Biuro Narodów Zjednoczonych ds. Ograniczania Ryzyka Klęsk Żywiołowych (UNDRR) przygotowało raport „Koszty ludzkie kataklizmów” obejmujący lata 2000–19. Opracowanie analizuje zarówno liczebność ofiar, jak i straty finansowe będące skutkami zdarzeń katastrofalnych na świecie, w tym najważniejszych z punktu widzenia leśników – susz, huraganowych wiatrów i pożarów. Warto zaznaczyć, że jako kataklizmy w raporcie rozumiane są zdarzenia, w których zginęło 10 i więcej osób, 100 lub więcej zostało poszkodowanych, wprowadzono w związku z nimi stan klęski albo zaapelowano o pomoc międzynarodową.

W porównaniu do poprzedniego okresu raportowania (1980–99) wzrosła liczba niemal wszystkich zdarzeń katastrofalnych, w tym susz z 263 do 338, huraganów z 1 457

do 2 043 oraz pożarów lasów i terenów otwartych ze 163 do 238. Ogólnie przez ostatnie 20 lat odnotowano ponad 7,3 tys. katastrof naturalnych, które pochłonęły życie łącznie 1,23 mln ludzi, a ich skutków doświadczyły 4 mld ludzi. Większość z nich stanowiły powodzie i huragany. Ogólny koszt kataklizmów na świecie szacowany jest na 2,97 biliona dolarów. Autorzy raportu podkreślają, że wzrost przeciętnej temperatury na Ziemi o 3°C poskutkuje zwiększeniem częstotliwości zjawisk klęskowych na świecie. Z kolei zmiany w charakterystyce opadów zagrażają 70% upraw rolnych.

Huragany stanowiły 28% wszystkich kataklizmów w ostatnim 20-leciu, susze 5%, a pożary – 3%. Wśród największych katastrof w Europie najwięcej ofiar przy-niosły fale upałów, które nawiedziły Stary Kontynent w 2003 r., a Rosję w 2010 roku. W ich wyniku zginęło odpowiednio 72 tys. i niemal 56 tys. ludzi. Na świecie klęską suszy zostało dotkniętych 1,43 mld ludzi, huraganami – 727 mln, a pożarami, ruchami ziemi, aktywnością wulkaniczną i ekstremalnymi temperaturami – 109 mln. Praktycznie wszystkie zgony spowodowane upałem odnotowano na północy globu, a 88% w samej Europie. Uznaje się jednak, że tak znaczny udział państw europejskich wynika z lepszego raportowania podobnych zdarzeń. Niemniej fale upałów będą nawiedzać świat coraz częściej.

W ostatnich dwóch dekadach 26% pożarów lasów i 69% strat z tego tytułu przypadło na USA, głównie na stan Kalifornia. Niemniej wielkoobszarowym pożarom przypisuje się wzrost zgonów na rozległych obszarach z uwagi na uwalniane podczas nich zanieczyszczenia. Na całym świecie pożary kosztowały łącznie 93 mld dolarów.

Na tym tle Europa Środkowa wydaje się względnie spokojna i bezpieczna – Polska i Niemcy znajdują się wśród państw, w których odnotowano od 26 do 75 katastrof naturalnych od 1999 r., niemniej u naszych południowych i wschodnich sąsiadów liczba ta nie przekroczyła 25. Autorzy raportu ostrzegają, że zmiany klimatu mogą zaowocować klęskami żywiołowymi na obszarach, które do tej pory były od nich bezpieczne.

Red.