Z zagranicy

Finlandia Rekreacja w lasach prywatnych Irlandia Pięcioletni kontrakt Coillte Niemcy 10lat lasów cmentarnych Anglia, Wielka Brytania 10 mln funtów na drogi Brandenburgia, Niemcy 11euro za metr choinki z lasówpaństwowych

Finlandia
Rekreacja w lasach prywatnych 
Aż dziewięć na dziesięć pozadomowych czynności rekreacyjnych Finów odbywa się w lesie – tak wynika z najnowszych badań sondażowych przeprowadzonych przez Fiński Instytut Badawczy Leśnictwa.
Około 70% lasów Finlandii, które porastają blisko 66% powierzchni tego kraju. stanowi własność osób prywatnych lub firm. Najbliższy las znajduje się przeciętnie w odległości tylko 700 m od fińskiego domu. Połowa Finów ma zaledwie 200 m do najbliższego lasu i nie więcej niż kilometr do większego kompleksu leśnego. Najpopularniejszą formą rekreacji są wycieczki piesze, nordic walking, spacery z psem i jogging. W porównaniu z wcześniejszą edycją sondażu wzrosła popularność joggingu i biegania na nartach.
W krajach nordyckich każdy obywatel ma uświęcone tradycją prawo do obcowania z wolną przyrodą i w związku z tym może wkraczać m.in. na prywatne grunty leśne. Jak wykazał sondaż, lasy prywatne są w Finlandii intensywnie wykorzystywane do rekreacji. Dwie trzecie Finów uprawia rekreację na gruntach prywatnych. – Ten odsetek może być jeszcze większy, ponieważ część szlaków, które utrzymywane są przez gminy, przebiega przez tereny prywatne. I też nie każdy wie, do kogo należy ziemia, po której spaceruje – mówi Harri Silvennoinen, badacz z Fińskiego Instytutu Badawczego Leśnictwa.
40% Finów co najmniej raz w tygodniu uprawia rekreację na gruntach prywatnych. Najpowszechniejszą formą aktywnego wypoczynku Finów jest spacerowanie oraz zbieranie grzybów i jagód. Mniej więcej połowa respondentów twierdziła, że za każdym razem wypoczywają w tym samym miejscu. Co piąty Fin czuje się w miejscu rekreacji „jak na swoim”, mimo że prawnie grunt należy do kogoś innego.
Zasadniczo Finowie są pozytywnie nastawieni do powszechnego prawa do obcowania z wolną przyrodą. Kontrowersje budzi sprawa korzystania z tego prawa dla celów komercyjnych. Zdarza
się na przykład, że niektóre firmy organizują płatne wycieczki do lasów prywatnych, nie konsul-tując tego z ich właścicielami. Są też firmy, które co roku sprowadzają z zagranicy pracowników
do zbierania jagód i grzybów w lasach prywatnych. Jedna trzecia Finów, którzy mieli do czynienia ze zorganizowanymi wycieczkami lub zarobkowym zbieraniem jagód i grzybów, uważa, że są to uciążliwe formy aktywności w lasach prywatnych. Co zrozumiałe, właściciele gruntów są bardziej niż inni krytyczni wobec korzystania z prawa do obcowania z przyrodą dla celów komercyjnych. Niektórzy są nawet skłonni do ograniczenia przedmiotowego zakresu tego prawa.
Źródło: www.forest.fi 

Irlandia
Pięcioletni kontrakt Coillte 
Irlandzki państwowy koncern leśno-drzewny Coillte wygrał przetarg na dostawę 10 mln sadzonek leśnych na potrzeby Służby Leśnej Irlandii Północnej w latach 2012–16. Roczny wolumen dostawy ma wynosić przeciętnie 2 mln sadzonek. W zdecydowanej większości będą to sadzonki świerka sitkajskiego. Kontrakt obejmuje również dostawę sadzonek drzew liściastych oraz sosny i innych gatunków iglastych.
Koncern Coillte gospodaruje w lasach o powierzchni 445 tys. ha. Oprócz gospodarki leśnej w zakres jego działalności wchodzą usługi deweloperskie związane z energetyką odnawialną oraz produkcja płyt drewnopochodnych. Macierzystą firmą koncernu Coillte jest spółka z o.o., w której wszystkie udziały należą do państwa irlandzkiego. Struktura organizacyjna koncernu obejmuje trzy segmenty: Coillte „Lasy” (gospodarka leśna), Coillte „Przedsiębiorstwo” (energetyka odnawialna, usługi deweloperskie i inna działalność gospodarcza bazująca na nieruchomościach gruntowych, w tym produkcja szkółkarska) i Coillte „Wyroby Płytowe” (produkcja i sprzedaż płyt OSB i MDF).
Źródło: www.coillte.ie

Niemcy
10 lat lasów cmentarnych 
W 2001 r. w Lesie Reinhardzkim w okolicy miasta Kassel został otworzony pierwszy niemiecki las cmentarny. To, co wówczas uchodziło jeszcze za sensację, jest dziś w Niemczech stosunkowo popularną alternatywą dla tradycyjnego pochówku.
Firma Lasy Cmentarne oferuje obecnie pochówek w urnach w 41 obiektach leśnych, rozmieszczonych we wszystkich regionach Niemiec. Powierzchnia lasów cmentarnych wynosi 2124 ha. Pogrzebane są w nich prochy 24,5 tys. ludzi. Popularność pochówku w urnie w lesie szybko wzrosła w ostatnim czasie. Zgodnie z badaniami sondażowymi, aż 11% Niemców dopuszcza możliwość pochówku w lesie cmentarnym. – Gdy przed 10 laty otworzyliśmy las cmentarny w Lesie Reinhardzkim, zostało to przyjęte z dużą dozą sceptycyzmu – wspomina Fritz Mewes, jeden z pierwszych niemieckich leśników sprawujących pieczę nad lasami cmentarnymi. Zarówno gminy, jak i parafie były początkowo przeciwne pochówkowi w lesie. Z czasem jednak zmieniły zdanie. Dziś pochówkom w lesie towarzyszy często ceremonia religijna.
Powstanie lasów cmentarnych zainicjowało zmiany nie tylko w kulturze pochówku, lecz również w profilu zawodowym leśnika. Bycie leśnikiem w lesie cmentarnym oznacza oprócz troszczenia się o las także pracę wśród ludzi. Leśnik cmentarny wyjaśnia zainteresowanym koncepcję pochówku leśnego, oprowadza ich po lesie cmentarnym i pomaga w wyborze drzewa, pod którym może zostać pogrzebana urna z prochami. Zajmuje się również stroną organizacyjną pochówku i jest jego uczestnikiem. – Las wyswobadza ludzi, nawet jeśli niekiedy sprowadzają ich do niego smutne okoliczności – mówi Roland Honecker, leśnik opiekujący się lasem cmentarnym Odenwald.
Źródło: www.forstpraxis.de

Anglia, Wielka Brytania
10 mln funtów na drogi
Komisja Leśna Anglii rozpoczęła realizację nowego subwencyjnego programu rewitalizacji gospodarki leśnej w lasach niepaństwowych. Podstawowym celem programu jest zwiększenie produkcji drewna energetycznego poprzez poprawę stanu udostępnienia drzewostanów.
Mniej więcej połowa angielskich lasów niepaństwowych jest użytkowana w zbyt małym stopniu. Powody tego są liczne. Jednym z nich są duże koszty zrywki i wywozu drewna. Udzielenie właścicielom i zarządcom lasów pomocy w ulepszeniu sieci dróg udostępniających drzewostany pozwoli na redukcję kosztów pozyskania drewna i zintensyfikowanie użytkowania lasów.– Cieszymy się, że możemy rozpocząć realizację ten nowego programu, którego celem jest rewitalizacja zrównoważonej gospodarki leśnej poprzez pomoc w dostarczaniu drewna na rynek. Program będzie zarazem stymulować tworzenie miejsc pracy na obszarach wiejskich i rozwój zielonej gałęzi gospodarki – mówi Pamela Warhurst, przewodnicząca rady nadzorczej Komisji Leśnej Wielkiej Brytanii. Właściciele lasów ubiegający się o dofinansowanie w ramach nowego programu subwencyjnego muszą dysponować długoterminowym planem urządzenia lasu, odpowiadającym brytyjskiej narodowej normie gospodarki leśnej (UK Forestry Standard).
Nowy program (Woodfuel Woodland Improvement Grant) przewiduje refinansowanie 60% kosztów przedsięwzięć, niezależnie od dochodów uzyskanych ze sprzedaży drewna. Subsydiowane przedsięwzięcia muszą zostać w całości zrealizowane do 28 lutego 2014. Przedmiotem subwencji jest nie tylko rozwój sieci dróg leśnych, lecz również zawieranie kontraktów na pozyskiwanie drewna.
Źródło: www.forestry.gov.uk

Brandenburgia, Niemcy
11 euro za metr choinki z lasów państwowych
Gospodarstwo Krajowe „Lasy Brandenburgii” zaplanowało na święta Bożego Narodzenia sprzedaż 25 tys. choinek. Ceny metra bieżącego drzewek kształtują się na następującym poziomie: świerk
i daglezja 9,50–11,00 euro; świerk kłujący i jodła olbrzymia 10,50–11,50 euro; sosna i sosna czarna 8,00– 10 euro. Wiązka stroiszu (2,5 kg) z brandenburskich lasów państwowych kosztuje 4,50 euro (świerk) lub 5,00 euro (wejmutka i daglezja).
W roku 2010 Lasy Brandenburgii sprzedały blisko 30 tys. choinek i 50 ton stroiszu. Przychód z tego tytuł sięgnął 200 tys. euro.
Źródło: www.forstpraxis.de

Opr. A.S.

Wielka Brytania Serwis danych GIS Szwecja Nowy ekopark Sveaskogu Bawaria, Niemcy Lasy Ziemi na powierzchni stu boiskpiłkarskich Stany Zjednoczone Nowe zasady urządzania lasów federalnych Bawaria, Niemcy Dziecięcy dzień w Ratyzbonie

Wielka Brytania
Serwis danych GIS
 
Komisja Leśna Wielkiej Brytanii uruchomiła w swojej witrynie internetowej serwis danych, który zapewnia użytkownikom systemów informacji geograficznej bezpośredni dostęp do kilkudziesięciu zestawów danych przestrzennych (www.forestry.gov.uk/datadownload). Wcześniej użytkownicy programów GIS musieli każdorazowo prosić o przygotowanie i udostępnienie danych.W pilotażowej fazie projektu, od czerwca do połowy października 2011 r., użytkownicy programów GIS pobrali samodzielnie z serwisu łącznie 1800 kopii zestawów danych w postaci plików zip. Było to równoznaczne z zaoszczędzeniem 900 godzin pracy personelu Komisji Leśnej. – Cieszymy się, że możemy oferować tę usługę, która przynosi wiele korzyści naszym klientom, nam i brytyjskim podatnikom – mówi Peter Weston, szef działu inwentaryzacji, prognozowania i wsparcia operacyjnego Komisji Leśnej.
Zestawy danych GIS stanowią zazwyczaj blok informacji dotyczących określonego obiektu terenowego. Mogą to być takie informacje, jak rodzaj i charakterystyka gleb, topografia, sieć dróg, aktualny sposób użytkowania gruntów, przepisy planowania przestrzennego odnoszące się do obiektu, drzewostany oraz subsydia i płatności przyrodnicze (otrzymywane i potencjalne).
Komisja Leśna Wielkiej Brytanii, w której zarządzie znajdują się brytyjskie lasy państwowe, składa się z trzech krajowych gospodarstw leśnych: Komisji Leśnej Anglii (pow. leśna ok. 200 tys. ha), Komisji Leśnej Szkocji (450 tys. ha) i Komisji Leśnej Walii (100 tys. ha). Wszystkie brytyjskie gospodarstwa leśne są jednostkami budżetowymi, których finanse są preliminowane w budżecie odpowiedniego rządu krajowego (Szkocja i Walia) lub rządu westminsterskiego (Anglia).
Źródło: www.forestry.gov.uk

Szwecja
Nowy ekopark Sveaskogu

Na początku października 2011 r. szwedzki państwowy koncern leśny Sveaskog otworzył na pograniczu nadbałtyckich regionów Skania i Blekinge ekopark Raslangen. Jest to już 29. ekopark, którego funkcjonowanie zostało oficjalnie zainaugurowane. Raslangen, obejmujący powierzchnię blisko 1300 ha, jest najdalej wysuniętym na południe ekoparkiem Sveaskogu i jedynym w rejonie lasów z dużym udziałem gatunków liściastych. Centralną część parku zajmuje jezioro Raslangen.
W składzie drzewostanów dominuje buk. Domieszkowo występuje dąb. Na obszarze parku spotykają się granice zasięgów świerka (południowa granica strefy północnej) i buka (granica północna). – To zdumiewające, że ma to miejsce właśnie na terenie ekoparku Raslangen. W taki jak tutaj sposób gatunki drzew spotykają w bardzo nielicznych miejscach na świecie. Niemiej jednak ekologia buka i świerka jest podobna. Obydwa gatunki rosną w środowiskach cienistych i tutaj, w ekoparku, konkurują o dominację. Który gatunek wygra, buk czy świerk? Przebiega tu bardzo interesujący proces ekologiczny – mówi Gisela Björse, specjalista ds. ochrony przyrody w Sveaskogu.
Działania Sveaskogu na obszarze obejmującym 72% powierzchni ekoparku Raslangen będą podporządkowane ochronie przyrody. Długoterminowym celem jest zwiększenie udziału gatunków liściastych w składzie drzewostanów. W sumie Sveaskog utworzył w swoich lasach 36 ekoparków (wszystkie mają zostać oficjalnie otwarte w najbliższej przyszłości). Ich łączny obszar stanowi 5% powierzchni produktywnych lasów Sveaskogu. Ekoparki są dużymi kompleksami leśnymi, w których priorytet ma ochrona przyrody i które mają stanowić ogniska bioróżnorodności w stosunku do obszarów przyległych. W ekoparkach i innych swoich chronionych obiektach leśnych Sveaskog praktycznie wyłączył z użytkowania łącznie 475 tys. ha lasów. W sumie 20% produktywnych lasów Sveaskogu, rosnących poniżej granicy regla dolnego, wchodzi w skład obszarów chronionej przyrody.
Źródło: www.sveaskog.se
Fot. F. Persson

Bawaria, Niemcy
Lasy Ziemi na powierzchni stu boisk piłkarskich

W październiku 2011 r. Bawarskie Lasy Państwowe (BaySF) i administracja leśna Bawarii otworzyły w miejscowości Freising odnowione arboretum „Lasy Świata”. Jest to jeden z największych tego typu obiektów w Niemczech, a jego osobliwością jest to, że rosną tam nie tylko pojedyncze drzewa z innych regionów świata, lecz całe egzotyczne drzewostany.
Bawarskie Lasy Państwowe reprezentował na otwarciu Reinhardt Neft, członek zarządu BaySF, a administrację leśną Bawarii – Martin Neumeyer, szef Urzędu Ministerstwa Wyżywienia, Rolnictwa i Leśnictwa. Specjalnie opracowany koncept zwiedzania Lasów Świata sprawia, że wizyta w arboretum staje się dużym przeżyciem. – Wspólnie z administracją leśną stworzyliśmy tu prawdziwy klejnot botaniczny – podkreślił Reinhardt Neft.
W arboretum rośnie obecnie 200 gatunków drzew i krzewów rozmieszczonych według środowisk przyrodniczych Europy, Ameryki i Azji. Lasy Świata, których flora w przyszłości ma obejmować 500 gatunków roślin drzewiastych, udostępnione są za pośrednictwem sieci szlaków spacerowych
o łącznej długości przekraczającej 7 km. W skład infrastruktury arboretum wchodzą również cztery pawilony informacyjne. Kierownikiem Lasów Świata jest leśniczy miejscowego leśnictwa BaySF. Bawarskie Lasy Państwowe opiekują się arboretum od 2005 roku.
Źródło: www.baysf.de 

Stany Zjednoczone
Nowe zasady urządzania lasów federalnych

Służba Leśna Stanów Zjednoczonych (USFS) przygotowuje projekt nowelizacji zasad urządzania lasów federalnych i prerii. – Potrzebujemy zasad urządzania, które przy prostszych procedurach
i niższych kosztach zapewnią ten sam lub nawet wyższy poziom ochrony – powiedział Tom Tidwell, szef USFS, występując przed podkomisją ds. parków narodowych, lasów i gruntów państwowych Kongresu Stanów Zjednoczonych.
Dotychczasowe zasady urządzania 155 kompleksów lasów federalnych i 20 kompleksów prerii obowiązywały od 1982 roku. – Rekomendowana przez nas nowelizacja będzie jeszcze lepsza dzięki setkom tysięcy konstruktywnych komentarzy, które otrzymaliśmy od pojedynczych obywateli i grup społecznych z różnych rejonów Stanów Zjednoczonych – podkreślił Tom Tidwell. Nowe zasady znacznie skracają okres przeprowadzania rewizji planu urządzenia lasu, redukując koszty prac terenowych. Plan urządzenia lasu będzie ukierunkowany na ochronę i odtwarzanie siedlisk i zasobów wodnych. Jego sporządzanie i realizacja będą wymagały ściślejszej współpracy z gminami. Większy nacisk ma zostać położony na rekreację (rekreacyjna aktywność ludności w lasach federalnych zapewnia amerykańskiej gospodarce 14,5 mld dolarów przychodów rocznie).
USFS jest agencją Departamentu Rolnictwa Stanów Zjednoczonych, której podstawową misją jest utrzymanie zdrowych, różnorodnych biologicznie i produktywnych lasów federalnych (pow. 770 tys. km2), mogących zaspokoić potrzeby obecnych i przyszłych pokoleń.           
Źródło: www.fs.fed.us

Bawaria, Niemcy
Dziecięcy dzień w Ratyzbonie

W listopadzie centrala Bawarskich Lasów Państwowych (BaySF) w Ratyzbonie zaprosiła dzieci swoich pracowników na dzień zabaw w siedzibie firmy. Po krótkiej rundzie zwiedzania siedziby i otrzymaniu firmowych czapek dzieci spotkały się z Reinhardtem Neftem, członkiem dwuosobowego zarządu BaySF. Opowiedziawszy krótką historyjkę, Neft zainicjował zabawę w poszukiwanie skarbów. Dzieci, podzielone na dwie grupy (szkolną i przedszkolną), szukały skarbów ukrytych na poszczególnych kondygnacjach siedziby BaySF. Później centralnym miejscem zabaw było atrium, gdzie dzieci miały do dyspozycji górę klocków lego i gdzie pod opieką dwóch pracownic odbywały się różne gry i zabawy.
Źródło: www.baysf.de

Opr. A.S.

Niemcy Roczne pozyskanie drewna do 100 mln m3 Finlandia Postęp certyfikacji FSC Łotwa Certyfikat PEFC dla lasów państwowych

Niemcy
Roczne pozyskanie drewna do 100 mln m3 

We wrześniu federalny rząd Niemiec przyjął Strategię Leśną 2020 – plan godzenia trwałej zdolności produkcyjnej lasów z rosnącymi i częściowo konkurencyjnymi wymaganiami społeczeństwa wobec lasów. – Ochrona i użytkowanie lasu muszą nadal ze sobą współgrać – podkreśla sekretarz stanu Gerd Müller, zwracając uwagę na fakt, że niemieckie lasy stanowią podstawę utrzymania 1,2 mln miejsc pracy.
W planie wyróżnionych zostało dziewięć pól działania takich, jak: ochrona klimatu, ochrona gleby, rekreacja, badania naukowe, kwestie własnościowe, surowce pochodzenia leśnego, bioróżnorodność, hodowla lasu i łowiectwo. Jednym z podstawowych celów niemieckiego rządu jest poprawa ogólnych warunków zaopatrzenia przemysłu drzewnego i papierniczego oraz branży energetycznej w surowiec drzewny. Górna granica rocznego pozyskania drewna w niemieckich lasach została ustalona na poziomie 100 mln m3 (przyrost roczny zasobów drzewnych w Niemczech sięga 120 mln m3 ).
Główne niemieckie siły polityczne i grupy interesariuszy sektora leśnego różnią się w ocenie Strategii Leśnej 2020. Niemieccy Zieloni uważają, że nie daje ona odpowiedzi na to, jak konkretnie niemiecki rząd chce zapobiec prognozowanemu deficytowi drewna (ok. 30 mln m3 w roku 2020). Poza tym zarzucają władzom zbytnie ustępstwa wobec lobby myśliwskiego i pozostawienie nieroz-wiązanej kwestii zbyt dużego zagęszczenia zwierzyny w lasach. Również socjaldemokraci nie są zadowoleni ze Strategii Leśnej 2020, oceniając ją jako ogólnikową.
Z kolei Niemiecka Rada Gospodarki Leśnej (DFWR) uważa Strategię Leśną 2020 za przełomową. Według DFWR, po raz pierwszy udało się wypracować rzeczywisty kompromis między gospodarką leśną a ochroną środowiska. Mniej optymistyczny jest sąd Związku Niemieckich Stowarzyszeń Właścicieli Lasów (AGDW). Zdaniem właścicieli lasów, w niektórych punktach programu wyraênie widać, że był on pisany pod dyktando ministerstwa środowiska. Właściciele lasów są np. zdecydowanie przeciwni przewidzianemu w Strategii Leśnej przejmowaniu przez lasy gminne zadań państwowo-administracyjnych.
Organizacje reprezentujące branżę tartaczną chwalą Strategię Leśną 2020 w części dotyczącej zaopatrzenia przemysłu drzewnego w surowiec drzewny. Natomiast krytykują założenia planu ochrony bioróżnorodności, zakładającego wyłączenie z użytkowania od 2 do 10% powierzchni niemieckich lasów gospodarczych.
Usatysfakcjonowany jest Związek Leśników Niemieckich (BDF). – Strategia Leśna 2020 to awangardowy program, który pozwala nam stawić czoła tak poważnym wyzwaniom jak zmiana klimatu czy nieunikniony zwrot w polityce energetycznej – zaznacza Hans Jacobs (na zdjęciu), przewodniczący BDF. – Tak jak dzisiejsza gospodarka leśna w Niemczech jest eksportowym szlagierem, tak i Strategia Leśna 2020 będzie wzorem obchodzenia się z cennym ekosystemem leśnym i jego naturalnymi zasobami – zwłaszcza w kontekście planowanych instrumentów prawnych unijnej konwencji leśnej. Niezrozumiałe są jednostronne, negatywne reakcje pojedynczych organizacji ochrony przyrody, które znów jedynie stawiają maksymalistyczne żądania ekologiczne, ignorując złożoność nowoczesnego rozumienia zasady zrównoważonego rozwoju.
Zdecydowanie negatywne stanowisko wobec Strategii Leśnej 2020 zajęła organizacja Greenpeace. – Strategia Leśna 2020 to zupełne dno polityki klimatycznej i ekologicznej koalicji rządzącej. Jeżeli strategia pani minister Ilse Aigner będzie realizowana, to niemieckie lasy, które już są zdecydowanie zbyt intensywnie użytkowane, zostaną jeszcze silniej przetrzebione. Przy planowanym pozyskiwaniu przeszło 100 mln m3 drewna niemiecka gospodarka leśna przestanie być zrównoważona. Strategia pani Aigner świadczy o jej ugięciu się przed przemysłem przerobu drewna i jego komercyjnymi interesami – twierdzi Martin Kaiser, specjalista ds. lasów w organizacji Greenpeace.
źródło: www.forstpraxis.de

Finlandia
Postęp certyfikacji FSC

Blisko 95% fińskich lasów gospodarczych (22,1 mln ha) jest certyfikowanych w systemie PEFC. Natomiast obszar lasów certyfikowanych wg standardów FSC liczy się tylko w tysiącach hektarów. Sytuacja ta może się jednak wkrótce zmienić. W styczniu uzgodniony został bowiem fiński narodowy standard FSC i od maja właściciele lasów mogą się starać o stosowny certyfikat FSC.
Wśród firm, które wystąpiły o objęcie swoich lasów certyfikacją wg standardu FSC, jest koncern drzewno-papierniczy UPM. Posiada on w Finlandii 900 tys. ha lasów certyfikowanych w systemie PEFC. Do dodatkowej certyfikacji wg standardu FSC przewidzianych jest 400 tys. ha lasów położonych w południowej części Finlandii. Koncern spodziewa się, że podwójna certyfikacja zwiększy możliwości zbytu jego produktów.
Państwowe Gospodarstwo Leśne Metsähallitus, którego wszystkie lasy są objęte certyfikacją PEFC, nie planuje starania się o certyfikat FSC. – Certyfikacja to zagadnienie związane ze sprzedażą drewna. Popyt na nasze drewno jest wystarczający i nie sądzimy, żeby certyfikacja FSC przyniosła istotne dodatkowe korzyści pod tym względem  – tłumaczy Jussi Kumpula, zastępca dyrektora działu gospodarki leśnej w Metsähallitusie.
Ponadto ponoszenie dodatkowych kosztów w związku z podwójną certyfikacją kolidowałoby z celami, które Metsähalilitusowi wyznaczyło państwo fińskie. Zgodnie z preliminarzem budżetowym na rok 2012, dywidenda wypłacana państwu przez Metsähallitus ma wzrosnąć do 120 mln euro (do tej pory była to kwota rzędu 100 mln euro).
źródło: www.forest.fi
Fot.: Zrąb w lesie należącym do jednego z pierwszych właścicieli, który uzyskał certyfikat FSC

Łotwa
Certyfikat PEFC dla lasów państwowych

Spółka akcyjna „Łotewskie Lasy Państwowe” (LVM) otrzymała certyfikat gospodarki PEFC leśnej. Audyt certyfikacyjny przeprowadzony został przez dwie różne firmy międzynarodowe (BM TRADA i SGS). Wcześniej spółka LVM uzyskała certyfikat PEFC łańcucha dostaw drewna. – Certyfikacja wszystkich naszych ośmiu gospodarstw leśnych przyczyni się do lepszego zaopatrzenia naszych klientów w drewno z zielonym znakiem jakości i tym samym pomoże im w utrzymaniu i umocnieniu pozycji łotewskich wyrobów drzewnych na światowym rynku – mówi Roberts Stripnieks, prezes zarządu LVM. Drewno certyfikowane w systemie PEFC dobrze sprzedaje się w Niemczech, Wielkiej Brytanii i Japonii. Rynki te mają bardzo duże znaczenie dla łotewskiego przemysłu drzewnego.
W zarządzie spółki LVM znajduje się 1,62 mln ha gruntów państwowych, w tym 1,4 mln ha lasów. Właścicielem spółki jest Republika ¸otwy, reprezentowana przez Ministerstwo Rolnictwa. Firmą kieruje 6-osobowy zarząd. Zgodnie ze strategią LVM, ochrona przyrody jest priorytetowym celem zagospodarowania 21% gruntów spółki.W roku 2010 spółka LVM zanotowała przychody rzędu 216 mln łatów (1LVL=6,14PLN) i zysk operacyjny 89,6 mln LVL. Łączna suma kwot odprowadzonych przez spółkę do budżetu państwa i budżetów samorządowych wyniosła 71 mln LVL. Zarząd rekomendował wypłacenie państwu łotewskiemu za rok 2010 dywidendy w wysokości 51,7 mln LVL. Całkowita sprzedaż surowca drzewnego osiągnęła poziom 8,51 mln m3 przy przyroście rocznym równym 12 mln m3. Największy udział w całkowitej ilości sprzedanego drewna okrągłego (5,9 mln m3) miały sortymenty drewna tartacznego iglastego (2,5 mln m3) i papierówki (2 mln m3). Oprócz wyrobionego surowca drzewnego spółka sprzedaje drewno na pniu (ok. 30% sprzedaży).
Na koniec roku 2010 spółka LVM zatrudniała 897 pracowników. Kobiety stanowiły 34% personelu. Najwięcej było pracowników w przedziałach wiekowych 41–50 lat (31%) i 31–40 lat (30%).       źródło: www.lvm.lv

Opr. A.S.                        

Finlandia Pozyskiwanie pozostałości zrębowych… Niemcy Urządzanie lasów prywatnych Niemcy Samorządowcy za gospodarką leśną w parkach narodowych Niemcy W obronie interesów korporacyjnych

Finlandia
Pozyskiwanie pozostałości zrębowych…

…nie wpływa długoterminowo na poziom troficzności gleby i tkanek drzew. Tak wynika z badań przeprowadzonych przez Fiński Instytut Badawczy Leśnictwa (Metla).W minionym roku w Finlandii wykorzystano do produkcji energii blisko 6,2 mln m3 zrębków leśnych. Zgodnie z założeniami fińskiego narodowego programu leśnego, ilość zrębków użytkowanych energetyczne ma wzrosnąć do 13,5 mln m3. Energetyczny ekwiwalent takiej masy sięga 25–27 TWh.
Jedną z problematycznych kwestii związanych ze wzrostem intensywności użytkowania pozostałości zrębowych jest wpływ usuwania z lasu składników pokarmowych zawartych w gałęziach, wierzchołkach strzał i pniakach na leśny bilans troficzny. Do tej pory nie dysponowano bowiem wynikami długookresowych badań w tym zakresie. Okazało się jednak, że takie wyniki są już dostępne. Dwaj naukowcy z Metli, Antti Walli i Jyrki Hytönen, natrafili na informacje o powierzchniach doświadczalnych, na których przed 30 laty badano udatność upraw w zależności od metody użytkowania lasu. Na dziesięciu powierzchniach wielkości 0,25 ha uprzątnięto wszystkie pozostałości zrębowe, a na pozostałych dziesięciu wyrobiono i zabrano jedynie typowe sortymenty drewna (odpady zrębowe pozostały na miejscu). Dane zgromadzone podczas tych badań były tak precyzyjne, że możliwe stało się podjęcie nowych badań nad bilansem troficznym. – To dobry przykład potencjału długoterminowych powierzchni doświadczalnych Metli – twierdzi Hytönen.
Walli i Hytönen wykonali analizę porównawczą troficzności gleby i tkanek drzew oraz przyrostów świerka w obydwu grupach powierzchni. Analiza nie wykazała różnic w troficzności gleby leśnej i igliwia między powierzchniami objętymi różnym rodzajem użytkowania. – Sami byliśmy zaskoczeni takimi wynikami. Nie stwierdziliśmy także różnic w zawartości azotu w igliwiu. A powszechnie wyrażana była obawa, że usuwanie pozostałości zrębowych prowadzi do redukcji ilości azotu w strefie wzrostowej – mówi Hytönen.
Fińscy naukowcy zaobserwowali jedynie różnice w przyroście drzew. Pod względem miąższości pni drzew pochodzących z sadzenia obydwie grupy powierzchni wprawdzie się nie różniły, ale na powierzchniach, z których uprzątnięto pozostałości zrębowe, drzewa były niższe. Badacze tłumaczą to szkodami od przymrozków: uprzątnięcie pozostałości zrębowych pozbawiło sadzonki osłony przed mrozem. Poza tym na powierzchniach z nieuprzątniętymi pozostałościami zrębowymi rozwijała się większa liczba siewek. Pozostałości zrębowe prawdopodobnie stymulują rozwój odnowienia naturalnego poprzez tworzenie korzystnego mikroklimatu i ograniczanie konkurencji ze strony innych roślin. Ponieważ na powierzchniach z nieuprzątniętymi pozostałościami zrębowymi było więcej drzew pochodzących z odnowienia naturalnego, drzewostany na tych powierzchniach wykazywały większą zasobność hektarową.
Walli i Hytönen twierdzą, że różnice mikrosiedliskowe występujące w obrębie pojedynczej powierzchni mają większy wpływ na przyrost drzew niż uprzątanie bądź nieuprzątanie pozostałości zrębowych. W nowych badaniach naukowcy nie uwzględnili pozyskiwania karp, ponieważ nie było ono rozpatrywane przed 30 laty.
źródło: www.forest.fi

Niemcy
Urządzanie lasów prywatnych

44% powierzchni leśnej Niemiec stanowią lasy prywatne. 57% tych lasów ma powierzchnię nie większą niż 20 ha. Gospodarstwa leśne o takiej powierzchni określane są w Niemczech mianem gospodarstw nieciągłych – a to z uwagi na nieregularne pozyskiwanie w nich drewna.
Zgodnie z niemiecką praktyką, las prywatny o powierzchni nieprzekraczającej 20 ha zasadniczo
nie kwalifikuje się do prowadzenia trwale zrównoważonej gospodarki leśnej. O takiej gospodarce można mówić dopiero wtedy, gdy wielu właścicieli współpracuje w jednej organizacji leśnej. Wówczas możliwe jest tworzenie bloków manipulacyjnych z powierzchni wchodzących w skład różnych lasów prywatnych. Organizacje są już racjonalnym obiektem urządzania lasu. Najłatwiej jest urządzać lasy tych organizacji, które mają formę tzw. spółdzielni leśnej. Członkowie spółdzielni leśnej przekazują swoje leśne roszczenia posesoryjne na rzecz organizacji, a w zamian za to otrzymują udziały spółdzielcze. Urządzanie lasów spółdzielni leśnych jest w Niemczech obowiązkowe. Leśniczy odpowiedzialny za lasy spółdzielcze musi uzgadniać roczny plan zabiegów gospodarczych jedynie z prezesem zarządu spółdzielni leśnej.
Jeżeli właściciele lasów prywatnych nie mają specjalnych wymagań co do planu urządzenia lasu, urządzeniowiec określa jedynie podstawowe elementy taksacyjne, takie jak gatunek i wiek drzew, stopień zadrzewienia i klasa zasobności. Każdemu drzewostanowi zostaje przypisana odpowiednia wydajność użytkowania (jej poziom oscyluje wokół stosownej wartości z tabeli zasobności). Aby ustalić klasę zasobności, taksator wykonuje 5–7 pomiarów wysokości górnej każdego drzewostanu.
Jeśli właściciele lasu chcą się intensywniej zająć gospodarką leśną, to poza podstawowymi danymi (mającymi znaczenie także dla wymiaru podatku) urządzeniowiec ustala dodatkowo przeciętną pierśnicę, stosunek wielkości korony do reszty strzały i klasę wartości taksowanego drzewostanu. Ponadto planuje większą intensywność trzebieży w celu poniesienia wartości drzewostanu pozostającego na pniu. Urządzeniowiec konsultuje założenia planu urządzenia lasu z jego właścicielem, jak również z leśniczym odpowiedzialnym za ten las.
W razie wystąpienia zjawisk klęskowych, takich jak wiatrowały, śniegołomy czy gradacje szkodliwych owadów, właściciel lasu ma prawo wystąpić do urzędu skarbowego z wnioskiem o przyznanie ulgi podatkowej. Warunkiem przyznania takiej ulgi jest uzyskanie z cięć uprzątających dochodu wynoszącego co najmniej 8 tys. euro.
źródło: www.forstpraxis.de 

Niemcy
Samorządowcy za gospodarką leśną w parkach narodowych

Z inicjatywy Niemieckiego Związku Miast i Gmin odbył się we wrześniu br. w Koblencji Federalny Kongres Lasów Samorządowych, w którym uczestniczyło 200 przedstawicieli lasów miejskich i gminnych w Niemczech. Zdaniem samorządowców, zamiast wyłączać lasy z użytkowania i tworzyć nowe parki narodowe, w których pozyskanie drewna jest tematem tabu, trzeba zmodyfikować pojęcie parku narodowego. W przyszłości w parkach narodowych powinna być dopuszczona proekologiczna gospodarka leśna. Dzięki temu także lasy parkowe będą mogły wnieść wkład w realizację nowej niemieckiej strategii energetycznej.
źródło: www.forstpraxis.de

Niemcy
W obronie interesów korporacyjnych

W ramach dyskusji na nową unijną strategią leśną Europejska Unia Leśników (UEF) powinna zadbać o to, żeby w przyszłości interesy leśnej korporacji zawodowej były w większym stopniu uwzględniane w procesach decyzyjnych w Brukseli. Tak uważa Związek Leśników Niemieckich (BDF).
W dotychczasowych założeniach unijnej strategii leśnej uwzględniane są tylko interesy społeczeństwa jako całości. Interesy korporacji leśnej nie odgrywają istotnej roli. Mimo rosnącego znaczenia lasów, w całej Europie ogranicza się zatrudnienie w lasach, w niektórych krajach w sposób drastyczny. Zdaniem BDF, redukcja zatrudnienia powoduje pogorszenie jakości zagospodarowania lasów. Ponadto BDF uważa, że praktykowanie trwale zrównoważonej gospodarki leśnej czyni zbytecznym wyłączanie lasów z użytkowania i wydzielanie nowych obszarów chronionych. Ta informacja powinna jeszcze skuteczniej docierać do społeczeństwa.     źródło: www.forstpraxis.de

Opr. A.S.

Bawaria, Niemcy Bilans Bawarskich Lasów Państwowych Turyngia, Niemcy Lasy Turyngii przedsiębiorstwem państwowym Indonezja – Australia Tworzenie regionalnego rynku handlu emisjami Szwecja Per-Olof Wedin nowym prezesem Sveaskogu

Bawaria, Niemcy
Bilans Bawarskich Lasów Państwowych 

Na konferencji prasowej w połowie października Bawarskie Lasy Państwowe (BaySF) przedstawiły bilans roku gospodarczego 2010/11 (1 lipca 2010 – 30 czerwca 2011). Przedsiębiorstwo zanotowało przychód 353,1 mln euro i zysk 63 mln euro, osiągając najlepszy wynik finansowy od czasu swojego utworzenia. Pozyskanie drewna sięgnęło 5,14 mln m3. Przy tym nie został w pełni wykorzystany etat cięć (5,2 mln m3 przy przyroście rocznym równym 6,1 mln m3), czego podstawową przyczyną były ograniczone możliwości zbytu cennego drewna liściastego.
Z punktu widzenia gospodarki leśnej warunki w minionym roku gospodarczym były w Bawarii niemalże idealne. Surowa zima i mokre lato ograniczyły rozmnażanie korników. Nie było większych wichur. Z bardzo dobrego wyniku finansowego BaySF mogą się też cieszyć obywatele Bawarii: cały wygospodarowany zysk został przekazany do budżetu landu jako dywidenda dla właściciela. – Możemy i chcemy wnosić wkład do budżetu naszego landu – pokreślił Rudolf Freidhager, prezes zarządu BaySF.
Mimo konieczności realizacji programu redukcji zatrudnienia, w minionym roku gospodarczym zostało przyjętych do pracy w BaySF 29 osób z wykształceniem wyższym leśnym i 14 wykwalifikowanych robotników leśnych. Przedsiębiorstwu zależy bowiem na dopływie młodej kadry. Na koniec roku gospodarczego 2010/11 w BaySF było zatrudnionych 2836 osób (2009/10: 2886 osób). Powierzchnia leśna BaySF wynosi 720 tys. ha.
Źródło: www.baysf.de

Turyngia, Niemcy
Lasy Turyngii przedsiębiorstwem państwowym

W październiku 2011 r. parlament Turyngii przyjął ustawę o przekształceniu 1 stycznia 2012 r. administracji leśnej tego niemieckiego landu w przedsiębiorstwo państwowe.
Parlament wprowadził do projektu rządowego m.in. takie zmiany, jak: wykreślenie zapisu o podwójnym prawie weta przedstawicieli turyngeńskiego Ministerstwa Finansów, mających zasiadać w radzie nadzorczej przedsiębiorstwa „Lasy Turyngii”; rozszerzenie składu rady nadzorczej o dwóch przedstawicieli parlamentu (wzmocnienie parlamentarnej kontroli nad lasami państwowymi); utworzenie kolegium doradczego i niewłączenie do Lasów Turyngii Parku Narodowego „Hainich”.
Turyngeńskie Towarzystwo Leśne z zadowoleniem przyjęło utworzenie przedsiębiorstwa państwowe-go „Lasy Turyngii” na warunkach, jakie zostały uchwalone przez parlament. Wiele spośród propozycji Towarzystwa trafiło do ostatecznej wersji ustawy. Nie udało się jednak przeforsować postulatu ustawowej gwarancji przeznaczania określonej części budżetu na finansowanie systemu kształcenia leśnego.
Źródło: www.forstpraxis.de

Indonezja – Australia
Tworzenie regionalnego rynku handlu emisjami 

Australia zobowiązała się do przekazania 70 mln dolarów na realizację jednego z najambitniejszych światowych programów ekologicznych, którego efektem mogą być głębokie przeobrażenia systemu społeczno-ekonomicznego Indonezji.
Podstawowym założeniem programu jest wykorzystanie rynku handlu emisjami CO2 do zrewolucjonizowania użytkowania ziemi na całym Archipelagu Malajskim w taki sposób, by stymulować ochronę lasów pierwotnych, rewitalizację terenów zdegradowanych i ekonomiczne usamodzielnianie się biednych społeczności lokalnych. Australia pomogła już Indonezji w satelitarnym skartowaniu wszystkich lasów porastających indonezyjskie wyspy. Obecnie tworzona jest sieć niezależnych instytucji antykorupcyjnych i kontrolnych, które będą dbały o to, żeby inwestorzy z krajów rozwiniętych płacili za rzeczywiste sekwestrowanie CO2 i żeby pozyskiwane fundusze trafiały do ludności obszarów wiejskich.
2/3 indonezyjskiej emisji CO2 ma swoje źródło w wylesieniach. Indonezja zobowiązała się do redukcji emisji o 26% lub – z pomocą krajów rozwiniętych – o 44%. Każdą ilość CO2 sekwestrowanego ponad poziom odpowiadający zobowiązaniu redukcyjnemu Indonezja będzie mogła sprzedać na regionalnym lub światowym rynku handlu emisjami.
Ochrona indonezyjskich lasów deszczowych może generować trzy razy większe przychody niż karczowanie tych lasów pod plantacje palm olejowych. Zgodnie z jednym z raportów ONZ, w okresie 25 lat wartość sekwestracyjnego potencjału lasów z dużą ilością torfowisk mieści się w granicach od 3711 do 11 185 dolarów/ha. Wartość globalnego rynku handlu emisjami, bazującego na programach leśnych obejmujących regiony Archipelagu Malajskiego, Kotliny Konga i Niziny Amazonki, szacowana jest na 15 mld dolarów rocznie.
Ponieważ Europa boryka się z kryzysem finansowym, a Stany Zjednoczone nie są skłonne do zbytniego zaangażowania się w ochronę klimatu, Indonezja stawia na rozwój regionalnego rynku handlu emisjami, obejmującego takie kraje rozwinięte, jak: Australia, Japonia, Korea Południowa i Nowa Zelandia. Przewiduje się, że rynek ten zacznie funkcjonować za 3–4 lata.
Źródło: www.theaustralian.com.au

Szwecja
Per-Olof Wedin nowym prezesem Sveaskogu 

Od października 2011 r. szwedzki państwowy koncern leśny ma nowego prezesa, który pełni zarazem funkcję dyrektora generalnego. Został nim Per-Olof Wedin, dotychczasowy dyrektor generalny państwowego koncernu budowlanego Svevia (budowa obiektów infrastrukturalnych, rozwój i utrzymanie sieci drogowej).
– Zwerbowanie Per-Olofa Wedina to dla nas emocjonujące zdarzenie. Człowiek o takich kwalifikacjach zawodowych, bogatej wiedzy o branży leśno-drzewnej i dużym doświadczeniu w zarządzaniu firmami państwowymi jest doskonale predysponowany do kierowania Sveaskogiem. Per-Olof Wedin jest również znany z silnej osobowości przywódczej – mówi Göran Persson, przewodniczący rady nadzorczej Sveaskogu.
Per-Olof Wedin, ur. w 1955 r., był dyrektorem generalnym koncernu Svevia od 2007 roku. Ma za sobą również długą karierę w branży leśno-drzewnej. W ciągu ostatnich dziesięciu lat pełnił odpowiedzialne funkcje w firmach Stora Enso, Modo i SCA. – Stanowisko w Sveaskogu oznacza dla mnie powrót do korzeni, do branży leśnej, która jest bardzo bliska mojemu sercu. Fakt, że Sveaskog jest jedną z pereł w koronie narodowego portfela firm państwowych sprawia, że zadanie jest tym bardziej intrygujące i doniosłe. Oczekuję, że wspólnie z kierownictwem firmy i jej pracownikami, będziemy dalej rozwijać działalność Sveaskogu. Dzięki swoim wcześniejszym funkcjom mogę służyć firmie doświadczeniem w prorynkowym i efektywnym gospodarowaniu – uważa Per-Olof Wedin Warunki startowe w Sveaskogu nie są jednak zbyt korzystne dla Wedina. O ile ceny papierówki i innego drewna do przerobu przemysłowego wzrastają w Szwecji nieprzerwanie od końca 2009 r., o tyle ceny drewna tartacznego po osiągnięciu rekordowego poziomu pod koniec 2010 r. zaczęły spadać. W pierwszym kwartale 2011 r. spadek był jeszcze niewielki, ale w kwartałach drugim i trzecim notowana była już silniejsza tendencja zniżkowa. Sytuacja na szwedzkim rynku drewna jest niepewna. Popyt na drewno tartaczne, którego sprzedaż ma bardzo duży wpływ na wyniki finansowe Sveaskogu, jest obniżony. W rezultacie zarówno przychody, jak i zysk Sveaskogu były w pierwszych trzech kwartałach 2011 r. znacząco mniejsze niż w analogicznym okresie 2010 r. 
Źródło: www.sveaskog.se 

Opr. A.S.

Finlandia Pilke House – biuro i zarazem wystawa leśna  Finlandia Duże dochody państwa z gospodarki leśnej Austria Moneta i znaczek z okazji Roku Lasów Wielka Brytania Certyfikat ISO 14001 dla Komisji Leśnej Szwecja Nowa technologia szkółkarska Sveaskogu Szwecja Ochrona przyrody poprzez wypalanie lasu Niemcy Deklaracja erfurcka

Finlandia
Pilke House – biuro i zarazem wystawa leśna  

Pilke House (na zdjęciu) to nazwa nowej regionalnej siedziby fińskiego Państwowego Gospodarstwa Leśnego „Metsähallitus”, znajdującej się w mieście Rovaniemi – stolicy Laponii. Wzniesiony z drewna czterokondygnacyjny budynek biurowy od jesieni ub. r. jest miejscem pracy 135 osób. Zarazem mieści się tam stała wystawa poświęcona leśnictwu, zajmująca powierzchnię 650 m2. Jest to wystawa „praktyczna”: zwiedzający nie muszą wiele czytać, mogą za to wszystkiego dotknąć. Wśród eksponatów są symulator harwestera firmy John Deere i prawdziwy harwester Ponsse, do którego kabiny można wchodzić. Z kolei symulator myśliwski daje możliwość sprawdzenia swoich sił w polowaniu na łosia – nie tylko w strzelaniu, lecz również w innych czynnościach związanych z pozyskaniem zwierzyny.
Źródło: www.forest.fi

Finlandia
Duże dochody państwa z gospodarki leśnej

Państwowa gospodarka leśna Finlandii jest wysokodochodowa. Tak twierdzi dyrektor generalny fińskiego Państwowego Gospodarstwa Leśnego „Matsähallitus”, Jyrki Kangas. Metsähallitus należy do grupy pięciu państwowych spółek i przedsiębiorstw, które odprowadzają najwyższe dywidendy do fińskiego budżetu. W roku 2010 podmioty gospodarcze wchodzące w skład koncernu Metsähallitus uzyskały przychody w łącznej wysokoÊci 367 mln euro i wygospodarowały zysk 114 mln euro. Dywidenda wypłacona państwu sięgnęła 96 mln euro. Wskaźnik rentowności zaangażowanego kapitału wyniósł 4,3% (państwo fińskie oczekuje od Metsähallitusa rentowności nie mniejszej niż 3%). Źródłem 85% przychodów koncernu (i jeszcze większego odsetka zysku) była właśnie gospodarka leśna, którą prowadzi przedsiębiorstwo państwowe Metsätalous – główna firma operacyjna Metsähallitusa, zatrudniająca ok. 1 tys. pracowników i mająca w swoim zarządzie 3,4 mln ha lasów gospodarczych. Pozostałe podmioty gospodarcze, tworzące koncernowy portfel jednostek biznesu, działają w innych dziedzinach niż gospodarka leśna, zatrudniając w sumie ok. 200 osób. Zasilanie budżetu to oczywiście nie jedyna korzyść, jaką fińskie społeczeństwo ma z państwowej gospodarki leśnej. Metsähallitus tworzy miejsca pracy na obszarach wiejskich, dba o ochronę bioróżnorodności, chroni kulturę Saamów, wspiera hodowlę reniferów i stymuluje rozwój rekreacji. Gdyby Metsähallitus nie wypełniał tego rodzaju świadczeń na rzecz społeczeństwa, zysk z gospodarki leśnej byłby każdego roku większy o przeszło 50 mln euro. Proporcję między korzyściami budżetowymi a pozostałymi świadczeniami Metsähallitusa określa społeczeństwo w drodze wyboru politycznego. Oprócz przedsiębiorstwa Metsätalous i portfela jednostek biznesu, w skład Metsähallitusa wchodzi Służba Dziedzictwa Przyrodniczego, zatrudniająca blisko 500 osób. Jest to jednostka budżetowa, która zarządza 36 parkami narodowymi. Służba Dziedzictwa Przyrodniczego, której roczny budżet wynosi ok. 50 mln euro, nie jest ujmowana w skonsolidowanym rachunku wyników koncernu: między nią a podmiotami gospodarczymi Mestähallitusa nie ma żadnych przepływów finansowych.
Źródło: www.metsa.fi

Austria
Moneta i znaczek z okazji Roku Lasów

Międzynarodowy Rok Lasów dał asumpt do współpracy między tak różnymi firmami, jak Austriackie Lasy Związkowe, Mennica Austriacka i Poczta Austriacka. Efektem tej współpracy jest m.in. nowa austriacka moneta kolekcjonerska o nominale 5 euro, wybita z 8-gramowego srebra. Na awersie znajdują się motywy roślinne i zwierzęce związane z austriackimi lasami, na rewersie – herby dziewięciu austriackich krajów związkowych. Wielkość emisji monety została ograniczona do 50 tys. sztuk. Jednocześnie z monetą wydany został 90-centowy znaczek pocztowy. Owalny znaczek przedstawia w kolorach ten sam motyw leśny co moneta.
Źródło: www.bundesforste.at

Wielka Brytania
Certyfikat ISO 14001 dla Komisji Leśnej

Komisja LeśnaWielkiej Brytanii twierdzi, że jest pierwszym na świecie państwowym gospodarstwem leśnym, które otrzymało certyfikat zarządzania środowiskiem ISO 14001. Certyfikacja ISO stanowi uzupełnienie certyfikacji leśnej: prowadzona przez Komisję gospodarka leśna jest od 1999 r. certyfikowana według brytyjskiej narodowej normy UKWAS (UK wood land assurance standard). – Połączenie certyfikacji gospodarki leśnej z certyfikacją ISO 14001 daje nam pełne prawo do szczycenia się tym, że całość naszej działalności opiera się na zasadzie zrównoważonego rozwoju. To duże osiągnięcie Komisji. Z dumą mogę powiedzieć, że znów byliśmy pierwsi na świecie – mówi Pamela Warhurst, przewodnicząca rady nadzorczej Komisji. – Wdrożyliśmy nowe programy monitorujące zużycie energii i gospodarkę odpadami. Dążymy do ograniczenia ilości odpadów, wprowadzając recykling i systemy stymulowania powtórnego użytku. Komisja Leśna Wielkiej Brytanii składa się z trzech krajowych gospodarstw leśnych: Komisji Leśnej Anglii (pow. leśna ok. 200 tys. ha), Komisji Leśnej Szkocji (450 tys. ha) i Komisji Leśnej Walii (100 tys. ha). Wszystkie brytyjskie gospodarstwa leśne są jednostkami budżetowymi, których finanse są preliminowane w budżecie odpowiedniego rządu krajowego (Szkocja i Walia) lub rządu westminsterskiego (Anglia).
Źródło: www.forestry.gov.uk

Szwecja
Nowa technologia szkółkarska Sveaskogu

Spółka akcyjna Svenska Skogsplantor – firma szkółkarska należąca do państwowego koncernu leśnego Sveaskog – sprzedaje rocznie 125 mln sadzonek, czyli 1/3 wszystkich sadzonek oferowanych w Szwecji. Obecnie firma przeprowadza próby wykorzystania do produkcji materiału sadzeniowego embriogenezy somatycznej (formowanie zarodków z komórek somatycznych). Dotychczas proces ten przynosił pozytywne rezultaty jedynie w przypadku rozmnażania świerka – i to tylko w formie technologii ręcznej. – Musimy zautomatyzować ten proces i przystosować go do użytku komercyjnego, co może zająć nawet 10 lat. Dziś wyprodukowanie jednej sadzonki kosztuje 12–15 koron szwedzkich. Nikt tyle nie zapłaci – mówi Finnvid Prescher, szef nasiennego działu rozwojowego w firmie Svenska Skogsplantor. W 2012 r. Svenska Skogsplantor zamierza wyprodukować milion sadzonek w ramach pilotażowego projektu technologicznego opartego na embriogenezie somatycznej. W celu zapewnienia różnorodności genetycznej sadzonek do ich produkcji zostanie wykorzystanych 50 różnych linii komórkowych, pochodzących z niespokrewnionych rodzin komórek. Do rozwoju firmy Svenska Skogsplantor przyczyniło się opracowanie i wdrożenie przez nią do praktyki szkółkarskiej mechanicznej metody zabezpieczania sadzonek przed szeliniakiem sosnowcem za pomocą środka Conniflex, czyli powłoki piaskowej (na zdjęciu). Stosowanie mechanicznej ochrony sadzonek jest elementem programu wycofywania środków chemicznych ze szwedzkiej gospodarki leśnej. W Szwecji insektycydy mogą być używane do 2014 roku. Po tym terminie rozpocznie się stopniowe wycofywane stosownych pozwoleń.
Źródło: www.sveaskog.se

Szwecja
Ochrona przyrody poprzez wypalanie lasu

Państwowy koncern leśny Sveaskog przygotował program kontrolowanego wypalania lasu w ekoparku Ejheden, położonym w północnej części regionu Dalarna. Wypalanie obejmie obszar leśny o powierzchni blisko 300 ha. Tym samym będzie to największy kontrolowany pożar leśny, jaki dotychczas uskuteczniono w Szwecji. Wypalanie lasu jest środkiem służącym ochronie przyrody. Ok. 40 gatunków owadów występujących w Szwecji potrzebuje do przeżycia pożarzysk. Dalszych tysiąc gatunków roślin i zwierząt profituje ze środowiska wytworzonego w następstwie pożaru lasu. Analiza wyników inwentaryzacji przyrodniczej, która została ostatnio przeprowadzona w ekoparku Ejheden, wykazała, że ochrona jego walorów przyrodniczych wymaga przeprowadzenia kontrolowanego wypalania lasu. Naturalne pożary lasów takiego typu, jaki reprezentowany jest w ekoparku Ejheden, występują mniej więcej co 100 lat.Sveaskog utworzył w swoich lasach 36 ekoparków. Są to duże kompleksy leśne, w których priorytet ma ochrona przyrody i które mają stanowić ogniska bioróżnorodności w stosunku do obszarów przyległych.
Fot: Kontrolowane wypalanie lasu w Szwecji, Autor: DGP
Źródło: www.sveaskog.se

Niemcy
Deklaracja erfurcka

W związku z rezygnacją Niemiec z energetyki jądrowej (będącej pokłosiem tegorocznej trage-
dii w Japoni i awari elektrowni w Fokushimie) i wzrostem znaczenia surowców odnawialnych, Niemiecka Rada Gospodarki Leśnej (DFWR – Deutscher Forstwirtschaftsrat) uchwaliła 21 czerwca na swoim zjeździe w Erfurcie tzw. deklarację erfurcką. DFWR postuluje pilną modyfikację niemieckiej polityki leśnej, domagając się przede wszystkim odstąpienia od koncepcji obligatoryjnego wyłączania z użytkowania określonego procentu lasów gospodarczych. Ponadto DFWR oczekuje od niemieckich władz doprowadzenia do znaczącej poprawy ogólnych warunków rozwoju gospodarki leśnej w Niemczech.W ubiegłym roku DFWR obchodziła jubileusz 60-lecia swojego istnienia. Jest to organizacja zrzeszająca przedstawicielstwa leśnictwa zarówno prywatnego, jak i publicznego. W skład DFWR wchodzą m.in. państwowe gospodarstwa leśne poszczególnych landów, stowarzyszenia właścicieli lasów prywatnych, związki zawodowe działające w leśnictwie, Związek Leśników Niemieckich, Niemieckie Towarzystwo Leśne i uczelnie leśne.      
Źródło: www.forstpraxis.de

Opr. A.S.

Austria Kliczko buduje dom z austriackiego drewna Szwecja Kadra leśna Szwecja Wyhamowanie Sveaskogu Bawaria, Niemcy Inwestowanie w drogi leśne priorytetem Niemcy Zieloni o subsydiowaniu produkcji energii z biomasy leśnej Brandenburgia, Niemcy Ceny drewna za zachodnią miedzą Irlandia Wyniki Coillte w 2010 r. Austria Bilans ÖBf w 2010 r. Stany Zjednoczone Promocja agroleśnictwa Austria Piwo leśne na Rok Lasów

Austria
Kliczko buduje dom zaustriackiego drewna  

Ukraiński bokser światowej sławy, Witalij Kliczko (na zdjęciu), buduje w swojej ojczyźnie dom z drewna pochodzącego z Austriackich Lasów Związkowych SA (ÖBf). W sumie budulec obejmuje 300 m3 drewna limbowego, jodłowego isosnowego. Pierwotnie Kliczko chciał zbudować dom swoich marzeń z drewnadębowego i klonowego z Kanady. Jednak trenując w Tyrolu, dał się przekonaćswoim gospodarzom do drewna z Austrii.Spółka ÖBf, w którejzarządzie znajdują się lasy państwowe Austrii, otrzymała od boksera specjalnezamówienie. Szczególnym wyzwaniem były gigantyczne dymensje potrzebnego drewna.O ile w Austrii przeciętne drzewo iglaste ma w momencie ścinki średnicę 50–60 cm, o tyle Kliczko poszukiwał na swójdom drzew o średnicy 1,20–1,80 m. – Cieszę się, że gwiazdamiędzynarodowego sportu zdecydowała się na drewno z naszego kraju, jak równieżna nasze know-how – mówi Georg Erlacher, prezes zarządu ÖBf. – Warunkiemspełnienia specjalnych wymogów oraz znalezienia i ścięcia odpowiednichdrzew była bowiem duża wiedza fachowa. Realizacja zamówień specjalnych,związanych z aktywnym wyszukiwaniem drzew odpowiadających wymaganiom klientów,stanowi coraz ważniejszą pozycję w ofercie spółki ÖBf.
źródło: www.bundesforste.at  

Szwecja
Kadra leśna  

W roku 2009 w szwedzkiejgospodarce leśnej zatrudnionych było 28,4 tys. pracowników. Wdużych gospodarstwach leśnychpracowało ok. 2,2 tys. osób, w firmach usług leśnych – 12,7 tys. osób (w tym 4,7 tys. właścicieli firm i członków ich rodzin). Wolumen robocizny sięgnął 26,8 mlngodzin pracy, z czego 11,8 mln godzin przypadło na sektor lasówbędących własnością osób fizycznych. W roku akademickim 2008/09studia leśne na Szwedzkim Uniwersytecie Nauk Rolnych (SLU)ukończyło 29 inżynierów leśnictwa i 68 magistrów leśnictwa.W roku 2008 przeciętnastawka godzinowa wynagrodzenia w szwedzkim leśnictwie wynosiła 121,10 SEK(kurs z grudnia 2008 r.: 1 SEK = 0,37 zł). Dla porównania: w przemyśle drzewnym przeciętna stawka godzinowa wynagrodzenia sięgała w tym samymroku 133,70 SEK, a w przemyśle celulozowo-papierniczym – 158,90 SEK.
źródło: www.skogsstyrelsen.se  
Fot. Kampus Szwedzkiego Uniwersytetu Nauk Rolnych w Umea,gdzie prowadzone są studia leśne

Szwecja
Wyhamowanie Sveaskogu  

W pierwszymkwartale br. szwedzki państwowy koncern leśnySveaskog zanotował mniejszy zysk operacyjny niż w analogicznym okresie ub.r.pomimo wzrostu cen drewna. Jest to przede wszystkim wynik spadku rozmiaruzrealizowanych dostaw drewna pochodzącego z własnych lasów koncernu. Wnajwiększym stopniu zmniejszyła się sprzedaż drewna tartacznego, ponieważliczne tartaki ograniczyły produkcję w odpowiedzi na niepewną sytuację na rynkuproduktów z drewna. Do obniżenia zysku operacyjnego przyczynił się równieżwzrost kosztów produkcji, będący konsekwencją m.in. ukierunkowania pozyskaniana większą ilość drewna energetycznego i surowca typu papierówki(reakcja Sveaskogu na zmianę potrzeb rynku).
źródło: www.sveaskog.se  

Bawaria, Niemcy
Inwestowanie w drogi leśne priorytetem  

Począwszyod 1963 r. niemiecki kraj związkowy Bawaria przeznacza znaczne sumysubwencyjne na budowę i utrzymanie dróg leśnych. W ciągu ostatnich pięciulat w prywatnych i wspólnotowych lasach Bawarii wybudowano 12 tys. kmdróg leśnych. Bawarskie Ministerstwo Leśnictwa wyasygnowało na ten cel 185 mln euro z unijnych, federalnych ikrajowych funduszy subwencyjnych.
źródło: www.forstpraxis.de 

Niemcy
Zieloni o subsydiowaniuprodukcji energii z biomasy leśnej 

W związku planowanąnowelizacją ustawy o energii odnawialnej, w Niemczech toczy się dyskusja osubsydiowaniu produkcji energii z surowca drzewnego. Ostatnio swoje stanowiskow tej sprawie przedstawili niemieccy Zieloni. Zdaniem tej partii, obniżeniestawki subsydiowania spalania drewna leśnego o średnicy przekraczającej 7 cmz 6 do 2,5 centa jest krokiem we właściwym kierunku. Błędem jest natomiast proponowane podwyższenie stawkisubsydiowania spalania drobnicy leśnej (<7 cm) welektrowniach o mocy od 500 kW do 5 MW z 2,5do 6 centów. Rezultatem tego będzie wielkoobszarowe wymiecenie drewna odpadowego z lasów, conie jest korzystne z punktu widzenia ochrony przyrody i gleb leśnych.Niemieccy Zieloniuważają, że należy całkowicie zaprzestać subsydiowania spalania biomasy leśnej w nowych elektrowniach o mocy sięgającej 20 MW. Przedmiotem subsydiowania powinno być jedynie spalanie drobnicy leśnej w zdecentralizowanychelektrociepłowniach o maksymalnej mocy 150 kW, góra – 500 kW.Eksperci szacują, że w 2020 r. deficyt drewna w Niemczech przekroczy30 mln m3. Dlatego Niemcy powinni oszczędzać ten surowiec, dającpriorytet jego materiałowemu, a nie energetycznemu wykorzystywaniu (tzw.kaskadowe użytkowanie drewna).źródło: www.forstpraxis.de  Brandenburgia, NiemcyCeny drewna za zachodniąmiedzą W pierwszympółroczu br. Gospodarstwo Krajowe „LasyBrandenburgii” sprzedawało kłody sosnowe średniej klasy grubości za71–73 euro/m3. Ceny dłużyc sosnowych tej samej klasy grubości wynosiły69–72 euro/m3. Za kubik drewna stosowego do przerobu przemysłowego Lasy Brandenburgiiuzyskiwały następujące ceny: sosna 30–31 euro, buk 33–34 euro, brzoza28–30 euro, topola 25–28 euro, dąb 26–30 euro. W Brandenburgii popyt na drewno do przerobu przemysłowego znacznie przekracza podaż tego sortymentu.
źródło: www.forstpraxis.de  

Irlandia
Wyniki Coillte w2010 r.  

W ub.r. przychodyirlandzkiego państwowego koncernu leśno-drzewnego Coillte osiągnęłypoziom 250,4 mln euro, wzrastając o 21% w stosunku do roku 2009. Zyskoperacyjny sięgnął 44,6 mln euro (+131%). Motorem wzrostu dochodówCoillte było głównie zwiększenie się popytu i cen na drewnotartaczne i płyty drewnopochodne. Zobowiązaniepodatkowe osiągnęło poziom 1,3 mln euro. Rada nadzorcza Coillterekomendowała właścicielowi koncernu – państwu irlandzkiemu – niepobieraniedywidendy za rok 2010.– Mając za sobą trudnelata 2008 i 2009, ściśle współpracowaliśmy z naszymi klientamiz branży tartacznej w celu zwiększenia eksportu irlandzkiej tarcicy, zwłaszczado Wielkiej Brytanii. Wolumen eksportu budulca drzewnego wytwarzanego przezirlandzkie tartaki wzrósł z 5 tys. m3 na początku 2009 r. do200 tys. m3 w 2010 r. Udział irlandzkich tartaków w brytyjskim rynkutarcicy wynosi obecnie 7% – informuje David Gunning, dyrektor generalnyCoillte.Koncern Coilltegospodaruje w lasach o pow. 445 tys. ha. Oprócz gospodarki leśnej w zakres jego działalności wchodzą usługi deweloperskie związane zenergetyką odnawialną oraz produkcja płyt drewnopochodnych. Macierzystą firmąkoncernu Coillte jest spółka z o.o., w której wszystkie udziały należą dopaństwa irlandzkiego. Struktura organizacyjna koncernu obejmuje trzy segmenty:Coillte „Lasy” (gospodarka leśna), Coillte „Przedsiębiorstwo” (energetykaodnawialna, usługi deweloperskie i inna działalność gospodarcza bazującana nieruchomościach gruntowych) i Coillte „Wyroby Płytowe” (produkcjai sprzedaż płyt OSB i MDF).W roku 2010 koncernCoillte zatrudniał 1053 osoby, w tym 466 pracowników na stanowiskach robotniczych. Przeciętne wynagrodzenie miesięczne wynosiło 4222 euro.
źródło: www.coillte.ie  

Austria
Bilans ÖBf w 2010 r. 

Austriackie LasyZwiązkowe SA (ÖBf), gospodarujące w lasach stanowiących własność Republiki Austrii, zaliczyły ubiegły rok do udanych. łączne przychodycałego koncernu ÖBf sięgnęły 220,80 mln euro, a zysk operacyjnywyniósł 18,07 mln euro. Są to wyniki mniej więcej na poziomie roku2009. Opłata za prawo pobierania pożytków z gruntów państwowych (50% zyskunetto), odprowadzona do budżetu Republiki Austrii, sięgnęła 7,6 mln euro. Podatki bezpośrednie wyniosły 4,1 mln euro. W momencie prezentacji sprawozdaniafinansowego nie została jeszcze podana ostateczna wysokość dywidendy dla właściciela, czyli Republiki Austrii. Wstępny szacunekwskazuje na kwotę rzędu 15 mln euro.W przeciągu roku 2010liczba pracowników spółki ÖBf zmniejszyła się z 1219do 1198 osób. Odsetek kobiet (13,7%) praktycznie pozostałniezmieniony. Przecięty wiek pracowników nieznacznie wzrósł z 42,9do 43,4 roku. Wynagrodzenie miesięczne wynosiło przeciętnie3466 euro.Przeciętne wpływy zesprzedaży drewna sięgały 63,02 euro/m3 (o 6,30 euro więcej niż w roku2009). Nie został jednak jeszcze osiągnięty poziom wpływów notowanych przedokresem kryzysu finansowego. – Nominalna cena drewna była w 2010 roku taka samajak w roku 1997 – wyjaśnia Georg Erlacher, prezes zarządu ÖBf. – Mimowysokich cen drewna obniżyliśmy jego pozyskanie, dążąc do podniesienia poziomu zrównoważeniagospodarki leśnej. Nie ma bowiem mowy o wychodzeniu z kryzysu kosztem lasu.Spółka ÖBf zamierzaw tym roku utrzymać pozyskanie drewna na ubiegłorocznym poziomie. Planyprzewidują dalszą redukcję kosztów pozyskania i rozwój działów nieruchomości i usług. W zarządzie ÖBf znajduje się514 tys. ha lasów, w tym 350 tys. ha lasów gospodarczych.
źródło: www.bundesforste.at  
Fot.: 63.02 euro/m3 wpływało do kasy ÖBf w roku 2010

Stany Zjednoczone
Promocja agroleśnictwa 

Departament RolnictwaStanów Zjednoczonych (USDA) przedstawił w czerwcu plan promocji agroleśnictwa jako środka służącego zarówno poprawieśrodowiska przyrodniczego, jak i wzrostowi efektywności użytkowania gruntów. – Agroleśnictwo nie poświęca ani użytków rolnych dlalasów, ani lasów dla użytków rolnych – powiedziała Kathleen Merrigan, zastępczyniszefa USDA, prezentując plan. – Na dobrą sprawę agroleśnictwo to zespolenie dwóch dziedzin, sprzyjające w ostatecznym rozrachunkuochronie naszych zasobów naturalnych, przynoszące korzyści społecznościom lokalnym i udostępniające nowe źródła dochodów farmerom, ranczerom i właścicielom lasów.Trzy podstawowe założeniaamerykańskiego planu promocji agroleśnictwa to: zwiększenieskali jego praktykowania przez właścicieli gruntów, szerzeniewiedzy o technologiach agrolevnych oraz wkomponowanie agroleśnictwa w amerykański model ochrony zasobów przyrodniczych i rozwojuekonomicznego. Agroleśnictwo ma być promowane nie tylko na terenach wiejskich,lecz również na pograniczach obszarów zurbanizowanych, gdzie może ono pełnićwiele różnych funkcji ochronnych i przyczyniać się do poprawy środowiska życia dzikich zwierząt.źródło: www.usda.gov 

Austria
Piwo leśne na Rok Lasów 

W Międzynarodowym RokuLasów, jakim został obwołany bieżący rok, Austriackie Lasy Związkowe SA (ÖBf) nawiązały wyjątkową współpracę z prywatnymbrowarem Trumer. Obydwie firmy zamierzają wprowadzić na rynek pierwsze wAustrii piwo leśne (na zdjęciu). Podstawowy składnik do jegoprodukcji – młode pędy jodłowe – został wiosną zebrany w lasach ÖBf w okolicachSalzburga. Silnie aromatyczne i bogate w różne substancje pędy zostały ręczniepozyskane z mniej więcej 3-metrowych jodeł rosnących na wysokości 1200 mn.p.m., przeznaczonych do usunięcia jeszcze w tym roku w ramach cięćpielęgnacyjnych.– W Międzynarodowym RokuLasów chcemy przybliżyć ludziom las różnymi sposobami – czy to przez urządzeniepoglądowej ścieżki leśnej w największym ogrodziezoologicznym Austrii, czy przez organizację internetowych wyborów siedmiu cudówlasu, czy właśnie przez produkcję piwa leśnego.Jednocześnie możemy w ten sposób pokazać, jak różnorodne sąpłody lasu – wyjaśnia Georg Erlacher, prezes zarządu ÖBf. Rynkowapremiera pierwszego austriackiego piwa leśnego planowana jest na koniec września. Wpierw piwo leśne będzie dostępne w wybranych lokalachgastronomicznych i sklepach delikatesowych.
źródło:www.bundesforste.at 

Opr. A.S. 

Wielka Brytania Rozkręca się handel jednostkami pochłaniania Szwecja Subsydia dla właścicieli lasów prywatnych Europa Nowy sekretarz generalny CEPF Finlandia Wakacyjna praca dla młodzieży Badenia-Wirtembergia, Niemcy 10% lasów publicznych wyłączonych z użytkowania?

Wielka Brytania
Rozkręca się handeljednostkami pochłaniania 

Programy zalesieniowegenerują jednostki pochłaniania CO2 – nowy produkt leśny. WWielkiej Brytanii jednostki te mogą zostać spieniężone już w momencie zakończenia zalesiania. Rozkręcający się brytyjski rynekhandlu jednostkami pochłaniania bazuje na dobrowolnym kompensowaniuemisji CO2 przez przedsiębiorstwa. Jest to rynek niepowiązany ani z unijnym systemem handlu emisjami (ETS), ani z międzypaństwowymsystemem handlu emisjami opartym na postanowieniach protokołu z Kioto. Brokerzypraw do jednostek pochłaniania/emisji, którzy są pośrednikami między firmami dobrowolnie kompensującymi swoją emisję CO2 abrytyjskimi właścicielami gruntów realizującymi programy zalesieniowe,oferują tym drugim od 350 do 1400 funtów szterlingów/ha. Przeciętnakwota wykupu praw do jednostek pochłaniania wynosi 608 funtów/ha(ok. 2710 zł/ha). Termin wykupu tych praw zależy od charakteruprogramu zalesieniowego i gatunkowego składu upraw i mieścisię zazwyczaj w granicach od 50 do 100 lat.Aby zagwarantowaćniezbędną rzetelność, efektywność i transparentność zalesieniowych przedsięwzięć sekwestracyjnych, które są realizowane w powiązaniu z dobrowolnąkompensacją emisji CO2, Komisja Leśna Wielkiej Brytaniiopracowała specjalny program zapewnienia jakości (Woodland Carbon Code). Projektyodpowiadające wymaganiom tego programu muszą być realizowane zgodnie z zasadązrównoważonego rozwoju i odpowiednimi normami brytyjskimi. Inne ważne warunkito stosowanie znormalizowanych metod pomiaru sekwestracji CO2 i zapewnieniezależnej kontroli wyników. Realizatorzy projektów sekwestracyjnych powinniuzyskać wpis do specjalnego rejestru prowadzonego przez Komisję Leśną.

źródło: www.forestryjournal.co.uk 

Szwecja
Subsydia dla właścicieli lasów prywatnych  

Właściciele lasów prywatnych w Szwecji mogą starać sięzasadniczo o pięć rodzajów subsydiów. W ramach szwedzkiego programurozwoju obszarów wiejskich (PROW) udzielane są trzy rodzaje dotacjiunijnych: na zwiększenie udziału gatunków drzew liściastych w drzewostanach, na ochronę i zwiększanie bioróżnorodności lasów i na szkolenia mające na celu podniesienie konkurencyjności gospodarstw leśnych i stymulowanie ich zrównoważonego rozwoju. Dwapozostałe rodzaje dotacji są specyficznymi szwedzkimi instrumentamisubwencyjnymi, które mają na celu ochronę przyrody i dziedzictwa kulturalnego(program NOKÅS) oraz promowanie gatunków drzew liściastych.W przypadku subsydium nazwiększanie udziału gatunków drzew liściastych w drzewostanachwsparcie finansowe udzielane jest na założenie pierwszej w danym miejscu uprawyz gatunkami liściastymi lub na czyszczenia i trzebieże w drzewostanachmieszanych, prowadzące do uzyskania drzewostanów liściastych. Zgodnie ze szwedzką ustawą o lasach, drzewostanem liściastym jest drzewostan o powierzchni co najmniej 0,5 ha, w którymco najmniej 70% stanowią drzewa liściaste, składające się wco najmniej w 50% z jednego lub wielu gatunków spośródtakich gatunków drzew, jak: buk, dąb, grab, jesion, klon, lipa, wiąz i wiśnia ptasia. Subsydium ma formę refinansowania kosztów. Jego maksymalna kwotawynosi 30 tys. SEK/ha (1 SEK = 0,44 zł).Koszty przygotowania gleby, sadzenia,grodzenia upraw i sporządzenia planów zabiegów pielęgnacyjnych mogą byćrefinansowane w 100%, zaś koszty czyszczeń i trzebieży – w 60%. Beneficjentami subsydium nazwiększanie udziału gatunków drzew liściastych w drzewostanach mogąbyć właściciele lasów w południowej i środkowej Szwecji.Subsydium na ochronę izwiększanie bioróżnorodności mogą otrzymać właściciele lasów, którzy realizują różne leśne inwestycje nieprodukcyjnezwiązane z ochroną leśnego środowiska przyrodniczego. Mogąto być np. takie działania, jak kontrolowane wypalanie powierzchni leśnych czy pozostawianie większej ilości drewna martwego wdrzewostanach. Beneficjentami tego subsydium są właściciele lasów prywatnych w całej Szwecji. Jego wysokość wynosi maksymalnie 7 tys. SEK/ha. Subsydia na szkoleniamające na celu podniesienie konkurencyjności gospodarstw leśnychi stymulowanie ich zrównoważonego rozwoju przyznawane są zarówno edukującym,jak i edukowanym (właściciele lasów, przedsiębiorcy leśni). WPROW na lata 2007–13 Szwecja przeznaczyła na ten rodzaj wsparcia finansowego wsumie 422 mln SEK. W przypadku edukującychjest refinansowanych 20–100% kosztów szkoleń. Edukowani mogą starać się o zwrot kosztów opłat za kursy oraz kosztówpomocy naukowych, podróży i noclegów.W ramach szwedzkiegoprogramu NOKÅS przyznawane są dotacje na różnorodne działania związane zochroną przyrody i obiektów dziedzictwa kulturalnego w lasach. Subsydiowane sąm.in. restytucja mokradeł, kształtowanie okrajków, utrzymywanie drzewbiotopowych oraz rekonstrukcja historycznych obiektów związanych z gospodarką leśną i transportem drewna. Beneficjentami dotacji, której wysokość sięga 70% kosztów kwalifikowanych, mogą być właściciele lasów i przedsiębiorcy leśni.Właściciele lasów i wspólnoty gminne mogą starać się równieżo subsydia z funduszu promocji gatunków liściastych. Wsparcie toprzeznaczone jest na działania niezbędne do skutecznego odnowienia drzewostanu liściastego, a więc głównie na przygotowanie gleby, sadzenie, grodzenie upraw ipielęgnowanie drzewostanów w stadium juwenilnym. Wysokość dotacji sięga 80% kosztów odnowienia i 60% kosztów pielęgnowaniaupraw i młodników.Podział szwedzkich lasówprodukcyjnych według rodzaju własności leśnej przedstawia się następująco: lasy osób fizycznych 50%, lasy firmprywatnych 26%, lasy pozostałych właścicieli prywatnych 6%,lasy firm państwowych 14%, lasy będące bezpośrednio w zarządzie państwa 3% i lasy pozostałych właścicieli publicznych 1%. W roku 2009 w Szwecji było blisko 330 tys. właścicieli lasów. Szwedzkie stowarzyszenia właścicieli lasów prywatnychliczą przeszło 111 tys. osób, które posiadają łącznie ok. 6,2 mln halasów.Polski PROW na lata2007–13 nie przewiduje unijnych płatności przyrodniczych dla właścicieli lasów prywatnych. Zważywszy na to, że unijne płatności pochodzą z redystrybucji składek wpłacanych przez poszczególne państwaczłonkowskie UE, w tym i Polskę, powstaje dziwna sytuacja: polski podatniknie łoży na ochronę przyrody w lasach prywatnych w swoim własnym kraju, aledokłada się do takiejże ochrony w lasach prywatnych Szwecji, Niemiec, Austrii iwielu innych państw członkowskich UE.

źródło: www.skogsstyrelsen.se  

Europa
Nowy sekretarzgeneralny CEPF 

Zarząd KonfederacjiEuropejskich Właścicieli Lasów (CEPF) mianował Aljoschę Requardta nastanowisko sekretarza generalnego CEPF. Requardt, który zacznie sprawowaćswoją nową funkcję od 1 sierpnia, jest doktorem nauk przyrodniczychUniwersytetu Hamburskiego i magistrem leśnictwa, absolwentemPolitechniki Drezdeńskiej. Obecnie pracuje w Europejskim Instytucie Leśnym (EFI) jako kierownik Obserwatorium Lasów Europy w Nancy we Francji. Do1 sierpnia obowiązki sekretarza generalnego będzie pełniła Marta Gaworska,doradca polityczny CEPF.

źródło: www.cepf-eu.org  

Finlandia
Wakacyjna praca dlamłodzieży 

Państwowe Gospodarstwo Leśne „Metsähallitus”, które sprawuje pieczę nad lasami państwowymi i parkami narodowymiFinlandii, oferuje młodzieży latem tego roku blisko tysiąc miejsc pracy. Najwięcejjest ofert pracy w lasach w północnej części kraju. Młodzi ludzie wwieku co najmniej 15 lat mogą wykonywać przez kilka tygodni lubdłużej czynności gospodarcze o różnym poziomie trudności, zależnym od ich dotychczasowego doświadczenia w pracach leśnych.

źródło: www.nordicforestry.org  

Badenia-Wirtembergia,Niemcy
10% lasów publicznychwyłączonych z użytkowania? 

Po tegorocznych marcowychwyborach do parlamentu Badenii-Wirtembergii powstała w tym landzie„zielono-czerwona” koalicja rządząca, utworzona przez Zielonych i SPD. Projektumowy koalicyjnej tych partii przewiduje m.in. zmiany w polityce leśnej Badenii-Wirtembergii. Po pierwsze, lasy państwowelandu, które od 2000 r. są certyfikowane w systemie PEFC, mają zostać objętecertyfikacją wg standardów FSC. Po drugie, z użytkowania ma zostaćwyłączonych 10% lasów publicznych. Zmienione ma zostać również prawołowieckie. Planowane jest np. wprowadzenie zakazu dokarmiania zwierzyny.Zamiar wyłączenia zużytkowania 10% lasów publicznych i ich certyfikowania wg standardówFSC budzi protesty ze strony organizacji reprezentujących przemysł drzewny igospodarkę leśną. Zrzeszenie VDS, które jest przedstawicielstwemtartaków średniej wielkości, wskazuje na fakt, żewyłączenie z użytkowania 32 tys. ha lasów będzie skutkowało znacznymograniczeniem i tak już niewystarczającego zaopatrzenia w surowiec drzewny. IzbaLeśna Badenii-Wirtembergii, reprezentująca właścicieli lasów, uważa, że politycy koalicji rządzącej przekroczyli swoje kom-petencje: – Dwie trzecie lasów publicznych Badenii-Wirtembergii to lasy gmin. Będziemysię zdecydowanie przeciwstawiali się narzucaniu gminom wszelkich arbitralnychdecyzji państwa w sprawach dotyczących lasów. Niewykluczone, że zdecydowana reakcja leśnego samorządu gospodarczegoBadenii-Wirtembergii na program nowej koalicji rządzącej skłoniją do rewizji planów.            

źródło: www.forstpraxis.de 

Opr. A.S.

Region Morza Śródziemnego Porozumienie o współpracy w ochronie lasów Turyngia, Niemcy Wyłączanie lasów z użytkowania i reforma struktur Szwecja Polemika Sveaskogu ze Szwedzkim Towarzystwem Ochrony Przyrody

Region Morza Śródziemnego
Porozumienie o współpracy w ochronie lasów

W doniesieniach z arabskich krajów leżących nad brzegami Morza Śródziemnego dominują ostatnio informacje o powstaniach narodowych, walkach i demonstracjach. Ale są też i inne wieści, świadczące o tym, że społeczeństwa tamtego regionu nawet w obecnej sytuacji starają się nie zapominać o swoim środowisku przyrodniczym.
Podczas 2. Tygodnia Lasów Śródziemnomorskich, zorganizowanego w dniach 5–8 kwietnia w Avignonie we Francji, poinformowano o pomyślnym wypracowaniu programu współpracy w ochronie lasów regionu Morza Śródziemnomorskiego.
Celem programu „Partnerskie Współdziałanie narzecz Lasów Śródziemnomorskich” jest zwiększanie świadomości znaczenia funkcji lasów w krajach wspomnianego regionu. Chodzi zwłaszcza o ochronę gleby i zasobów wodnych, sekwestrację CO2, ochronę bioróżnorodności i walory krajobrazowe. Oprócz Organizacji Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa (FAO) w początkowej fazie realizacji programu ma uczestniczyć 11 instytucji i organizacji z sześciu krajów: Maroka, Algierii, Tunezji, Syrii, Libanu i Turcji.
Coroku na obszarze basenu Morza Śródziemnego pożary niszczą 0,7–1,0mlnha lasów. Straty z tego tytułu szacowane są na 1mldeuro. Całkowita powierzchnia lasów tego regionu sięga 73mlnha, co odpowiada lesistości rzędu 8,5%. Oprócz drewna śródziemnomorskie lasy dostarczają różnych innych produktów, takich jak choćby korka, paszy dla zwierząt użytkowych, surowców aromatycznych czy dziczyzny. Mają
więc niemałe znaczenie dla rozwoju obszarów wiejskich.
Zmiany klimatyczne, ekspansja upraw rolnych i innych form użytkowania gruntów, postęp urbanizacji, presja turystyczna – splot wszystkich tych czynników stanowi duże zagrożenie dla śródziemnomorskich lasów. Nowy program współpracy dotyczy nie tylko leśnictwa, lecz również takich dziedzin, jak rolnictwo, planowanie przestrzenne, ochrona środowiska przyrodniczego, edukacja i turystyka.

Źródło: www.fao.org

Turyngia, Niemcy
Wyłączanie lasów z użytkowania i reforma struktur

Pierwszym niemieckim krajem związkowym, który rozpoczął realizację programu wyłączenia 5% lasów z użytkowania, jest Turyngia. Do wyłączenia z użytkowania mają być typowane powierzchnie leśne, które z jednej strony wykazują dużą wartość z punktu widzenia ochrony przyrody, a z drugiej – charakteryzują się niewielką intensywnością użytkowania. To drugie kryterium wynika z uwarunkowań społeczno-ekonomicznych (w klasterze leśno-drzewnym w Turyngii znajduje zatrudnienie blisko 40 tys. osób). W grę wchodzą więc głównie siedliska o niskiej produkcyjności i tereny trudne do zagospodarowania.
Obecnie w Turyngii jest wyłączonych z użytkowania łącznie 9,9 tys.ha lasów (z uwzględnieniem lasów w rezerwatach i Parku Narodowym „Hainich”). Zgodnie z wcześniej zatwierdzonymi planami, w najbliższych latach powierzchnia ta ma wzrosnąć o 3,6 tys.ha dając połowę wymaganej powierzchni lasów wyłączonych z użytkowania. Pozostałych 11,5 tys.halasów ma zostać wytypowanych do 2012 roku. W pierwszym etapie, jeszcze w tym roku, wybrane zostaną możliwie zwarte obszary leśne o powierzchni przekraczającej 100 ha. Będą to w znacznej części lasy znajdujące się w granicach różnych obszarów chronionych. Obszary leśne o powierzchni do100 ha, które będą typowane później, mają obejmować głównie siedliska trudne do zagospodarowania. Jeżeli na wytypowanych obszarach leśnych konieczne będzie kontynuowanie przebudowy drzewostanów, to zabiegi wykonywane w jej ramach powinny zostać zakończone najpóêniej w 2029 roku.
Rezygnacja z użytkowania 5% lasów będzie bardzo kosztowna (znaczne zmniejszenie wpływów ze sprzedaży drewna i z podatków). Aby kwestia ta była przejrzysta, dla każdego obszaru wyłączonego z użytkowania zostanie obliczony rozmiar utraconych korzyści ekonomicznych w oparciu o aktualne dane inwentaryzacyjne.
Jednocześnie z programem wyłączenia 5% lasów z użytkowania rząd Turyngii forsuje reformę struktur turyngeńskiego państwowego gospodarstwa leśnego. Prawdopodobnie w czerwcupod obrady parlamentu trafi projekt przekształcenia dotychczasowej Krajowej Administracji Leśnej „Lasy Turyngii” w przedsiębiorstwo państwowe. O swoją przyszłość obawia się więc 1,6 tys. pracowników Lasów Turyngii (w tym 800 robotników leśnych), którzy już wielokrotnie protestowali przeciwko planom rządowym. W odróżnieniu od leśników polskich, leśnicy turyngeńscy identyfikują dobro lasów państwowych z ich obecnością w budżecie. Protesty leśników wspiera lewicowa opozycja parlamentarna. Rząd zapowiada jednak, że przyszłemu przedsiębiorstwu zostanie dany bardzo długi termin do finansowego usamodzielnienia się. Zgodnie z planami, jeszcze w 2018 r. mają być zagwarantowane dotacje w wysokości 32 mln euro.

Źródła: www.forstpraxis.de; www.mdr.de

Szwecja
Polemika Sveaskogu ze Szwedzkim Towarzystwem Ochrony Przyrody

Wśród dystrybutorów i nabywców szwedzkich produktów leśnych rozpowszechniany jest raport o szwedzkim modelu leśnictwa, opublikowany przez Szwedzkie Towarzystwo Ochrony Przyrody (SSNC). Zdaniem kierownictwa państwowego koncernu leśnego Sveaskog, raport ten zawiera wiele błędów i przedstawia zniekształcony obraz szwedzkiej gospodarki leśnej.
Podstawową zasadą szwedzkiego modelu leśnictwa jest przestrzenne łączenie w różnych kombinacjach funkcji produkcyjnych z ochroną przyrody. Ta druga obejmuje szeroki zakres działań, sięgający od uwzględniania jej aspektów przy pozyskaniu drewna aż po wyłączanie całych obszarów leśnych z użytkowania. W ciągu minionych 10 lat Sveaskog wyłączył z użytkowania rozległe obszary leśne i utworzył 36 ekoparków (duże kompleksy leśne, w których priorytet ma ochrona przyrody i które mają stanowić ogniska bioróżnorodności w stosunku do obszarów przyległych). W sumie 20% produktywnych lasów Sveaskogu rosnących poniżej granicy regla dolnego stanowi obszary chronionej przyrody. Ale o takich rzeczach czytelnicy raportu SSNC niewiele się dowiedzą. Zamiast tego mogą przeczytać, że szwedzkie leśnictwo charakteryzuje się stosowaniem na dużą skalę zrębów zupełnych, wprowadzaniem plantacji w miejsce ekosystemów leśnych i używaniem pestycydów. Ale czy rzeczywiście tak jest?
W lasach Sveaskogu nie stosuje się całkowitej rębni zupełnej. Na zrębach pozostawia się przeciętnie 9%drzew. W raporciezamieszczone są zdjęcia gigantycznych powierzchni pozbawionych drzewostanu, sugerujące, że jest to rezultat gospodarki leśnej. Tymczasem są to uprzątnięte powierzchnie pohuraganowe.
W Szwecji nie zakłada się plantacji w lasach. Tamtejsza organizacja FSC dopuszcza stosowa-
nie metod plantacyjnych jedynie przy zalesianiu gruntów porolnych, a te mają znaczenie marginalne. Rozmiar użycia pestycydów w leśnictwie stanowi obecnie mniej niż 3% ich zużycia w gospodarstwach domowych. Realizowany jest tu program wycofywania środków chemicznych z leśnictwa. Inwestując w rozwój przyjaznych środowisku technologii ochrony roślin, Sveaskog opracował m.in. skuteczny środek mechanicznej ochrony sadzonek sosny i świerka (Conniflex), który jest teraz wdrażany do stosowania na wielką skalę.
Szwedzki model gospodarki leśnej, który, jako taki, ukształtował się blisko 20 lat temu, jest stale doskonalony. Z ekologicznego punktu widzenia to krótki okres, mimo to widać już, że sprawdził się jako system proekologiczny. Jak wykazują statystyki, od wczesnych lat 90. XX w. poprawiły się takie ekologiczne parametry lasów gospodarczych, jak ilość drewna martwego i starodrzewów oraz udział gatunków liściastych w składzie drzewostanów. W swoich ekoparkach i chronionych obiektach leśnych Sveaskog wyłączył z użytkowania odpowiednio 175 tys. i 300 tys.ha lasów, starając się zapewnić korzystne środowisko życia wielu gatunkom zagrożonym. Wysiłki te sprzyjają m.in. odbudowie dzięcioła białogrzbietego.
Oczywiście, szwedzki model leśnictwa nie jest idealny. Poprawy wymaga przede wszystkim jakość wykonywania podjętych zobowiązań. Również w Sveskogu zdarza się omyłkowe ścięcie drzew o dużym znaczeniu dla bioróżnorodności czy też przekroczenie dopuszczalnego poziomu szkód glebowych od maszyn leśnych. Trzeba jednak wziąć pod uwagę także to, że większość przypadków nie poddaje się ocenie w kategoriach „białe – czarne”. Sveaskog ma nadzieję, że SSNC wypracuje metody pracy, które pozwolą tej organizacji na uniknięcie przedstawiania jednostronnego, zniekształconego obrazu rzeczywistości.

Źródło: www.sveaskog.se

Opr. A.S.