22 czerwca 2022 r. Komisja Europejska, wykonując jeden z punktów Strategii Ochrony Różnorodności Biologicznej UE do 2030 r., przedstawiła projekt Rozporządzenia Parlamentu i Rady UE w sprawie odtwarzania przyrody (tzw. Restoration Law). Rozpoczęło to procedurę ustanawiania rozporządzenia przez Parlament Europejski i Radę UE, w wyniku której dokument może zostać przyjęty, przyjęty po zmianach lub odrzucony; procedura opiera się jednak na większości w parlamencie i większości kwalifikowanej w radzie; tj. nie przewiduje prawa weta dla poszczególnych państw.

Według przedstawionego projektu państwa członkowskie muszą m.in.: wdrożyć środki ochronne niezbędne do doprowadzenia do dobrego stanu siedlisk przyrodniczych wymienionych w aneksie (lista dla siedlisk lądowych odpowiada siedliskom „naturowym” z dyrektywy siedliskowej, choć jest inaczej pogrupowana; lista dla siedlisk morskich jest inna i szersza) do 2030 r. na 30% areału, do 2040 r. na 60% areału, do 2050 r. na 90% areału każdej z grup siedlisk (grupy to np. lasy, mokradła, wody z aluwiami). Dotyczy to także siedlisk poza obszarami Natura 2000. Państwa członkowskie muszą dodatkowo w swoich planach krajowych określić referencyjne zasoby poszczególnych typów siedlisk i odtworzyć je w powyższym zakresie brakującego areału każdej z grup siedlisk. Państwa muszą zagwarantować, że udział areału siedlisk we właściwym stanie ochrony będzie wzrastał aż do osiągnięcia 90%; podjąć działania odtwarzające siedliska gatunków z zał. II, IV i V dyrektywy siedliskowej oraz siedliska ptaków aż do osiągnięcia wystarczającej ilości, jakości i łączności ich siedlisk; zapewnić niepogarszanie stanu siedlisk przyrodniczych wymienionych w aneksie (dotyczy nie tylko obszarów Natura 2000); zapewnić, że do 2030 r. nie zmniejszy się udział terenów zielonych w miastach i pokrycie koron drzew w miastach w porównaniu do stanu z 2021 r.; do 2040 r. zwiększyć ten udział o 3%, a do 2050 r. o 5%. Dodatkowo do 2050 r. państwa muszą zapewnić co najmniej 10% pokrycia koron drzew w miastach; zatrzymać do 2030 r. spadek populacji zapylaczy i odwrócić go do trendu wzrostowego weryfikowanego co 3 lata; wdrożyć odpowiednie środki ochronne w lasach. Środki te muszą zapewnić wzrostowy trend wskaźników: ilość martwego drewna stojącego i martwego drewna leżącego, udział lasów o strukturze różnowiekowej, łączność ekologiczna lasów, indeks ptaków leśnych, zasoby węgla organicznego w glebach leśnych. Rozporządzenie ma stanowić ramy do osiągnięcia ogólnego celu w nim wymienionego: efektywnej renaturyzacji 20% terenu lądowego i obszaru morskiego UE do 2030 r., a do 2050 r. renaturyzacji wszystkich potrzebujących tego ekosystemów. Może być to powiązane z innymi celami strategii, np. gdy obszary renaturyzowane spełnią wymogi stawiane obszarom chronionej przyrody i zostaną taką ochroną objęte, będą mogły być zaliczone na poczet celu: uznanie 30% terenu lądowego i 30% obszarów morskich UE za obszary chronione. Jeżeli wskutek tej renaturyzacji w tych obszarach zostaną odtworzone naturalne procesy przyrodnicze (np. renaturyzacja przez oddanie naturalnym procesom albo przez jednorazowe działania naprawcze i oddanie naturalnym procesom), to obszary takie będą mogły być zaliczone na poczet celu objęcia 30% terenu lądowego i 30% obszarów morskich UE ochroną ścisłą. Projekt dokumentu, w języku angielskim, można znaleźć na stronie internetowej KE.

Red.

Fot. Bartosz Szpojda