Lasy porastają przeszło ¹⁄₃ terytorium Litwy. Ich powierzchnia zwiększa się nieprzerwanie od czasu odzyskania niepodległości przez ten kraj. Obecnie wynosi przeszło 2210 tys. ha. Litewskie lasy podzielone są na cztery podstawowe kategorie w zależności od ich funkcji priorytetowych i celów ochrony.

Grupa I obejmuje lasy najściślej chronione ze względu na ich walory przyrodnicze, kulturowe lub naukowe. W lasach tych obowiązuje generalnie zakaz pozyskiwania drewna i wykonywania wszystkich innych czynności gospodarki leśnej. Lasy grupy I zajmują w sumie powierzchnię 27,6 tys. ha i w większości są położone w granicach obszarów objętych ochroną ścisłą, takich jak rezerwaty przyrody.

Grupa II skupia tzw. lasy specjalnego przeznaczenia, pełniące w głównej mierze funkcję ekologiczną lub rekreacyjną. Zasadniczo obowiązuje w nich zakaz zakładania zrębów zupełnych, ale dozwolone jest wykonywanie w ograniczonym stopniu czynności gospodarki leśnej, np. cięć sanitarnych czy selekcyjnych. Powierzchnia lasów grupy II wynosi 252 tys. ha.

Grupę III tworzą lasy ochronne, a więc pełniące priorytetowo funkcje ochronne (ochrona gleby, regulacja stosunków wodnych, ochrona różnych środowisk itd.). W lasach ochronnych dozwolone jest wykonywanie czynności gospodarki leśnej, o ile podporządkowane są one celowi ochronnemu. Lasy grupy III zajmują powierzchnię 282,8 tys. ha.

Grupa IV obejmuje lasy gospodarcze. Są one obiektem aktywnej gospodarki leśnej. Ich łączna powierzchnia sięga 1647,9 tys. ha.

Państwo litewskie prowadzi politykę skupu lasów cennych przyrodniczo od właścicieli prywatnych. Program skupu realizowany jest przez Litewską Państwową Służbę Obszarów Chronionych (VSTT) we współpracy z litewskim Ministerstwem Środowiska. Wartość działek ustalana jest w drodze niezależnej indywidualnej wyceny nieruchomości, którą zleca i opłaca VSTT. W 2024 r. VSTT nabyła od prywatnych właścicieli lasów 14 działek za łączną kwotę 827,5 tys. euro.

Organem odpowiedzialnym za urzeczywistnianie założeń polityki leśnej państwa litewskiego, której kreowanie leży w gestii Ministerstwa Środowiska, jest Państwowa Służba Leśna (VMT). Instytucja ta monitoruje stan zdrowotny lasów, gromadzi, analizuje i systematyzuje dane o nich oraz opracowuje i publikuje statystyki leśne. VMT przeprowadza inwentaryzację lasów, zatwierdza plany urządzenia lasu i wydaje zezwolenia na wykonywanie cięć. Koordynuje również ochronę leśnych zasobów genowych, kontroluje stosowanie środków ochrony sanitarnej lasów oraz rozlicza emisję i absorpcję gazów cieplarnianych w sektorze użytkowania gruntów, zmiany użytkowania gruntów i leśnictwa.

Nad egzekwowaniem na Litwie przepisów o ochronie przyrody czuwa Departament Ochrony Środowiska (AAD) Ministerstwa Środowiska. W ramach swoich kompetencji AAD monitoruje gospodarowanie w lasach. Reaguje też na zgłoszenia od obywateli i może wystawiać mandaty karne za wykroczenia przeciwko przepisom dotyczącym lasów. Do ochrony litewskich lasów przyczynia się również wiele instytucji naukowych i organizacji pozarządowych, które dbają o dziedzictwo przyrodnicze Litwy.

Źródło: www.am.lrv.lt