Pyłkowa migracja wspomagana

Fot. www.stock.adobe.com

Naukowcy z Wydziału Leśnictwa i Drzewnictwa Czeskiego Uniwersytetu Rolniczego w Pradze (ČZU) opracowali nową koncepcję zwiększenia genetycznej zdolności adaptacji lasów do zmieniających się warunków klimatycznych: pyłkową migrację wspomaganą. Koncepcję tę przedstawili w czasopiśmie naukowym Global Change Biology (www.doi.org; tytuł oryginalny: A Pollen-Based Assisted Migration for Rapid Forest Adaptation).

– W przypadku migracji wspomaganej ma miejsce kontrolowane przemieszczanie populacji drzew leśnych na obszary, gdzie w przyszłości spodziewane są bardziej odpowiednie warunki do wzrostu i przeżycia tych populacji. W odróżnieniu do tradycyjnego przemieszczania nasion lub sadzonek, nasza metoda wykorzystuje przenoszenie pyłku, co minimalizuje ryzyko związane z zawlekaniem obcych patogenów, a jednocześnie pozwala zachować adaptację lokalnych populacji – wyjaśnia David Chludil, główny autor publikacji.

Jak zaznaczają autorzy, część leśników i ekologów sprzeciwia się tradycyjnej migracji wspomaganej, preferując populacje lokalne. Jednak możliwości adaptacji drzew leśnych do postępującej zmiany klimatu są ograniczone. Aby drzewa mogły się przystosować do wzrastającej temperatury, naturalna migracja niektórych gatunków musiałaby się odbywać nawet sto razy szybciej, niż jest to biologicznie możliwe. Migracja pyłkowa pozwala na częściowe zachowanie składu genetycznego lokalnych populacji, a także uwzględnia zasady leśnictwa ekologicznego.

– Do urzeczywistnienia tej strategii proponujemy wykorzystać istniejące plantacje nasienne, które zasadniczo służą do produkcji wysokiej jakości nasion. Specjaliści genetyki leśnej dysponują technologiami obchodzenia się z pyłkiem, co umożliwia efektywne zastosowanie tej metody w leśnictwie. Wykorzystywanie lokalnych plantacji nasiennych to wspieranie rodzimych producentów materiału odnowieniowego i zmniejszanie zależności od dostawców zagranicznych – dopowiada Milan Lstibůrek, współautor publikacji.

W artykule nowe rozwiązanie zostało przedstawione także w ujęciu regionalnym, obejmującym Europę Środkową i Północną. Koncepcję pyłkowej migracji wspomaganej można stosunkowo łatwo włączyć do systemów hodowli lasu tego regionu, co toruje drogę do jej praktycznego zastosowania.

Źródło: www.silvarium.cz

Źródło: www.silvarium.cz (za ČZU)
Prawdopodobny obszar występowania świerka pospolitego w Europie w warunkach klimatycznych przewidywanych w latach 2041–60. Brązowe punkty oznaczają położenie plantacji nasiennych. Schemat obrazuje przemieszczanie pyłku między plantacjami i produkcję sadzonek przeznaczonych do odnowienia