1/2023

Temat numeru
W kręgu genetyki drzew

Badania porównawcze wykazały, że nasiona z prawidłowo prowadzonej plantacji zbierane we właściwy sposób nie odbiegają pod względem zróżnicowania genetycznego od nasion pochodzących z drzewostanów nasiennych. W „Programie zachowania leśnych zasobów genowych i hodowli selekcyjnej drzew w Polsce na lata 2011–35” zaleca się, by dążyć do zwiększenia udziału nasion pochodzących z plantacji co najmniej do 40%. Rozmawiamy na ten temat z Janem Kowalczykiem, profesorem IBL, przewodniczącym krajowej komisji ds. uznawania drzewostanów nasiennych, drzew matecznych oraz obiektów zachowawczych w Lasach Państwowych.

Cena:

7,00  brutto

Spis treści

Krótko

4
  • Nadzieja dla Amazonii?
  • Najpierw żubry, teraz rysie
  • Postrzał z konsekwencjami
  • Ekozajęcia wywalczone strajkiem
  • Rosnący trend kradzieży
  • Ekologia na studiach obowiązkowa?
  • Przestępstwa przeciw środowisku
  • Szwedzki problem

Informacje

4
  • Nowe żubry w Mucznem. „Świeża krew” zza zachodniej granicy
  • Lasy Państwowe w social mediach. Pozytywny odbiór, pochwała ekspertów
  • Poradnik Organizatora Zawodów Drwali. Leśny must have
  • FEnIKS podpisany. Największy program rozwojowy w Polsce

Powiedzieli nam – Anna Kulbacka o statusie „Animatora kultury leśnej”

7

Anna Kulbacka, dyrektor Technikum Leśnego w Białowieży, została nagrodzona, tym samym zyskując status „Animatora kultury leśnej”.

W kręgu genetyki drzew

8

Badania porównawcze wykazały, że nasiona z prawidłowo prowadzonej plantacji zbierane we właściwy sposób nie odbiegają pod względem zróżnicowania genetycznego od nasion pochodzących z drzewostanów nasiennych. W „Programie zachowania leśnych zasobów genowych i hodowli selekcyjnej drzew w Polsce na lata 2011–35” zaleca się, by dążyć do zwiększenia udziału nasion pochodzących z plantacji co najmniej do 40%. Rozmawiamy na ten temat z Janem Kowalczykiem, profesorem IBL, przewodniczącym krajowej komisji ds. uznawania drzewostanów nasiennych, drzew matecznych oraz obiektów zachowawczych w Lasach Państwowych.

Mały, lecz kluczowy regulator reakcji roślin na stres suszy

12

W jaki sposób na poziomie genetycznym rośliny reagują na warunki stresu wywołanego suszą? Czy gospodarka hormonalna ma istotny wpływ na budowę roślin? Odpowiedzi na te pytania są poszukiwane przez poznańskich naukowców.

Nowe działania we wspólnotach leśno-gruntowych z obszaru Małopolski

14

W siedzibie Starostwa Powiatowego w Nowym Targu 4 listopada 2022 roku zebrali się delegaci trzech spółek dla zagospodarowania wspólnot gruntowych z Zubrzycy Dolnej, Chyżnego oraz Lipnicy Wielkiej. Przy udziale starosty nowotarskiego Krzysztofa Fabera, naczelnika Wydziału Ochrony Środowiska i Zasobów Naturalnych Starostwa Powiatowego w Nowym Targu Wojciecha Krauzowicza oraz zaproszonego gościa – wiceprezesa Polskiego Związku Zrzeszeń Leśnych Marka Geszprycha doszło do zawiązania Małopolskiego Związku Spółek Leśnych i Gruntowych.

Czy przyszedł już czas na powrót jesionu wyniosłego na uprawy leśne?

16

Przed laty jesion wyniosły został wyłączony z hodowli lasu ze względu na zjawisko jego zamierania, które było spowodowane gatunkiem grzyba sprowadzonego z Azji (Japonii). Pucharek jesionowy, bo o nim mowa, okazał się inwazyjny, spowodował masowe zamieranie zarówno sadzonek w szkółkach, jak i dojrzałych drzew w drzewostanach praktycznie w całej Europie. W 2012 r. dotarł nawet na wyspy brytyjskie wraz z sadzonkami (importowano tam ich ponad 5 mln). W Nadleśnictwie Chojnów (RDLP w Warszawie) podjęto próbę ponownego wprowadzenia tego gatunku wraz z olchą, dębem i wiązem na jedną z upraw.

O jesionie słów kilka

18

Jesion wyniosły to jedno z najbardziej charakterystycznych drzew w Polsce. Sięgając ku niebu, przypomina o swojej wyjątkowej pozycji wśród europejskich drzew, choć ta w ostatnich latach została znacznie zachwiania przez śmiertelny patogen.

Fitosocjologia – niedoceniana nauka, której używa każdy leśnik

19

Czy termin „fitosocjologia” oznacza, że rośliny tworzą społeczności? A może ktoś chce je po prostu spersonifikować, czyli nadać im cechy ludzkie?

Z żałobnej karty – Dieter Franciszek Giefing

21

Kiedy piszemy o osobie, z którą łączyła nas pewna zażyłość, trudno zachować pełny obiektywizm. Jednocześnie też łatwiej jest przybliżyć otoczeniu fakty, które nie wszystkim są znane, a które pokażą człowieka, profesora, wraz z jego zainteresowaniami i pasjami. Witek Giefing (bo takiego imienia także używał) ukończył Technikum Leśne w Brynku, a staż odbył w Nadleśnictwie Konstantynowo. Jak każdy z nas z sentymentem wspominał miejsca aktywności zawodowej w okresie młodości.

Z żałobnej karty – Tadeusz Chodnik

22

Mój wybór tego zawodu to pokłosie przeżyć związanych z okupacją. Wojna nauczyła mnie szacunku do lasu. Okupant prześladował moją rodzinę. Od 1942 r. nocowaliśmy bardzo często w lesie, a konkretnie – w Ptasznicy i Suchej Górze – małych, podkarpackich drzewostanach jodłowych. Tamte lasy uchroniły nas w czasie dwukrotnej pacyfikacji wsi. Więc zostałem leśnikiem, żeby odpłacić lasom za to, że uratowały mi życie…

Mów mi killer czyli o boczniaku, jakiego nie znacie

24

W jednym z odcinków kultowego serialu „Z archiwum X” – o dwójce agentów FBI rozwiązujących sprawy, których nie daje się racjonalnie wytłumaczyć – śledztwo dotyczyło ludzi, którzy zaginęli bez śladu w lesie. Okazało się, że rolę „czarnego charakteru” odgrywał… grzyb. Odurzał swe ofiary halucynogennymi substancjami, a potem oplatał gęstą grzybnią i konsumował ich bezbronne ciała.

Moja wędrówka po tajemniczym lesie – zwycięskie opowiadania

26

Nadszedł czas na publikację opowiadań uczestników konkursu literackiego „Moja wędrówka po tajemniczym lesie”, którzy zdobyli pierwsze miejsce ex aequo – Urszuli Sięki (lat 8) i Szymona Sięki (lat 11). Zapraszamy naszych czytelników w dwie niezwykłe podróże, w które zabiorą Was pełne przygód opowiadania tych młodych i utalentowanych artystów.

Książę Monako Albert I na łowach w Puszczy Białowieskiej

28

Puszcza Białowieska w latach 1795–1915 pozostawała pod zaborem rosyjskim. Tradycja urządzania w niej wielkich łowów dla władców była kontynuowana także w tym okresie. Polowali carowie Aleksander II i Aleksander III, a także wielokrotnie Mikołaj II. Ostatnie wielkie polowanie odbyło się pod koniec stycznia 1913 r., jednak bez udziału cara. Tym razem łowy urządzono dla księcia Monako Alberta I Grimaldi (1848–1922).

Dendrologiczna arkadia

30

Roślinność z dziewięciu obszarów fitogeograficznych rosnąca na powierzchni ok. 110 ha – tak najkrócej można scharakteryzować Ogród Botaniczny Batumi założony w 1912 r. przez wybitnego botanika i geografa, Andreja Krasnowa, i szczycący się jedną z najliczniejszych kolekcji florystycznych na świecie.

Auto do lasu – Przebiegi używanych aut

32

Kiedy chcemy kupić używane auto i rozpoczynamy poszukiwania, w pierwszej kolejności ograniczamy się kwotą, którą możemy przeznaczyć na pojazd, w drugiej – określamy rocznik wymarzonego samochodu i dopiero potem analizujemy jego przebieg w ofertach. Często, jeśli jest on wysoki, budzi to nasz niepokój, zbyt niski z kolei wywołuje podejrzenia o manipulacje przy drogomierzu. Jak to więc jest z tymi przebiegami – wierzyć im czy nie?

FSC – z korzyścią dla środowiska i społeczeństwa

34

Certyfikacja FSC to nie tylko wymagania, których powinni przestrzegać posiadacze certyfikatów. Daje ona szereg wymiernych korzyści, zarówno z punktu widzenia ochrony przyrody, jak i społeczności związanych z lasem.

Z notatnika AG – Wydawnictwa godne pochwały

35

Jak wiemy z obszernych opracowań, np. „Polska 1939–1945. Straty osobowe i ofiary represji pod dwiema okupacjami”, „Leśnicy świadkami historii” i innych, nasze środowisko zawodowe należy do tych, które poniosły stosunkowo największe straty osobowe podczas II wojny światowej.

Z zagranicy

36
  • Bawaria, Niemcy – Więcej chronionych lasów nieużytkowanych
  • Niemcy – Warunki obszarowych płatności ekosystemowych

Rynek drzewny

37
  • Polityka zagraniczna. Rosja omija embargo?
  • Certyfikacja. Kolejni przeciwnicy rezygnacji z FSC

Leśna litość

38

Jakkolwiek Rajmund Jelonek był wśród nadleśniczych ekscentrycznym dziwakiem, według części swoich kolegów, pozbawionych rozsądku, marzycielem, a według jeszcze innych – zwykłym mięczakiem, który nie potrafi stosować dyscypliny w podległej mu jednostce, czasem napotykał takie napiętrzenie przeszkód i trudności, że nawet i on im ulegał.

Dendrologiczna arkadia

39

Roślinność z dziewięciu obszarów fitogeograficznych rosnąca na powierzchni ok. 110 ha – tak najkrócej można scharakteryzować Ogród Botaniczny Batumi założony w 1912 r. przez wybitnego botanika i geografa, Andreja Krasnowa, i szczycący się jedną z najliczniejszych kolekcji florystycznych na świecie. Zachęcamy do przeczytania tekstu o tym ogrodzie botanicznym na str. 30.