Z zagranicy

Dolna Saksonia, Niemcy Testy konserwacji drewna pod folią Bawaria, Niemcy Strategia adaptacji do zmian klimatycznych Meklemburgia-Pomorze Przednie, Niemcy Krajowe Forum Leśne Niemcy – Polska „Stęchlizna wieków” Kanada Migracja asystowana

Dolna Saksonia, Niemcy
Testy konserwacji drewna pod folią

W lasach Nadleśnictwa Saupark, należącegodo przedsiębiorstwa państwowego Dolnosaksońskie Lasy Krajowe (NLF), możnaspotkać duże mygły drewna tartacznego, okryte folią w celu umożliwieniawieloletniego składowania surowca bez utraty jego wartości. Nową metodękonserwacji drewna z zastosowaniem folii leśnicy z NLF testują we współpracy z firmąWood-Packer.
Składowanie drewna w atmosferze ubogiej wtlen wstrzymuje naturalny proces jego rozkładu. Wcześniej w lasach NLFtestowana była inna metoda konserwacji drewna z zastosowaniem folii. Metoda tabyła stosunkowo tania, ale okres składowania surowca nie przekraczał dwóch lat.Testowana teraz metoda, która została opracowana w południowych Niemczech po huraganieLothar (z 1999 r.), pozwala na składowanie surowca nawet przez cztery latabez uszczerbku dla jego jakości. Koszty metody południowoniemieckiej(10–13 euro/m3) są porównywalne z kosztami zraszania drewna, ale jejstosowanie nie wymaga przechodzenia długotrwałych procedur administracyjnych.Poza tym składowanie drewna może się odbywać na miejscu.

Źródło: www.forstpraxis.de

Bawaria, Niemcy
Strategia adaptacji do zmian klimatycznych

Znaczną część obszaru niemieckiego krajuzwiązkowego Bawaria stanowią lasy, łąki i jeziora. Aby oszacować wpływ zmianklimatycznych na te ekosystemy i wypracować odpowiednią strategię adaptacyjną,w 2009 r. bawarskie Ministerstwo Nauki, Prac Badawczych i Sztuki powołałodo życia Bawarski Program Badawczy FORKAST. W jego ramach w różnych rejonachBawarii przeprowadzono zakrojone na dużą skalę eksperymenty z dziedzinysymulacji zmian klimatycznych.
Naukowcy odradzają preferowaniepojedynczych proweniencji „najlepiej dostosowanych do zmian klimatycznych” izalecają ochronę różnorodności genetycznej. Tam, gdzie dla buka stanie się zasucho, powinno się w Bawarii dawać pierwszeństwo lasom mieszanym z dębem,grabem, lipą, jarzębem brekinią, a nawet z kasztanem jadalnym. Większa rolapowinna przypaść sośnie czarnej i dębowi omszonemu.

Źródło: www.forstpraxis.de

Meklemburgia-Pomorze Przednie, Niemcy
Krajowe Forum Leśne

– Celem mojej polityki jest zagwarantowaniewłaściwego, trwałego pełnienia przez las licznych funkcji i zarazem sprostaniewspółczesnym wymaganiom społeczeństwa – powiedział Till Backhaus, ministerrolnictwa i środowiska w rządzie Meklemburgii-Pomorza Przedniego, otwierając 26listopada br. Krajowe Forum Leśne w Schwerinie. – Ponadto chciałbym, aby do2015 r. został wypracowany Krajowy Program Leśny w ramach procesu, który będzieprzejrzysty dla obywateli i otwarty na ich partycypację – dodał.
Znowelizowanie w 2011 r. meklemburskiejustawy o lasach dało możliwość powołania przy ministerstwie właściwym do sprawleśnictwa Krajowego Forum Leśnego. Organ ten jest instrumentem wypracowywaniadecyzji politycznych w procesie szerokiego dialogu społecznego. W procesieuczestniczy 39 organizacji.
Krajowe Forum Leśne to nie jedynyinstrument uspołecznienia strategicznych procesów decyzyjnych w meklemburskimleśnictwie. Drugim takim instrumentem jest dziewięcioosobowa rada nadzorcza,sprawująca kontrolę nad Lasami Krajowymi Meklemburgii-Pomorza Przedniego –przedsiębiorstwem państwowym, które gospodaruje w meklemburskich lasachpaństwowych landu, świadczy usługi związane z gospodarką leśną i wykonujezadania publiczne zlecane przez władze landu. W skład rady wchodzą:reprezentanci Ministerstwa Rolnictwa, Środowiska i Ochrony Konsumentów,Ministerstwa Finansów oraz przedstawiciele personelu przedsiębiorstwa,niezależny specjalista w dziedzinie ekonomi leśnej oraz dwóch deputowanych doparlamentu Meklemburgii-Pomorza Przedniego.

Źródło:www.forstpraxis.de

Niemcy – Polska
„Stęchlizna wieków”

W naszych mediach leśnych chętnie cytowanesą, co zrozumiałe, przychylne opinie zagranicznych gości o polskim leśnictwie.Ale leśnicy z Lasów Państwowych nie zawsze są postrzegani pozytywnie przez obserwatorów zzagranicy. Świadczy o tym relacja z targów Eko-Las 2012, opublikowana w jednymz niemieckich branżowych czasopism leśnych. Oto jej fragment:
W dniach 6–8 września odbyły się wokolicach Świebodzina w Polsce targi leśne Eko-Las. Tereny targowe, położoneniedaleko Frankfurtu nad Odrą i polsko-niemieckiej granicy, były bardzo łatwodostępne dla niemieckich zwiedzających. Natomiast goście ze wschodniej Polski ikrajów bałtyckich byli skazani na uciążliwą podróż. Czy wybór zachodniej Polskina miejsce lokalizacji targów był oznaką przyszłego ukierunkowania polskiegoleśnictwa? Raczej nie, a wręcz przeciwnie. Osoby zorientowane w polskim leśnictwie,z którymi rozmawialiśmy podczas zwiedzania targów, narzekały na bezwzględnetrzymanie się starych zwyczajów.
Czy to przedsiębiorcy leśni, czy producencimaszyn, czy to handlowcy – wszyscy po cichu twierdzili zgodnie, że leśnicypaństwowi nadal sprawują dyktat w polskiej gospodarce leśnej, co nie sprzyjarozwojowi nieskrępowanej i przyszłościowej przedsiębiorczości leśnej. Tu i tampodejmowane są próby, które dają nadzieję na postęp, ale główny kierunek topaństwowa kuratela. I sytuacja nie zmieni się tak szybko. Troszczą się już o topolscy leśnicy państwowi, którzy – jak nam często mówiono – rękami i nogamibronią się przed umocnieniem pozycji przedsiębiorców leśnych. Skutecznie –trzeba przyznać. Na targach Eko-Las polscy leśnicy dali dobitny wyraz swojejniewzruszonej pewności siebie. Występowali tam częściowo niczym wielcy książętaw swoich rzucających się w oczy mundurach. Trzymali się zawsze w stadzie, aspod ich zielonych strojów ziało stęchlizną wieków. Bez zazdrości trzeba takżeprzyznać, że akurat leśniczki prezentowały się w swoich mundurach bardzoszykownie i zgrabnie.
Powyższy tekst ukazał się w czasopiśmieadresowanym głównie do przedsiębiorców leśnych, które znane jest w Niemczech zniewybrednych wyrażeń i agresywnych publikacji. Ponadto autorami tekstu sąNiemcy, którzy, być może, nie są wolni od stereotypowego myślenia o organizacjiżycia gospodarczego w Polsce. Niemniej jednak nie wolno nam zlekceważyć tegosygnału i poprzestać na wyrażeniu świętego oburzenia. Oto bowiem bodaj po razpierwszy pojawia się w niemieckiej prasie fachowej otwarta ostra krytykapolskiego modelu leśnictwa, zwracająca uwagę na drastyczny kontrast międzysytuacją przedsiębiorców leśnych a państwowymi leśnikami. Użyty w tekście zwrot„stęchlizna wieków” jest w Niemczech synonimem przestarzałych strukturhierarchicznych.

Źródło: Forstmaschinen-Profi 11/2012,s.68

Kanada
Migracja asystowana

W różnych zakątkach Kanady zaznaczają sięjuż wpływy zmian klimatycznych. Reagując na wzrastającą temperaturę, drzewazaczynają migrować do nowych siedlisk. Jednak niektóre populacje nie będą wstanie dotrzymać kroku szybkim zmianom środowiska. W Kanadzie brane są poduwagę liczne opcje adaptacyjne, które mogą służyć ochronie bioróżnorodności,zdrowotności i produktywności lasów w warunkach ciągłej zmiany klimatu. Jedną ztych opcji jest migracja asystowana – przemieszczanie się roślin lub zwierząt zpomocą człowieka do siedlisk korzystniejszych klimatycznie.
Niektóre kanadyjskie władze regionalnezaczęły już wdrażać założenia asystowanej migracji gatunków drzew do wytycznychrejonizacji nasiennej. Na przykład prowincja Kolumbia Brytyjska przesunęła o200 m w górę granice stref rejonizacji nasiennej w przypadku większościgatunków drzew i wprowadziła nowe przepisy zezwalające na sadzenie modrzewiazachodniego poza dotychczasowym zasięgiem jego występowania. Prowincja Albertaprzesunęła granice swoich stref o 200 m w górę i o 2° szerokościgeograficznej na północ. Z kolei prowincja Quebec, uwzględniając ryzyko zmianklimatycznych, stosuje w niektórych rejonach mieszanki nasienne składające sięz proweniencji miejscowych i tych pochodzących z terenów położonych bardziej napołudnie.
Migracja asystowana może być traktowanazarówno jako środek ochrony gatunków, jak i jako środek utrzymywaniazdrowotności i produktywności lasów. Jednak praktykowanie migracji asystowanejniesie ze sobą również potencjalne zagrożenia (inwazyjność, straty w przypadkunieodpowiedniego dostosowania do warunków lokalnych itd.). Konieczne jest więcporównanie wagi tych zagrożeń z wagą niebezpieczeństw grożących w razieniestosowania migracji asystowanej. Można wyróżnić trzy podstawowe typymigracji asystowanej: asystowaną migrację populacyjną (przemieszanie populacjiw granicach naturalnego występowania danego gatunku – niski poziompotencjalnych zagrożeń); asystowaną ekspansję zasięgową (przemieszczaniegatunków na najbliższe obszary poza granicami naturalnego występowania tychgatunków – średni poziom zagrożeń); asystowaną migrację na duże odległości(przemieszanie gatunków na obszary znajdujące się daleko poza granicaminaturalnego występowania tych gatunków – wysoki poziom zagrożeń).
Kanadyjska Służba Leśna (CFS) nie tylkosama przeprowadza stosowne badania i doświadczenia, lecz również tworzypraktyczne instrumenty i modele badawcze dla innych instytucji i organizacji.

Źródło: cfs.nrcan.gc.ca

Opr. A.S.

Niemcy 2011 w lasach prywatnych     Czechy Książę z lasami nie będzie prezydentem   Bawaria, Niemcy Niezadowoleniefirm handlujących drewnem   Kanada Modelowanie i mapowanie zagrożeń  

Niemcy
Rok 2011 w lasachprywatnych

Biuro Ekonomiki Przedsiębiorstw w Getyndze sp. z o.o.przestawiło wyniki porównawczej analizy sytuacji ekonomicznej 82 prywatnych gospodarstw leśnych wNiemczech w roku 2011.

Łączna powierzchnia leśna porównywanych gospodarstwwynosiła ok. 130 tys. ha (średnia powierzchnia 1591 ha). Gospodarstwa zostałytradycyjnie podzielone wg gatunków dominujących w składzie drzewostanów na trzy grupy:gospodarstwa liściaste (gatunek dominujący: Bk), gospodarstwa świerkowe igospodarstwa sosnowe. W stosunku do średniej z kilku wcześniejszych lat wewszystkich grupach zanotowana została ponadprzeciętna nadwyżka przychodów zesprzedaży drewna nad kosztami jego pozyskania. Wpłynęła na to przede wszystkimbardzo dobra sytuacja na rynku.

Prywatne gospodarstwa liściaste (średniazasobność 245 m3/ha) pozyskały przeciętnie 6,5 m3 drewna/ha (2010: 6,3 m3/ha).Sprzedaż drewna na pniu stanowiła 26% rozmiaru użytkowania. 62% pozyskaniazostało zrealizowane siłami przedsiębiorców leśnych, 12% – siłami własnymigospodarstw.

Struktura sortymentowa pozyskaniakształtowała się następująco: drewno typu papierówki 41%, kłody tartaczne24%, dłużyce tartaczne 21%, drewno energetyczne 13%. Przeciętne kosztypozyskania drewna osiągnęły poziom 18 euro/m3. Nadwyżka przychodów ze sprzedażydrewna nad kosztami jego pozyskania wyniosła 40 euro/m3 (2010: 35 euro/m3).

Przeciętne całkowite przychody gospodarstwliściastych sięgnęły 409 euro/ha, z czego 14 euro/ha pochodziło z subsydiówpublicznych, które obejmują również płatności przyrodnicze (niemieckie landy subsydiująochronę przyrody w lasach prywatnych głównie w ramach PROW, stosując płatności okodach 224, 225, 227 i 323). Koszty operacyjne gospodarstw liściastych wyniosłyprzeciętnie 225 euro/ha. Tym samym gospodarstwa liściaste osiągnęły w 2011 r.przeciętny zysk w wysokości 184 euro/ha (2010: 136 euro/ha).

Pozyskanie drewna w prywatnychgospodarstwach świerkowych (średnia zasobność 275 m3/ha) wyniosło 7,8 m3/ha(2010: 9,2 m3/ha) – to najniższy poziom w okresie ostatnich 10 lat.

Sprzedaż drewna na pniu kształtowała się napoziomie 33% rozmiaru użytkowania. Siłami przedsiębiorców leśnych i siłamiwłasnymi zostało wykonane odpowiednio 62% i 5% wolumenu prac pozyskaniowych.

Sortymentowa struktura pozyskania byłanastępująca: kłody tartaczne 42%, drewno typu papierówki 35%, dłużyce tartaczne17% i drewno energetyczne 6%.

Koszty pozyskania drewna kształtowały się przeciętnie napoziomie 18 euro/m3. Nadwyżka przychodów ze sprzedaży drewna nad kosztami jego pozyskaniawyniosła 36 euro/m3 (2010: 35 euro/m3).

Przeciętne całkowite przychody gospodarstwświerkowych osiągnęły poziom 478 euro/ha, z czego 9 euro/ha pochodziło zsubsydiów państwowych. Koszty operacyjne wyniosły przeciętnie 252 euro/ha. W rezultaciegospodarstwa świerkowe osiągnęły w 2011 r. przeciętny zysk w wysokości 226euro/ha (2010: 199 euro/ha).

Prywatne gospodarstwa sosnowe (średniazasobność 209 m3/ha) pozyskały przeciętnie 6,0 m3 drewna/ha (2010: 7,2 m3/ha).Sprzedaż drewna na pniu stanowiła 73% rozmiaru użytkowania. Przedsiębiorcyleśni zrealizowali 24% pozyskania. Siłami własnymi wykonano 3% rozmiaruużytkowania.

Sortymentowa struktura pozyskaniaprzedstawiała się następująco: drewno typu papierówki 53%, kłody tartaczne 31%,dłużyce tartaczne 6% i drewno energetyczne 10%.

Przeciętne koszty pozyskania drewnaosiągnęły poziom 15,38 euro/m3. Nadwyżka przychodów ze sprzedaży drewna nadkosztami jego pozyskania wyniosła 32 euro/m3 (2010: 31 euro/m3).

Przeciętne gospodarstwo sosnowe uzyskało w2011 r. przychody w wysokości 280 euro/ha, z czego 21 euro/hapochodziło z subwencji państwowych. Przeciętne koszy operacyjne osiągnęły poziom 149 euro/ha. Tooznacza, że gospodarstwa sosnowe wygospodarowały w 2011 r. przeciętny zysk wwysokości 131 euro/ha (2010: 169 euro/ha). Spadek zysku w stosunku do rokuwcześniejszego był w dużej mierze następstwem zmniejszenia się pozyskaniadrewna, co z kolei było wynikiem niewystępowania w roku 2011 większych klęskżywiołowych.

Źródło: AFZ-DerWald 23/2012, s. 14–16

Czechy
Książę z lasami nie będzie prezydentem

Pierwsze bezpośrednie wybory prezydenckie wCzechach (wcześniej prezydenta wybierał parlament) wygrał były premier MiloszZeman. Pokonał on w drugiej turze wyborów, która odbyła się 25 i 26 styczniabr., obecnego szefa czeskiej dyplomacji – księcia Karela Schwarzenberga (nazdjęciu).

75-letni książę Schwarzenberg studiowałprawo i leśnictwo. W procesie reprywatyzacji zwrócono mu rodzinną posiadłośćleśną o powierzchni 10,5 tys. ha. Gospodarstwo leśne księcia obejmuje lasygospodarcze (86%), lasy specjalnego przeznaczenia (13,5%) i lasy chronione(0,5%). Roczny rozmiar pozyskania drewna w książęcych lasach kształtuje się napoziomie 90% etatu ustalonego w planach urządzenia lasu.

Źródło: www.schwarzenberg.cz

Bawaria, Niemcy
Niezadowoleniefirm handlujących drewnem

Grupa trzynastu bawarskich firmhandlujących drewnem okrągłym wystąpiła z petycją do ministra Helmuta Brunnera,który w rządzie Bawarii odpowiada za leśnictwo. W petycji tej kupcy drzewniwyrazili swoje niezadowolenie ze sposobu, w jaki władze landu subwencjonują 140bawarskich zrzeszeń leśnych. Autorzy petycji skarżą się, że wspieranie zrzeszeńwłaścicieli lasów prywatnych odbywa się kosztem bawarskiej branży handludrewnem.

Według informacji firm handlującychdrewnem, zrzeszenia leśne otrzymały np. w 2010 r. dotacje w wysokości 27mln euro. Dotacje przeznaczane są m.in. na organizację wspólnego zbytu drewna.W rezultacie zrzeszenia leśne stają się coraz poważniejszą konkurencją dlakupców drzewnych.

Źródło: www.forstpraxis.de

Kanada
Modelowanie i mapowanie zagrożeń

Inwazyjne gatunki leśnych owadów, roślin iinnych organizmów stanowią duże niebezpieczeństwo dla kanadyjskich lasów odprzeszło stu lat. Zgorzel kasztana i holenderska choroba wiązu poważniezagroziły niektórym rodzimym kanadyjskim gatunkom drzew, w niektórychprzypadkach niemalże doprowadzając do ich wyginięcia. Obecnie duże zagrożeniedla jesionów w Ameryce Północnej stanowi opiętek jesionowy, który po razpierwszy został zaobserwowany w Kanadzie w 2002 roku.

Programy powstrzymywania lub spowalnianiarozprzestrzeniania się szkodliwych organizmów mogą być kosztowne. Dużeznaczenie ma przy tym odpowiednie oszacowanie zagrożenia. Modelowanie zagrożeńze strony obcych leśnych gatunków inwazyjnych obrazuje dynamiczny procesekspansji szkodnika na dużych obszarach w oparciu o wiedzę o jegodotychczasowych miejscach występowania, ogniskach inwazji, rozmieszczeniu potencjalnychżywicieli i możliwych szlakach migracyjnych wzdłuż większych korytarzytransportowych.

Kanadyjska Służba Leśna (CFS), wewspółpracy z Służbą Leśną Stanów Zjednoczonych (USFS), Uniwersytetem StanuKarolina Północna i Izraelską Politechniką „Technion”, opracowała nowe technikimapowania zagrożeń, uwzględniające specjalny model niepewności. Nowametodologia została już zastosowana do mapowania zagrożeń ze strony trzpiennikasosnowca we wschodniej części Ameryki Północnej.

Nowe metody mapowania zagrożeń wymagająwprawdzie jeszcze znacznej wiedzy technicznej, ale naukowi pracownicy CFSpracują już nad stworzeniem narzędzi przyjaznych użytkownikowi, którymi będąmogli się łatwo posługiwać praktycy z różnych służb, w tym leśnicy.

Ważnym elementem modelowania zagrożeń jestprognozowanie punktów krytycznych, w których ekspansja staje się ekonomicznieniebezpieczna. Przewidywany moment, w którym inwazja zacznie na dużą skalęzagrażać utrzymaniu rozmiaru pozyskania drewna na poziomie zgodnym z zasadązrównoważonego rozwoju, może stanowić ważny wskaźnik dla decydentów, którzy sąodpowiedzialni za działania ochronne. Docelowo nowe techniki modelowaniazagrożeń będą również uwzględniać przyszłe zmiany klimatu oraz sytuacji gospodarczej iprawnej, jak również dostępność nowych technik kontroli biologicznej.

Źródło: cfs.nrcan.gc.ca

Opr. A.S.

Niemcy FSC wspiera prywatnych właścicieli lasów Meklemburgia-Pomorze Przednie, Niemcy Sprawozdanie LFMV za lata 2010–11 Szwecja 75-lecie Södry Niemcy Plantacje na nowym berlińskim lotnisku? Niemcy Więcej pracy dla absolwentów szkół wyższych Dolna Saksonia, Niemcy Rekompensaty za Naturę 2000 w lasach

Niemcy
FSC wspiera prywatnych właścicieli lasów

Aby zapewnić drobnym właścicielom lasówdostęp do rynku zbytu drewna certyfikowanego wg standardów FSC, organizacja FSCNiemcy utworzyła fundusz certyfikacyjny, który przez pięć lat pokrywa 50%kosztów certyfikowania gospodarstw leśnych. Fundusz zasilają przedsiębiorstwa,które zainteresowane są zwiększeniem podaży na niemieckim rynku surowcacertyfikowanego w systemie FSC. – Będziemy usilnie namawiać dalszeprzedsiębiorstwa do dofinansowania funduszu, tak aby więcej właścicieli lasówmiało możliwość otrzymania wsparcia finansowego – mówi Tobias Heimpel, prezesizby gospodarczej FSC Niemcy. – W ten sposób chcemy wzmacniać synergięodbiorców i producentów drewna certyfikowanego wg standardów FSC i tym samym zwiększyćstopień penetracji niemieckiego rynku przez FSC.
Niemal połowa niemieckich lasów to własnośćprywatna. Przeszło 70% tej własności stanowią lasy o powierzchni mniejszej niż200 ha. Oprócz pomocy finansowej organizacja FSC Niemcy oferuje właścicielom mniejszychgospodarstw leśnych uproszczony system certyfikacji lasów. Właściciele lasów opowierzchni do 100 ha nie muszą spełniać wielu wymogów, które stosowane są wodniesieniu do właścicieli większych gospodarstw leśnych.
Źródło: „AFZ-DerWald” 23/2012

Meklemburgia-Pomorze Przednie, Niemcy
Sprawozdanie LFMV za lata 2010–11

Przedsiębiorstwo państwowe Lasy KrajoweMeklemburgii-Pomorza Przedniego (LFMV), zarządzające lasami państwowymi tegolandu (170 tys. ha), przedstawiło swoje sprawozdanie gospodarcze za lata2010–2011. Zgodnie z informacjami LFMV, rok 2011 był dla przedsiębiorstwanajpomyślniejszy od czasu jego utworzenia w 2006 r. (wcześniej lasy państwoweMeklemburgii-Pomorza Przedniego były jednostką administracji landu). PrzychodyLFMV osiągnęły poziom 99,4 mln euro. Roczna nadwyżka przychodów nad kosztamioperacyjnymi wyniosła 10,5 mln euro. Dobre wyniki LFMV były pochodną korzystnejsytuacji na rynku drewna w roku 2011.
Lasy Krajowe podlegają MinisterstwuRolnictwa, Środowiska i Ochrony Konsumentów Meklemburgii-Pomorza Przedniego ikontrolowane są przez dziewięcioosobową radę nadzorczą. Przedsiębiorstwo nietylko gospodaruje w lasach państwowych, lecz również świadczy usługi związane zgospodarką leśną oraz wykonuje zlecane przez land za dania publiczne, które sąfinansowane w ramach dotacji celowych. Rozrachunek obydwu sfer aktywności firmy– działalności gospodarczej i wykonywania zadań publicznych – dokonywany jestosobno. Przedsiębiorstwem kieruje jednoosobowy zarząd (prezes LFMV).Nadleśnictwa (29 jednostek) podlegają bezpośrednio prezesowi.
Źródło: www.forstpraxis.de

Szwecja
75-lecie Södry

W 2013 r. Södra – szwedzkie zrzeszeniewłaścicieli lasów – obchodzi jubileusz 75-lecia swojego istnienia. Członkami Södryjest 51 tys. właścicieli rodzinnych gospodarstw leśnych w południowej Szwecji.Podstawowym zadaniem zrzeszenia jest zapewnianie jego członkom zbytu produktówleśnych i zwiększanie rentowności ich gospodarstw leśnych. Do członków Södrynależy w sumie 36 tys. posiadłości leśnych o łącznej powierzchni 2,4 mln ha,czyli przeszło połowa lasów prywatnych w południowej Szwecji. Lasy członkówSödry są certyfikowane zarówno w systemie FSC (1,3 mln ha), jak i PEFC (1,8 mlnha).
Członkowie Södry są także właścicielamikoncernu leśno-drzewnego, w skład którego wchodzą cztery segmenty: Södra Skog(gospodarka leśna), Södra Cell (przemysł celulozowy), Södra Timber (przemysłtartaczny) i Södra Interiör (produkty drzewne o wyższym stopniu przetworzenia).W ostatnich latach Södra stała się również producentem energii elektrycznej(koncern produkuje więcej energii, niż zużywają jej wszystkie jego firmy). Wzakładach Södry zatrudnionych jest łącznie 4 tys. pracowników. Sam segmentgospodarki leśnej, który zatrudnia ok. 550 osób, posiada pięć spółekfilialnych, prowadzących działalność w zakresie handlu drewnem energetycznym,szkółkarstwa, sprzedaży sprzętu leśnego i przeładunku portowego.
Źródło: www.sodra.com

Niemcy
Plantacje na nowym berlińskim lotnisku?

Nowo wybudowany port lotniczyBerlin-Brandenburgia (BER) miał zostać oddany do użytku w czerwcu 2012 roku.Jednak ze względu na błędy projektowe i problemy techniczne termin otwarcialotniska przesunięto na październik 2013 roku. Ale i ten ostatni termin niezostanie prawdopodobnie dotrzymany. Niedziałający port lotniczy przynosiNiemcom ogromne straty (zainwestowano w niego blisko 4,3 mld euro).
Związek (BDF) postuluje tymczasowewykorzystanie niezabudowanych gruntów portu lotniczego BER pod uprawęplantacyjną drzewiastych roślin energetycznych. Zdaniem BDF mogłoby to wznaczącym stopniu obniżyć ponoszone starty. Propozycję założenia plantacji naterenie lotniska pozytywnie oceniają niemieckie organizacje ochrony przyrodyNABU i BUND.
Źródło: www.forstpraxis.de

Niemcy
Więcej pracy dla absolwentów szkół wyższych

Po latach znacznej wstrzemięźliwościpublicznych pracodawców w przyjmowaniu do pracy absolwentów pięciu niemieckichwyższych szkół nauk stosowanych, które oferują leśne kierunki kształcenia,kończący te uczelnie adepci leśnictwa zaczynają być poszukiwani na rynku pracyw Niemczech. Absolwenci wydziałów leśnych wyższych szkół nauk stosowanych są zreguły dobrze przygotowani do pracy w publicznych i prywatnych gospodarstwachleśnych, z uwagi na ukierunkowanie tamtejszych programów kształcenia leśnego narozwijanie umiejętności praktycznych. Na zastosowania praktyczne zorientowanesą również leśne programy badawcze realizowane przez wyższe szkoły naukstosowanych. Programy takie wspierane są finansowo przez rządy niemieckichkrajów związkowych.
Źródło: www.forstpraxis.de

Dolna Saksonia, Niemcy
Rekompensaty za Naturę 2000 w lasach

Rząd niemieckiego kraju związkowego DolnaSaksonia przyjął na początku stycznia br. nowe rozporządzenie w sprawierekompensowania utrudnień w prowadzeniu gospodarki leśnej na obszarach objętychochroną przyrody. Zgodnie z tym rozporządzeniem właścicielom lasów mają byćwypłacane rekompensaty za utratę korzyści ekonomicznych, w związku z ochronąprzyrody na powierzchniach leśnych włączonych do sieci Natura 2000.
Źródło: www.holz-zentralblatt.com

Opr. A.S.

Niemcy Nowelizacja prawa o handlu drewnem     Stany Zjednoczone Nowi członkowie Komitetu Koordynacyjnego   Szwecja Wyniki finansowe Sveaskogu w roku 2012     Finlandia Internetowa sprzedaż drewna z lasów prywatnych  

Niemcy

Nowelizacja prawa o handlu drewnem

Niemiecki rząd federalny przyjął projektnowelizacji ustawy o przeciwdziałaniu handlu nielegalnie pozyskanym drewnem.

Nowelizacja ta jest transpozycją doniemieckiego prawa przepisów rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady(UE) nr 955/2010 z dnia 20 października 2010 r., ustanawiającego obowiązkipodmiotów wprowadzających do obrotu drewno i produkty z drewna (u nas w związkuz tymi przepisami jest nowelizowana Ustawa o lasach). Unijne rozporządzenieweszło w życie z dniem 3 marca 2013 roku.

Zastrzeżenia do rządowego projektu zgłosiłNiemiecki Przemysł Tartaczny i Drzewny (DSH) – jedna z organizacji branżowych.DSH zasadniczo popiera projekt nowelizacji prawa o handlu drewnem, ale uważa,że pewne kwestie powinny zostać lepiej uregulowane. Projekt przewiduje np., żeprzesyłanie dokumentów stanowiących świadectwo pochodzenia drewna może sięodbywać wyłącznie drogą pocztową. – To oznacza nakłady czasowe i finansowe,które są nie do przyjęcia dla przedsiębiorstw – twierdzi Lars Schmidt,sekretarz generalny DSH. – Obecnie większość danych jest archiwizowana wprzedsiębiorstwach w postaci cyfrowej, tak że przesyłanie odpowiednichdokumentów może się z powodzeniem odbywać elektronicznie – dodaje Schmidt.Argumentację DSH podziela komisja gospodarcza Bundesratu – izby wyższejniemieckiego parlamentu.

Źródło: www.forstpraxis.de

Stany Zjednoczone

Nowi członkowie Komitetu Koordynacyjnego

W styczniu 2013 r. szef DepartamentuRolnictwa Stanów Zjednoczonych, Tom Vilsack, mianował ośmiu nowych członkówKomitetu Koordynacyjnego ds. Zasobów Leśnych – organu doradczego zajmującegosię kwestiami leśnictwa prywatnego i resortowymi programami wspierającymiwłaścicieli lasów.

– Nowi członkowie Komitetu Koordynacyjnegods. Zasobów Leśnych Departamentu Rolnictwa Stanów Zjednoczonych pomogą nam wpodejmowaniu właściwych decyzji dotyczących społeczności wiejskich, związanychz tworzeniem nowych miejsc pracy, utrzymaniem wzrostu gospodarczego izachowaniem lasów wielofunkcyjnych dla przyszłych pokoleń – mówi HarrisSherman (na zdjęciu obok), podsekretarz stanu w Departamencie Rolnictwa.

W skład Komitetu Koordynacyjnego wchodząreprezentanci prywatnych włacicieli lasów, plemion indiańskich, organizacjiochrony przyrody, stanowych służb leśnych i stanowych służb ochrony dzikichzwierząt (w sumie osiem osób pochodzących z wyboru) oraz szefowie czterechagencji Departamentu Rolnictwa – federalnej Służby Leśnej, Służby OchronyZasobów Naturalnych, Agencji Obsługi Rolnictwa i Narodowego Instytutu Żywnościi Rolnictwa. Jednym z podstawowym zadań Komitetu Koordynacyjnego jestopiniowanie rozdziału funduszy subwencyjnych.

Źródło: www.fs.fed.us

Szwecja

Wyniki finansowe Sveaskogu w roku 2012

Szwedzki państwowy koncern leśny Sveaskognie osiągnął w minionym roku wszystkich celów finansowych, które wyznaczyło mupaństwo szwedzkie. Rentowność kapitału własnego wyniosła wprawdzie 12,3% (cel:minimum 7%), ale rentowność kapitału operacyjnego osiągnęła poziom 3,2% (cel:minimum 5%), a wskaźnik kapitału własnego – poziom 47% (cel: 35–40%).

Wartość sprzedaży netto Sveaskogu wyniosła6,3 mld SEK (ok. 3 mld zł), co oznacza spadek o 6% w stosunku do roku 2011.Główną tego przyczyną był spadek cen drewna, który tylko częściowo został zrekompensowany wzrostemrozmiaru dostaw drewna z własnych lasów koncernu (Sveaskog obraca równieżdrewnem skupowanym w lasach prywatnych) i zwiększeniem się udziału drewnatartacznego w strukturze sortymentowej. W roku 2012 przeciętna cena drewnazmalała o 10%. Rozmiar dostaw surowca drzewnego zrealizowanych przez Sveaskogosiągnął poziom 10,7 mln m3.

Zysk operacyjny Sveaskogu sięgnął 1,42 mldSEK (ok. 683 mln zł), co oznacza spadek o 3% w stosunku do roku 2011. Koncernuwzględnia w swoim zysku operacyjnym m.in. zmianę wartości aktywów leśnych, wtym aktywów biologicznych (drzewostany) i gruntów leśnych. W roku 2012 wartośćaktywów leśnych Sveaskogu zwiększyła się o 503 mln SEK. Tym samym zyskoperacyjny przed zmianą wartości aktywów leśnych wyniósł 919 mln SEK (ok. 441mln zł).

W 2012 r. szwedzki parlament zmniejszyłstawkę podatku CIT z 26,3% do 22,0%. W wyniku tej decyzji Sveaskog zanotował nakoniec roku nadpłatę podatkową w wysokości 1,03 mld SEK. O wysokości dywidendyza 2012 r., która zostanie odprowadzona do budżetu państwa, zadecyduje walnezgromadzenie Sveaskogu, mające się odbyć 22 kwietnia br. w Sztokholmie (walnezgromadzenia Sveaskogu są otwarte dla publiczności). W każdym razie wysokośćdywidendy zwykłej nie może wynosić mniej niż 60% zysku po opodatkowaniu,pomniejszonego o korekty z tytułu niekasowych zmian wartości. Za rok 2011Sveaskog wypłacił państwu szwedzkiemu dywidendę w wysokości 4,47 mld SEK (ok.2,14 mld zł).

Rynkowa wartość aktywów leśnych Sveaskoguna dzień 31 grudnia 2012 została określona na 30,507 mld SEK, w tym wartośćdrzewostanów – na 28,424 mld SEK, a wartość gruntów – na 2,083 mld SEK. Nakoniec roku 2012 koncern zatrudniał 702 osoby (2011 r.: 726 osób).

Macierzystą firmą koncernu leśnego Sveaskogjest spółka akcyjna Sveaskog AB, której wyłącznym właścicielem jest państwo szwedzkie.Sveaskog AB prowadzi działalność gospodarczą za pośrednictwem zależnych spółekoperacyjnych. Główną firmą operacyjną, działającą w segmencie gospodarkileśnej, jest spółka akcyjna Sveaskog Förvaltnings, w której zarządzie znajdujesię 4,3 mln ha gruntów leśnych, w tym 3,2 mln ha lasów gospodarczych.

Źródło: www.sveaskog.se

Finlandia

Internetowa sprzedaż drewna z lasówprywatnych

Na początku 2013 r. fiński CentralnyZwiązek Producentów Rolnych i Właścicieli Lasów (MTK) uruchomił nowyelektroniczny system handlu drewnem okrągłym z lasów prywatnych(puumarkkinat.fi). Tymczasowo portal ma formę elektronicznej tablicyogłoszeniowej, podobnej do tych z internetowych serwisów nieruchomościowych.Rozwój portalu wspierany jest przez przemysł drzewny.

– To jeden z naszych pierwszych kroków nadrodze do elektronicznego handlu drewnem okrągłym. Serwis jest internetowymportalem, w którym wyszczególniane są partie drewna oferowane do sprzedaży.Jednak nie jest to jeszcze narzędzie do zawierania umów między kupującym asprzedającym. Umowy muszą być podpisywane w sposób tradycyjny – mówi ErnoJärvinen, kierownik sekcji badawczej MTK.

Obecnie działa w Finlandii 136 zrzeszeńleśnych, liczących łącznie blisko 330 tys. członków. Lokalne zrzeszenia leśnesą skupione w ośmiu uniach, które są regionalnymi reprezentacjami właścicielilasów. Z kolei unie regionalne wchodzą w skład MTK – ogólnofińskiejreprezentacji rolników, właścicieli lasów i przedsiębiorców działających naobszarach wiejskich.

Źródło: www.forest.fi

Opr. A.S

Austria – Finlandia Dialog społeczny w sprawie lasów Nowa Szkocja, Kanada Zwiększenie zasobów gruntów publicznych Finlandia 20 tys. ha nowych obszarów chronionych

Austria – Finlandia
Dialog społeczny wsprawie lasów

W listopadzie 2012 r. odbyła się w naszymMinisterstwie Środowiska międzynarodowa konferencja „Kierunki rozwoju polskichlasów w kontekście rozwoju lasów europejskich”. Jednym z elementów konferencji byłasesja poświęcona procesowi tworzenia narodowych programów leśnych w Austrii iFinlandii. Znamienną cechą tych procesów jest ich daleko idące uspołecznienie.
Austriacki Dialog Leśny (ÖWAD) to procesdialogu społecznego, obejmującego wszystkich interesariuszy sektora leśnego,którzy chcą współtworzyć austriacki Narodowy Program Leśny. Jest to procesciągły i otwarty. Podstawowym jego zadaniem jest poszukiwanie rozwiązańsłużących łagodzeniu konfliktu interesów wokół lasów. W ramach partnerskiejdyskusji dąży się do osiągnięcia konsensusu między różnymi środowiskami w sprawie praktycznejrealizacji idei zrównoważonej gospodarki leśnej. Podstawowe zasady ÖWAD to:aktywne uczestnictwo, otwartość, transparentność, moc wiążąca, zorientowanie nakonsensus, ciągłość, podejście całościowe, intersektorowe i interdyscyplinarneoraz zgodność z odpowiednimi układami międzynarodowymi.
Najwyższym, zinstytucjonalizowanym organemÖWAD, jest Okrągły Stół, któremu przewodniczy związkowy minister właściwy dospraw leśnictwa. Okrągły Stół to polityczne gremium decyzyjne, w którymrównoważone są interesy różnych grup społecznych. Poszczególne kwestierozpatrywane są w ramach regularnie organizowanych forów leśnych, wspieranychprzez grupy robocze. Fora leśne analizują problemy wskazane przez Okrągły Stółi proponują instrumenty służące ich rozwiązaniu. W gremiach związanych z ÖWADreprezentowanych jest łącznie blisko 90 różnych publicznych i prywatnychorganizacji i instytucji z takich dziedzin jak: ochrona środowiska i przyrody,sport, leśnictwo, rolnictwo, przemysł drzewny i papierniczy, sprawy młodzieży,nauka, oświata, energetyka, administracja landów i samorząd terytorialny.Udział w ÖWAD jest otwarty dla wszystkich interesariuszy austriackiegoleśnictwa. Wypracowany w ramach ÖWAD, będący owocem konsensusu społecznego,Narodowy Program Leśny stanowi podstawę wszystkich działań związanych z lasamii fundament austriackiej polityki leśnej.
W dużym stopniu uspołeczniony jest równieżproces tworzenia Narodowego Programu Leśnego w Finlandii. Proces ten jestotwarty dla wszystkich interesariuszy leśnictwa. Odpowiednikiem austriackiegoOkrągłego Stołu jest w Finlandii Rada Leśnictwa z grupami roboczymi. Jest toorgan umocowany przy ministrze rolnictwa i leśnictwa. W 33-osobowej RadzieLeśnictwa reprezentowane są różne sektory administracji, branża leśna i drzewna, organizacjeekologiczne, branża energetyczna, stowarzyszenie przedsiębiorców leśnych,organizacje rekreacyjno-sportowe i młodzieżowe, samorząd Saamów i uczelnie.Oprócz centralnej Rady Leśnictwa działa w Finlandii 13 regionalnych radleśnictwa. Ich członkami są reprezentanci różnych gałęzi administracji,właścicieli lasów, przemysłu drzewnego, organizacji ekologicznych i innychregionalnych interesariuszy leśnictwa.
A jak wygląda uspołecznienie dyskusji opodstawach leśnictwa u nas, w Polsce? Odpowiedzią na to pytanie może być tryb,w jakim nowelizowana jest ustawa o lasach – fundamentalny akt dla naszegoleśnictwa. Niemal w tym samym czasie, gdy na ww. konferencji z ust urzędnikówministerialnych padały słowa o potrzebie szerokiego dialogu społecznego,Ministerstwo Środowiska praktykowało sposób konsultowania nowelizacji ustawy olasach, który zdaje się wręcz zaprzeczeniem takiego właśnie dialogu. O opinię oprojekcie z 14 sierpnia 2012 r. (a więc o tym, w którym była jeszcze propozycjapowołania Rady Lasów Państwowych) oficjalnie proszone były – oprócz jednostekministerialnych – zaledwie trzy instytucje leśne i Generalna Dyrekcja OchronyŚrodowiska. O uwagi do projektu z 31 października minister środowiskaoficjalnie poprosił jedynie reprezentację branży leśnej (siedem podmiotów) idrzewnej (dwa podmioty). W obydwu przypadkach poza oficjalnym rozdzielnikiemkonsultacyjnym Ministerstwa Środowiska znalazły się m.in. tak ważne grupyinteresariuszy leśnictwa jak: samorząd terytorialny, organizacje ekologiczne,przedsiębiorcy leśni, organizacje rekreacyjno-turystyczne i branżaenergetyczna. Konsultacjom projektu nowelizacji ustawy o lasach nietowarzyszyły oficjalnie ani okrągłe stoły, ani fora leśne.|
Szczególnie rażące wydaje się pominięcie wkonsultacyjnych rozdzielnikach reprezentacji samorządu terytorialnego. Wrezultacie bardzo znaczna część środowiska samorządowego nawet nie wiedziała,że konsultowane były założenia do zmian w ustawie o lasach. A przecieżstarostowie ustawowo sprawują nadzór nad gospodarką leśną w blisko jednejpiątej polskich lasów, a gminy i powiaty są bardzo ważnymi interesariuszamipaństwowego sektora leśnego. Dlaczego więc w rozdzielnikach nie znalazło sięmiejsce chociażby dla Związku Powiatów Polskich czy Związku Gmin WiejskichRzeczypospolitej Polskiej, za pośrednictwem których można było rozpowszechnićinformację o konsultacjach wśród samorządowców? Dlaczego samorząd terytorialnynie został poproszony o opinię w sprawie Rady Lasów Państwowych? Podobnepytania można stawiać w przypadku wielu innych znaczących interesariuszyleśnictwa w Polsce.
Źródła: www.lebensministerium.at,www.mmm.fi; www.mos.gov.pl

Fot. Konferencja „Kierunkirozwoju polskich lasów w kontekście rozwoju lasów europejskich”. Przemawiawiceminister Janusz Zaleski/Arch. Ministerstwa Środowiska

Nowa Szkocja, Kanada
Zwiększenie zasobówgruntów publicznych

Władze kanadyjskiej prowincji Nowa Szkocjazamierzają wydać w 2013 r. przeszło 6 mln dol. na zwiększenie zasobów gruntówpublicznych. Jednym z głównych celów planowanych zakupów ziemi jest zwiększeniezakresu ochrony przyrody. – Rzeczą rozsądną jest nabywanie ziemi, którawzbogaca naszą bazę gruntów publicznych i która jest wartościowa ze względu naswoje zasoby i potencjał rekreacyjny – mówi Charlie Parker, minister zasobównaturalnych w rządzie Nowej Szkocji. – Nie możemy zmienić wielkości NowejSzkocji, ale możemy zmienić ilość gruntów będących własnością prowincji isprawić, że będą one służyły naszej gospodarce i środowisku – nadmienia.
Chris Miller, biolog z KanadyjskiegoTowarzystwa na rzecz Parków i Obszarów Dzikiej Przyrody (CPAWS), dodaje: – Toważna inwestycja w ochronę przyrody. Niektóre z najcenniejszych ekologicznieekosystemów Nowej Szkocji, w tym starodrzewy w stanie zbliżonym do naturalnegoi siedliska gatunków zagrożonych, występują na gruntach prywatnych.Wyasygnowanie środków na nabycie tych posiadłości jest więc znaczącym krokiemna drodze ochrony bioróżnorodność tej prowincji.
Źródło: www.woodbusiness.ca

Finlandia
20 tys. ha nowych obszarówchronionych

Rząd fiński rozpoczął realizację programuzwiększenia powierzchni obszarów chronionych znajdujących się na gruntachpaństwowych, samorządowych i innych terenach publicznych o 20 tys. ha. Wprzedsięwzięciu bierze udział fińskie Państwowe Gospodarstwo Leśne„Metsähallitus”, które przeznaczy na obszary chronione powierzchnie leśneobjęte gospodarką leśną.
Metsähallitus jest koncernem, który ma wswojej pieczy przeszło 12 mln ha gruntów i wód państwa fińskiego, w tym 3,6 mlnha lasów. Koncern prowadzi gospodarkę leśną za pośrednictwem jednostkiMetsätalous (1181 pracowników), mającej charakter przedsiębiorstwa państwowego.W skład koncernu wchodzą również Służba Dziedzictwa Przyrodniczego (osobnorozliczająca się jednostka budżetowa, zarządzająca parkami narodowymi) orazportfel spółek zależnych i stowarzyszonych.
Źródło: www.metsa.fi

Opr. A.S.

Unia Europejska Porównanie wyników finansowych lasów państwowych w 2011r. Szkocja, Wielka Brytania Boom w szkockim przemyśle drzewnym Bawaria, Niemcy BaySF przedsiębiorstwem przyjaznym rodzinie Finlandia Uspołecznienie planowania gospodarki populacją łosia Dania Eksperyment klimatyczny Niemcy Ochrona przyrody na terenach wojskowych

Unia Europejska
Porównanie wyników finansowych lasówpaństwowych w 2011 r.

Część większych państwowych gospodarstwleśnych w UE podała już podstawowe informacje o swoich wynikach finansowych w2011 roku. Jak wypadły nasze Lasy Państwowe w porównaniu z AustriackimiLasami Związkowymi (ÖBf), Bawarskimi Lasami Państwowymi (BaySF), fińskimMetsähallitusem i szwedzkim Sveaskogiem?
W tej grupie gospodarstw największeprzychody na jednego pracownika zanotował Sveaskog (1,1 mln euro),najmniejsze – PGL LP (68 tys. euro). „Przeciętny” leśnik zeszwedzkich lasów państwowych wygospodarował 198 tys. euro zyskuoperacyjnego (bez uwzględnienia przyrostu wartości aktywów biologicznych),leśnik z PGL LP – 8 tys.euro. Pod względem wysokości przychodów najeden hektar lasu najlepiej wypadły Bawarskie Lasy Państwowe (490 euro),najgorzej – Metsähallitus (102 euro). Nasze Lasy Państwowe były drugie odkońca (229 euro). Największy zysk operacyjny na jeden hektar lasuwygospodarowały również Bawarskie Lasy Państwowe (115 euro), najmniejszy –PGL LP (26 euro). W chwili sporządzania niniejszego zestawienia nie byłaznana wysokość dywidend ÖBf i Sveaskogu, wypłaconych państwu za rok 2011, toteżporównanie kwot odprowadzonych do kasy publicznej (podatki bezpośrednie,dywidenda i inne opłaty) opiera się częściowo na dywidendach wypłaconych za rok2010. Nasze Lasy Państwowe wpłaciły do kasy publicznej6 euro/ha lasu, BaySF i Metsähallitus – odpowiednio 95i32 euro/ha lasu.
Porównanie pozwala sądzić, że w2011 r. potencjał gospodarczy Państwowego Gospodarstwa Leśnego LasówPaństwowych pozostawał w dużym stopniu niewykorzystany.
Zysk operacyjny wygospodarowany przezjednego pracownika LP był blisko dziewięciokrotnie mniejszy od średniej wgrupie rozpatrywanych państwowych gospodarstw leśnych (70 tys. euro). Zyskoperacyjny na jeden hektar lasu kształtował się na poziomie dwukrotnie niższym(średnia 54 euro).
Kwota wpłacona przez LP do kasy publicznejbyła ośmiokrotnie niższa od średniej sumy podatków bezpośrednich, dywidend iinnych opłat (49 euro/ha lasu).
Nasuwa się pytanie: co było podstawowąprzyczyną niewykorzystania potencjału gospodarczego LP? Odpowiedź można chybaznaleźć w treści listu rzecznika LP, wystosowanego do pracownikówLP po111.zjeździe Polskiego Towarzystwa Leśnego, na którym ówczesny dyrektorgeneralny Lasów Państwowych Marian Pigan zaprezentował ekonomiczną analizęstruktury organizacyjnej Lasów Państwowych. W liście tym czytamy m.in.: – Wswoim wystąpieniu dyrektor generalny wyraźnie wskazał, że czynniki ekonomicznenie są i nie mogą być jedynymi, które są brane pod uwagę przy dyskusji ostrukturze organizacyjnej Lasów Państwowych. Równie ważne są względyhistoryczne oraz priorytetowa dla obecnego kierownictwa Lasów Państwowychstabilizacja zatrudnienia i godne wynagradzanie leśników za ich pracę. Nowłaśnie: może gdyby dla ówczesnego kierownictwa LP priorytetową sprawą byłyinteresy kraju i ogółu społeczeństwa (w końcu atrybut „Państwowe” do czegośobliguje), a nie stabilizacja zatrudnienia i wynagradzanie leśników (interesykorporacji leśnej), to wynik PGL LP byłby prawdopodobnie znacząco lepszy.Interesy korporacji leśnej są oczywiście bardzo ważnym czynnikiem, ale niemożna im przyznawać priorytetu, jeśli Lasy Państwowe mają być rzeczywiściepaństwowe.

Źródła: raporty roczne, opracowanie „PGLLP. Wstępne wyniki ekonomiczne za 2011 r.”

Szkocja, Wielka Brytania
Boom w szkockim przemyśle drzewnym

W roku 2011 pozyskano w Szkocji7,5mln m3 drewna. To o 0,5 mln m3 więcej niż w roku 2010.Jednocześnie szkockie tartaki wyprodukowały o 7% więcej tarcicy, która wprzeważającej części została sprzedana na rynku angielskim. Przeciętna cenadrewna była wyższa o 2%.
– W sytuacji globalnych trudnościekonomicznych jest to doskonała wiadomość, świadcząca o tym, że szkocki sektorleśno-drzewny opiera się na zdrowych, solidnych podstawach – mówi StewartStevenson, szkocki minister środowiska i zmian klimatycznych. – Jako fundamentgospodarki naszych obszarów wiejskich, branża leśno-drzewna odgrywa bardzoważną rolę w zabezpieczeniu egzystencji społeczności lokalnych i firm w całejSzkocji. Branża ta zdobywa również coraz silniejszą pozycję na brytyjskim izagranicznym rynku drzewnym. Inną dobrą wiadomością jest to, że szkockie lasywkraczają w fazę dojrzałości i w ciągu następnych 10–15 lat spodziewamysię dalszego wzrostu pozyskania drewna.
Szkocki sektor leśno-drzewny wytwarzadochód rzędu 670 mln funtów szterlingów rocznie i zapewnia blisko31 tys.miejsc pracy, głównie na obszarach wiejskich

Źródło: www.forestry.gov.uk

Bawaria, Niemcy
BaySF przedsiębiorstwem przyjaznym rodzinie

W czerwcu 2012r. Bawarskie LasyPaństwowe (BaySF) otrzymały certyfikat przyjazności rodzinie „Zawód i Rodzina”.– Cieszymy się z tego odznaczenia, które honoruje nasze osiągnięcia w dziedzinieprorodzinnej polityki zakładowej. Jesteśmy przekonani, że nasza prorodzinnapolityka kadrowa stanowi właściwą odpowiedź na zmieniające się modele życiapracowników – mówi Reinhard Neft, członek dwuosobowego zarządu BaySF.
Przedsiębiorstwo BaySF dołączyło do grupy371 pracodawców, którzy otrzymali certyfikat „Zawód i Rodzina”. Certyfikacjaprzedsiębiorstw i instytucji pod kątem ich przyjazności rodzinie,przeprowadzana pod patronatem federalnej minister ds. rodziny Kristiny Schröderi federalnego ministra gospodarki Philipa Röslera, jest instrumentem wspieranianiemieckich pracodawców w równoważeniu interesów zakładowych i pracowniczych.

Źródło: www.baysf.de

Finlandia
Uspołecznienie planowania gospodarkipopulacją łosia

Fińska populacja łosia jest przykłademskutecznej gospodarki łowieckiej i ochrony zwierzyny. O ile w latach30. XX w. łosie były bliskie wyginięcia w Finlandii, o tyle obecnie jestich tam blisko 90 tysięcy. Jesienią 2011 r. limit pozyskania łosisięgał 55 tys. osobników.
Odpowiedź na pytanie „Jaka powinna byćliczebność populacji łosia w Finlandii?” zależy od tego,jaką grupęinteresariuszy reprezentuje odpowiadający. Z jednej strony, łoś jest ważnymrodzajem zwierzyny: w roku 2009 łączna wartość pozyskanych w Finlandii łosiwyniosła 55 mln euro. Z drugiej strony, wzrost liczebności łosi pociągnąłza sobą zwiększenie liczby wypadków drogowych z udziałem tych zwierząt. W roku2009 było w Finlandii 1336 takich wypadków. Zginęło w nich łącznie 5 osób.Wartość szkód oszacowano na 43 mln euro.
Łosie wyrządzają szkody także w fińskichlasach, głównie poprzez zgryzanie młodych drzewek sosnowych. W roku 2009 zaszkody te państwo fińskie wypłaciło właścicielom lasów 5,4 mln euroodszkodowań. W ramach fińskiego systemu odszkodowań łowieckich nie jest jednakmożliwa pełna rekompensata poniesionych strat.
Obecnie Finowie opracowują nowy systemplanowania gospodarki populacją łosia, mający na celu zażegnanie konfliktów,których źródłem są łosie. Dotychczas ogólny krajowy stopień zagęszczeniapopulacji łosia ustalało fińskie Ministerstwo Rolnictwa i Leśnictwa.Kształtował się on na poziomie 2–4 osobników/1 tys. ha. Docelowezagęszczenie było następnie odpowiednio różnicowane w poszczególnych regionach(Finlandia jest podzielona na 50 regionów gospodarki populacją łosia).Założenia nowego systemu planowania przewidują, że ministerstwo nie będzie jużokreślać docelowej liczebności i zagęszczenia populacji łosia. Zadanie toprzejmą regionalne rady łowieckie i reprezentacje stosownych grup interesariuszy– właścicieli lasów, służb ochrony przyrody, organizacji ekologicznych,środowisk wiejskich i in.

Źródło: www.forest.fi

Dania
Eksperyment klimatyczny

Naukowcy z Danii (Uniwersytet Kopenhaski iPolitechnika wRisø) i z Niemiec (Uniwersytet Getyński) przez 7 latsymulowali zmiany klimatyczne na 12 powierzchniach doświadczalnych,realizując wielki projekt badawczy. W obiekcie doświadczalnym położonym wokolicy miejscowości Frederikssund w Danii naukowcy sztucznie podwyższylitemperaturę powietrza i koncentrację w nim CO2 oraz wywołali suszę. Wynikiduńskich badań zostały opublikowane w czasopiśmie specjalistycznym „NatureClimate Change” (http://dx.doi.org/10.1038/NCLIMATE1544).
Na każdej z 12 powierzchnidoświadczalnych naukowcy wprowadzili szarańczę, aby zbadać wpływ szkodnikówowadzich na obieg składników pokarmowych i funkcjonowanie organizmów glebowych.Rośliny, na których żeruje szarańcza, wydzielają przez korzenie azot iaminokwasy, co stymuluje rozwój bakterii glebowych. Z kolei bakterie glebowepomagają roślinom w dotarciu do nowych składników pokarmowych. Ogólnie mówiąc,żer owadów skutkuje szybszym udostępnianiem składników pokarmowych w glebie.Duńskie doświadczenia wykazały, że w zmieniającym się klimacie roślinyuwalniają mniej azotu i bakterie glebowe rozwijają się wolniej.
– Zmiana klimatu spowalnia krążenieskładników pokarmowych między rośliną a glebą. Organizmy glebowe mają więc dodyspozycji przede wszystkim mniej azotu i gleba staje się jałowa – mówidr Christoph Scherber z Uniwersytetu Getyńskiego. – Badania pozwoliły naskorygowanie globalnych modeli obiegu azotu.

Źródło: www.forstpraxis.de

Niemcy
Ochrona przyrody na terenach wojskowych

W czerwcu 2012 r.140 specjalistów z 17 krajów spotkało się w Niemczech na konferencjipt. „Wojskowe użytkowanie gruntów a ochrona przyrody”. Konferencjęzorganizowało Federalne Ministerstwo Obrony we współpracy z Federalną AgencjąNieruchomości, która jest odpowiedzialna za koordynację zarządzenianieruchomościami gruntowymi federacji niemieckiej, w tym gruntami leśnymi naniemieckich poligonach wykorzystywanych przez Bundeswehrę, NATO oraz wojskaamerykańskie i brytyjskie. Głównymi tematami konferencji były kwestiezrównoważonego, proekologicznego gospodarowania gruntami, kompensacjaingerencji w środowisko przyrodnicze i strukturę krajobrazu oraz realizacjaprogramu Natura 2000 i strategii ochrony różnorodności biologicznej na terenachwojskowych.
W zarządzie niemieckiej Bundeswehryznajduje 218,3 tys. ha gruntów, w tym wykorzystywany również przezNATO i wojska brytyjskie poligon w Bergen w Dolnej Saksonii, mającypowierzchnię 24,2 tys. ha. Nieniemieckie jednostki wojskowewykorzystują ponadto 63,2 tys. ha gruntów w innych rejonachNiemczech. Lesistość niemieckich terenów wojskowych wynosi 60%. Za gospodarkęleśną i ochronę przyrody na tych obszarach odpowiada osiemnadleśnictwFederalnej Agencji Nieruchomości. Przeciętne pozyskanie drewna na terenachwojskowych wynosi 3,4 m3/ha rocznie.
Obszary Natura 2000 i inne obiektychronionej przyrody stanowią przeszło 75% wszystkich niemieckich terenówwojskowych. Na terenach wykorzystywanych przez nieniemieckie jednostki wojskoweznajdują obszary podlegające zarówno dyrektywie siedliskowej (54 tys. ha),jak i dyrektywie ptasiej (53 tys. ha). Obszary te w dużej części nakładająsię na siebie. Na poligonie w Bergen obszary chronione zajmują 36,8%powierzchni leśnej i 69,1% przestrzeni otwartej. Na wszystkich poligonachBundeswehry tereny o zanieczyszczonej glebie i wodzie stanowią mniej niż 5%.Koszty usunięcia środków bojowych mieszczą się w przedzialeod 10 tys. do 100 tys. euro/ha. Źródła: Forst & Technik 6/2012,s.6; www.forstpraxis.de

Opr. A.S.

Finlandia Coraz grubsze drzewa w lasach Niemcy Plantacyjne uprawy roślin drzewiastych Meklemburgia-Pomorze Przednie, Niemcy Certyfikowany pedagog leśny w każdym nadleśnictwie Nadrenia-Palatynat,Niemcy Pakt solidarnościowy na rzecz elektrowni wiatrowych w lasach

Finlandia

Coraz grubsze drzewa w lasach

W wyniku praktyk stosowanych w gospodarce leśnej liczba drzew grubych (pierśnica ≥ 30cm) wzrosła w fińskich lasach przeszło dwukrotnie. Drzewa grube stanowią obecnie 1/5 zapasu fińskich lasów. Jest to ilość równoważna 415 mln m3 drewna. W latach 60. XX w. drzewa grube stanowiły 15% zapasu.

Od lat 50. XX w. miąższość grubych świerków i grubych drzew liściastych wzrosła w Finlandii czterokrotnie. Obecnie grube drzewa stanowią 1/4 całkowitego zapasu świerków. Inaczej jest w przypadku sosny: udział drzew grubych w zapasie sosen nieco się zmniejszył. Ogólnie w lasach Finlandii jest obecnie więcej drzew liściastych.

Przyczyny tego procesu wyjaśnia Kari T. Korhonen, naukowiec z Fińskiego Instytutu Badawczego Leśnictwa: – W latach 50. XX w. fińskie lasy wyglądały zupełnie inaczej niż dziś. W tamtych czasach znaczą część lasów stanowiły tzw. lasy przerębowe, w których duże drzewa były od dziesięcioleci usuwane w trybie ciągłym. Wiek większości drzewostanów mieścił się w granicach 40–80lat. Wprowadzone po latach 50. metody gospodarki leśnej nie dopuszczają już tego typu cięć selekcyjnych. Przerębowy sposób zagospodarowania lasu został zastąpiony sposobem zrębowym. Celem trzebieży jest usuwanie drzew gorszej jakości. Obecnie obowiązująca fińska ustawa o lasach określa, że użytkowanie rębne drzewostanu może mieć miejsce najwcześniej wtedy, gdy przeciętna pierśnica wynosi od 25 do 28 cm w zależności od warunków siedliskowych.

Inną przyczyną wzrostu odsetka grubych drzew jest fakt, że część fińskich właścicieli lasów, mając na uwadze maksymalną rentowność swoich gospodarstw leśnych, pozostawia drzewostany dłużej na pniu w celu uzyskania grubszych dymensji drewna. Udział cenniejszego surowca tartacznego w masie wyrabianych sortymentów jest bowiem wówczas znacząco większy. Ok. 70% dochodów ze sprzedaży drewna, czerpanych przez fińskich właścicieli lasów, przypada na drewno tartaczne, reszta – na drewno typu papierówki.

Następną przyczyną wzrostu liczby drzew grubych w fińskich lasach jest to, że rozmiar pozyskania jest mniejszy od etatu cięć. Roczny przyrost zapasu lasów Finlandii sięga 103 mln m3. Maksymalne pozyskanie drewna, dopuszczalne w ramach zrównoważonej gospodarki leśnej, wynosi 70 mln m3. Tymczasem w 2010 r. rzeczywiste pozyskanie drewna w Finlandii osiągnęło poziom zaledwie 55 mln m3.

Korhonen, który kieruje pracami projektowymi związanymi z Narodową Inwentaryzacją Lasów w Finlandii, informuje, że dane inwentaryzacyjne wyraênie wskazują na młody wiek i niedużą pierśnicę drzew w drzewostanach sosnowych, będącą wynikiem niewielkiej intensywności cięć pielęgnacyjnych. Drzewostany sosnowe stanowią znaczną część lasów w wieku do 40 lat (efekt wcześniejszego preferowania sosny w odnowieniach).

Źródło: www.forest.fi

Niemcy

Plantacyjne uprawy roślin drzewiastych

Zgodnie z prognozami naukowymi Niemcy, w bliskiej przyszłości, muszą się liczyć z deficytem drewna rzędu 30 mln m3. W związku tym eksperci coraz więcej uwagi poświęcają plantacyjnym uprawom energetycznych roślin drzewiastych o krótkich cyklach produkcyjnych, zakładanym na gruntach rolnych. Obecnie w całych Niemczech jest jednak zaledwie 5 tys. ha takich plantacji. Niemieccy rolnicy rzadko decydują się na zakładanie plantacji roślin drzewiastych przede wszystkim ze względu na stosunkowo długi, bo 20-letni, okres zajęcia pola pod uprawę plantacyjną. Rolnicy liczą bowiem, że w tym czasie wzrosną ceny zbóż i rzepaku, toteż uprawa tych roślin będzie się im bardziej opłacała.

Te gospodarstwa, które zakładają plantacje energetycznych roślin drzewiastych, motywują to głównie produkcją surowca na własne potrzeby grzewcze oraz dywersyfikacją źródeł przychodów. W praktyce sprawdzają się zwłaszcza pasowe uprawy gatunków drzew szybkorosnących. Uprawy takie nie tylko dostarczają drewna energetycznego, lecz również pełnią funkcje ekologiczne i przeciwerozyjne.

Uprawianiem energetycznych roślin drzewiastych zaczynają się też zajmować zakłady energetyczne. Szukają one w całych Niemczech powierzchni do wydzierżawienia pod uprawę roślin energetycznych, które dostarczają surowca wykorzystywanego do opalania elektrowni. Okres dzierżawy wynosi co najmniej 15 lat. Zakłady energetyczne starają się zakładać możliwie dużo plantacji roślin drzewiastych w poszczególnych regionach, aby móc efektywnie eksploatować specjalistyczne maszyny do pozyskiwania drewna energetycznego.

Źródło: www.forstpraxis.de

Meklemburgia-Pomorze Przednie, Niemcy

Certyfikowany pedagog leśny w każdym nadleśnictwie

Do roku 2013 w każdym nadleśnictwie Lasów Krajowych Meklemburgii-Pomorza Przedniego (LFMV) ma działać certyfikowany pedagog leśny. Aby osiągnąć ten cel, przedsiębiorstwo prowadzi od września 2011 r. własny kurs pedagogiki leśnej. Program kursu, odpowiadający ogólnoniemieckim standardom, obejmuje także praktykę, której miejsce kursanci mogą sami wybrać. W obecnej, pierwszej edycji kursu uczestnicząjedynie pracownicy nadleśnictw LFMV. W przyszłości w kursie będą mogły brać udział także osoby spoza przedsiębiorstwa.

LFMV podlega landowemu Ministerstwu Rolnictwa, Środowiska i Ochrony Konsumentów, gospodarując w lasach państwowych Meklemburgii-Pomorza Przedniego (170 tys. ha) i świadczy usługi związane z gospodarką leśną, jak również wykonuje zlecane przez land zdania publiczne, które są finansowane w ramach dotacji celowych. Przedsiębiorstwem kieruje jednoosobowy zarząd (prezes LFMV). Nadleśnictwa(29 jednostek) podlegają bezpośrednio prezesowi.

Źródło: www.forstpraxis.de

Nadrenia-Palatynat, Niemcy

Pakt solidarnościowy na rzecz elektrowni wiatrowych w lasach

Lasy Krajowe Nadrenii-Palatynatu, które gospodarują w lasach państwowych tego kraju związkowego (215tys.ha), przystąpiły do samorządowego paktu solidarnościowego na rzecz elektrowni wiatrowych w lasach. – Tym samym wzmacniamy partnerstwo landu i gmin, mając na celu stymulowanie rozwoju energetyki odnawialnej i zwiększenie wartości produkcji na obszarach wiejskich – tłumaczy Ulrike Höfken (na zdjęciu), minister środowiska, rolnictwa, wyżywienia, winogrodnictwa i leśnictwa w rządzie Nadrenii-Palatynatu.

Spośród wszystkich 1125 energetycznych instalacji wiatrowych w Nadrenii-Palatynacie co dziesiątaznajduje się na obszarze leśnym. Gminy, na terenie których rosną lasy nadające się do umieszczania instalacji, wpłacają określoną część wpływów z wydzierżawiania swoich powierzchni pod elektrownie wiatrowe do wspólnej kasy. Gromadzone fundusze są rozdzielane między wszystkie gminy będące członkami paktu solidarnościowego. Dzięki temu z energetyki wiatrowej mogą profitować także te gminy, na których terenie nie ma miejscodpowiednich na lokalizację elektrowni wiatrowych. W samorządowym stymulowaniu rozwoju energetyki wiatrowej Nadrenia-Palatynat stanowi awangardę w skali całych Niemiec, stając się tym samym wzorem do naśladowania.

Lasy w uzgodnieniu z landowym Ministerstwem Finansów postanowiły odprowadzać do samorządowego funduszu solidarnościowego 30% swoich wpływów z wydzierżawiania powierzchni leśnych pod parki wiatrowe. Celem rządu Nadrenii-Palatynatu jest wykorzystanie 2% powierzchni leśnej landu na potrzeby energetyki wiatrowej. Lasy Krajowe są największym właścicielem lasów w Nadrenii-Palatynacie.

Źródło: www.forstpraxis.de

Opr. A.S

Niemcy Spalają już więcej drewna, niż go przerabiają Niemcy 50-lecie KWF Egipt Zalesienia na pustyni nawadniane ściekami Niemcy Użytkowanie lasu na obszarach siedliskowych Francja, Polska Fundusze europejskie

Niemcy
Spalają już więcej drewna, niż goprzerabiają

Nowa analiza zasobów surowca drzewnego irozmiaru jego zużycia w Niemczech, którą przygotował prof. Udo Mantau zUniwersytetu Hamburskiego, wykazuje wyraźny wzrost wpływu politykienergetycznej na kształtowanie się popytu na drewno. W roku 2010 po razpierwszy wykorzystano w Niemczech więcej drewna do celów energetycznych niż napotrzeby wytwarzania wszelkiej maści produktów drzewnych. Całkowityrozmiar zużycia drewna osiągnął poziom 135 mln m3.Udział zużyciaenergetycznego w zużyciu całkowitym sięgnął 50,5%. Zużycie tworzywowe spadło wciągu ostatnich pięciu lat z 61,1% do 49,5%. Według prognoz prof. Mantaua,tendencja ta będzie się nadal utrzymywała, ale dynamika zmian obniży się.
Prof. Mantau uwzględnia w zasobach surowcadrzewnego następujące składniki: drewno świeżo pozyskane w lasach, drewnopozyskane w ramach pielęgnowania krajobrazu, surowiec pochodzący z plantacjidrewna energetycznego, drewno odpadowe i wyroby drzewne wycofywane zużytkowania. W 2010 r. pozyskano w niemieckich lasach 86mlnm3drewna przy rocznym przyroście sięgającym 100 mln m3.

Źródło: www.forstpraxis.de

Niemcy
50-lecie KWF

Stowarzyszenie badawczo-atestacyjneKuratorium Pracy i Techniki Leśnej (KWF), które pełni funkcję ogólnoniemieckiegocentrum kompetencji w zakresie prac leśnych, techniki leśnej i logistykiprzepływu surowca drzewnego, zostało założone w listopadzie 1962r. weFrankfurcie nad Menem. Jednak korzenie tej instytucji sięgają połowy lat20.XX wieku. Już bowiem w 1925r. powstała Komisja MaszynNiemieckiego Towarzystwa Leśnego, która później została przemianowana na KomisjęTechniki w Leśnictwie. Po II wojnie światowej atestacja sprzętu leśnegorozwijała się siłą rzeczy dwutorowo: w Niemczech Zachodnich powstała w 1949r.Komisja Atestacji Techniki Leśnej (FPA) – bezpośrednia poprzedniczka KWF, a wNiemczech Wschodnich zostało utworzone w 1959 r. Centrum AtestacjiTechniki Leśnej (ZFP), które po zjednoczeniu Niemiec połączyło się z KWF.
Stowarzyszenie KWF znane jest głównie zorganizacji targów leśnych KWF-Tagung oraz z kompleksowej atestacji sprzętuleśnego i środków ochrony osobistej. Targi KWF-Tagung, które po raz pierwszyzostały zorganizowane w 1964r., urosły do rangi największej na świecieleśnej imprezy targowej z pokazami pracy maszyn. Obecną strategię rozwoju KWFokreśla program „KWF 2020”. Zgodnie z jego założeniami, KWF ma do roku 2020umocnić się na pozycji przodującej w Europie Środkowej instytucji wykonującejprace badawczo-rozwojowe i atestacyjne oraz prowadzącej działalność informacyjnąi doradczą we wszystkich technicznych i procesowych aspektach produkcji ilogistyki leśnej.

Źródło: www.forstpraxis.de

Egipt
Zalesienia na pustyni nawadniane ściekami

W XI w. leśnictwo miało w Egipcie dużeznaczenie. W państwie Fatymidów powstała bodaj pierwsza na świecieadministracja leśna zorganizowana na wielką skalę. Administracja ta nadzorowałaprodukcję i sprzedaż drewna do budowy statków handlowych.
Dziś natomiast lesistość Egiptunie przekracza 0,1%. Resztki lasów naturalnych rosną jedynie w chronionymobszarze górskim na południu kraju.
Zdecydowaną większość obszaru Egiptustanowią pustynie. Do użytkowania rolniczego nadaje się tylko 3,6% powierzchnikraju. Na dodatek Egipt należy do krajów o najszybciej postępującympustynnieniu: w Delcie Nilu traconych jest dziennie 35 ha żyznych gleb. Docelów rolniczych wykorzystywanych jest 80% egipskich zasobów wodnych, którychpraktycznie jedynym źródłem jest Nil.
W Egipcie mieszka przeszło 89 mlnludzi, głównie w Delcie Nilu – największej oazie świata. Mieszkańcy krajuwytwarzają przeszło 5,5 mld m3 ścieków rocznie, których usuwanie stwarzaogromne problemy.
W tej krytycznej sytuacji ponownie wzrastaw Egipcie znaczenie leśnictwa. Może ono bowiem stać się ważnym instrumentemrozwiązywania problemów związanych nie tylko z pustynnieniem, lecz również zutylizacją ścieków.
W połowie lat 90. XX w. rozpoczęto wEgipcie realizację Narodowego Programu Bezpiecznego Wykorzystania ObrobionychŚcieków do Zalesień. Później egipska strategia zalesień na pustyni zostałauzupełniona m.in. o takie aspekty, jak redukcja emisji CO2, produkcja energii zbiomasy i tworzenie nowych miejsc pracy. Wykorzystanie wszystkich ściekówpozwoli na zalesienie 650 tys. ha pustyni. Konsekwencją tego będzierównież sekwestracja 25 mln t CO2 rocznie. Ponadto naukowcy niewykluczają, że wielkoobszarowe zalesienia będą stymulowały powstawanie chmur iopadów deszczu.

Źródło: AFZ-DerWald 19/2012, s.36–39.

Niemcy
Użytkowanie lasu na obszarach siedliskowych

Właściciele niemieckich lasów samorządowychżądają zmiany zasad użytkowania lasów zaliczonych do obszarów siedliskowychsieci Natura 2000. Postulowane zmiany mają umożliwić przystosowanie lasów dozmian klimatycznych. – W swojej walce ze skutkami zmian klimatu właścicielelasów powinni postawić na duży zestaw różnych gatunków drzew. Tymczaseminstytucje ochrony przyrody nie chcą już tolerować na obszarach siedliskowychpewnych gatunków drzew (…). Tę sprzeczność trzeba usunąć. W lasachprzyszłości, w tym w lasach na obszarach siedliskowych, potrzebna będzie pełnapaleta gatunków drzew, ponieważ tylko las tworzony przez wiele gatunków drzew oróżnych właściwościach ekologicznych może elastycznie reagować na zmianyklimatyczne – twierdzi Winfried Manns, przewodniczący Sekcji LeśnejNiemieckiego Związku Miast i Gmin.
Zgodnie z ostatnio opublikowanymi wynikamibadań kompleksowych, ograniczenia gospodarki leśnej na obszarach siedliskowychdają się szczególnie we znaki samorządowym gospodarstwom leśnym z dużym udziałemlasów bukowych. Roczny spadek przychodów sięga tam 234 euro/ha. Naukowcyostrzegają, że zagrożone jest utrzymanie dotychczasowego poziomu świadczeńochronnych i rekreacyjnych, wypełnianych przez te gospodarstwa.

Źródło: www.forstpraxis.de

Opr. A.S.

Francja, Polska
Fundusze europejskie

Polsko-francuska konferencja poświęconafunduszom europejskim służącym utrzymaniu różnorodności biologicznej, któramiała miejsce 7 listopada w Warszawie, pokazała, że problem z pozyskiwaniem iwykorzystywaniem pieniędzy z UE nie jest czymś specyficznym tylko dla naszegokraju. Można się wręcz pokusić o wniosek, że Polska w tym przypadku jest wręczuprzywilejowana. Nie chodzi tu tylko o rozdział środków ze względu na stopieńrozwoju regionalnego, lecz o możliwości uzyskania dodatkowych pieniędzy zfunduszy wewnętrznych – NFOŚiGW czy WFOŚiGW oraz licznych innych podmiotów. Iwłaśnie tego w dużym stopniu zazdroszczą nam Francuzi.
A jakie są podobieństwa? Choćby zawiłościadministracyjne w pozyskiwaniu środków – procedury, wymagania i czas potrzebny,na ich uzyskanie. Problemem jest także fakt, że częstokroć procedurypozyskiwania funduszy zmieniane są już w trakcie wypełniania wniosków, cokomplikuje i tak niełatwą sytuację.

Opr. BSz

Szwecja Utrzymuje się tendencja spadkowa Sveaskogu Bawaria, Niemcy Rekordowy wynik finansowy BaySF Europa Europejska Sieć Informacji o Gatunkach Obcych Niemcy Obliczyli, ile kosztują obszary siedliskowe w lasach Wielka Brytania Ograniczenia w imporcie jesionów Niemcy Energetyka wiatrowa do pogodzenia z ochroną przyrody

Szwecja
Utrzymuje się tendencja spadkowa Sveaskogu

Zanotowana w okresie od stycznia dowrześnia 2012 r. sprzedaż netto szwedzkiego państwowego koncernu leśnegoSveaskog zmalała o 4,6% w stosunku doanalogicznego okresu roku ubiegłego. Podczas gdy ilościowy wolumen dostawsurowca drzewnego zwiększył się o 1%, przeciętnie ceny drewna spadły o 8%. Zyskoperacyjny koncernu zmniejszył się o 13%.
Tartaki oraz zakłady celulozowe ipapiernicze, które stanowią większość klientów Sveaskogu, mają problemy zutrzymaniem rentowności. Dlatego koncern był zmuszony do obniżenia cen surowcadrzewnego. Bardzo trudna sytuacja na szwedzkim rynku jest efektem kumulacjiwielu czynników, w tym recesyjnego klimatu gospodarczego, niekorzystnego dlaeksporterów kursu korony szwedzkiej i przekształceń strukturalnych w przemyśle.W samym tylko trzecim kwartale 2012 r. wniosek o upadłość złożyły trzytartaki będące klientami Sveaskogu.

Źródło: www.sveaskog.se

Bawaria, Niemcy
Rekordowy wynik finansowy BaySF

W roku gospodarczym 2011/2012 (1 lipca – 30czerwca) Bawarskie Lasy Państwowe (BaySF) uzyskały najlepszy wynik finansowy wswojej historii. Największe niemieckie gospodarstwo leśne(720 tys. ha lasów), działające w formie przedsiębiorstwapaństwowego, zanotowało przychody napoziomie 394,5 mln euro i zysk netto w wysokości83,6 mln euro. W poprzednim roku gospodarczym wskaźniki te wynosiłyodpowiednio 353,1 mln i 63,0 mln euro. Do budżetu landu została odprowadzonadywidenda w rekordowej wysokości 79,6 mln euro (2010/2011:63 mln euro).
Dzięki korzystnej sytuacji na rynku BaySF wcałości zrealizowały etat cięć (5,2 mln m3). Zadania w zakresieodnowienia, pielęgnowania lasu i utrzymania dróg zostały wykonane z nawiązką. –Ostatni rok był bardzo dobry pod każdym względem. Oprócz rekordowego wynikuekonomicznego przedsiębiorstwo osiągnęło wysoki poziom parametrówekologicznych. Wzrasta zapas drzewostanów. Zwiększa się ilość drewna martwego,ważnego z punktu widzenia bioróżnorodności. Jest coraz więcej naturalnychodnowień gatunków liściastych i lasów mieszanych. Wszystko to dowodzi po razkolejny, że nasza koncepcja prowadzenia wielofunkcyjnej, proekologicznejgospodarki leśnej na całej powierzchni jest właściwa – uważa Helmut Brunner,minister leśnictwa w krajowym rządzie Bawarii i zarazem przewodniczący radynadzorczej BaySF. – Cieszymy się,że mogliśmy odprowadzić do kasy landu aż79,6 mln euro z naszego zysku. Profitują z tego wszyscy obywateleBawarii – dodaje Rudolf Reidhager, prezes zarządu BaySF.
BaySF wykorzystały dobry wynik finansowy doznacznego zwiększenia niezbędnych rezerw. Zasilony został również funduszdodatkowego zabezpieczenia emerytalnego pracowników. Jednocześnie dokonanorekordowych inwestycji w przedsiębiorstwo (budynki, drogi, samochody służbowe).Wartość inwestycji była niemal dwukrotnie większa od odpisów amortyzacyjnych.Utworzono także dodatkową rezerwę z zysku netto w wysokości 4 mln euro. Podkoniec roku gospodarczego 2011/2012 BaySF zatrudniały 2782 osoby(2010/2011: 2836 osób).

Źródło: www.baysf.de

Europa
Europejska Sieć Informacji o GatunkachObcych

We wrześniu 2012 r. rozpoczęładziałalność Europejska Sieć Informacji o Gatunkach Obcych (EASIN,http://easin.jrc.ec.europa.eu/). Sieć, która powstała z inicjatywyWspólnotowego Centrum Badawczego Komisji Europejskiej, ma ułatwić decydentompolitycznym i naukowcom dostęp do istniejących baz danych o gatunkach obcych wEuropie i tym samym pomóc w powstrzymaniu ich inwazji. Przyjmuje się, żeinwazyjne gatunki obce są drugim – po zmianach środowiska – największymzagrożeniem dla różnorodności biologicznej. EASIN zapewnia dostęp do danych o16 tys. gatunków obcych, zgromadzonych w przeszło 40 bazach online.

Źródło: http://easin.jrc.ec.europa.eu/

Niemcy
Obliczyli, ile kosztują obszary siedliskowew lasach

Dzięki realizacji specjalnego kompleksowegoprojektu, subsydiowanego przez Federalne Ministerstwo Wyżywienia, Rolnictwa iOchrony Konsumentów, Niemcy mają do dyspozycji rzetelne dane o ekonomicznychskutkach dyrektywy siedliskowej dla gospodarki leśnej.
Badania naukowe dowodzą, że zwiększenieudziału starych drzew i drewna martwego w drzewostanach prowadzi dozmniejszenia powierzchni zagospodarowanej nawet o 10%. Zarówno państwowe, jak iprywatne gospodarstwa leśne muszą się liczyć ze stratą sięgającą nawet 20% przychodówna leśnych obszarach siedliskowych. W Niemczechw granicach obszarów siedliskowych znajduje się blisko 18% powierzchnileśnej tego kraju. Zwiększenie ilości drzew starych i drewna martwego pociągaza sobą wzrost kosztów pozyskania drewnaw granicach od1 do 6 euro/m3 i stratę od3do10% powierzchni zagospodarowanej. Przychody uzyskiwane na obszarachsiedliskowych są przeciętnie o 10–20% niższe niż w przypadku tradycyjnejgospodarki leśnej. Koszty administracyjne wzrastają do poziomu 15 euro/harocznie.

Źródło: www.forstpraxis.de

Wielka Brytania
Ograniczenia w imporcie jesionów

Jak wspominaliśmy w „Lesie Polskim” (nr21/2012) rząd brytyjski rozważał wprowadzenie ograniczeń w imporcie jesionów.29 października decyzja taka została podjęta. Krok ten ma na celu powstrzymanierozprzestrzenienia się na Wyspach zamierania jesionu – choroby wywoływanejprzez grzyb Chalara fraxinea. Dodatkowo ma jeszcze zostać ograniczony obrótdrzewkami i nasionami jesionu w granicach samej Wielkiej Brytanii.
W sumie ograniczenia mają objąć: zakazimportu sadzonek, drzew i nasion jesionu spoza obszarów oficjalnie uznanych zawolne od zamierania jesionu; zakaz obrotu sadzonkami, drzewami i nasionamijesionu w obrębie Wielkiej Brytanii; zakaz obrotu w Wielkiej Brytanii jesionowymdrewnem tartacznym i opałowym pochodzącym z obszarów, gdzie stwierdzonozainfekowanie jesionów grzybem Chalara fraxinea.
Dozwolone są nadal następująceprzedsięwzięcia: import drewna tartacznego i opałowego oraz zrębków z UE; obrótjesionowymi materiałami tartymi w obrębie Wielkiej Brytanii; import jesionowychmateriałów tartych z określonych państw w ramach systemu certyfikacjifitosanitarnej.

Źródło: www.forestry.gov.uk

Nadrenia-Palatynat, Niemcy
Energetyka wiatrowa do pogodzenia z ochronąprzyrody

We wrześniu 2012 r. Ulrike Höfken, ministerśrodowiska w krajowym rządzie Nadrenii-Palatynatu, przedstawiła wspólnie zKlausem Richarzem, kierownikiem Państwowego Ośrodka Ornitologicznego w Hesji,Nadrenii-Palatynacie i Kraju Saary, ekspertyzę w sprawie przyrodniczychaspektów rozbudowy energetyki wiatrowej w Nadrenii-Palatynacie. – Celem rządukrajowego jest udostępnienie 2% powierzchni leśnej landu na potrzeby energetykiwiatrowej. Ekspertyza wykazała, że cel ten można pogodzić z kompleksową ochronąnaszych dóbr przyrodniczych – poinformowała minister Höfken. Ekspertyza jestjednocześnie przewodnikiem inwestycyjnym dla gmin, pomocnym w rozwiązywaniusytuacji konfliktowych związanych z rozbudową wiatrowych instalacjienergetycznych.
Do roku 2030 prąd zużywany w niemieckimkraju związkowym Nadrenia-Palatynat ma pochodzić w 100% z odnawialnych źródełenergii, w tym w 70% z wiatru. Oznacza to konieczność podwojenia obecnej liczbywiatrowych instalacji energetycznych. W ekspertyzie szczególną uwagę zwróconona gatunki ptaków i nietoperzy, którym potencjalnie najbardziej zagrażająinstalacje wiatrowe. – Jeśli w fazie planowania wiatrowych instalacjienergetycznych zostanie uwzględniona biologia bociana czarnego, kani rudej inietoperzy w sposób, jaki opisano w ekspertyzie, to rozwój energetyki wiatrowejnie będzie zagrażał gatunkom – zapewnił Klaus Richarz.

Źródło: www.forstpraxis.de

Opr. A.S.

Finlandia Lasy dostępne dla każdego Austria Drugie leśne stypendium literackie Hesja, Niemcy Nowelizacja ustawy o lasach Łotwa Studenckie stypendia lasów państwowych Stany Zjednoczone Lasy federalne subsydiują lasy społeczności lokalnych

Finlandia
Lasy dostępne dla każdego

Organizacja Suomen Latu proponuje wpisaniefińskiego powszechnego prawa do obcowania z przyrodą niezależnie od formywłasności gruntu na listęniematerialnego dziedzictwa ludzkości UNESCO. Na liście tej znajduje się np.tradycja flamenco.
Czy fińskie przedsiębiorstwa mogąsprowadzać cudzoziemskich pracowników do zbierania jagód w lasach prywatnych woparciu o powszechne prawo do obcowania z przyrodą? Kwestia ta była tego lataprzedmiotem ożywionej dyskusji. Zgodnie z ostatnio opublikowanymi wytycznymifińskiego Ministerstwa Środowiska, odpowiedź brzmi: tak.
Publikacja Ministerstwa Środowiska opisujezakres obowiązywania powszechnego prawa do obcowania z przyrodą i podajeprzykłady jego stosowania w praktyce. Markku Tornberg, działacz CentralnegoZwiązku Producentów Rolnych i Właścicieli Lasów (MTK), uznał publikację zawyjątkowo udaną. Eki Karlsson, dyrektor organizacji rekreacyjno-sportowejSoumen Latu, zaproponował nawet wpisanie fińskiego powszechnego prawa doobcowania z przyrodą na listę niematerialnego dziedzictwa ludzkości. ZdaniemKarlssona, status dziedzictwa ludzkości będzie służył promocji aktywnościrekreacyjnej na łonie przyrody.
96%procent powierzchni lądowejFinlandii jest dostępne dla ludności w oparciu o powszechne prawo do obcowaniaz przyrodą. Prawo to jest ograniczone lub zawieszone jedynie w tzw. „obszarachspecjalnego przeznaczenia” (są nimi np. polowe uprawy roślin w okresiewegetacji czy podwórza gospodarstw rolnych). Do zbierania jagód i grzybów ma prawokażdy niezależnie od narodowości i miejsca zamieszkania. Zbiór ten może byćwykonywany nawet w celach zarobkowych. W przypadku zbieraczy cudzoziemskichproblemem jest ich niedoinformowanie o ograniczeniach powszechnego prawa doobcowania z przyrodą (niepodchodzenie bezpośrednio pod domy, nieniszczenieszaty roślinnej).
Powszechne prawo do obcowania z przyrodąniezależnie od formy własności gruntu obwiązuje nie tylko w Finlandii, leczrównież w Szkocji, Szwajcarii i Szwecji. W Niemczech i Austrii ludność maustawowo zagwarantowane prawo wstępu do wszystkich lasów, także prywatnych, wcelach rekreacyjnych. W Anglii od 2000r. obowiązuje ustawa oudostępnieniu dróg i środowiska przyrodniczego, która wprowadziła kategoriętzw. „obszarów udostępnionych”. Na obszarach tych można poruszać się pieszorównież poza oznakowanymi szlakami (właściciel terenu może zakazać wstępu na obszar udostępniony jedynie przez okresnie dłuższy niż 28dni w roku). Na tym tle Polska wyróżnia się brakiemzapewnienia ludności dostępu do blisko jednej piątej lasów: przepis art. 28naszej ustawy o lasach w jej dotychczasowym kształcie określa, że właściciellasu niestanowiącego własności Skarbu Państwa może zakazać wstępu do lasu,oznaczając ten las tablicą z odpowiednim napisem.

Źródło: www.forest.fi

Austria
Drugie leśne stypendium literackie

Austriackie Lasy ZwiązkoweSA (ÖBf) iaustriacki magazyn przyrodniczy „Wald” przyznały po raz drugi leśne stypendiumliterackie, które obejmuje dwu-miesięczny pobyt twórczy w należącej doÖBfgórskiej chacie oraz wsparcie finansowe w wysokości 1500euro. Tegorocznymstypendystą jest Chris Michalski (na zdjęciu).
W konkursie na leśne stypendium literackie,rozpisanym we wszystkich krajach niemieckiego obszaru językowego, wzięło w tymroku udział przeszło 100twórców. W pierwszej fazie konkursu zostałowyłonionych 12 projektów twórczych. Ostatecznego wyboru leśnego stypendystyliterackiego dokonało jury, w którego skład wchodzili w tym roku pisarzeMichael Stavaric i Thomas Sauter oraz Martina Bacher, redaktor magazynu „Wald”.
– Idea leksykonu lirycznego bardzo nam sięspodobała – uzasadnili jurorzy swoją decyzję. Pierwsze próbki tekstu leksykonulirycznego Chrisa Michalskiego ukazały się już w jesiennym wydaniu magazynu„Wald”.
Chris Michalski – poeta, tłumacz i lektor –dzieciństwo spędził w stanie Nowy Jork. Później studiował m.in. w Montrealu i wLipsku, w którym obecnie mieszka. Chris Michalski publikuje swoje teksty takżepod pseudonimem – jako Stanislaw Borokowski napisał np. „Pocztówki do Gorbaczowa”.
Spółka akcyjna ÖBf, zatrudniająca 1200pracowników, gospodaruje w austriackich lasach państwowych. Wzarządzie ÖBf znajduje się 512tys.ha lasów, w tym350tys.ha lasów gospodarczych.

Źródło: www.bundesforste.at

Hesja, Niemcy
Nowelizacja ustawy o lasach

Nowa heska ustawa o lasach ma uwzględnićinteresy właścicieli lasów i wszystkich ich użytkowników, jak również potrzebyochrony przyrody. – Celem rządu krajowego jest zapewnienie bezkonfliktowychinterakcji wszystkich użytkowników lasów – zapewnia heska minister środowiskaLucia Puttrich. Jednak kontrowersje wokół poszczególnych zapisów w rządowymprojekcie nowelizacji ustawy o lasach świadczą o tym, że interesy różnych grupinteresariuszy sektora leśnego są często sprzeczne. Np. postulat udostępnieniaużytkownikom rowerów górskich wszystkich dróg leśnych, wysuwany przezstowarzyszenia kolarstwa górskiego, koliduje z postulatem ustawowegoograniczenia poruszania się rowerami górskimi w lesie, wysuwanym przezStowarzyszenie Ochrony Lasu w Niemczech (SDW), Sojusz na rzecz Środowiska iOchrony Przyrody w Niemczech (BUND) i Krajowy Związek Łowiecki w Hesji.
Heski rząd zebrał opinie interesariuszy oprojekcie nowelizacji. – Po analizie opinii chcemy zebrać wszystkichinteresariuszy przy jednym stole i omówić wyniki konsultacji – zapowiadaminister Lucia Puttrich. – Wyważenie różnych interesów nie jest łatwe i wymagacierpliwości. Zamierzamy jednak znaleźć rozwiązanie satysfakcjonującewszystkich interesariuszy, prowadząc z nimi dialog.

Źródło: www.forstpraxis.de

Łotwa
Studenckie stypendia lasów państwowych

Spółka akcyjna Łotewskie Lasy Państwowe(LVM) rozpisała również w tym roku konkurs na stypendia dla najlepszychstudentów Państwowej Szkoły Nauk Stosowanych w Ogre. O stypendia LVM mogą sięubiegać studenci gospodarki leśnej, ekologii leśnej, ekokomunikacji i edukacjiprzyrodniczej, selekcji leśnej, urządzania lasu, zarządzania użytkowaniem lasu,inżynierii leśnej, przerobu drewna, geograficznych systemów informacyjnych izarządzania logistyką. Stypendia są instrumentem motywowania studentów dopogłębiania swojej wiedzy w zakresie dziedzin związanych z leśnictwem.
W zarządzie spółki akcyjnej LVM znajdujesię 1,4 mln ha lasów. Właścicielemspółki jest Republika Łotwy, reprezentowana przez Ministerstwo Rolnictwa.Zgodnie ze strategią LVM, ochrona przyrody jest priorytetowym celemzagospodarowania 21% gruntów spółkiLVM. Spółka zatrudnia blisko 900pracowników.

Źródło: www.lvm.lv

Stany Zjednoczone
Lasy federalne subsydiują lasy społecznościlokalnych

W sierpniu Służba Leśna StanówZjednoczonych (USFS) przyznała społecznościom lokalnym z różnychregionówUSA subsydia w wysokości 3,5mln dolarów na realizacjęprojektów zagospodarowania lasów. Subsydia te są komponentem nowegoprogramuUSFS, mającego na celu wspieranie samorządów lokalnych,wyspecjalizowanych organizacji niezarobkowych i plemion indiańskich w prowadzeniu takiej gospodarki leśnej, któraz jednej strony stymuluje ekonomiczny rozwój społeczności lokalnych, a zdrugiej – sprzyja intensyfikowaniu aktywności rekreacyjnej ludności i wzmagaleśne świadczenia ekosystemowe. Wszystkie projekty, które są subsydiowane wramach nowego programu, muszą obowiązkowo zapewniać ludności dostęp do lasów.
USFS jest agencją Departamentu RolnictwaStanów Zjednoczonych, której podstawową misją jest utrzymanie zdrowych,różnorodnych biologicznie i produktywnych lasów federalnych. Do zadań USFSnależy również udzielanie fachowej pomocy stanowym służbom leśnym iwłaścicielom lasów prywatnych oraz prowadzenie badań leśnych.

Źródło: www.fs.fed.us

Opr. A.S.