Mikołaj Ziemblicki, reprezentujący Polskie Towarzystwo Leśne, oraz Bogdan Witkowski z Niemieckiego Związku Leśnego po raz kolejny uczestniczyli w Europejskim Sympozjum dotyczącym przyszłości polityki leśnej Unii Europejskiej oraz w Dialogu Leśno-Drzewnym 2025 organizowanym tradycyjnie w przeddzień Targów „Zielony Tydzień”. Ich obecność była wynikiem wieloletniej, owocnej współpracy między obiema organizacjami i odbyła się na zaproszenie Niemieckiej Rady Gospodarki Leśnej. Wydarzenia miały miejsce 15 i 16 stycznia 2025 r. w Berlinie.

W ramach dorocznego sympozjum Niemieckiej Rady Gospodarki Leśnej (DFWR), przedstawiciele polityki, leśnictwa i ochrony przyrody dyskutowali na temat przyszłości europejskiej polityki leśnej pod hasłem Nowe prawodawstwo UE – nowe wytyczne polityczne. Obecność 200 gości z całej Europy podkreśliła wagę poruszanych kwestii. Dyskusje skupiały się na wpływie nowych inicjatyw legislacyjnych UE na przyszłość zrównoważonej gospodarki leśnej. Szczególny nacisk położono na konieczność ograniczenia biurokracji i uwzględnienia uwarunkowań regionalnych w celu zwiększenia swobody podejmowania decyzji przez państwa członkowskie. – Tylko skoordynowana współpraca między państwami członkowskimi pozwoli na osiągnięcie ambitnych celów w zakresie zrównoważonej gospodarki leśnej, przy jednoczesnym poszanowaniu celów klimatycznych, gospodarczych i różnorodności biologicznej. Potrzebujemy moratorium legislacyjnego na wszystkich szczeblach – podkreślił przewodniczący DFWR Georg Schirmbeck.

Wyzwania i wymogi polityki leśnej

Podczas spotkania wyraźnie wybrzmiało, że polityka UE musi w większym stopniu opierać się na dialogu z podmiotami krajowymi w celu wypracowania praktycznych i trwałych rozwiązań. Fakt ten został wielokrotnie podkreślony w przemówieniach wygłoszonych podczas sympozjum.

Innym kluczowym punktem krytycznym podnoszonym przez uczestników było często stosowane podejście „wszyscy jednakowo”, które nie uwzględnia w wystarczającym stopniu lokalnych uwarunkowań europejskich lasów. Zamiast tego, zdaniem uczestników, polityka leśna UE powinna w przyszłości w większym stopniu opierać się na kompetencjach krajowych administracji leśnych i właścicieli lasów.

– Pomimo znacznych różnic kulturowych i strukturalnych między państwami członkowskimi UE rolnictwo i leśnictwo są ze sobą ściśle powiązane i razem zapewniają synergię pod wieloma względami. Polityka rozwoju obszarów wiejskich stanowi podstawę interwencji w dziedzinie leśnictwa. Należy jednak wziąć pod uwagę zarówno dostosowanie się do zmian klimatu, jak i społeczno-gospodarcze potrzeby zrównoważonej gospodarki leśnej w nadchodzących dziesięcioleciach. Zmiany klimatu i rola lasów jako pochłaniaczy dwutlenku węgla pozostaną w centrum polityki UE, a nowa komisja rozpoczęła prace nad strategią UE na rzecz biogospodarki, która ma na celu zwiększenie konkurencyjności oraz uniknięcie dodatkowych obciążeń administracyjnych dla rolników i leśników – powiedział Christophe Hansen, komisarz UE ds. rolnictwa i rozwoju obszarów wiejskich.

Z kolei Peter Kullgren, szwedzki minister ds. wsi i przewodniczący Forest Europe, podkreślił również, że: – Rozwijająca się, konkurencyjna i zrównoważona biogospodarka jest kluczem do osiągnięcia celów klimatycznych, a jednocześnie przyczynia się do tworzenia miejsc pracy, wzrostu gospodarczego, konkurencyjności i odporności.

Apele do rządzących (obecnych i przyszłych)

Jak wspomnieliśmy, 15 stycznia przedstawiciele polityki, nauki i gospodarki dyskutowali podczas Dialogu Leśno-Drzewnego na temat sytuacji ekonomicznej sektora leśno-drzewnego oraz planów politycznych partii w kontekście wyborów do Bundestagu (miały one miejsce 23 lutego). W ramach wydarzenia, które odbyło się w formule hybrydowej, podkreślono wkład sektora w ochronę klimatu i społeczeństwa, a także omówiono gospodarcze oraz biurokratyczne wyzwania, przed którymi stoją te ściśle powiązane ze sobą branże.

Hubert Röder z Uniwersytetu Nauk Stosowanych Weihenstephan-Triesdorf wyjaśnił, w jaki sposób gospodarka leśna i drzewna w Niemczech przyczynia się do zrównoważonego rozwoju, ochrony klimatu oraz wzrostu wydajności ekonomicznej. W swojej analizie podkreślił, że ukierunkowane wsparcie dla tego sektora nie tylko umożliwia tworzenie rozwiązań przyjaznych dla klimatu, lecz także przyczynia się do zabezpieczenia miejsc pracy i zwiększenia dobrobytu. Wyraźnie zaznaczył również istotną rolę aktywnej, zrównoważonej gospodarki leśnej w procesie uodparniania lasów na zmiany klimatu oraz w dążeniu do osiągnięcia postawionych celów klimatycznych.

Następnie przedstawiciele partii politycznych omówili obecną sytuację gospodarczą oraz biurokratyczne i polityczne wyzwania, które obciążają sektor leśno-drzewny. Kluczową rolę odgrywają tu skutki partykularyzmu politycznego oraz potrzeba wzmocnionej współpracy między polityką a gospodarką.

Rzecznik Platformy Erwin Taglieber, prezes Niemieckiej Rady Przemysłu Drzewnego (DHWR), oraz jego zastępca Georg Schirmbeck, prezes Niemieckiej Rady Leśnictwa (DFWR), podkreślili znaczenie ukierunkowanego wsparcia politycznego i skutecznego ograniczenia biurokracji. Wspólnie apelowali o zmianę polityki leśno-drzewnej. – Konieczne jest pobudzenie sektora budowlanego. Prawie cały łańcuch wartości sektora leśno-drzewnego zależy od budownictwa. Impuls polityczny powinien opierać się na wiarygodnej i pozbawionej zbędnej biurokracji polityce oraz uruchamianiu programów wsparcia finansowego. Ponadto inicjatywa na rzecz budownictwa drewnianego musi zostać wdrożona poprzez konkretne przepisy – powiedział Taglieber.

Schirmbeck dodał: – Poprzedni rząd federalny regularnie traktował właścicieli lasów i leśników z podejrzliwością. Potrzebna jest zmiana myślenia i jednoznaczne zobowiązanie do aktywnej gospodarki leśnej oraz zrównoważonego zaopatrzenia w drewno. Przesadne ograniczenia w użytkowaniu i dostępie do lasów to błędna droga.

Bogdan Witkowski, Mikołaj Ziemblicki