kosztami jego pozyskania wyniosła 29 euro/m3. Przeciętne przychody osiągnęły poziom 352 euro/ha, z czego 336 euro/ha przyniosła sprzedaż drewna. Koszty działania wyniosły przeciętnie 236 euro/ha.
W rezultacie gospodarstwa świerkowe osiągnęły w 2009 r. przeciętny zysk w wysokości 116 euro/ha.
Prywatne gospodarstwa sosnowe (średnia zasobność 216 m3/ha) pozyskały przeciętnie 4,6 m3 drewna/ha, nieznacznie przekraczając przeciętny etat cięć (4,5 m3/ha). Sortymentowa struktura pozyskania kształtowała się następująco: drewno typu papierówki 68%, kłody tartaczne 25%, dłużyce tartaczne 7%. Sprzedaż drewna na pniu stanowiła 64% rozmiaru użytkowania. Przedsiębiorcy leśni zrealizowali 28% pozyskania. Nadwyżka przychodów ze sprzedaży drewna nad kosztami jego pozyskania wyniosła 29 euro/m3.
Przeciętne gospodarstwo sosnowe uzyskało przychody w wysokości 186 euro/ha, z czego 137 euro/ha pochodziło ze sprzedaży drewna. Przeciętne koszty działania osiągnęły poziom 136 euro/ha. To oznacza, że gospodarstwa sosnowe wygospodarowały w 2009 r. przeciętny zysk w wysokości 50 euro/ha.
źródło: AFZ-DerWald 23/2010.

Opr. A.S