W dobie rosnących cen paliwa decyzja o zakupie auta z instalacją LPG bądź o jej montażu w posiadanym już samochodzie wydaje się uzasadniona. Prawda jest taka, że tym sposobem jesteśmy w stanie znacząco obniżyć koszty podróżowania, szczególnie gdy nie jest to pojazd nowy, a pojemność jego silnika to ok. 2,0 l.

 

Artykuł ukazał się w numerze 11/2022 "Lasu Polskiego".

---

 

Powszechne znane są opinie „fachowców” stwierdzające, że: „gaz to w kuchence”, „diesel tylko do ciężarówek i traktorów”, „benzyna wyłącznie dla bogatych”… Zazwyczaj popierają oni swoje wypowiedzi mitycznymi stwierdzeniami typu: „gaz zabija silnik”, „gaz niszczy zawory”, „gaz obniża osiągi”. W tego typu komentarzach tkwi ziarenko prawdy, lecz nie są to zupełnie rzeczowe argumenty. Ciekawostką jest to, że najwięcej o danym rodzaju zasilania mówią osoby, które nigdy go nie posiadały.

Spalanie LPG

Na początek nieco teorii. Dlaczego silnik miałby spalać więcej gazu niż benzyny? Decyduje o tym po prostu kaloryczność paliw. Otóż gaz LPG jest mniej kaloryczny w przeliczeniu na litr niż benzyna. W efekcie samochód musi spalić go o ok. 13% więcej. Co więcej, kaloryczność LPG jest zróżnicowana w zależności od pory roku. Zimowy gaz jest jeszcze mniej kaloryczny, a zatem musimy go spalić jeszcze więcej niż benzyny – różnica sięga 18%. Wartość opałowa letniego LPG: 26,07 MJ/dm3, zimowego: 25,27 MJ/dm3, a wartość opałowa benzyny 95 oktanowej to: 30,63 MJ/dm3. Dodatkowo trzeba wziąć pod uwagę, że te obliczenia nie będą miały pokrycia, jeśli będziemy jeździć na krótkich dystansach. Standardowo instalacje przełączają paliwo na gazowe, gdy temperatura płynu chłodzącego osiągnie ok. 30–40°C. O ile latem następuje to bardzo szybko, o tyle zimą już niekoniecznie. Przy temperaturach bliskich zera, trzeba pokonać dystans do 2 km, aż nastąpi włączenie się instalacji gazowej. Przy dłuższych jednorazowych przejazdach lub częstym odpalaniu „ciepłego” silnika zużywamy procentowo więcej LPG, co korzystnie wpływa na obniżenie kosztów przejazdu.

Rodzaje silników

Aby rozważyć za i przeciw, poznajmy podstawowe wady i zalety poszczególnych rodzajów zasilania.

1. Silnik benzynowy:

a) klasyczny

+ niskie koszty eksploatacji, łatwość serwisowania, wysoka popularność,

+ wysoka kultura pracy,

+ korzystny stosunek mocy do pojemności,

+ brzmienie (niska głośność) silnika,

+ duży zakres obrotowy na każdym biegu,

+ cena zakupu (nowe auto),

+ prostsza budowa / niższa awaryjność,

- drogie paliwo,

- relatywnie wysokie spalanie,

- niższy moment obrotowy w porównaniu z dieslem.

b) nowoczesny, typu GDI/TSI:

+ jw., dodatkowo wysoka moc przy małych pojemnościach,

+ stosunkowo niskie spalanie,

- droga obsługa,

- niższa trwałość niektórych podzespołów,

- „grzechy” młodzieńczego wieku,

- skomplikowane technologie.

2. Silniki benzynowe zasilane LPG:

+ cena LPG stanowi ok. 40% ceny benzyny,

+ gaz nie powoduje powstawania nagaru w takim stopniu jak benzyna,

+ gaz nie spływa po ściankach cylindra i nie rozrzedza oleju silnikowego,

+ dwa różne systemy zasilania czasem się przydają w dalekiej podróży,

+ niski poziom zanieczyszczeń w spalinach (ekologiczne),

+ wysoka podaż dobrej jakości instalacji na rynku,

+ powszechność stacji z LPG,

+ auta wyposażone fabrycznie w instalacje dostępne na rynku,

- spalanie wyższe o 10–20% (zależne od jakości instalacji),

- koszt montażu instalacji,

- niższa pojemność bagażnika (butla w bagażniku),

- krótsze odstępy między tankowaniami,

- droższe przeglądy,

- wyższa temperatura spalania, możliwość szybszego zużycia głowicy silnika przy zaniedbaniu czynności obsługowych.

- większa wrażliwość na stan układu zapłonowego (gaz do zapłonu wymaga mocnej iskry),

- zakaz korzystania z niektórych parkingów,

- wysoki koszt montażu w niektórych silnikach.

Koszt instalacji w zależności od typu silnika i województwa został przedstawiony w tab. 1.

Analiza kosztów

W oparciu o moje wieloletnie użytkowanie aut zasilanych LPG (15 aut z instalacjami LPG i łączny przebieg ok. 750 tys. km) oraz prowadzonych dla nich dzienników przedstawiam poniżej zestawienie spalania i kosztów łącznie (tab. 2). Przeciętne spalanie zostało pobrane z raportów na stronie www.autocentrum.pl, koszt zakupu paliwa uśredniono na podstawie bieżących wpisów w dziennikach auta. Do zużycia LPG zostało dodane 0,3–5 l benzyny (tyle statystycznie w skali roku trzeba doliczyć zależnie od modelu auta).

Dopiero takie zestawienie pozwala zobaczyć, jak duże oszczędności możemy uzyskać przy większym przebiegu. Tabela dotyczy moich aut, nie najnowszych, lecz sprawdzających się w pracy leśnika. Realnie do kosztów użytkowania auta z LPG powinniśmy jednak dodać wyższy koszt przeglądów
(od 83 do 99 zł), okresowy przegląd połączony z wymianą filtra i ewentualną regulacją (od 80 do 150 zł) i częstszą wymianę świec oraz ewentualnie kabli wysokiego napięcia. Należy też pamiętać, że nie we wszystkich autach montaż jest zalecany ze względu na realne zagrożenie szybszego zużycia niektórych podzespołów silnika. W ustaleniu, które silniki nie tolerują instalacji LPG, pomaga tzw. lista Prinsa, gdzie znajdziemy zarówno ww. silniki, jak i charakterystykę usterek. Należy jednocześnie dodać, że sprawność i awaryjność instalacji LPG zależna jest od jej rodzaju.

Dobrze dobrana i solidnie założona instalacja LPG w profesjonalnym warsztacie nie powoduje szkody w określonych silnikach, należy jednak pamiętać o bieżącej obsłudze. Kwestię ograniczenia pojemności bagażnika pozostawiam pod rozwagę potencjalnych użytkowników, znana jest zasada, że im większa pojemność silnika i roczne przebiegi, tym szybszy zwrot kosztów instalacji. Użytkowałem już 15 aut z LPG i nie miałem z nimi żadnych problemów.

Podsumowanie

Wybór należy oczywiście do Państwa, każdy dobiera auto stosownie do swoich preferencji i zasobów finansowych. Każdy rodzaj zasilania zaspokoi potrzeby konkretnego klienta, zwłaszcza gdy stan początkowy auta jest dobry i konsekwentnie będziemy go monitorować. O popularności instalacji LPG świadczy fakt, że pod względem liczby samochodów zasilanych tym paliwem jesteśmy na pierwszym miejscu w Europie – prawie co siódme auto jest zasilane gazem, co przekłada się m.in. na liczbę stacji paliwowych oferujących gaz w sprzedaży. Faktem jest, że im nowsza generacja pojazdu i im mniejszy silnik, tym mniejszy zysk wypracujemy, jeżdżąc na gazie. Jednak pamiętajmy, że flota samochodów służących leśnikom w pracy nie należy na najnowszej. Przy wyborze instalacji gazowej warto brać pod uwagę jej powszechność, ułatwi nam to w przyszłości serwisowanie instalacji, a przy większej dostępności warsztatów możemy liczyć na niższe ceny przeglądów i napraw.

Pozdrawiam terenowo. 

 

Sebastian Kołacz

Uwagi, sugestie lub zapotrzebowanie na tematy proszę kierować na adres: seba4x4@o2.pl.

 

Przestrzeń bagażowa ograniczona przez butlę (50 l)

 

Jednostka sterująca instalacją LPG renomowanej firmy STAG

 

Fot.: Sebastian Kołacz