SzwecjaWięcej za papierówkęFinlandiaPłacą za ochronę bioróżnorodnościNiemcyNatura 2000 w Bawarskich LPGujanaNiskowęglowy rozwój

Szwecja
Więcej za papierówkę

Södra podniosła w styczniu ceny papierówki twardej o 25 SEK/m3 (10 zł). Właścicielom lasów, którzy są w niej zrzeszeni, będzie teraz płacić za sortymentowo czystą papierówkę brzozową 300 SEK/m3 (120 zł), za papierówkę liściastą twardą z udziałem brzozy – 265 SEK/m3 (106 zł), a za pozostałe rodzaje papierówki liściastej twardej – 225 SEK/m3 (90 zł).

Urban Erikson, szef działu gospodarki leśnej w Södrze, wyjaśnia: – Aby zaspokoić popyt na papierówkę brzozową, musimy uzupełnić nasze zapasy. Mamy nadzieję na zakontraktowanie dodatkowych 200 tys. m3 surowca dzięki tej podwyżce cen. Podnosząc ceny, chcemy również stymulować zagospodarowanie drzewostanów z gatunkami liściastymi. Dlatego chcielibyśmy zachęcić właścicieli lasów do skorzystania z tej sposobności i maksymalnego spożytkowania korzystnej pogody, jaką teraz mamy, na pozyskanie drewna.

Södra to spółdzielcze zrzeszenie 50 tys. prywatnych właścicieli lasów w południowej Szwecji. łączna powierzchnia lasów jej członków wynosi 2,2 mln ha. Oprócz gospodarki leśnej Södra prowadzi działalność w zakresie przemysłu drzewnego i celulozowego, dostaw surowców energetycznych pochodzenia leśnego i energetyki wiatrowej, zatrudniając łącznie 3,7 tys. pracowników.

Finlandia
Płacą za ochronę bioróżnorodności

Program Ochrony Bioróżnorodności Leśnej w Południowej Finlandii w latach 2008–16 (Metso) rozkręca się. W tym roku fiński rząd przeznaczył na jego realizację trzy razy więcej pieniędzy niż w roku ubiegłym. Specjalne szkolenia przeszło 1500 leśników. Celem programu jest objęcie do roku 2016 odpowiednią ochroną przeszło 170 tys. ha lasów. Do tej pory programem objęto 10 tys. ha.

Podstawą programu Metso jest dobrowolne zgłaszanie powierzchni leśnych, cennych z uwagi na ich bioróżnorodność, do objęcia stosowną ochroną. Są dwa sposoby jego realizacji: pierwszy to zakup zgłoszonej powierzchni przez państwo, drugi to udzielanie wsparcia właścicielom lasów w ustanawianiu obszarów chronionej bioróżnorodności i prowadzeniu proekologicznej gospodarki leśnej. W praktyce impuls do ustanowienia obszaru chronionej bioróżnorodności dają spotkania właścicieli lasów z ekspertami odpowiedzialnymi za realizację Metso, którzy działają zarówno w stowarzyszeniach właścicieli lasów prywatnych, jak i w regionalnych ośrodkach leśnictwa, pełniących funkcję państwowej administracji leśnej.

Ochrona może opierać się na dwóch różnych aktach prawnych: ustawie o finansowaniu zrównoważonej gospodarki leśnej i ustawie o ochronie przyrody. Na mocy ustawy o finansowaniu gospodarki leśnej ochrona ustanawiana jest na 10 lat i zazwyczaj obejmuje mniejsze, kilkuhektarowe powierzchnie. Właściciel lasu otrzymuje rekompensatę za utracone korzyści ekonomiczne, której wysokość zależy od wartości surowca drzewnego wyłączonego z użytkowania. Większe obszary są na ogół chronione bezterminowo na mocy ustawy o ochronie przyrody.

W roku 2008, kiedy faza pilotażowa programu Metso weszła w etap jego normalnej realizacji, w lasach prywatnych ustanowiono w sumie 54 obszary chronionej bioróżnorodności. Ich przeciętna powierzchnia wynosiła 7,6 ha, a przeciętna rekompensata za utracone korzyści ekonomiczne – 6896 euro/ha. Z kolei państwo nabyło 47 obszarów o przeciętnej powierzchni 13 ha za przeciętną cenę 5924 euro/ha. Szacuje się, że udziałem w programie może być zainteresowanych 5–20% właścicieli lasów.

W Finlandii ścisłej ochronie podlega ponad 2 mln ha lasów, co stanowi 8,9% wszystkich lasów – to więcej niż gdziekolwiek indziej w Europie.

Fiński program Metso oferuje właścicielom przeciętnie 6,9 tys. euro/ha za utracone na rzecz ochrony przyrody korzyści ekonomiczne

Niemcy
Natura 2000 w Bawarskich LP

Całkowita powierzchnia Bawarskich Lasów Państwowych wynosi 805 tys. ha. Obszary sieci Natura 2000 zajmują powierzchnię blisko 232 tys. ha, a więc aż 29% gruntów Bawarskich LP. Generalnie za sporządzanie planów zarządzania obszarami Natura 2000 odpowiedzialne są dwa bawarskie resorty: ochrony przyrody i leśnictwa, przy czym decydujący głos ma resort ochrony przyrody. Jednak zgodnie z uzgodnieniem międzyresortowym, plany zarządzania obszarami Natura 2000, które wyznaczone zostały na gruntach leśnych zalesionych, opracowywane są przez resort leśnictwa.

Ponieważ dotychczas zostały opublikowane jedynie nieliczne plany zarządzania obszarami Natura 2000, nie można jeszcze sformułować uogólniającego sądu o tym, czy plany te znacząco ograniczają możliwoÊci prowadzenia zrównoważonej gospodarki leśnej, usuwając w cień aspekt społeczny i ekonomiczny, czy też nie. Wydaje się jednak, że w planach zasadniczo docenia się walory przyrodnicze, jakie lasy mają dzięki dotychczasowej gospodarce leśnej, toteż najczęściej ma być ona kontynuowana. Oczywiście występują kwestie problematyczne, np. dopuszczalny udział daglezji w składzie gatunkowym drzewostanów na siedliskach bukowych. Bawarskie LP pozostają w ścisłym kontakcie z resortem leśnictwa, starając się o to, by założenia planów były wykonalne.

W Bawarii przyjęło się, że w celu uzgodnienia założeń planów zarządzania obszarami Natura 2000 organizowane są spotkania typu „okrągły stół”, w których uczestniczą wszystkie zainteresowane strony.

Gujana
Niskowęglowy rozwój

Dążąc do łagodzenia skutków zmian klimatycznych, Gujana, państwo w Ameryce Południowej, (215 tys. km2 z czego ok. 3/4 porasta naturalna roślinność, głównie leśna) tworzy pierwszą na świecie narodową strategię rozwoju niskowęglowego w oparciu o technologię GIS. Firma ESRI dostarczy Gujanie oprogramowanie wspierające sporządzanie narodowego bilansu węgla i zrównoważoną gospodarkę leśną. – Nasza strategia niskowęglowego rozwoju zwalcza deforestację – czynnik wpływający na zmianę klimatu – bez spowalniania rozwoju narodowego i naruszania suwerenności władzy naszego społeczeństwa nad lasami. Powstający rynek handlu węglem daje nam niepowtarzalną okazję na wykorzystanie gospodarki światowej do ratowania lasów deszczowych na kuli ziemskiej poprzez ich ewaluację – mówi Bharrat Jagdeo, prezydent Gujany.

Przy opracowywaniu i wdrażaniu strategii niskowęglowego rozwoju z Gujaną współpracuje m.in. rząd Norwegii. Norwegia to jeden z głównych krajów wspierających Gujanę w jej dążeniu do wykorzystania lasów w systemie „finansowości węglowej”. GIS stanowi podstawową technologię w gujańskim systemie monitoringu, raportowania i weryfikacji bilansu węglowego. System ten integruje obserwacje naziemne z obrazami satelitarnymi i innymi informacjami geograficznymi zgodnie z wytycznymi IPCC (Międzyrządowy Panel ds. Zmian Klimatu).

Firma ESRI, która jest czołowym światowym producentem oprogramowania GIS, współpracuje także przy tworzeniu modeli pomiaru, weryfikacji emisji i sekwestracji węgla w Nowej Zelandii, Australii, Kanadzie i Stanach Zjednoczonych.

Opr. A.S.

źródła: www.forest.fi, www.sodra.com, Joachim Keßler, Bayerische Staatsforsten, www.internationalforestindustries.com