Szwajcaria – Drzewa rosną, gdy jest ciemno Czechy – Sadzą więcej drzew liściastych niż iglastych Niemcy – Rynek nieruchomości leśnych Szwecja – Pozyskanie drewna w 2020 roku
Szwajcaria
Drzewa rosną, gdy jest ciemno
Międzynarodowy zespół naukowców skupionych wokół Romana Zweifela ze szwajcarskiego Federalnego Instytutu Badań nad Lasem, Śniegiem i Krajobrazem (WSL) opublikował niedawno w czasopiśmie „New Phytologist” opracowanie analityczne, które wykazuje, że przyrost drzew odbywa się głównie w ciemności. Czynnikiem hamującym przyrastanie drzew przy świetle słonecznym jest (wyjąwszy wczesną porę ranną) mniejsza wilgotność powietrza.
Drzewa rosną przez niewiele godzin w ciągu doby i przez stosunkowo niewiele dni w roku (w sumie jest to okres 15–30 dni w zależności od gatunku drzewa). Budują nowe komórki z węglowodanów wytwarzanych w liściach i igłach w procesie fotosyntezy. Jednak tym, co prymarnie ogranicza przyrost drzew, jest nie ilość wytwarzanych węglowodanów, lecz wartość siły ssania wody, czyli potencjał wodny. Gdy wilgotność powietrza spada, maleje potencjał wodny w pniu drzewa i jego przyrost może ustać niezależnie od stanu zaopatrzenia w węglowodany.
Ponieważ pozyskiwanie węgla (fotosynteza w ciągu dnia) i użytkowanie węgla (przyrost w nocy) odbywają się w innych porach doby, wyniki oddziaływania warunków atmosferycznych na te procesy są różne. To może oznaczać konieczność rewizji prognoz wpływu zmiany klimatu na lasy i leśną akumulację węgla. Stosowane dotychczas modele rozwoju klimatu lasu opierały się bowiem głównie na średniorocznych wartościach parametrów przyrostowych nieuwzględniających zróżnicowania dobowego.
Podstawą opracowania analitycznego były wartości przyrostu na grubość 170 buków, świerków i innych często występujących w Szwajcarii gatunków drzew rosnących na 50 siedliskach w różnych miejscach tego kraju. Dane przyrostowe były rejestrowane w odstępie godzinowym w ciągu ośmiu lat.
Źródło: www.forstpraxis.de
Czechy
Sadzą więcej drzew liściastych niż iglastych
2020 był drugim z rzędu rokiem, w którym Czesi posadzili więcej drzew liściastych niż iglastych. Powierzchnia sztucznie odnowiona drzewami liściastymi wzrosła z 14,7 tys. ha w 2019 r. do 17, 3 tys. ha w ub. roku. Łącznie odnowiono w Czechach w 2020 r. blisko 40 tys. ha lasu, w tym 34 tys. ha przez sadzenie, a resztę metodami odnowienia naturalnego. Na drzewa liściaste przypadło 51,3% powierzchni założonych upraw. Najliczniej sadzonymi gatunkami drzew były buk i dąb. Ministerstwo Rolnictwa, któremu u naszych południowych sąsiadów podlega gospodarka leśna, przeznaczyło na subsydia na odnowienie lasu ok. 9 mld koron czeskich. – Bardzo się cieszę, że przygotowany przez nas w ministerstwie pakiet środków przeciwdziałających skutkom suszy w lasach i klęsce kornika się sprawdza. Nasze lasy się odradzają, stają się coraz bardziej zróżnicowane gatunkowo, a przez to bardziej odporne na szkodniki i zmiany klimatyczne – mówi minister rolnictwa Miroslav Toman.
W Czechach w roku 2020 pozyskano 35,75 mln m3 drewna. Aż 73% całego pozyskania stanowiło drewno kornikowe (jego ilość była dwudziestokrotnie większa od średniej w latach sprzed klęski kornika). W ramach subsydiowania odtwarzania lasu na powierzchniach poklęskowych czeskie Ministerstwo Rolnictwa dofinansowuje odnawianie naturalne i sztuczne oraz grodzenie i pielęgnowanie odnowień. Do tego dochodzą dotacje przewidziane dla właścicieli lasów w programie rozwoju obszarów wiejskich. Ministerstwo liczy również na 8,8 mld koron, które zgodnie z projektem czeskiego krajowego planu odbudowy po pandemii mają zostać w ciągu najbliższych trzech lat przeznaczone na subwencje na hodowlę lasów odpornych klimatycznie i na retencję leśną.
Źródło: www.silvarium.cz
Niemcy
Rynek nieruchomości leśnych
Zgodnie z niedawno opublikowanym raportem firmy konsultingowej Colliers International Deutschland zyski z inwestowania kapitału w niemieckie lasy kształtują się na stosunkowo atrakcyjnym poziomie 1,5% rocznie, i to pomimo że dochody części prywatnych gospodarstw leśnych znacznie się zmniejszyły w wyniku kryzysu klimatycznego. Od 2018 r. średnia cena gruntu leśnego kształtuje się u naszych zachodnich sąsiadów na poziomie 12,7 tys. euro/ha. Rozpiętość cen jest jednak bardzo duża: od 5 tys. do 60 tys. euro/ha. Przy tym różnice cenowe nie zawsze są uzasadnione ekonomicznie. W 2018 r. przedmiotem sprzedaży było w Niemczech nieco ponad 34 tys. ha gruntów leśnych. Średnia powierzchnia lasu zmieniająca właściciela, przypadająca na jedną transakcję, wynosiła 1,8 tys. ha.
Źródło: www.forstpraxis.de
Szwecja
Pozyskanie drewna w 2020 roku
Zgodnie ze wstępnymi szacunkami Agencji Leśnej, organu nadzorującego wykonywanie szwedzkiej ustawy o lasach, pozyskanie drewna w Szwecji osiągnęło w 2020 r. poziom 93,3 mln m3 brutto (miąższość w korze całych strzał). To oznacza wzrost o 0,5% w stosunku do 2019 roku. Przyrost roczny szwedzkich zasobów drzewnych sięga 120 mln m3. Wg kalkulacji Agencji Leśnej i Szwedzkiego Uniwersytetu Nauk Rolniczych (SLU) maksymalny roczny poziom zrównoważonego użytkowania lasów w Szwecji wynosi 95–100 mln m3.
W wymiarze netto (miąższość drewna okrągłego bez kory) pozyskanie drewna nieznacznie przekroczyło 74,4 mln m3. Podstawowa struktura sortymentowa kształtowała się następująco: drewno tartaczne iglaste – ok. 50%; papierówka iglasta i liściasta – 40%; drewno energetyczne – 7%. Cięcia użytkowania rębnego dostarczyły przeszło 60% pozyskanej masy, a trzebieże – 25%. Największy udział w pozyskaniu miały świerk (ponad 50%) i sosna (ok. jednej trzeciej).
W przypadku cięć użytkowania rębnego obejmujących powierzchnię większą niż 0,5 ha przeciętna powierzchnia zrębu wynosiła 3,6 ha (dane te dotyczą roku 2019). Na północy Szwecji zręby były średnio dwa razy większe niż na południu. W lasach należących do właścicieli indywidualnych średnia powierzchnia zrębu była dwa razy mniejsza niż w lasach pozostałych właścicieli.
Opr. A.S.
