Z zagranicy 6/2020
Słowacja Lasy państwowe zwolnione z daniny budżetowej Finlandia Przygotowanie gleby a sekwestracja węgla Łotwa Badania leśne – nowy przedmiot edukacji leśnej Szwecja Adaptacja lasów do zmiany klimatu Badenia-Wirtembergia, Niemcy Lasy państwowe przedsiębiorstwem
Lasy państwowe zwolnione z daniny budżetowej

Słowacki rząd zwolnił Lasy Republiki Słowackiej (LSR), którezarządzają lasami państwowymi Słowacji, z daniny budżetowej za rok 2019,preliminowanej w wysokości 5 mln euro. Powodem zwolnienia jest spadek cendrewna i wzrost kosztów działania LSR w związku z klęskami suszy i kornika. Wtej sytuacji LSR obawiają się, że w 2020 r. uzyskają ujemny wynik finansowy.
W ramach rekompensaty za zwolnienie z daniny budżetowej LSRmają zwiększyć liczbę sadzonych drzew o 10% (z 15 mln do 16,5 mln szt. rocznie)i zarazem zmniejszyć roczne pozyskanie drewna o 10%.
LSR funkcjonują w formie przedsiębiorstwa państwowego. Mająpod swoim zarządem blisko 900 tys. ha lasów, czyli ok. 44% wszystkich lasówSłowacji. Rocznie pozyskują ok. 4,6 mln m3 drewna.
Źródło: www.lesy.sk

Przygotowanie gleby a sekwestracja węgla
Odpowiednio wykonywane przygotowanie gleby na potrzebyodnowienia lasu może zwiększyć leśną sekwestrację węgla nawet o 25 t w ciągu 25lat. Na korzyść tę zwraca uwagę prof. Hannu Ilvesniemi z fińskiego InstytutuZasobów Naturalnych (Luke), powołując się wyniki najnowszych badań szwedzkich.Dodatkowo przygotowanie gleby jest rentowną inwestycją, która w warunkachfińskich daje roczną stopę zwrotu rzędu 3,5% na koniec kolei rębu.
W Finlandii dominującą obecnie metodą przygotowania gleby nasiedliskach żyźniejszych jest wykonywanie kopczyków za pomocą koparki. Przy tymgleba jest wybierana na głębokość sięgającą poziomu mineralnego i odkładana wsposób odwrócony tuż obok miejsca pobrania lub na nie. Na tak wykonanymkopczyku jest sadzona sadzonka. Próchnica wewnątrz kopczyka rozkłada siępowoli, zaopatrując sadzonkę w składniki odżywcze. Jedną z podstawowych zasadprzy przygotowaniu gleby jest ograniczenie zrywania jej powierzchni doniezbędnego minimum.
Źródło: www.forest.fi
Na nieprzygotowanych stanowiskach ryzyko od chłodnych wiosennych wiatrów i grzybów wywołujących zamieranie pędów sosny jest mniejsze. Przykłady pokazują jednak, że przygotowanie gleby może zwiększyć magazynowanie w niej węgla ze 129 do 152 t.ha w ciągu 25 lat
Badania leśne – nowy przedmiot edukacji leśnej
W ramach projektu Szkoła 2030 Łotewskie Lasy Państwowe(LVM), zarządzające blisko połową wszystkich lasów Łotwy, przygotowały we współpracyz Uniwersytetem Łotewskim nowy interdyscyplinarny przedmiot edukacji leśnejadresowanej do uczniów klas starszych – badania leśne. Jesienią 2019 r. 115nauczy-cieli z różnych zakątków Łotwy, zaangażowanych w edukację leśną,uczestniczyło w specjalnych kursach poświęconych teorii i praktyce pomiarówleśnych. Nauczyciele zapoznali się z mobilną aplikacją LVM Geo umożliwiającąlokalizację powierzchni pomiarowych w terenie. Uczyli się wykonywać pomiary wlesie pod okiem specjalistów z LVM oraz analizować zgromadzone dane. Napodstawie wyników pomiarów nauczyciele mogli się przekonać, że cięciapielęgnacyjne wpływają korzystnie na rozwój drzewostanów. Zdobytą wiedzęnauczyciele przekazują teraz uczniom na zajęciach z edukacji leśnejorganizowanych na wzór szkoleń, które sami odbyli.
Źródło: www.lvm.lv
Adaptacja lasów do zmiany klimatu
Södra – gospodarcze zrzeszenie prywatnych właścicieli lasóww południowej Szwecji – stosuje zapylanie kontrolowane do selekcyjnej hodowlidrzew na potrzeby lasu przyszłości. Celem jest produkcja materiałusadzeniowego, z którego będą mogły powstać lasy o odpowiedniej rezyliencjiklimatycznej i przyroście większym o 30% od obcego.
Zrzeszenie realizuje projekt zapylania kontrolowanego wewspółpracy ze szwedzkim instytutem badań leśnych Skogforsk. Wiosną 2019 r.kwiaty żeńskie świerka o znanych cechach odizolowano i następnie ręczniezapylono z zastosowaniem pyłku pochodzącego z kwiatów męskichwyselekcjonowanych drzew. W październiku zebrano 70 tys. nasion świerka o pożądanychcechach. Z takiej ilości nasion Södra może wyprodukować 1–2 mln zrzezówświerkowych (z każdej wyrosłej rośliny można pozyskać 10–20 zrzezów pędowych).
Södra zrzesza ok. 52 tys. prywatnych właścicieli lasów.Należą do nich posiadłości leśne o łącznej powierzchni 2,6 mln ha. CzłonkowieSödry są także właścicielami koncernu leśno-drzewnego, w skład którego wchodzątrzy podstawowe segmenty: Södra Skog (gospodarka leśna), Södra Cell (przemysłcelulozowy) i Södra Wood (przemysł drzewny).
Źródło: www.sodra.com
Lasy państwowe przedsiębiorstwem
Gospodarstwo Krajowe ForstBW, mające pod swoim zarządem ok.320 tys. ha badeńsko-wirtemberskich lasów państwowych, zostało 1 stycznia 2020r. przekształcone w przedsiębiorstwo państwowe Lasy Badenii-Wirtembergii„ForstBW”. Dotychczas badeńsko-wirtemberskie lasy państwowe działały zasadniczow formie organizacji gospodarczej nieposiadającej osobowości prawnej.Podstawowe jednostki terenowe ForstBW miały jednak podwójny status, ponieważpełniły także funkcję wydziałów leśnych urzędów powiatowych. Przedsiębiorstwopaństwowe ForstBW, podzielone na 21 nadleśnictw (po 10 leśnictw) i czteryzakłady ponadregionalne, będzie pełniło jedynie funkcje gospodarcze. Funkcjeadministracyjne zostały przejęte przez starostwa powiatowe i organyadministracji landu.
Przekształcenie ForstBW w przedsiębiorstwo państwowe jestelementem reformy leśnictwa państwowego, którą wymusił wydany przez niemieckiFederalny Urząd Antymonopolowy zakaz łączenia przez badeńsko-wirtemberskie lasypaństwowe funkcji administracyjnych z gospodarczymi, tj. ze świadczeniem usługz zakresu organizacji sprzedaży drewna i wykonawstwa zadań gospodarczych narzecz prywatnych i samorządowych gospodarstw leśnych o powierzchniprzekraczającej 100 ha. Federalny Urząd Antymonopolowy uznał, że praktyka tanarusza zarówno przepisy niemieckiej ustawy o ochronie konkurencji, jak ipostanowienia traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Co prawda późniejniemiecki Federalny Trybunał Sprawiedliwości (BGH) uchylił ze względówproceduralnych zakaz wydany przez Federalny Urząd Anty-monopolowy, ale rządBadenii-Wirtembergii postanowił kontynuować reformę. Decyzja najwyższejniemieckiej instancji sądowej miała bowiem charakter czysto kasacyjny, a nierozstrzygający co do meritum sprawy.
Opr. A.S.