Z zagranicy

Finlandia Zasoby leśne Austria Regres porostów nadrzewnych Białoruś Branża leśno-drzewna w skrócie Szwecja Certyfikacja leśna i wyłączanie lasów z użytkowania Rumunia Skarga do Komisji Europejskiej na destrukcję lasów

Finlandia

Zasoby leśne

Zgodnie z najnowszymiinformacjami fińskiego Instytutu Zasobów Naturalnych (Luke), zapas fińskichlasów produkcyjnych (o przeciętnym przyroście rocznym co najmniej 1 m3/ha) iniskoprodukcyjnych (0,1–1 m3/ha) sięga w sumie 2,5 mld m3, a przyrost rocznytychże lasów – 108 mln m3. W stosunku do wyników inwentaryzacji przeprowadzonejpięć lat temu zapas zwiększył się o 120 mln m3, a przyrost roczny – o 2,4 mlnm3. W samej kategorii lasów produkcyjnych średnia zasobność wynosi 119 m3/ha,średni przyrost roczny – 5,2 m3/ha.

Lasy i leśne nieprodukcyjneużytki ekologiczne zajmują w Finlandii powierzchnię 26,2 mln ha, co stanowi 86%fińskiej powierzchni lądowej. Powierzchnia samych lasów (produkcyjnych iniskoprodukcyjnych) stanowi 75% całkowitej powierzchni lądowej. Udział lasówprodukcyjnych w pełnym areale leśnym wynosi 77%. Lasy niskoprodukcyjne i leśnenieprodukcyjne użytki ekologiczne stanowią odpowiednio 10% i 12% powierzchnileśnej. Pozostały 1% to grunty związane z gospodarką leśną. Powierzchnia lasówdostępnych do produkcji drewna sięga 18,4 mln ha.

Największy udział w zapasiefińskich lasów mają sosna (50%) i świerk (30%). Udział gatunków drzewliściastych nie przekracza 20%. Na 8,8 mln ha fińskiej powierzchni leśnejwystępują torfowiska. Na południu zajmują one 1/5, na północy – aż 40%powierzchni leśnej. 53% torfowisk zostało w przeszłości zmeliorowanych.

Przeszło połowa powierzchnileśnej Finlandii należy do osób fizycznych. Państwo posiada 35%, firmy – 7%,samorządy i pozostałe organizacje – 6%. Na południu Finlandii osoby fizyczne sąwłaścicielami 72% powierzchni leśnej, na północy dominuje własność państwowa(57%). Na lasy prywatne przypada 64% całości zapasu, na lasy państwowe – 21%. W2018 r. całkowity ubytek zasobów drzewnych (rozmiar pozyskania drewnapowiększony o masę pozostałości pozrębowych i drewna martwego) sięgnął 94 mlnm3.

Źródło: www.luke.fi

Wyniki długoletnich badańprowadzonych w Austriackich Lasach Związkowych (ÖBf), które zarządzają lasamipaństwowymi Republiki Austrii, dowodzą, że w ciągu ostatnich 25 lat znaczniezmniejszyła się liczebność rodzimych porostów nadrzewnych. Ich różnorodnośćspadła o 20%, a skład gatunkowy zmienił się na korzyść gatunków azotolubnych.Porosty są organizmami bardzo wrażliwymi na zmiany w środowisku i silniereagują na depozycję azotu z atmosfery. W latach 80. XX w. zasoby porostówznacznie się skurczyły wskutek kwaśnych deszczów. – Porosty są częstozwiastunami gruntowniejszych przeobrażeń ekosystemów – ostrzega RudolfFreidhager, członek zarządu ÖBf.

Źródło: www.bundesforste.at

Białoruś

Branża leśno-drzewna w skrócie

Fot. www.stock.adobe.com

Lesistość Białorusi sięga 39,8%.Zasobność białoruskich lasów, które niemal w całości są certyfikowane wgstandardów FSC lub PEFC, wynosi przeciętnie 207 m3/ha. W 2018 r. Białorusinipozyskali 28,6 mln m3 drewna. Przychody całej branży leśno-drzewnej w 2019 r. sąszacowne na 1,05 mld rubli białoruskich (ok. 1,98 mld zł), zysk

netto – na 40,9 mln rubli (ok.77,1 mln zł). Przeciętne wynagrodzenie w tej branży ma się obecnie kształtowaćna poziomie 1016 rubli (ok. 1,9 tys. zł).

Źródło: www.eng.belta.by

Zgodnie z informacjami AgencjiLeśnej, która nadzoruje gospodarkę leśną w Szwecji, w 2018 r. certyfikacjąleśną w systemach FSC i PEFC było w tym kraju objętych 14,8 mln ha lasówprodukcyjnych. To oznacza wzrost o 3% w stosunku do 2016 roku. Z koleipowierzchnia lasów produkcyjnych dobrowolnie wyłączonych przez ich właścicieliz użytkowania ze względów przyrodniczych wynosiła w 2018 r. 1,2 mln ha. Torównież oznacza 3-procentowy wzrost w stosunku do 2016 roku.

Powierzchnia lasówcertyfikowanych stanowiła 63% wszystkich lasów produkcyjnych w Szwecji. Wgrupie właścicieli indywidualnych (osoby fizyczne, przedsiębiorstwa w spadku ifirmy niebędące spółkami kapitałowymi) odsetek lasów certyfikowanych wynosił32%. Właściciele lasów certyfikowanych wyłączyli z użytkowania 6,8% swoichdrzewostanów produkcyjnych, a właściciele leśnych obszarów niecertyfikowanych –2,3%. W sumie powierzchnia lasów produkcyjnych dobrowolnie wyłączonych zużytkowania ze względów przyrodniczych stanowiła w 2018 r. 5,1% wszystkichszwedzkich lasów produkcyjnych. Na właścicieli indywidualnych i posiadaczy lasówcertyfikowanych przypadało odpowiednio 38% i 83% całkowitej powierzchni lasówwyłączonych z użytkowania.

Źródło: www.skogsstyrelsen.se

Obecnie szacuje się, że w Rumuniizachowało się od 100 tys. do 200 tys. ha lasów o charakterze pierwotnym. Wewczesnych latach 90. XX w. powierzchnia takich lasów sięgała jednak jeszcze 1mln ha. Powodem tego alarmującego regresu ma być destrukcyjny rozmiarpozyskania drewna, prowadzonego również na obszarach chronionych. Dlategorumuńskie organizacje pozarządowe wniosły do Komisji Europejskiej skargę oumyślną destrukcję obszarów chronionych w Ru-muni przez ostatnie 12 lat. Wgekologów rzeczywiste roczne pozyskanie drewna w rumuńskich lasach osiągnęłopoziom 38 mln m3, czyli ilość niemal dwu-krotnie przekraczającą etat cięć iznacznie większą od danych oficjalnie wykazywanych przez władze Rumunii.

Federacja Rosyjska Siergiej Anoprienko szefem Rosleschozu Szwecja Paliwa odnawialne dla lasów państwowych Niemcy Akumulacja węgla w lasach Wiktoria, Australia Pozyskiwanie drewna tylko na plantacjachAmeryka Północna Migracja drzew a zmiana klimatu

Federacja Rosyjska
Siergiej Anoprienko szefem Rosleschozu

Na mocy decyzji rosyjskiego rządu federalnego z 30 września2019 r. szefem Federalnej Agencji Gospodarstwa Leśnego „Rosleschoz” zostałmianowany Siergiej Anoprienko. Urodzony w 1970 r. Rosjanin jest absolwentemMoskiewskiej Wyższej Ogólnowojskowej Szkoły Dowódczej oraz Rosyjskiej AkademiiGospodarki Narodowej i Administracji Publicznej w Moskwie. Wcześniej pełniłkierownicze funkcje w różnych federalnych organach władzy. Od 2017 r. byłzastępcą szefa Federalnej Agencji Zarządzania Majątkiem Państwowym.

W gestii Rosleschozu leży przede wszystkim określaniegłównych założeń polityki leśnej Federacji Rosyjskiej i ustalanie wytycznychinwentaryzacji zasobów leśnych. Lasy w Rosji są własnością państwa. Rosyjskieprawo leśne przewiduje jednak możliwość dzierżawy lasu i nabycie praw do jegoużytkowania w drodze przetargu. Do 2007 r. organizacją i prowadzeniemgospodarki leśnej zajmowały się gospodarstwa leśne (leschozy), będącejednostkami budżetowymi. Obecnie prace leśne są wykonywane przez prywatneprzedsiębiorstwa.

Źródło: www.rosleshoz.gov.ru

Szwedzkie państwowe gospodarstwo leśne Sveaskog zawarło zfirmami paliwowymi Preem i Skoogs Bränsle umowy na dostawy paliw odnawialnych.Umowy mają na celu długookresowe zaspokojenie zapotrzebowania parku maszynowegoSveaskogu na paliwa odnawialne (szwedzkie lasy państwowe mają ok. 30 własnychzespołów operatorów maszyn leśnych). Firma Skoogs Bränsle będzie odpowiedzialnaza dostawy paliwa odnawialnego w trzech północnych regionach (Norrbotten,Västerbotten i Västernorrland), a firma Preem – w pozostałych częściachSzwecji. Efektem umów ma być ograniczenie emisji Sveaskogu związanej ze spalaniempaliw o blisko 80%.

Źródło: www.sveaskog.se

Zgodnie z informacjami niemieckiego Federalnego UrzęduStatystycznego ilość węgla zakumulowanego w niemieckich lasach zwiększyła się z3,05 mld t w 2014 r. do 3,10 mld tw 2017 roku. Dane obejmujące wyjątkowo ciepłyi suchy 2018 r. zostaną opublikowane w bieżącym roku.

Powierzchnia leśna Niemiec wynosi 10,6 mln ha. Najbardziejlesistymi landami są Nadrenia-Palatynat (41%) i Hesja (40%). Strukturawłasnościowa lasów kształtuje się następująco: lasy prywatne 48%, lasypaństwowe należące do landów 29%, lasy państwowe należące do federacji 4%, lasysamorządowe i inne 19%.

Źródło: www.forstpraxis.de

Rząd stanu Wiktoria, położonego w południowo-wschodniejczęści kontynentu australijskiego, zamierza doprowadzić do zaprzestaniapozyskiwania drewna w lasach rodzimych najpóźniej w 2030 r., a w lasach ocharakterze pierwotnym w trybie natychmiastowym. Przewiduje to program transformacjipodstawy zaopatrzeniowej przemysłu drzewnego Wiktorii w kierunku plantacyjnejuprawy drzew leśnych, przedstawiony 7 listopada 2019 r. przez rząd premieraDaniela Andrewsa. Program obejmuje pakiet transformacyjnej pomocy finansowejdla sektora drzewnego w wysokości 120 mln dolarów.

Niezwłoczne zaprzestanie pozyskiwania drewna w lasach ocharakterze pierwotnym dotyczy obszarów leśnych o łącznej powierzchni 90 tys.ha. Do tego dochodzi 96 tys. ha innych obszarów leśnych stanu Wiktoria,wyłączonych z użytkowania w celu ochrony siedlisk wielu gatunków zagrożonych.Transformacyjna pomoc finansowa ma zostać przeznaczona przede wszystkim naszkolenie pracowników i zapewnienie im miejsc pracy. Mimo to AustralijskieZrzeszenie Branży Produktów Leśnych obawia się, że transformacja pociągnie zasobą utratę tysięcy miejsc pracy i wstrzymanie ważnych inwestycji w wieluregionalnych i wiejskich ośrodkach gospodarki stanu. Z kolei ekolodzy uważają,że rządowy program jest krokiem w dobrym kierunku, ale pozyskiwanie drewna wlasach rodzi-mych powinno zostać całkowicie wstrzymane wcześniej niż w 2030roku.

Źródło: www.panelsfurnitureasia.com

Songlin Fei, naukowiec ekolog z Wydziału Leśnictwa i ZasobówNaturalnych Uniwersytetu Purdue w West Lafayette w Stanach Zjednoczonych, byłkoordynatorem badań z zakresu korelacji między zmianą klimatu a geografiąleśną, opublikowanych w 2017 roku. Przeanalizowano dane Służy Leśnej StanówZjednoczonych zgromadzone w okresie 30 lat. Stwierdzono, że od 1980 r. gatunkidrzew w Ameryce Północnej migrują w kierunku północno-zachodnim i przemieściłysię w niektórych przypadkach już o 45 km. Songlin Fei był także koordynatorembadań uzupełniających (ich wyniki ogłoszono w 2019 r.), w których zaobserwowanopodobną migrację w przypadku grzybów miko-ryzowych występujących wpółnocnoamerykańskich lasach.

Steve Hounsell, kanadyjski biolog i przewodniczący Rady ds.Bioróżnorodności Prowincji Ontario, zaznacza, że nisze bioklimatyczne migrująszybciej niż w dawnych czasach, co ma poważne konsekwencje dla lasów. – Zhistorycznego punktu widzenia nasz klimat był dość stabilny w ciągu ostatnich10 tys. lat. Ale teraz nagle przestał być taki. Przykład z prowincji Ontario:region ekologiczny 3W, który obejmuje okolice zatoki Thunder, jeziora Nipigon ipołudniowej części Jeziora Górnego, był długo stabilny klimatycznie, toteżdawniej branża leśno-drzewna dokładnie wiedziała, jakie rodzaje drzew będą tamrosły. Jednak prognozy mówią, że w ciągu następnych 30–40 lat klimat typowy dlaregionu 3W przemieści się z prowincji Ontario do Quebecu – mówi SteveHounsell.

Zgodnie z obecnymi scenariuszami klimatycznymi, do 2100 r.nisze klimatyczne mogą się przesunąć na północ nawet o 600 km.

W tym samym czasie gatunki drzew będą w stanie przemieścićsię w sposób naturalny o 50 km. Czy wspomaganie migracji drzew przez człowiekamoże być dobrym rozwiązaniem w tej sytuacji? Ekolodzy są generalnie sceptyczni.Uważają, że byłaby to zbyt daleko idąca ingerencja człowieka w procesynaturalne. Jednak sam Steve Hounsell twierdzi, że skoro masową migrację drzewwywołała działalność człowieka, to migracja wspomagana jest rozwiązaniem nietylko właściwym, lecz wręcz niezbędnym. Pytanie brzmi: Przez jakie drzewa mogązostać zastąpione gatunki migrujące? Doświadczenia nad migracją wspomaganą sąjuż prowadzone na większą skalę w prowincji Kolumbia Brytyjska.

Źródło: www.woodbusiness.ca

Opr. A.S.

Irlandia Kobieta dyrektorem generalnym Coillte Świat Wielki zielony mur dla miast Niemcy Dualne licencjackie studia leśne Litwa Sprzedaż państwowego drewna na pierwszą połowę 2020 roku

Irlandia
Kobieta dyrektorem generalnym Coillte

Rada nadzorcza irlandzkiego koncernu państwowego Coillte,którego częścią są lasy państwowe Irlandii (Coillte Forestry), mianowała jegonowym dyrektorem generalnym Imeldę Hurley. Poprzedni dyrektor generalny, FergalLeamy, zrezygnował z tego stanowiska po czterech latach i przeszedł do sektoraprywatnego. Imelda Hurley ukończyła studia licencjackie z zakresu zarządzaniaprzedsiębiorstwem na Uniwersytecie w Limerick. Jest dyplomowaną księgową. Maponad 20-letnie doświadczenie w pracy na stanowiskach kierowniczych w różnychbranżach, sektorach własnościowych, państwach i regionach świata (Irlandia,Wielka Brytania, Europa Wschodnia, Azja).

Oprócz segmentu leśnego, zarządzającego lasami państwowymi opowierzchni ok. 350 tys. ha, w skład koncernu Coillte wchodzą: segment usługbazujących na rozporządzaniu nieruchomościami gruntowymi (Land Solutions) isegment produkcji płyt drewnopochodnych (Medite Smartply). Macierzystą firmąkoncernu jest spółka akcyjna należąca w całości do państwa irlandzkiego. W 2018r. przychody i zysk operacyjny całego koncernu wyniosły odpowiednio 330 mlneuro (ok. 1,4 mld zł) i 71,5 mln euro (ok. 307,6 mln zł).

Źródło: www.coillte.ie

Dyrektor generalny Organizacji Narodów Zjednoczonych ds.Wyżywienia (FAO), Qu Dongyu, ogłosił pod koniec września 2019 r. nowąinicjatywę wsparcia proklimatycznych rozwiązań opartych na przyrodzie(nature-based solutions, NBS) – projekt Wielki Zielony Mur dla Miast.Inicjatywa ta przewiduje rozwój zalesień na obszarach zurbanizowanych w sposóbzintegrowany z szerszymi działaniami na rzecz regeneracji krajobrazu. FAO wrazz partnerami projektowymi planuje odpowiednią pomoc dla co najmniej trzech miastw każdym z 30 państw położonych w strefie Sahelu i Azji Środkowej. Do 2030 r. wstrefie tej ma powstać na terenach zurbanizowanych 500 tys. ha nowych lasów izostać zregenerowanych 300 tys. lasów istniejących. Po ukończeniuprzedsięwzięcia Wielki Zielony Mur dla Miast miałby pochłaniać 0,5–5 gigatonCO2 rocznie. Właściwie zagospodarowane lasy miejskie mogą obniżyć temperaturępowietrza nawet o 8°C, zredukować koszty klimatyzacji o 40%, ograniczyć spływpowierzchniowy i znacząco poprawić jakość powietrza. Nowa inicjatywa bazuje nadoświadczeniach zdobytych podczas realizacji projektu Wielki Zielony Mur Sahelu,mającego na celu utworzenie pasa zieleni przebiegającego w poprzek Afryki napołudnie od Sahary (więcej o tej inicjatywie w nr. 19/2019 na s. 7 „LasuPolskiego”).

Źródło: www.fao.org

W październiku 2019 r. pięcioro studentów drugiego rokuleśnictwa z Wyższej Szkoły Weihenstephan–Triesdorf rozpoczęło pracę wBawarskich Lasach Państwowych (BaySF) w ramach dualnych studiów licencjackich.Studia dualne to połączenie tradycyjnych zajęć akademickich z pracą zawodową. –Dla nas ważne jest to, żeby nasz narybek leśny mógł się wcześnie dobrzezapoznać z naszą pracą – mówi Reinhardt Neft, członek zarządu BaySF. Doczasu ukończenia swoich studiów adepci leśnictwa będą pracowali na różnychstanowiskach w BaySF w okresach wolnych od zajęć akademickich, tak aby moglipoznać wszystkie aspekty gospodarki leśnej od strony praktycznej.

Na początek studenci przez kilka tygodni pomagali robotnikomleśnym przy sadzeniu i pielęgnowaniu lasu.

Pięcioro studentów dualnych studiów licencjackich zatrudniływ październiku 2019 r. również Lasy Turyngii, zarządzające lasami państwowymitego landu. Są to studenci na kierunku „Gospodarka leśna i zarządzanieekosystemami” w Wyższej Szkole Nauk Stosowanych w Erfurcie. O zatrudnienie wLasach Turyngii w ramach studiów dualnych ubiegało się ok. 200 studentów.Przypadało więc 40 kandydatów na jedno miejsce.

Źródło: www.baysf.de ; www.thueringenforst.de

Spółka Baltpool, operator litewskiego państwowegoElektronicznego Systemu Sprzedaży Drewna (EMPS), ogłosiła 22 listopada 2019 r.wyniki aukcji surowca drzewnego oferowanego przez litewskie PaństwoweGospodarstwo Leśne (VMU) do sprzedaży w ramach umów obejmujących pierwszepółrocze 2020. Aukcje te trwały 15–20 listopada. Nabywców znalazło 80% ofertysprzedaży drewna okrągłego, której łączny wolumen wynosił 892 tys. m3. VMU odrazu zapowiedziało ponowne aukcje niesprzedanego surowca drzewnego, któretrwały 14–19 grudnia.

Uzyskana przez VMU średnioważona cena drewna wszystkich grupsortymentów wyniosła 36,24 euro/m3 (ok. 156 zł). To oznacza spadek o 11% wstosunku do poziomu z aukcji odnoszących się do drugiej połowy 2019 roku.Średnioważona cena 1 m3 drewna wybranych głównych grup sortymentów kształtowałasię następująco: drewno tartaczne 63,56 euro (spadek o 2% w stosunku do aukcjisprzed pół roku); krótkie drewno liściaste twarde 174,72 euro (+14%); drewnoopakowaniowe 38,23 euro (-3%); papierówka 25,06 euro (-28%); drewno opałowe19,68 euro (-17%); drewno na płyty 16,06 euro (-25%); pozostałości pozrębowe13,23 euro (-15%).

Całkowita ilość sprzedanego drewna wzrosła o 17% w stosunkudo wyników sprzedaży aukcyjnej na drugą połowę 2019 roku.

Ok. 93% całości sprzedanego drewna nabyły przedsiębiorstwalitewskie. Największym popytem cieszyło się drewno opakowaniowe (sprzedano 100%oferty), tartaczne (99%) i krótkie liściaste twarde (98%). Mniejsze byłozainteresowanie papierówką (sprzedano 74% oferty), drewnem na płyty (70%),opałowym (67%) i pozostałościami pozrębowymi (59%).

VMU sprzedaje drewno głównie elektronicznie za pośrednictwemsystemu EMPS w ramach półrocznych aukcji ograniczonych (ok. 90% całkowitegowolumenu sprzedaży) i bieżących aukcji otwartych (ok. 3%). Wszystkie aukcje sąprzeprowadzane na platformie internetowej Litewska Giełda Energetyczna, którejadministratorem jest wspomniana już spółka akcyjna Baltpool. Jej udziałowcy toduże firmy energetyczne, kontrolowane przez państwo litewskie.

Czechy Zmiany w umowach na prace leśne Litwa Modernizacja parku samochodowego Finlandia Budowa największej farmy wiatrowej Szwecja Pozyskanie drewna w 2018 rokuBawaria, Niemcy Model lasu przyszłości

Lasy Republiki Czeskiej (LČR), zarządzające czeskimi lasamipaństwowymi, podały na początku września 2019 r. wstępne informacje oprzetargach na prace leśne w latach 2020–24. W przetargach, które obejmują wsumie 54 pakiety obszarowe, wprowadzono zmiany związane z klęską kornika wczeskich lasach. Wyróżniono trzy rodzaje przetargów: klęskowe, poklęskowe ikompleksowe. Niemal połowa przetargów odnosi się do pakietów obszarowychuznanych za klęskowe (23 terytorialne jednostki przetargowe). Pakiety te nie obejmują,tak jak to było dotąd, kompleksowego zagospodarowania lasu sprzężonego zkupnem/sprzedażą drewna przy pniu, lecz tylko hodowlę lasu i pozyskanie drewnaze zrywką do drogi wywozowej. Sprzedaż drewna znajduje się w tym przypadku wgestii LČR. Poklęskowe pakiety obszarowe (9 jednostek) dotyczą terenów, naktórych gradacja kornika już wygasła, i obejmują samą hodowlę lasu. Tradycyjnepakiety kompleksowe, obejmujące całościowe zagospodarowanie lasu sprzężone zkupnem/sprzedażą drewna przy pniu, odnoszą się do 22 terytorialnych jednostekprzetargowych. W przetargach przeprowadzonych przed rokiem wszystkie pakietyobszarowe miały charakter kompleksowy.

Inną istotną nowością jest klauzula, że po dwóch latachobydwie strony umowy na usługi leśne mogą ją rozwiązać z zachowaniemsześciomiesięcznego terminu wypowiedzenia. Zmiana ta również wiąże się klęskąkornika (niemożność dokładnego przewidzenia rozwoju sytuacji w lasach).

W 2020 r. LČR zakładają podwojenie pozyskania drewna siłamiswoich czterech wydzielonych gospodarstw leśnych. To oznacza zmniejszeniemasowego wymiaru rocznej puli przetargowej mniej więcej o 500 tys. m3. W 2018r. w lasach LČR zostało pozyskanych blisko 11 mln m3 drewna.

Źródło: www.silvarium.cz

Litewskie Państwowe Gospodarstwo Leśne (VMU) przeznaczyło5,2 mln euro na zakup na początku 2020 r. 247 nowych samochodów osobowych wwersjach terenowych (SUV-y) i dostawczych (pikapy). Stosowny przetarg, w którym uczestniczyło dziewięciu oferentów, wygrały dwie firmy.Spółka Autobrava Motors dostarczy gospodarstwu 116 SUV-ów Jeep Renegade, aspółka Inchcape Motors – 131 pikapów Mitsubishi L200. Służbowe samochodyosobowe, które są obecnie używane przez leśników z VMU, mają przeciętniedziewięć lat.

Litewscy leśnicy od tego roku przesiądą się do służbowych jeepów

Fot. mat. promocyjne FCA

Nowe auta zostały objęte gwarancją sięgającą 60 miesięcy.Mają napęd na cztery koła i dodatkowe wyposażenie, odpowiednie do warunkówleśnych. Wszystkie samochody służbowe VMU zostaną zaopatrzone w nowe logogospodarstwa i barwy zgodne z jego nowym profilem identyfikacji wizualnej.

Źródło: www.vivmu.lt

Fot. www.adobe.stock.com

Jesienią 2019 r. firma energetyczna Ilmatar Energyrozpoczęła w miejscowości Piiparinmäki w środkowej Finlandii budowę największejw tym kraju farmy wiatrowej. Wartość tej inwestycji przekracza miliard euro.Autorem projektu, który stworzy w sumie 500 nowych miejsc pracy, jest fińskiepaństwowe gospodarstwo parkowo-leśne Metsähallitus.

Firma Ilmatar Energy, która prawa do projektu kupiła odMetsähallitusa w czerwcu 2018 r., planuje ukończenie budowy farmy wiatrowej wPiiparinmäki w 2021 roku. Nie przewiduje przy tym korzystania z państwowychdotacji. Farma o mocy nominalnej 211 MW ma zacząć dostarczać energię już w tymroku. Docelowa roczna produkcja to 700 GWh. Ok. 60% energii produkowanej przezfarmę będzie kupowała firma technologiczna Google na potrzeby zasilania swojegocentrum danych w mieście Hamina.

– Zwiększenie potencjału w zakresie produkcji energii zeźródeł odnawialnych jest częścią programu klimatycznego Metsähallitusa. Dopoczątku 2019 r. włączyliśmy się w rozwój projektów obejmujących przeszło 10%fińskiej zdolności produkcji energii wiatrowej – mówi Tuomas Hallenberg,p.o. dyrektor generalny Metsähallitusa.

Źródło: www.metsa.fi

Zgodnie ze wstępnymi szacunkami Agencji Leśnej, organunadzorującego wykonywanie szwedzkiej ustawy o lasach, pozyskanie drewna wSzwecji osiągnęło w 2018 r. poziom 93,4 mln m3 brutto (suma miąższości w korzedrewna wyrobionego i pozostałości pozrębowych). To oznacza wzrost o niespełna1% w stosunku do 2017 roku. Przyrost roczny szwedzkich zasobów drzewnychprzekracza 120 mln m3. Wg kalkulacji Agencji Leśnej i Szwedzkiego UniwersytetuNauk Rolniczych (SLU) maks. roczny poziom zrównoważonego użytkowania lasów wSzwecji wynosi 95–100 mln m3.

W wymiarze netto (miąższość drewna okrągłego bez kory)pozyskanie drewna wyniosło 75 mln m3. Podstawowa struktura sortymentowakształtowała się następująco: drewno tartaczne iglaste 50%, papierówka iglastai liściasta 40%, drewno energetyczne 9%, surowiec pozostały 1%. Cięciaużytkowania rębnego dostarczały w ostatnich czterech latach przeciętnie ponadpołowę pozyskanej masy, a trzebieże – blisko 1/3. Największy udział wpozyskaniu miały świerk (po-nad 50%) i sosna (ok. 1/3).

Źródło: www.skogsstyrelsen.se

Bawaria, Niemcy
Model lasu przyszłości

Bawarski Krajowy Zakład Lasów i Gospodarki Leśnej (LWF)opracował scenariusze wyglądu bawarskich lasów w przyszłości. Na tej podstawiestworzył także gatunkowo-siedliskowy system informacyjny. Bawarczycy oparliposzukiwania składu gatunkowego lasów odpowiadającego przyszłemu klimatowi namodelowaniu klimatycznym, badaniach genetycznych i doświadczeniach terenowych.Stworzony system obejmuje 32 gatunki rodzime i wybrane gatunki obce z niektórychregionów klimatycznych (Włochy, Grecja, Turcja i in.). Zawiera wskazówki co dostosowania danego gatunku w odnowieniach w określonej lokalizacji. Zwracarównież uwagę na niebezpieczeństwa związane z wprowadzeniem gatunków obcych.

Bawaria, Niemcy Kontraktowa ochrona przyrody w lasach Czechy Nowelizacja ustawy o lasach Finlandia Cięcia rębne i przedrębne w lasach państwowych

W 2019 r. w bawarskim programie kontraktowej ochronyprzyrody w lasach wzięła udział rekordowa liczba właścicieli lasów. Wartościowywolumen wniosków przekroczył 5 mln euro. – Świadczenia, jakie prywatni isamorządowi właściciele lasów wypełniają poprzez gospodarkę leśną, sąnieodzowne do ochrony różno-rodności biologicznej – podkreśla ThorstenGlauber, minister odpowiedzialny za środowisko w bawarskim rządzie.

Szczególnie atrakcyjne dla właścicieli lasów są płatności zadrzewa habitatowe. Za pozostawienie drzew dojrzałych do wyrębu na okres conajmniej 12 lat płatność sięga 195 euro/szt. Kontraktowa ochrona przyrodyobejmuje też płatności za pozostawianie lasu do naturalnego rozwoju i zaprowadzenie gospodarstwa wysokopienno-odroślowego, w którym pozostawia się dużedęby, a pozostałe drzewa ścina co 10–30 lat. Ta dawna tradycyjna formagospodarki leśnej w Bawarii sprzyja wykształcaniu się ekosystemów o wyjątkowodużej różnorodności gatunkowej. Źródło:www.forstpraxis.de

Czeski parlament przyjął 13 września 2019 r. nowelizacjęustawy o lasach, mającą dostosować jej przepisy do nowych realiówspołeczno-ekonomiczno-przyrodniczych, w tym do wyzwań związanych ze zmianąklimatu, a w szczególności z klęskami suszy i korników. Podstawą debatyparlamentarnej był rządowy projekt noweli. Poprawki do niego zgłosiłamiędzypartyjna grupa posłów, popierana przez ugrupowanie Naukowcy dla Lasu.

Poselskie poprawki zakładały m.in. bardziej konsekwentnezmiany w zalecanym składzie gatunkowym lasów, radykalne ograniczenie planowegostosowania zrębów zupełnych, zmniejszenie ich maksymalnej dopuszczalnejwielkości o połowę i takie sposoby kontroli liczebności zwierzyny, któreskutecznie chroniłyby odnowienia liściaste i jodłowe przed szkodami. Jednym zgłównych celów poprawek poselskich było zobowiązanie właścicieli lasów do ichodnawiania gatunkami właściwymi z punktu widzenia ekologii i zmiany klimatu izarazem rozszerzenie zalecanego składu gatunkowego. Poprawki poselskieprzewidywały również częściowe pozostawianie w lesie posuszu w celu zwiększeniajego bioróżnorodności. Posłowie proponowali także sporządzanie planówgospodarki łowieckiej przez odpowiednie urzędy państwowe, a nie przez myśliwychi właścicieli obwodów łowieckich. Tej ostatniej propozycji stanowczosprzeciwiał się Czesko-Morawski Związek Łowiecki (ČMMJ), który wyliczył, że jejprzyjęcie będzie kosztowało budżet państwa ćwierć miliarda koron w okresiepięcioletnim.

Zdaniem 360 naukowców popierających poselskie poprawki,susza i zmiana klimatu to nie jedyne przyczyny obecnej krytycznej sytuacji wlasach. Dotychczasowa czeska ustawa o lasach promowała bowiem drzewostanyednowiekowe. Długotrwała hodowla lasów o charakterze monokultur doprowadziła dozubożenia gleby, a zręby zupełne pozbawiły ją wody. – Obecnie panujepowszechna zgoda co do tego, że dotychczasowy system prowadzi do niedostatkudrew-na i dużych strat finansowych. Z gospodarczą zapaścią sektora leśnego nie sposóbdalej walczyć przez wydawanie miliardów koron na dotacje do gospodarowania wsposób przyrodniczo i ekonomicznie niezrównoważony – pisali naukowcy wswoim oświadczeniu popierającym poprawki.

Posłowie chcieli także, żeby Lasy Republiki Czeskiej (LČR),zarządzające czeskimi lasami państwowymi, nie musiały się koncentrować naosiąganiu jak najlepszych wyników ekonomicznych czy wnoszeniu jak najwyższychwpłat do budżetu i zamiast tego mogły płacić państwu rentę. Ponadto posłowieproponowali oddzielenie sprzedaży drewna od kontraktowania usług leśnych izmianę systemu przetargów. LČR powinny wg posłów preferować nie ogromneprze-targi dla wielkich firm, lecz małe transparentne zamówienia, dostępnetakże dla mniejszych lokalnych przedsiębiorców. Posłowie proponowali równieżwprowadzenie w LČR nowego operacyjnego modelu decyzyjnego w sytuacjachklęskowych, umożliwiającego państwowym leśnikom niepodejmowanie interwencji wwarunkach, w których walka z klęską nie przynosiłaby efektów.

Czeskie Stowarzyszenie Właścicieli Lasów Samorządowych iPrywatnych (SVOL) uważało, że dotychczasowa ustawa o lasach była pod wielomawzględami anachroniczna. Stowarzyszenie przedkładało jednak nad poprawkiposelskie projekt rządowy, który koncentrował się na problemach najpilniej wymagającychrozwiązania. Wg SVOL konieczne jest przygotowanie szerszej noweli czy nawetcałkiem nowej ustawy o lasach, ale na to potrzeba czasu.

Organizacje reprezentujące leśników, w tym CzeskieTowarzystwo Leśne, również popierały rządowy projekt noweli, pomimo że nieuznawały go za rozwiązanie kompleksowe, odpowiadające nowym warunkomgospodarowania w lasach. O poparciu ze strony leśników dla projektu rządowegozadecydowała m.in. perspektywa szybkiego uruchomienia pomocy doraźnej dlawłaścicieli i zarządców lasów, uregulowania kwestii wstępu do lasu na własnąodpowiedzialność i wprowadzenia do ustawy o lasach zakazu prywatyzacji lasówpaństwowych. Leśnicy odnosili się sceptycznie do poprawek poselskich, zwłaszczado propozycji zmniejszenia maksymalnej dopuszczalnej powierzchni zrębówzupełnych. Dane statystyczne wykazują, że w ostatnich latach przeciętnawielkość zrębu zupełnego w normalnych warunkach gospodarowania w lasach i takjuż zmniejszyła się w Czechach do 0,35 ha.

Przyjęta ostatecznie przez czeski parlament nowelizacjaustawy o lasach uwzględniła propozycję sporządzania planów gospodarkiłowieckiej przez urzędy państwowe. Dzięki temu rząd będzie kontrolowałliczebność (obecnie nadmierną) zwierzyny płowej, tak aby ograniczyć szkody wodnowieniach. Inne uchwalone zmiany to zakaz prywatyzacji lasów państwowych,możliwość ubiegania się właścicieli lasów o pozwolenie na wyrąb w drodzewyjątku drzewostanu przedrębnego w sytuacji klęskowej i uprawnienie władzpaństwowych i samorządowych do wprowadzenia zakazu wstępu do lasu na okres dotrzech miesięcy (z możliwością jego przedłużenia) ze względów bezpieczeństwa.

Źródło: www.silvarium.cz

W debacie publicznej nt. sposobu zagospodarowania lasu,która toczy się w Finlandii, często mówi się jedynie o dwóch rębniach – zupełneji przerębowej. Tymczasem w fińskich lasach państwowych, zarządzanych przezGospodarstwo Leśne Metsähallitusa (MM Oy), stosowanych jest obecnie wielerodzajów cięć. Do czasu uchwalenia w 2014 r. nowej fińskiej ustawy o lasach zrębowy sposób zagospodarowania lasu był niemal jedynym systemem gospodarki leśnej stosowanym w Finlandii. Po wejściu w życie nowych przepisów MM Oy zaczęło częściej stosować rębnię przerębową w lasach szczególnie cennych z punktu widzenia rekreacji i bioróżnorodności. Ustanowiło także trzy modelowe obszary przerębowej gospodarki leśnej o łącznej powierzchni 5 tys. ha. Są one położone w północnej i wschodniej części kraju.

W fińskich lasach pierwszą trzebież wykonuje się w drzewostanach o wysokości 12-16 m

W lasach MM Oy obieg cięć w rębni przerębowej wynosi 10–20lat na południu i 15–30 lat na północy Finlandii. W lasach zagospodarowanychzrębowo pierwsza trzebież wykonywana jest w momencie osiągnięcia przezdrzewostan wysokości 12–16 m. Na południu taką wysokość ma zazwyczaj drzewostanw wieku 25–30 lat, na północy – drzewostan w wieku 30–40 lat. Rozmiarpozyskania drewna w pierwszej trzebieży wynosi 30–60 m3/ha. W rębni zupełnej nazrębach jest pozostawianych co najmniej dziesięć przestojów na hektar zgodnie zfińskimi normami certyfikacji PEFC.

Stany Zjednoczone Pozyskanie drewna w lesie deszczowym Tongass? Federacja Rosyjska Brak pozytywnych skutków certyfikacji FSC Niemcy Postulat wprowadzenia płatności za wiązanie CO2 Irlandia Niekomercyjna jednostka w lasach państwowych

W połowie października 2019 r. administracja Trumpaprzedstawiła projekt udostępnienia więcej niż połowy federalnego kompleksuleśnego Tongass – największego w Północnej Ameryce lasu deszczowego strefyumiarkowanej, mającego charakter pierwotny – na potrzeby pozyskania drewna ibudowy dróg.

Las Tongass, rosnący w południowo-wschodniej części Alaski,jest zarazem największym federalnym kompleksem leśnym w całych StanachZjednoczonych. Zajmuje powierzchnię 68 tys. km2. Obiektem tym, tak jakpozostałymi amerykańskimi lasami federalnymi, zarządza Służba Leśna StanówZjednoczonych (USFS), która jest agencją Departamentu Rolnictwa StanówZjednoczonych.

W lesie Tongass dominują takie gatunki drzew, jak żywotnikolbrzymi, świerk sitkajski i choina zachodnia. W obrębie kompleksu znajduje się19 chronionych prawem obszarów dzikiej przyrody o łącznej powierzchni 23,3 tys.km2. Na prośbę alaskijskich notabli prezydent Trump zlecił urzędnikomfederalnym uruchomienie procesu zniesienia ograniczeń w pozyskiwaniu drewna,które od dawna obowiązują w lesie Tongass. Ma to rozkręcić lokalną gospodarkę.Krytycy zniesienia ograniczeń uważają jednak, że efekt tego kroku może byćodwrotny do zamierzonego, ponieważ ochrona lasu Tongass ma newralgiczneznaczenie dla przetwórstwa ryb, które bazuje na połowach łososia (ok. 40%łososi pływających u Wybrzeża Zachodniego składa ikrę w rzekach właśnie tegoobszaru leśnego), i dla turystki – dwóch gałęzi gospodarki przynoszących dużedochody całemu regionowi i zapewniających odpowiednio 8% i 17% miejsc pracy wpołudniowo-wschodniej części Alaski. Z kolei naukowcy ostrzegają, że pozyskaniedrewna i budowa dróg będą miały bardzo negatywne skutki dla unikatowegoekosystemu lasu Tongass.

Źródło: www.washingtonpost.com

Organizacja ekologiczna WWF zleciła badania efektówcertyfikacji lasów wg standardów FSC w północno-zachodniej części FederacjiRosyjskiej. W świetle wyników tych badań nie ma w tamtym regionie istotnejróżnicy między lasami certyfikowanymi a niecertyfikowanymi pod względem poziomuekologiczności praktyki zrębowej. W jednych i drugich stwierdzono zręby zupełneo powierzchni sięgającej 50 ha. Dotychczas obowiązujący rosyjski standard FSC(nowy jest obecnie opracowywany) nie uwzględnia ważnych kryteriów zrównoważonejgospodarki leśnej. Certyfikat FSC bywa traktowany w Rosji jedynie jako formalnaprzepustka na rynek europejski. Za wykonanie badań odpowiedzialna była WyższaSzkoła Zrównoważonego Rozwoju w Eberswalde w Niemczech. W projekcie badawczymbrał też udział Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu.

Według oceny WWF w Federacji Rosyjskiej certyfikacja nie ma wpływu na zmniejszenie presji pozyskania drewna na ekosystemy Fot. www.adobestock.com (2)

Źródło:www.forstpraxis.de

Związek Niemieckich Stowarzyszeń Właścicieli Lasów (AGDW) iGospodarstwa Rodzinne „Ziemia i Las” opublikowały wspólne stanowisko ws.finansowego honorowania klimatycznej funkcji lasu. Obydwie organizacjepostulują wynagradzanie właścicieli lasów za wiązanie CO2. Podstawą kalkulacjipłatności miałby być rozmiar rocznego przyrostu zasobów drzewnych. Przy ceniejednostek pochłaniania wynoszącej 25 euro/t CO2 w grę mogłaby wchodzić kwotarzędu 125 euro/ha rocznie. – Wprowadzenie odpowiedniej rekompensaty dlawłaścicieli lasów, którzy je pielęgnują metodami zrównoważonej gospodarkileśnej, jest koniecznością – twierdzi Hans-Georg von der Marwitz,przewodniczący AGDW.

Źródło: www.forstpraxis.de

Irlandzki koncern państwowy Coillte, w którego skład wchodząlasy państwowe Irlandii (Coillte Forestry), tworzy w swojej strukturze nową, niekomercyjnąjednostkę o nazwie Coillte Nature. Jednostka ta ma się koncentrować na sprawachśrodowiska przyrodniczego i rekreacji leśnej. Podstawowe zadania Coillte Natureto zwiększenie powierzchni lasów wzmagających bioróżnorodność i sekwestracjęwęgla oraz rozwój infrastruktury rekreacyjnej. Zadania te stanowią elementirlandzkiego narodowego programu leśnego. Z utworzeniem nowej jednostki wiążesię przekształcenie niektórych gospodarczych lasów Coillte w lasy rekreacyjne.Przy realizacji projektów rekreacyjno-przyrodniczych Coillte Nature zamierzawspółpracować z różnymi organizacjami. – Koncern Coillte kładzie nacisk naosiąganie dobrych wyników ekonomicznych i zarazem na zapewnianie całemuspołeczeństwu wartościowej dywidendy ekologicznej i społecznej. Nasza decyzja outworzeniu Coillte Nature doskonale wpisuje się w tę koncepcję – mówiBernie Gray, przewodniczący rady nadzorczej Coillte.

Segment leśny koncernu Coillte zarządza lasami o powierzchni350 tys. ha. Rocznie pozyskuje ok. 2,5 mln m3 drewna. Gospodarka leśna Coilltejest certyfikowana w systemach FSC i PEFC. Dwa pozostałe segmenty koncernu tousługi bazujące na rozporządzaniu nieruchomościami gruntowymi (Land Solutions)i produkcja płyt drewnopochodnych (Medite Smartply). Macierzystą firmą Coilltejest spółka akcyjna należąca w całości do państwa irlandzkiego.

Niemcy Wyniki inwentaryzacji zasobów węgla w lasach Litwa Sprzedaż państwowego drewna na drugą połowę 2019 roku Finlandia Modelowe obszary gospodarki przerębowej

Zespół pomiarowy w czasie inwentaryzacji lasu Fot. Christina Waitkus/TI

Specjaliści z niemieckiego Federalnego Instytutu Badawczegoim. Johanna Heinricha von Thünen (TI), sekcji ekosystemów leśnych, przedstawililatem 2019 r. rezultaty analizy wyników inwentaryzacji zasobów węgla w lasachNiemiec, przeprowadzonej w 2017 roku. Zgodnie z informacjami TI w żywejbiomasie niemieckich lasów zakumulowanych jest 1,23 mld t węgla. Do tegodochodzi 33,6 mln t węgla związanego w drewnie martwym. Zasoby węgla na 1 hasięgają 113,7 t. Obecnie zapas niemieckich drzewostanów wynosi 3,9 mld m3.

W ostatnim czasie pochłaniały one z atmosfery 62 mln t CO2rocznie. Najliczniej występują w lasach Niemiec takie gatunki drzew jak świerk(25%), sosna (23%), buk (16%) i dąb (10%). Powierzchniowy stosunek liściastychdo iglastych gatunków drzew kształtuje się jak 45% do 55%.

Osobna inwentaryzacja zasobów węgla, mająca charakter „małejwielkoobszarówki”, jest w Niemczech wykonywana między wielkoobszarowymiinwentaryzacjami stanu lasu, przeprowadzanymi w cyklu 10-letnim.

Źródło: www.forstpraxis.de

Spółka Baltpool, operator litewskiego państwowegoElektronicznego Systemu Sprzedaży Drewna (EMPS), ogłosiła 24 lipca 2019 r.wyniki aukcji surowca drzewnego oferowanego przez litewskie PaństwoweGospodarstwo Leśne (VMU) do sprzedaży w ramach umów obejmujących drugiepółrocze br. Aukcje te trwały od 18 do 23 lipca. Nabywców znalazło 75% ofertysprzedaży drewna okrągłego, której łączny wolumen wynosił 811 tys. m3. Tooznacza znaczy spadek zainteresowania drewnem VMU w stosunku do poziomu zaukcji odnoszących się do pierwszej połowy 2019 r., które odbyły się pod koniecub. roku. Wtedy bowiem nabywców znalazło 99,8% oferty sprzedaży drewna VMU. Wzwiązku z tym VMU od razu zapowiedziało ponowne aukcje niesprzedanego surowcadrzewnego z zastosowaniem niższych cen otwarcia.

Na drugą połowę 2019 r. oferta VMU była ilościowo o 20%większa niż na pierwszą, ale rozmiar sprzedaży spadł o 10%. Liczba uczestnikówaukcji (196) była o 19% mniejsza niż pół roku temu. Mogli oni tym razemoferować cenę o 20% niższą od ceny otwarcia (na wcześniejszych aukcjach limitwynosił 10%). W cenie niższej od ceny otwarcia zostało nabyte aż 62%sprzedanego drewna (na aukcjach sprzed pół roku odsetek ten wynosił 20%).Podmioty litewskie kupiły 94% drewna.

Uzyskana przez VMU średnioważona cena drewna wszystkich grupsortymentów wyniosła 40,77 euro/m3 (ok. 175 zł). To oznacza spadek o 22% wstosunku do poziomu z aukcji odnoszących się do pierwszej połowy 2019 roku.Średnioważona cena 1 m3 drewna poszczególnych głównych grup sortymentówkształtowała się następująco: drewno tartaczne 64,91 euro (spadek o 18% wstosunku do aukcji sprzed pół roku); krótkie drewno liściaste twarde 153,30euro (-10%); drewno opakowaniowe 39,25 euro (-21%); papierówka 34,82 euro(-30%); drewno opałowe 23,69 euro (-29%); drewno na płyty 21,38 euro (-36%); pozostałościzrębowe 15,61 euro (-31%).

Największym popytem cieszyło się drewno tartaczne (sprzedano98,5% oferty). Jednak uzyskane przez VMU ceny sosnowego i świerkowego drewnatartacznego zmniejszyły się odpowiednio o 14% i 12% w stosunku do wyników aukcjisprzed pół roku. Cena brzozowego drewna tartacznego spadła o 29%. Popyt napapierówkę iglastą, która na Litwie nie jest przetwarzana i w większości trafiana eksport, zależy od cen i sytuacji na rynku zagranicznym. Mimo możliwościkupna tego surowca w cenie o 40% niższej niż w przypadku aukcji sprzed półroku, uczestnicy aukcji lipcowych nabyli jedynie 12% oferowanej papierówkisosnowej i świerkowej.

VMU sprzedaje drewno głównie elektronicznie za pośrednictwemsystemu EMPS w ramach półrocznych aukcji ograniczonych (ok. 90% całkowitegowolumenu sprzedaży) i bieżących aukcji otwartych (ok. 3%). Wszystkie aukcjeprzeprowa-dzane są na platformie internetowej Litewska Giełda Energetyczna,której administratorem jest wspomniana już spółka akcyjna Baltpool.

Jej udziałowcami są duże firmy energetyczne, kontrolowaneprzez państwo litewskie.

Uzyskiwana przez VMU na bieżących aukcjach elektronicznychśrednia cena 1 m3 drewna zmniejszyła się w ostatnich sześciu miesiącach z 48,07euro (ok. 206 zł) do 37,15 euro (ok. 159 zł). Spadek popytu na litewskie drewnopaństwowe Litwini tłumaczą nasyceniem rynku drzewnego w związku z intensywnymicięciami sanitarnymi

w wielu krajach europejskich, w tym w Polsce i na Białorusi.

Źródło: www.vivmu.lt; www.baltpool.eu

Gospodarstwo Leśne Metsähallitusa (MM Oy), zarządzającelasami państwowymi Finlandii, ustanowiło w nich trzy modelowe obszaryprzerębowego zagospodarowania lasu. – Na arenie publicznej dużo dyskutujesię o różnych koncepcjach gospodarki leśnej. MM Oy stara się torować nowe drogiw dziedzinie użytkowania zasobów naturalnych. Dlatego chcemy rozciągnąćprzerębowy sposób zagospodarowania lasu na rozległe obszary, nawet jeśliwarunki tam panujące stanowią wyzwanie dla tej praktyki. Próba ta jest takżeczęścią programu klimatycznego Metsähallitusa – wyjaśnia Jussi Kumpula,dyrektor zarządzający MM Oy.

Tereny leśne wybrane na obszary modelowe reprezentują typowepod względem struktury i siedlisk państwowe lasy gospodarcze (wielofunkcyjne) wFinlandii. Oprócz tradycyjnych elementów taksacyjnych monitoring na obszarachmodelowych, zaplanowany na 30 lat, obejmie pochłanianie i akumulację CO2.Sprawozdania z obserwacji mają być sporządzane nie rzadziej niż co pięć lat. MMOy zamierza włączyć w realizację projektu fiński Instytut Zasobów Naturalnych(Luke), Uniwersytet Helsiński, Uniwersytet Wschodniej Finlandii i firmęMetsäteho – leśną spółkę badawczo-rozwojową, której udziałowcami są czołoweprzedsiębiorstwa fińskiej branży leśno-drzewnej.

MM Oy ma w swojej pieczy 3,5 mln ha lasów produkcyjnych.Działa w formie spółki akcyjnej. W 2018 r. zatrudniało 669 pracowników, w tym421 osób na stanowiskach nierobotniczych. MM Oy wchodzi w skład państwowegogospodarstwa parkowo-leśnego Metsähallitus.

Anglia, Wielka Brytania Transparentność państwowych wydatków leśnych Szwecja Outsourcing finansowości Agencji Leśnej Turyngia, Niemcy Centralizacja wpływu faktur w lasach państwowych Słowacja Leśnicy i pszczelarze deklarują współpracęFrancja Prace nad modernizacją leśnictwa publicznego Szwajcaria Aplikacja do promowania gatunków przyszłościowych

Komisja Leśna Anglii sukcesywnie publikuje wszystkieotrzymane faktury, które zostały wystawione na kwotę wyższą niż 25 tys. funtówszterlingów (ok. 119 tys. zł). Faktury te dokumentują wydatki nie tylko samejKomisji Leśnej Anglii, lecz również dwóch innych jednostek – agencji BadaniaLeśne i agencji Gospodarka Leśna Anglii.

Komisja Leśna Anglii jest pozaministerialnym organemangielskiej administracji rządowej, pełniącym funkcję resortu leśnictwa.Gospodarka Leśna Anglii (do 31 marca 2019 r. działająca pod nazwą GospodarstwoLeśne Anglii) zarządza, jako agencja wykonawcza komisji, angielską państwowąwłasnością leśną (214 tys. ha lasów). Lasy państwowe stanowią ok. 20% wszystkichlasów Anglii. Finanse Komisji Leśnej Anglii są preliminowane w budżeciecentralnego rządu westminsterskiego, będącego zarazem rządem Anglii.

Źródło: www.gov.uk

Dwie szwajcarskie instytucje – Federalny Urząd ds.Środowiska (BAFU) i Federalny Instytut Badań nad Lasem, Śniegiem i Krajobrazem(WSL) – stworzyły aplikację do promowania w odnowieniu lasu gatunków drzew,które w danym miejscu Szwajcarii są gatunkami przyszłościowymi z punktu widzeniazmiany klimatu. Aplikacja bazuje na danych zgromadzonych w ramach programubadawczego „Las i zmiana klimatu”, zrealizowanego w latach 2009–18. Celemprogramu było stworzenie siedliskowych podstaw hodowli lasu w warunkach zmianyklimatu. Aplikacja zawiera przede wszystkim wskazówki co do pielęgnowaniaodnowień naturalnych i wykonywania odnowień sztucznych. Wyniki badań wskazująna to, że w Szwajcarii pod koniec XXI w. piętra roślinności przesuną się w góręo 500–700 m. Na dużych powierzchniach lasy iglaste i mieszane ustąpią lasomliściastym.

Źródło: www.forstpraxis.de

Agencja Leśna, której podstawowym zadaniem jest nadzorowaniewykonywania ustawy o lasach na całym obszarze Szwecji, zawarła ze szwedzkim KrajowymCentrum Usługowym umowę o prowadzenie swojej finansowości przez ten ośrodek,począwszy od wiosny 2020 roku. Transakcja przewiduje również przejęcie przezniego 12 pracowników agencji.

Oprócz nadzoru nad gospodarką leśną w zakres działalnościAgencji Leśnej wchodzi także administrowanie funduszami subsydiów dlaprywatnych właścicieli lasów. Ponadto instytucja ta zajmuje się doradztwemfachowym i pełni funkcję urzędu statystycznego, odpowiedzialnego za trzy działystatystyki leśnictwa (produkcja, zatrudnienie i aspekty ekologiczno-społeczne).W Agencji Leśnej lista płac obejmuje ok. 900 pozycji, a wolumen obrotufakturami sięga 80 tys. szt.

Źródło: www.skogsstyrelsen.se;

www.statenssc.se

Przedsiębiorstwo Lasy Turyngii, zarządzające lasamipaństwowymi tego landu, wprowadziło 1 września 2019 r. nowy elektronicznysystem zarządzania dokumentami. Jedną z podstawowych zmian jest centralizacjawpływu faktur. Wszystkie dokumenty służące za podstawę do rozliczeń zjednostkami Lasów Turyngii przesyłane są pod jednym adresem pocztyelektronicznej lub tradycyjnej.

Działające w formie przedsiębiorstwa państwowego LasyTuryngii mają w swojej pieczy 200 tys. ha lasów. Pełnią również określonefunkcje z zakresu władz-twa administracyjnego nad lasami prywatnymi isamorządowymi (zadania delegowane do przedsiębiorstwa przez land). Przeszło 40%załogi przedsiębiorstwa stanowią robotnicy leśni.

Źródło: www.thueringenforst.de

Lasy Republiki Słowackiej (LSR), zarządzające słowackimilasami państwowymi, i Słowacki Związek Pszczelarzy podpisały w lipcu 2019 r. deklaracjęo współpracy przy stymulowaniu powrotu pszczół do środowiska leśnego. Dokumentpodpisano w obecności Gabrieli Matečnej, szefowej słowackiego MinisterstwaRolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich. Pszczelarstwo wywodzi się odbartnictwa: pszczoły pochodzą z lasu. – Dla nas to wielka pomoc. Pszczołypowrócą do swojego naturalnego środowiska. W lesie mają dosłownie pełny bufet:ponad 120 gatunków roślin o wielkiej różnorodności pyłku, którego te owadypotrzebują – skomentował podpisanie deklaracji Milan Rusnák, przewodniczącySłowackiego Związku Pszczelarzy.

LSR działają w formie przedsiębiorstwa państwowego. W swojejpieczy mają blisko 900 tys. ha lasów, czyli ok. 45% wszystkich lasów naSłowacji. Zatrudniają przeszło 3500 osób, w tym ok. 1300 pracowników nastanowiskach robotniczych. Składają się z 23 regionalnych gospodarstw leśnych iZakładu Techniki Leśnej, produkującego i serwisującego sprzęt leśny.

Źródło: www.lesy.sk

Francuski rząd analizuje raport o działalności KrajowegoUrzędu ds. Lasów (ONF), przygotowany wspólnie przez Generalny InspektoratAdministracji, Generalny Inspektorat Finansów, Generalną Radę Środowiska iZrównoważonego Rozwoju oraz Generalną Radę Wyżywienia, Rolnictwa i ObszarówWiejskich. Raport ten zawiera również propozycje kierunków dalszego rozwojuONF. Generalne zalecenie raportu to utrzymanie zasady sprawowania pieczy nadlasami państwowymi i samorządowymi przez jeden podmiot – właśnie ONF. Jednakpowinien on w większym stopniu spełniać oczekiwania samorządów, a wszczególności udzielać im pełnej informacji gospodarczej i dbać otransparentność kosztów swojej działalności. Dalsze zalecenia raportu obejmująmodernizację systemu informatycznego, gruntowną cyfryzację procesów gospodarkileśnej, reformę polityki kadrowej i ładu korporacyjnego ONF oraz zdefiniowaniena nowo relacji między zarządcą lasów a samorządami i państwem.

We Francji metropolitalnej ONF sprawuje zarząd nad 1,7 mlnha lasów państwowych i zarazem ma pod swoją opieką 2,9 mln ha lasówsamorządowych, która odbywa się na podstawie karty lasów samorządowych – umowyzawieranej z francuską Krajową Federacją Gmin Leśnych (FNCOFOR). Na opiekę nadlasami samorządowymi ONF otrzymuje dotacje z funduszów publicznych. W lasachpaństwowych Francji metropolitalnej etat cięć wynosi ok. 6 mln m3 drewna, wlasach samorządowych – ok. 8 mln m3.

W 2018 r. przychody ONF osiągnęły poziom 862 mln euro. Przytym sprzedaż drewna z lasów państwowych i dotacje na opiekę nad lasamisamorządowymi stanowiły odpowiednio 32,5 i 25,0% obrotów. Siłą rzeczy ONF nienależy więc do grupy samofinansujących się gospodarstw leśnych. We wszystkichjednostkach ONF (we Francji metropolitalnej i departamentach zamorskich)pracowało w 2018 r. w sumie ok. 9,2 tys. osób.

Źródło: agriculture.gouv.fr ; www.onf.fr

Opr. A.S.

Austria Leśne 2019 piwem o aromacie owoców brekinii Słowacja Lasy państwowe zasilają budżety samorządów Finlandia Sztuczna inteligencja w gospodarce leśnej Szkocja, Wielka Brytania Zalesieniowy sukces Szwecja – Słowenia Przerębowe zagospodarowanie lasu na wokandzie  

Fot. arch. ÖBf/citronenvot

Spółka akcyjna Austriackie Lasy Związkowe (ÖBf),zarządzająca lasami państwowymi Republiki Austrii, od dziewięciu lat warzy wewspółpracy z mistrzem piwowarskim Axelem Kiesbye koneserskie piwo Leśne(Waldbier). Każdy rocznik trunku jest wzbogacany o inny dodatek pochodzący zlasów ÖBf. W 2019 r. są nim owoce jarzębu brekinii, zebrane zawczasu z wieludrzew w leśnictwie Breitenfurt w paśmie górskim Las Wiedeński. Z każdego drzewazebrano tylko niewielką ilość owoców, aby chronić zasoby tego gatunku. – Owocebrekinii są miękkie, lekko soczyste, słodko-kwaśne i odznaczają się szczególnymaromatem z nutą marcepana i migdałów – mówi Axel Kiesbye.

Leśne 2019 będzie sprzedawane od października br. wbutelkach o pojemności 0,75 i 0,33 l oraz w beczułkach. Będzie mogło leżakowaćprzez wiele lat. Spółka ÖBf zaczęła produkować limitowane partie piwa Leśnego w2011 r. – Międzynarodowym Roku Lasów. Podstawowym dodatkiem do warzeniapierwszych roczników piwa Leśnego były młode pędy, szyszki, nasiona lub żywicadrzew leśnych – jodły (2011), limby (2012), modrzewia (2013), sosny czarnej(2014) i świerka (2015). W 2016 r. dodatkiem były gałązki, igły i szyszkojagodyalpejskiej odmiany jałowca, w 2017 r. – kwiaty czeremchy zwyczajnej, a w 2018r. – kwiaty, liście i pędy dzikiej gruszy.

Źródło: www.bundesforste.at

Lasy Republiki Słowackiej (LSR), zarządzające słowackimilasami państwowymi, wpłaciły w 2018 r. do budżetów samorządów przeszło 6,7 mlneuro (ok. 28,8 mln zł) z tytułu podatków i opłat lokalnych. LSR utrzymują równieżspecjalny fundusz, z którego przekazują samorządom corocznie ok. 800 tys. euro(ok. 3,4 mln zł) na remonty dróg lokalnych, użytkowanych i narażonych na szkodyw związku z działalnością gospodarczą lasów państwowych. W budżetach niektórychsłowackich samorządów podatki i opłaty płacone przez LSR stanowią nawet 60%całości wpływów.

LSR działają w formie przedsiębiorstwa państwowego. W swojejpieczy mają blisko 900 tys. ha lasów, czyli ok. 45% wszystkich lasów naSłowacji. Zatrudniają przeszło 3600 osób, w tym ok. 1340 pracowników nastanowiskach robotniczych. Składają się z 23 regionalnych gospodarstw leśnych iZakładu Techniki Leśnej, produkującego i serwisującego sprzęt leśny. LSR wywożąwłasnymi środkami transportu ok. 50% drewna pozyskiwanego w lasach państwowych.

Źródło: www.lesy.sk

Niegiełdowa spółka akcyjna Gospodarstwo Leśne Metsähallitusa(MM Oy), zarządzająca fińskimi lasami państwowymi, nawiązała współpracę z firmątechnologiczną CollectiveCrunch w celu wdrożenia do gospodarki leśnej rozwiązańz zakresu tzw. głębokiej sztucznej inteligencji (AI) i analizy zbiorów typu bigdata.

W ramach współpracy mają zostać opracowane nowe narzędzia iusługi leśne bazujące na platformie technologicznej Linda Forest, którąadministruje firma CollectiveCrunch.

– Wybraliśmy firmę CollectiveCrunch na naszego partnerads. AI, ponieważ jej know-how, innowacyjne podejście, wysoko wydajna platformaoprogramowania i wizja współpracy z nami ściśle odpowiadały naszym własnymcelom w zakresie rozwoju gospodarki leśnej jako całości – mówi JussiKumpula, dyrektor zarządzający MM Oy. Ostatecznym celem partnerstwa jest pełnaautomatyzacja wszystkich tych procesów leśnych, do których obsługi nadaje sięAI, tak aby pracownicy MM Oy mogli się skoncentrować na zadaniach twórczych.Założona w 2016 r. firma CollectiveCrunch ma klientów z branży leśno-drzewnej wFinlandii, Szwecji, Estonii i Brazylii.

Źródło: www.metsa.fi

Szkoci zalesili w ostatnim roku 11,2 tys. ha gruntów,znacznie przekraczając roczny plan zalesień (10 tys. ha). Zdystansowali przytym inne kraje Wielkiej Brytanii: aż 84% wszystkich brytyjskich zalesieńwykonano

w Szkocji. Zdecydowana większość zalesień w tym kraju byłaprzedsięwzięciami prywatnymi. Agencja o nazwie Leśnictwo i Grunty Szkocji,zarządzająca szkocką państwową własnością leśną, zalesiła ok. 1 tys. ha.

Udział gatunków drzew liściastych w szkockich zalesieniachwynosi ok. 40%. Do sukcesu zalesieniowego Szkocji przyczyniło się usprawnieniejej systemu subwencyjnego. Szkoci wyznaczyli sobie ambitny cel na najbliższelata. Szkocki rząd zobowiązał się bowiem do zwiększenia do 2024/25 r. rocznegorozmiaru zalesień z 10 tys. do 15 tys. ha.

Powierzchnia wszystkich lasów Szkocji wynosi 1,4 mln ha.Państwowa własność leśna obejmuje 640 tys. ha gruntów, w tym 470 tys. ha lasów.Program leśny Szkocji zakłada, że jej lesistość, która obecnie wynosi 18,7%,wzrośnie do 2032 r. do 21%.

Źródło: www.forestry.gov.scot

Gospodarka przerębowa jest ostatnio w Szwecji częstymtematem dyskusji leśnej. Pojawiają się w niej głosy, że w szczególnościszwedzkie lasy państwowe (Sveaskog) powinny w większym zakresie zagospodarowywaćlas w sposób przerębowy. Takie właśnie zadanie postawiły przed całą gospodarkąleśną w Szwecji parlament i rząd tego kraju oraz Agencja Leśna (organnadzorujący wykonywanie ustawy o lasach). Nie została jednak jeszcze wyznaczonakonkretna docelowa wielkość udziału metod przerębowych w szwedzkim systemiezagospodarowania lasu.

Pracownicy Sveaskogu studiowali ostatnio przerębowezagospodarowanie lasu w Słowenii, które w tym kraju jest dominującym sposobemprowadzenia gospodarki leśnej już od 70 lat. Co więcej, Szwedzi współpracują zeSłoweńcami przy realizacji specjalnego projektu wymiany doświadczeń wpraktykowaniu różnych metod zagospodarowania lasu. Oprócz Sveaskoguwspółrealizatorami projektu ze strony szwedzkiej są Agencja

Leśna, Szwedzki Uniwersytet Nauk Rolniczych (SLU) i leśnyinstytut badawczy Skogforsk. Dla Słoweńców interesujące mogą być z kolei takiecechy szwedzkiej gospodarki leśnej, jak wysoki poziom zaawansowaniatechnologicznego, efektywność użytkowania zasobów drzewnych i ścisła współpracawszystkich ogniw łańcucha procesów produkcyjnych, sięgającego od siewek isadzonek do gotowych wyrobów z drewna.

W Słowenii, której lesistość dochodzi do 60%, zrębowy sposóbzagospodarowania lasu jest zakazany. W opinii samych Słoweńców las stanowi centralnyelement wizerunku ich kraju. Zakaz gospodarki zrębowej w Słowenii nie powiniendziwić, zważywszy na fakt, że jest to kraj górzysty, położony na południowychzboczach Alp. Gospodarka przerębowa zmniejsza niebezpieczeństwo erozji gleb istanowi środek naturalnej ochrony przed lawinami śnieżnymi. Zasobnośćsłoweńskich drzewostanów wynosi 300 m3/ha, z czego mniej więcej połowa przypadana gatunki drzew liściastych. Dominującymi gatunkami są świerk, buk i jodła.Roczny przyrost sięga 7,4 m3/ha. Etat cięć stanowi blisko 72% przyrostu. Więcejniż 75% słoweńskich lasów należy do właścicieli prywatnych. Przeciętnapowierzchnia prywatnej własności leśnej wynosi 2,5 ha.

Brazylia Pożary amazońskich lasów deszczowych Finlandia Rekordowe pozyskanie drewna w 2018 roku Łotwa Publiczny komponent strategii lasów państwowych

Około połowy sierpnia 2019 r. niebo nad São Paulo, miastempołożonym w południowej części Brazylii niedaleko wybrzeża OceanuAtlantyckiego, zasnuły dymy z licznych pożarów amazońskich lasów odległych o2,7 tys. km. Według brazylijskich dziennikarzy pożary te częściowo byłyzjawiskiem naturalnym, wywołanym suszą, a częściowo zostały nielegalniewzniecone przez miejscową ludność z myślą o pozyskaniu gruntów na potrzebyrolnictwa. Specjaliści w zakresie ekosystemów skłaniają się natomiast dotwierdzenia, że w zdecydowanej większości przypadków pożary umyślnie wywołaliludzie. A to dlatego, że akurat rok 2019 nie może zostać uznany w Brazylii zawyjątkowo suchy w porównaniu z innymi latami. Ponadto na zdjęciach satelitarnychzauważa się koncentrację pożarów w sąsiedztwie terenów wcześniej wylesionych.

Specjaliści w zakresie ekosystemów zauważają na zdjęciach satelitarnych koncentrację pożarów lasów w sąsiedztwie terenów wcześniej wylesionych

Fot. wikimedia.org

Do zwalczania pożarów brazylijskie władze wysłały wojsko.Rozporządza ono większą ilością odpowiedniego sprzętu, w tym śmigłowcami isamolotami gaśniczymi.

W 2019 r. liczne pożary trawiły też amazońskie lasydeszczowe w Boliwii i Peru. Jednak w centrum zainteresowania opinii publicznejznajdowała się Brazylia, do której należy 60% amazońskich lasów deszczowych.

Brazylijska służba satelitarna zanotowała w okresie od 1stycznia do 20 sierpnia 2019 r. wzrost liczby pożarów o 84% w stosunku doanalogicznego okresu w 2018 roku. Niemniej jednak liczba ta była mniejsza niż wtym samym okresie 2005 r., rekordowym pod tym względem. Zgodnie z informacjamipochodzącymi z unijnego programu obserwacji Ziemi „Copernicus”, ilość CO2wyemitowana do atmosfery w wyniku pożarów w Amazonii w 2019 r. osiągnęłanajwyższy poziom od 2010 roku. Emisja ta może się przyczynić do globalnegoocieplenia, a z pewnością wpłynie bezpośrednio na klimat Ameryki Południowej.Tamtejsza pora sucha stanie się prawdopodobnie bardziej dotkliwa.

Amazoński las deszczowy potrzebuje do regeneracji po pożarze20–40 lat. Jeśli jednak pożary wybuchają co kilka lat, destrukcja może byćtrwała i wtedy las deszczowy degraduje się do formacji roślinnej typu busz.Dlatego zmiana klimatu w powiązaniu z wylesianiem stanowi duże zagrożenie dlaamazońskich lasów deszczowych. Zmniejszenie się opadów deszczu wskutek obydwutych czynników stwarza warunki do nasilonego rozprzestrzeniania się pożarów.

W ostatnim czasie deforestacja w brazylijskiej Amazoniiponownie przybrała na sile. W lipcu 2019 r. osiągnęła poziom nienotowany od przeszłodekady. Zgodnie ze wstępnymi danymi brazylijskiej służy satelitarnej wylesianiepostępowało w tempie odpowiadającym utracie co minuta obszaru o wielkościpięciu boisk piłkarskich. W ciągu jednego tylko miesiąca wylesienia objęłyłącznie powierzchnię 2,25 tys. km2, co oznacza wzrost o 278% w stosunku doanalogicznego okresu w 2018 roku. Naukowcy obawiają się, że rok 2019 może byćpierwszym od 10 lat, w którym rozmiar deforestacji sięgnie 10 tys. km2.

Źródło: www.bbc.com; www.theguardian.com; www.washingtonpost.com

Jak informuje fiński Instytut Zasobów Naturalnych (Luke), wfińskich lasach pozyskano w ub. roku łącznie 78,2 mln m3 drewna okrągłego. To o8% więcej niż w 2017 roku. Instytut Luke szacuje maksymalny roczny potencjałfińskich lasów w zakresie zrównoważonego użytkowania w dziesięcioleciu 2015–24na 84 mln m3 drewna okrągłego. Szacunek ten nie obejmuje jednak wszystkichaspektów bioróżnorodności i zobowiązań w zakresie sekwestracji węgla. Ilościowastruktura pozyskania wg głównych grup sortymentów drewna okrągłego kształtowałasię w 2018 r. następująco: drewno tartaczne 29,7 mln m3, drewno typu papierówki39,6 mln m3 i drewno energetyczne 8,9 mln m3.

Jeśli do pozyskania dodać masę pozostałości zrębowych idrewna martwego, to całkowity ubytek zasobów drewna okrągłego w ub. rokusięgnął niemal 94 mln m3.

Przyrost roczny fińskich lasów wynosi ok. 107 mln m3 drewnaokrągłego. Oznacza to, że pomimo rekordowego ubytku drewna okrągłego w 2018 r.jego zasoby w fińskich lasach wzrosły o 13 mln m3.

Źródło:www.luke.fi

Łotewskie Lasy Państwowe (LVM), zarządzające blisko połowąwszystkich lasów Łotwy, zatwierdziły na początku czerwca 2019 r. publicznykomponent swojej strategii gospodarki leśnej. Komponent ten jest kompilacjąpropozycji zgłoszonych przez interesariuszy państwowego leśnictwa. Rewizjapublicznego komponentu strategii LVM odbywa się nie rzadziej niż co pięć lat ikażdorazowo w przypadku istotnych zmian warunków prowadzenia gospodarki leśnej(zmiany przepisów prawnych itp.).

Działające w formie spółki akcyjnej LVM mają w swojej pieczy1,39 mln ha lasów. Zatrudniają ok. 1300 pracowników. Rocznie pozyskują 6 mln m3drewna przy przyroście rzędu 12 mln m3.