Z zagranicy 9/2014
Finlandia Wyniki finansowe Metsähallitusa w 2013 roku Wielka Brytania Nowa strategia badań leśnych Niemcy Koniec dopłat do spalania biomasy? Szwecja Ceny leśnych nieruchomości gruntowych Szwecja Projekt ustawy o bioróżnorodności
Finlandia
Wyniki finansowe Metsähallitusa w 2013 roku
Segment podmiotów gospodarczych fińskiegopaństwowego koncernu leśnego Metsähallitus (mających w pieczy 3,6 mln ha lasówi zatrudniający ok. 1200 pracowników) wygospodarował w 2013 r. zysk netto wrekordowej wysokości 118,4 mln euro (ok. 491,8 mln zł). Skonsolidowaneprzychody ze sprzedaży osiągnęły poziom 370,0 mln euro (ok. 1,5 mld zł). O ilejednak zysk netto wzrósł w stosunku do 2012 r. o 3,3 mln euro, o tyle przychodyzmalały o blisko 8 mln euro. Rada nadzorcza Metsähallitusa zaproponowałafińskiemu rządowi odprowadzenie do budżetu państwa dywidendy w wysokości 120mln euro (ok. 498 mln zł). Metsähallitus jest jedną z najlepszych fińskich firmpaństwowych pod względem wysokości wpłat dywidendowych do budżetu państwa(dywidenda za 2012 r. również wyniosła 120 mln euro). W przeliczeniu na ha lasufińska dywidenda leśna wynosi 33 euro. Dla porównania: tegoroczne świadczeniekontrybucyjne PGL „Lasy Państwowe” (800 mln zł) oznacza obciążenie rzędu 26 euro/halasu.Oprócz bardzo wysokich corocznych świadczeńdywidendowych fińskie lasy państwowe wypełniają na rzecz społeczeństwa takżenierekompensowane świadczenia powszechne (m.in. inwestycje w ochronębioróżnorodności lasów gospodarczych i podnoszenie ich walorów rekreacyjnych,specjalne tworzenie miejsc pracy, wspieranie kultury Saamów).W 2013 r. kosztywypełniania tych świadczeń osiągnęły poziom 54,6 mln euro (ok. 226,8 mln zł).Biorąc pod uwagę te koszty, rząd i parlament Finlandii akceptują (jak dotąd) niecoobniżoną rentowność segmentu gospodarczego fińskich lasów państwowych. – Stałapresja na tworzenie nowych leśnych obszarów chronionych, coraz większeograniczenia w użytkowaniu lasów i zarazem wysokie wymagania w zakresie poziomuodsprzedaży produkcyjnych gruntów leśnych, określone w polityce właścicielskiejpaństwa, sprawiają, że średniookresowe warunki gospodarowania w naszych lasachsą trudniejsze – mówi Jussi Kumpula, p.o. dyrektor generalny Metsähallitusa.Podstawowym źródłem przychodów Metsähallitusapozostaje gospodarka leśna, którą koncern prowadzi za pośrednictwem jednostkiGospodarstwo Leśne. W 2013 r. rozmiar sprzedaży surowca drzewnego przekroczył 6mln m3. Jednym z dodatkowych obszarów działalności gospodarczej fińskich lasówpaństwowych jest sprzedaż projektów z zakresu energetyki wiatrowej,przygotowywanych we współpracy z firmami energetycznymi. W ubiegłym rokuMetsähallitus rozpoczął etapową sprzedaż dwóch projektów budowy parkówwiatrowych w Laponii. Jeden projektowany park wiatrowy obejmuje 17 instalacjienergetycznych o mocy ok. 50 MW, drugi – 10 instalacji o mocy ok. 25 MW. Obydwaprojekty Metsähallitus opracował przy współudziale energetycznej firmy Fortum.Oprócz segmentu podmiotów gospodarczych(Gospodarstwo Leśne i firmy filialne) w skład koncernu Metsähallitus wchodziosobno rozliczająca się Służba Dziedzictwa Przyrodniczego (zatrudniająca ok.600 pracowników), która sprawuje pieczę nad wszystkimi 37 fińskimi parkaminarodowymi. Jest to jednostka finansowana z budżetu państwa. W 2013 r. jejłączny budżet zamknął się kwotą 61,8 mln euro (ok. 256,7 mln zł), z czego 4,6mln euro pochodziło z funduszy unijnych. Między budżetową a gospodarcząjednostką Metsähallitusa nie ma transferowych przepływów finansowych. Fińskieparki narodowe odwiedziło w ubiegłym roku 2,3 mln osób. Przychody z turystykiprzyrodniczej utrzymały się na poziomie 2012 r. – każde eurozainwestowane przez państwo w infrastrukturę parków generowało przeciętnie 10euro wpływów z turystyki, trafiających do kas lokalnych społeczności.Metsähallitus ma w swojej pieczy przeszło12 mln ha gruntów i wód państwa fińskiego. Od 1994 r. działa w formieprzedsiębiorstwa państwowego. W związku z nowelizacją prawa leśnego fińskielasy państwowe muszą jednak opracować nowy model swojego działania.
Źródło: www.metsa.fi
Wielka Brytania
Nowa strategia badań leśnych
| Projektowane programy badawcze dużą wagę przykładają do interdyscyplinarności Fot. www.forestry.gov.uk |
W marcu 2014 r. Komisja Leśna (ForestryCommission) przedstawiła nową, sześcioletnią strategię badań leśnych w WielkiejBrytanii. Zdaniem Dana Rogersona, urzędnika odpowiedzialnego za leśnictwo wcentralnym rządzie brytyjskim, strategia przyczyni się do utrzymania przezWielką Brytanię pozycji światowego lidera w pojmowaniu, rozwijaniu irealizowaniu idei zrównoważonej gospodarki leśnej.
Projektowane programybadawcze integrują nauki społeczne, przyrodnicze i ścisłe. Strategia zostałaopracowana w 2012 r. we współpracy ze wszystkimi interesariuszami badań leśnychz Anglii, Szkocji i Walii i poddana konsultacjom społecznym w 2013 roku. Zapisstrategii w języku angielskim dostępny jest w Internecie na stronie KomisjiLeśnej.
Źródło: www.forestry.gov.uk
Niemcy
Koniec dopłat do spalania biomasy?
Obecnie trwa w Niemczech dyskusja nadnowelizacją ustawy o energii odnawialnej. Projekt zmian przewiduje m.in. likwidacjędopłat do energetycznego użytkowania biomasy. W praktyce może to spowodowaćregres niemieckiej produkcji energii elektrycznej z biomasy.Niemiecka ustawa o energii odnawialnejefektywnie stymulowała od 2001 r. rozwój energetyki odnawialnej.
![]() |
| Fot. www.shutterstock.com/Kaspars Porins Z biomasy powstaje 1/3 odnawialnej energii w Niemczech |
Do końca 2013r. powstało w Niemczech ok. 9800 instalacji wytwarzających energię z biomasy ołącznej mocy blisko 5480 MWel (oznaczenie jednostki mocy elektrycznej, przyp.red.). Energia z biomasy stanowi 65% całkowitej ilości energii ze źródełodnawialnych, jaka jest dziś wytwarzana w Niemczech. Z biomasy produkowana jestblisko 1/3 niemieckiej energii elektrycznej uzyskiwanej ze źródeł odnawialnych.Po boomie w latach 2009–2011 rozbudowa instalacji energetycznych opalanychbiomasą została znacznie ograniczona w następstwie obniżenia dopłat w 2012roku.Źródło: http://www.forstpraxis.de
Szwecja
Ceny leśnych nieruchomości gruntowych
![]() |
| Za hektar leśnych gruntów w Szwecji trzeba było w 2012 r. zapłacić średnio prawie 27 tys. zł |
W 2012 r. przeciętna cena sprzedaży leśnychnieruchomości gruntowych w całej Szwecji wynosiła 56 tys. SEK/ha (ok. 26,6 tys.zł/ha). Małe posiadłości leśne (1–5 ha) kosztowały przeciętnie 75 tys. SEK/ha,duże (>100 ha) – ok. 24 tys. SEK/ha. Najwyższe ceny, sięgające 84,2 tys.SEK/ha (ok. 40 tys. zł/ha), notowano na południu kraju. W latach 2002–12 cenyleśnych nieruchomości gruntowych w Szwecji podwoiły się.
Źródło: www.skogsstyrelsen.se
Szwecja
Projekt ustawy o bioróżnorodności
Po dwóch latach intensywnych prac szwedzkirząd przyjął projekt ustawy o bioróżnorodności i świadczeniach ekosystemowych.Projekt powstał przy współudziale Federacji Szwedzkich Właścicieli LasówRodzinnych (LRF Skogsägarna) i regionalnych zrzeszeń leśnych.Celem Szwedów jest objęcie ochroną do 2020r. co najmniej 20% powierzchni szwedzkich gruntów i wód śródlądowych. Aby tencel mógł zostać osiągnięty, pod ochroną administracyjną i dobrowolną(kontraktową) powinno się jeszcze znaleźć odpowiednio 150 tys. i 200 tys. halasów. Zapisy rządowego projektu są wynikiem kompromisu między wszystkimiuczestnikami procesu wypracowywania założeń ustawowych. Niemniej jednak szwedzcywłaściciele lasów mają poczucie dużego wpływu na ostateczny kształt dokumentu.
Źródło: www.nordicforestry.org
Opr. A.S.




W celu zintensyfikowania współpracy wbadaniach leśnych 19 państw europejskich, w tym Polska (reprezentowana przezIBL), rozpoczęło realizację projektu Sumforest, osadzonego w ramach unijnegoprogramu wspierania sieciowej kooperacji naukowej (ERA-Net „Poprawa koordynacjibadań naukowych jako odpowiedź na wyzwania stojące przed zrównoważonymleśnictwem”). W skład sieci wejdą reprezentanci 23 partnerów z 15 państw UniiEuropejskiej, trzech krajów stowarzyszonych i dwie instytucje międzynarodowe.Od kwietnia 2014 r. funkcjonuje stronainternetowa projektu (www.sumforest.org). Mimo wielu inicjatyw europejskie badania wdziedzinie leśnictwa wciąż cechują się fragmentarycznością. Intensyfikacja ikoordynacja współpracy ma dopomóc w zmianie tego stanu rzeczy, jak również wrozwiązaniu konfliktu celów wielofunkcyjnej gospodarki leśnej. Funduszczteroletniego projektu Sumforest zostanie zasilony kwotą 2 mln euro ze środkówKomisji Europejskiej. Koordynatorem przedsięwzięcia jest austriackieministerstwo właściwe ds. leśnictwa.


Sir Harry Studholme został mianowany przezbrytyjską królową na stanowisko przewodniczącego rady nadzorczej Komisji LeśnejAnglii i Szkocji (Forestry Commission). Kadencja przewodniczącego ma trwać trzylata. Sir Studholme jest absolwentem uniwersytetu w Cambridge, dyplomowanymksięgowym i doradcą podatkowym oraz zarejestrowanym pośrednikiem handlowym.Posiada lasy w Anglii. Przewodniczy również funduszowi inwestycyjnemu, któryjest właścicielem gospodarstw leśnych na pięciu kontynentach. Sir Harry od 2007r. wchodził w skład rady nadzorczej Komisji Leśnej jako członek niewykonawczy iw ostatnim czasie jako jej tymczasowy przewodniczący.Komisja Leśna zarządzała wcześniejwszystkimi lasami państwowymi Wielkiej Brytanii i składała się z trzech sekcjikrajowych – komisji leśnych Anglii, Szkocji i Walii. 1 kwietnia 2013 r. KomisjaLeśna Walii została włączona do nowo utworzonej Agencji Zasobów NaturalnychWalii. Na tym nie koniec zmian w brytyjskich strukturach leśnictwa państwowego:rząd westminsterski, któremu podlega Komisja Leśna Anglii, rozpoczął już pracenad projektem oddania angielskich lasów państwowych w zarząd nowej organizacji.Impuls do podjęcia tych prac dały rekomendacje przedstawione przez niezależnyzespół ekspercki ds. rewizji polityki leśnej, powołany przez Davida Camerona pozarzuceniu przez niego planu wycofania się państwa z samodzielnego prowadzeniagospodarki w lasach państwowych Anglii.
W marcu 2014 r. zgłoszone zostały dosprzedaży pierwsze promesy jednostek pochłaniania CO2, generowanych przezzalesienia certyfikowane wg brytyjskiego narodowego standardu zalesieniowychprzedsięwzięć sekwestracyjnych (Woodland Carbon Code, WCC). Standard ten,ustanowiony ok. trzech lat temu, gwarantuje rzetelność i efektywność projektówzalesieniowych, realizowanych w ramach kompensacji emisji CO2. Administratoremsystemu certyfikacji WCC jest brytyjska Komisja Leśna.Zalesienia certyfikowane wg standardu WCCgenerują z czasem weryfikowalne zalesieniowe jednostki pochłaniania (WoodlandCarbon Units, WCUs). Przedsiębiorstwa kompensujące swoją emisję gazówcieplarnianych kupują od realizatorów projektów zalesieniowych nie bezpośredniojednostki WCUs, lecz promesy jednostek pochłaniania (Pending Issuance Units,PIUs), będące dokumentem zawierającym obietnicę wydania w przyszłościzweryfikowanych jednostek WCUs, które mogą już być wykorzystywane w bilansachemisyjnych. Pierwsze zweryfikowane jednostki WCUs dostępne będą w WielkiejBrytanii w 2016 r., kiedy weryfikacji sekwestracyjnej poddane zostanąnajstarsze zalesienia objęte certyfikacją wg standardu WCC.

Liczba etatów w Gospodarstwie Krajowym „LasyHesji” ma zostać zmniejszona o 20% do roku 2025. Zatrudniające dotychczasblisko 1200 pracowników Lasy Hesji to organizacja gospodarcza nieposiadającaosobowości prawnej. Oprócz gospodarowania w lasach państwowych landu Hesja (342tys. ha) zakres działalności Lasów Hesji obejmuje usługowe zagospodarowanielasów samorządowych i prywatnych (350 tys. ha) oraz międzynarodowy konsultingleśny.Redukcji sprzeciwia się Związek LeśnikówNiemieckich (BDF).

Zapotrzebowanie kadrowe w leśnictwie zależy nie tylko od liczby osób odchodzących z pracy, lecz również od wielu innych czynników – przede wszystkim od rozmiaru pozyskania drewna i poziomu produktywności. Badania prognostyczne przeprowadziła firma badawczo-rozwojowa Metsäteho. Eksperci założyli m.in., że roczna produkcja zrębków w Finlandii wzrośnie zgodnie z planem z 8,3 mln do 12 mln m3, metody pozyskiwania i wywozu drewna nie zmienią się, a roczny wzrost stopnia mechanizacji sadzenia i zabiegów związanych z utrzymaniem młodych drzewostanów wyniesie odpowiednio 3 i 1%.
Pod koniec października 2013 r. Departament Rolnictwa Stanów Zjednoczonych (USDA) opublikował po raz pierwszy raport z promocji agroleśnictwa („Agroforestry: USDA Reports to America”). Dokument ten zawiera szczegółowe informacje o tym, w jaki sposób praktykowanie agroleśnictwa pomaga farmerom, ranczerom i właścicielom lasów w podnoszeniu produktywności rolnej, ochronie środowiska i zwiększaniu dochodów. Publikując raport, USDA chce zainicjować w Stanach Zjednoczonych narodową debatę na temat agroleśnictwa.
Dalszemu wyłączaniu lasów z użytkowania jest przeciwny Związek Niemieckich Stowarzyszeń Właścicieli Lasów (AGDW). – Dalsze ryczałtowe, merytorycznie nieuzasadnione pozostawianie lasów do naturalnego rozwoju nie oznacza dodatkowych korzyści dla ochrony przyrody oraz szkodzi gospodarce narodowej i ochronie środowiska – uważa Philipp zu Guttenberg, prezes AGDW.
W ubiegłym roku irlandzki państwowy koncern leśno-drzewny Coillte (445 tys. ha lasów) zanotował przychody w wysokości 262,2 mln euro (wzrost o 1% w stosunku do 2011 r.) i zysk operacyjny na poziomie 28,9 mln euro (spadek o 10%). Do budżetu państwa została odprowadzona tymczasowa dywidenda w wysokości 2 mln euro. Rada nadzorcza Coillte zaproponowała rządowi, aby kwota ta była ostateczną wysokością dywidendy za rok 2012. Zobowiązanie podatkowe firmy (CIT i podatek od rozporządzania środkami trwałymi) osiągnęło poziom 1,1 mln euro. Standardowa stopa CIT wynosi w Irlandii 12,5%, ale Coillte korzysta z dużej ulgi leśnej. W 2012 r. koncern zatrudniał 960 osób, w tym 439 pracowników na stanowiskach robotniczych. Przeciętne wynagrodzenie miesięczne wynosiło w koncernie 4659 euro.

koneserskiej marki piwa były nasionasosny limby, a rok wcześniej – młode pędy jodłowe. W tym roku są nimmłode pędyi szyszki modrzewia, które zostały zebrane pod koniec czerwca w lasach ÖBfrosnących na wysokości 1400 m n.p.m. – Przy warzeniu tego rocznika piwa leśnegowykorzystamy zarówno kwaskowato-cierpkie młode pędy, jak i słodkawe,