Ograniczenie pozyskania drewna w lasach UE spowodowałoby znaczny wzrost jego pozyskania w pozostałych częściach świata, zwłaszcza w regionach, w których poziom ochrony lasów jest niższy. W rezultacie globalne efekty osiągnięcia unijnych celów w zakresie ochrony klimatu i bioróżnorodności nie byłyby całkiem pozytywne. Co więcej, nastąpiłby wyciek mocy produkcyjnych przemysłu drzewnego z UE. Zmniejszenie produkcji wyrobów drzewnych i, z konieczności, zastępowanie ich materiałami o gorszym bilansie CO₂, dodatkowo ograniczyłoby korzyści klimatyczne. Wszystko to stanie się rzeczywistością, jeśli zostaną osiągnięte cele w zakresie pochłaniania CO₂, wytyczone w rozporządzeniu ws. włączenia sektora użytkowania gruntów, zmiany użytkowania gruntów i leśnictwa (land use, land use change and forestry, w skr. LULUCF) w ramy unijnej polityki klimatyczno-energetycznej.

Podstawą powyższych prognoz są przedstawione w grudniu 2024 r. w Helsinkach w Finlandii wstępne wyniki badań prowadzonych pod kierunkiem Maarit Kallio, profesor polityki leśnej i ekonomii na Norweskim Uniwersytecie Przyrodniczym (NMBU). Zgodnie z tymi wynikami, dwie trzecie redukcji pozyskania drewna w UE przełoży się na wzrost pozyskania w innych częściach świata. Badania profesor Kallio sfinansowała Fińska Fundacja Leśna – organizacja reprezentująca interesy właścicieli lasów i branży leśno-drzewnej oraz promująca zwiększone użytkowanie drewna i produktów drewnopochodnych. Projekt badawczy nosi tytuł: Potential impacts of the EU’s biodiversity strategy on the EU and global forest sector and biodiversity (Potencjalne skutki strategii UE na rzecz bioróżnorodności dla unijnego i globalnego sektora leśno-drzewnego i dla bioróżnorodności).

Globalne efekty osiągnięcia unijnych celów w zakresie ochrony klimatu i bioróżnorodności zostałyby w znacznym stopniu zniweczone poprzez tzw. wyciek pozyskania drewna – kompensowanie redukcji pozyskania w UE jego wzrostem poza jej granicami. W świetle wstępnych wyników analiz, które przedstawiła profesor Maarit Kallio, osiągnięcie celów określonych w rozporządzeniu LULUCF i strategii UE na rzecz bioróżnorodności wymagałoby redukcji pozyskania drewna o 132 mln m³ w państwach członkowskich UE i Norwegii do 2035 roku. Wyciek pozyskania poza UE, który byłby tego następstwem, dałby o sobie znać w największym stopniu w Ameryce Północnej (38%), Ameryce Południowej (25%) oraz w Chinach i innych częściach Azji (19%). Jednocześnie zostałyby przeniesione poza UE – w tym do krajów, w których niebezpieczeństwo zubożenia bioróżnorodności jest większe niż w UE – negatywne skutki pozyskiwania drewna. Pozyskanie drewna wzrosłoby m.in. w krajach, w których odsetek obszarów leśnych objętych efektywną ochroną jest mniejszy i w których kontrola użytkowania lasów jest mniej rygorystyczna. W szczególności dotyczy to krajów tropikalnych.

Redukcja pozyskania drewna w UE zmniejszyłaby dostępność wyrobów drzewnych, które są długookresowym akumulatorem węgla pochłoniętego z atmosfery, a więc obniżyłaby poziom magazynowania węgla w produktach drzewnych. W wyniku zastępowania drewna innymi materiałami, takimi jak choćby beton, emisje mogą wzrosnąć zarówno na etapie wytwarzania produktów, jak i pod koniec cyklu ich życia. Część korzyści finansowych czerpanych z gospodarki leśnej zostałaby przeniesiona poza UE. Zmniejszyłaby się produkcja szczególnie w przemyśle tartacznym. – Spowoduje to masowy transfer dochodów poza UE, a odniesione korzyści klimatyczne mogą być znikome. Decydenci unijni powinni ponownie rozważyć rolę lasów w ochronie klimatu. Koszt osiągnięcia obecnych celów będzie nieuzasadniony – obawia się profesor Maarit Kallio.

Martta Fredrikson, dyrektor Fińskiej Fundacji Leśnej, podsumowuje wstępne wyniki badań twierdzeniem: – Znaczny wyciek pozyskania drewna poza UE pokazuje, że narzędzia polityki UE są nieskuteczne. Matleena Kniivilä, koordynatorka badań w fińskim Instytucie Zasobów Naturalnych (Luke), zauważa, że wyniki badań profesor Kallio są zgodne z wynikami wcześniejszych badań, i dodaje: – Rezultaty są raczej zniechęcające, ale to nie umniejsza znaczenia pracy na rzecz ochrony klimatu i bioróżnorodności. Wręcz przeciwnie, przede wszystkim podkreślone zostaje znaczenie mechanizmów globalnych.

Źródło: www.forest.fi