Z zagranicy

Niemcy – Szkocja Bioróżnorodność jako czynnik produkcji Czechy Nowa koncepcja polityki leśnej państwa Szwecja Chcą podwoić liczbę turbin wiatrowych Litwa Lasy państwowe kupiły 23 samochody gaśnicze

Niemieccy i szkoccy naukowcy realizują pod kierownictwemPolitechniki Monachijskiej program badawczy, którego przedmiotem jest analizakorzyści ekonomicznych i społecznych z gospodarki rolnej i leśnej opartej naróżnorodności gatunkowej. Podstawowy problem badawczy brzmi: Czy różnorodnośćgatunkowa podnosi ekonomiczną wartość ekosystemów zagospodarowanych?

Wiadomo, że zwiększenie różnorodności gatunkowej zasadniczoumożliwia uzyskanie większych przychodów. Jednak począwszy od pewnego stopniazmieszania dodawanie dalszych gatunków drzew nie prowadzi już do zwiększeniakorzyści czerpanych przez człowieka. Maksymalizacja bioróżnorodności napoziomie ekosystemu w większości przypadków nie skutkuje maksymalizacjąwartości ekonomicznej. Najkorzystniejszy jest pośredni stopnień różnorodnościbiologicznej. Niemieccy naukowcy widzą duży potencjał bioróżnorodności przedewszystkim w eliminowaniu kosztów społecznych, tj. wydatków ponoszonych przezcałe społeczeństwo (np. zanieczyszczenie środowiska).

Wyniki badań nie oznaczają jednak, że bogate gatunkowoekosystemy nie są warte ochrony. W tym przypadku argumenty ekonomiczne nie sąpo prostu wy-starczające. Publikacja wyników badań w języku angielskim dostępnajest pod adresem: 

https://advances.sciencemag.org/content/6/5/eaax7712.

Źródło: www.forstpraxis.de

Czeski rząd przyjął w lutym 2020 r. koncepcję politykileśnej państwa na okres do 2035 roku. Projekt przygotował powołany przezministra rolnictwa zespół roboczy, do którego swoich przedstawicieli nominowały23 podmioty – ministerstwa, organizacje branży leśnej, uczelnie wyższe,samorządy regionalne i lokalne oraz organizacje pozarządowe.

– W sytuacji zmiany klimatu, gdy deficyt opadów mapoważne skutki dla naszych lasów, ważne jest ustalenie priorytetów i procedur wgospodarce leśnej i zarządzaniu lasami na nadchodzący okres. Chodzi oprzygotowanie takich rozwiązań, które z jednej strony będą korzystne dla dalszegorozwoju lasów, a z drugiej – zapewnią wsparcie wszystkim ich właścicielom –powiedział Miroslav Toman, minister rolnictwa w czeskim rządzie. Obecnienajwiększe wyzwanie stanowią klęska kornika i katastrofalna sytuacja na rynkusurowca drzewnego. Nowa koncepcja czeskiej polityki leśnej zakłada m.in.podniesienie poziomu różnorodności biologicznej i stabilności ekologicznejekosystemów leśnych przy zachowaniu funkcji produkcyjnych w warunkachzmieniającego się klimatu. Na podstawie wniosków z dyskusji nad koncepcją mazostać opracowany szczegółowy program wdrożeniowy.

Źródło: www.silvarium.cz

Turbiny wiatrowe wzniesione na gruntach wydzierżawionych odszwedzkiego państwowego gospodarstwa leśnego Sveaskog wytwarzają obecnie ponad3 TWh energii rocznie. Stanowi to przeszło 10% całkowitej produkcji energiiwiatrowej w Szwecji. W najbliższej przyszłości Sveaskog zamierza podwoić liczbęturbin wiatrowych na swoim obszarze, tak aby w większym stopniu przyczynić siędo osiągnięcia celu szwedzkiej polityki energetycznej, którym jest oparcie do2040 r. krajowego systemu energetycznego w całości na źródłach odnawialnych. W2019 r. ok. 4,2 tys. turbin wiatrowych w Szwecji wyprodukowało 20 TWh energiielektrycznej.

Obecnie w starannie wybranych lokalizacjach na terenachSveaskogu znajduje się ponad 400 turbin wiatrowych. W budowie jest drugie tyle,a na etapie projektowania – dodatkowych 500 instalacji. Aranżowanie iwznoszenie wiatrowych instalacji energetycznych na gruntach Sveaskogu odbywasię zgodnie z wytycznymi opracowanymi przez szwedzką reprezentację FSC izatwierdzonymi przez międzynarodową centralę tej organizacji. Turbiny wiatrowenie mogą być lokalizowane na obszarach ochrony przyrody, w ekoparkach (zwartekompleksy lasów, pełniące funkcję ognisk bioróżnorodności w stosunku doobszarów przyległych) ani w tzw. unikatowych lasach ochrony przyrody (wyłączonez użytkowania lasy o dużych walorach przyrodniczych).

Źródło: www.sveaskog.se

Litewskie Państwowe Gospodarstwo Leśne (VMU) rozbudowujeswój tabor gaśniczy. Na początku 2020 r. zakupiło 23 nowe samochody Isuzu D-MAXSpace cab wyposażone w sprzęt gaśniczy i zbiornik na 300 l wody. Zadaniem tychpojazdów jest szybkie dotarcie do miejsca pożaru i rozpoczęcie jego wstępnejlokalizacji. Lekkie samochody gaśnicze mogą łatwiej poruszać się po drogachleśnych niż cięższe wozy strażackie. Oprócz nowo nabytych pojazdów parkprzeciwpożarowy VMU obejmuje 61 samochodów gaśniczych, 20 przewoźnychzbiorników na wodę i 15 lekkich modułów gaśniczych agregowanych z SUV-ami lubmontowanych na przyczepach samochodowych.

W ostatnich latach zanotowano na Litwie znaczne nasileniesię pożarów lasów. Wiąże się to z ociepleniem klimatu i nawracającymi suszami.Przetarg na do-stawę nowych lekkich samochodów gaśniczych dla VMU wygrałaspółka Autoverslo automobiliai. Cena zakupu, który był dotowany ze środkówunijnych, wyniosła 751,4 tys. euro brutto.

VMU zarządza lasami państwowymi o powierzchni ok. 1 mln ha,co stanowi niespełna połowę całkowitej powierzchni leśnej Litwy. Zatrudniablisko 2,6 tys. pracowników, w tym ok. 1,3 osób na stanowiskachnierobotniczych. Pozyskuje rocznie 3,3 mln m3 drewna przy przyroście 9 mln m3.

Finlandia Ekonomiczne znaczenie parków narodowych Niemcy Ekolodzy chcą więcej lasów naturalnych Europa Postulują postawienie na renaturalizację Czechy Dzierżawa łowisk w lasach państwowych Stany Zjednoczone Wzrost sprzedaży drewna z lasów federalnych

W 40 fińskich parkach narodowych zanotowano w 2019 r.łącznie ok. 3,22 mln pobytów, co oznacza wzrost o 2% w stosunku do rokuwcześniejszego. Rozmiar korzyści ekonomicznych, które pobyty te przyniosłylokalnym społecznościom, wzrósł o 3,7%. Wydatki ponoszone przez wycieczkowiczóww związku z ich pobytem w parkach narodowych skutkowały po stronie lokalnychspołeczności przychodami przekraczającymi 219 mln euro. Tendencja wzrostowa wkształtowaniu się społecznej wartości dodanej w fińskich parkach narodowychutrzymuje się od 15 lat.

Park narodowy Hossa w Finlandii, rzeka przepływająca kanionem przez las borealny

Fot. www.stock.adobe.com (3)

Dla ubiegłorocznej poprawy sytuacji ekonomicznej fińskichparków narodowych nie bez znaczenia było przyznanie jednostce Parki i DzikaPrzyroda Finlandia (P&WF) dodatkowych środków finansowych z budżetu.Jednostka ta zarządza nie tylko parkami narodowymi (łączna powierzchniaprzeszło 1 mln ha), lecz również rezerwatami przyrody, obszarami wolnejprzyrody i tysiącami obiektów fińskiego dziedzictwa kulturowego. Dotychczasłączny fundusz P&WF kształtował się na poziomie przeszło 60 mln euro, przyczym z budżetu państwa pochodziło blisko 45 mln euro. Źródło: www.metsa.fi

W kontekście przygotowywania nowej unijnej strategii leśnej,mającej obowiązywać przez następnych dziesięć lat, Związek Ochrony Przyrody wNiemczech (NABU) postuluje przywiązanie większej wagi w UE do roli lasu wochronie klimatu i różnorodności gatunkowej. – Lasy o charakterze naturalnymnależą do naszych głównych sprzymierzeńców w walce z kryzysem klimatycznym.Takie lasy akumulują węgiel, buforują ekstremalne upały i ulewy. Musimywzmocnić te zdolności, tak aby nasze lasy mogły sprostać zmianie klimatu –mówi Jörg-Andreas Krüger, przewodniczący NABU. Ocieplenie klimatu i intensywnagospodarka leśna wywierają coraz większą presję na lasy. W samych Niemczechsilnie uszkodzonych jest 180 tys. ha drzewostanów. Masa owadów w niemieckichlasach zmniejszyła się w okresie 2008–17 o 41%, a różnorodność gatunkowa – o36%.

NABU uważa, że kluczowe znaczenie ma teraz to, żeby UEoparła się pokusie postawienia na plantacyjne uprawy leśne o skróconym cykluprodukcji drewna. – O wiele ważniejsza jest dziś przebudowa naszychistniejących drzewostanów w kierunku wykazujących większą rezyliencjęklimatyczną lasów mieszanych, magazynujących węgiel i wodę. W żadnym razie niewolno pod pozorem ochrony klimatu zwiększać pozyskania drewna – twierdziJörg-Andreas Krüger. NABU postuluje także ograniczenie energetycznegoużytkowania drewna (obecnie w Niemczech ponad 60% pozyskiwanego drewna liściastegoląduje w piecach). Surowiec drzewny powinien być w miarę możliwości użytkowanyw sposób kaskadowy: wpierw jako materiał konstrukcyjny, później jako tworzywomebli i dopiero na końcu jako źródło energii. Źródło:www.forstpraxis.de

Przyjęta w 2011 r. unijna strategia ochrony bioróżnorodnościw okresie do 2020 r. zakładała restytucję co najmniej 15% zdegradowanychekosystemów. Jednak sprawozdanie międzyokresowe wykazało w 2015 r., że nadrodze do osiągnięcia tego celu nie został poczyniony istotny postęp. Dlategoeksperci z sześciu instytucji – Niemieckiego Centrum Zintegrowanych Badań nadBioróżnorodnością (iDiv), Uniwersytetu Marcina Lutra w Halle i Wittenberdze,Europejskiego Biura Ochrony Środowiska (EEB) oraz organizacji WWF, BirdLife iRewilding Europe – postulują, żeby w nowej unijnej strategii ochronybioróżnorodności, mającej obowiązywać po 2020 r., większe znaczenie nadaćrenaturalizacji (ang. rewilding). – Wielkopowierzchniowa restytucjawolnej przyrody w Europie nie tylko powstrzymałaby i odwróciła regresbioróżnorodności. Wolna przyroda dodatkowo wychwytywałaby węgiel atmosferycznyi tym samym hamowałaby zmianę klimatu – twierdzi prof. Henrique Pereira,kierownik Zespołu Badawczego ds. Bioróżnorodności i Ochrony Przyrody iDiv.Dzięki restytucji funkcji lasów możliwe byłoby związanie nawet 2/3 ilości CO2wyemitowanego do atmosfery. Warunkiem tego jest jednak ukierunkowanie działań restytucyjnychna odtworzenie biologicznej kompleksowości lasów i ich zdolności dosamopodtrzymującego się trwania.

Źródło: www.forstpraxis.de

Lasy Republiki Czeskiej (LČR), mające pod swoim zarządem ok.50% wszystkich czeskich lasów, ogłosiły w lutym 2020 r. przetargi na 10-letniądzierżawę 48 łowisk. LČR stosują dwa kryteria oceny ofert: cenę (waga 70%) ijakość projektu gospodarki łowieckiej (30%). Zgodnie z nową formułą umowy odzierżawę łowiska, LČR mogą wpływać na kształt planu pozyskania zwierzyny, takaby zapewnić niezbędną regulację jej liczebności i efektywność odnowienia lasu.Za niedotrzymanie warunków umownych dzierżawcy łowiska grożą stosunkowo surowekary, włącznie z rozwiązaniem umowy w trybie natychmiastowym.

Obecnie LČR zarządzają 920 łowiskami, z których 832wydzierżawiają. Dzierżawcą łowiska w lasach LČR może być czeska osoba fizycznaposiadająca ważną krajową kartę łowiecką, spółka myśliwych zawiązana w celudzierżawy łowiska lub czeska osoba prawna, która zagospodarowuje grunty rolnelub leśne położone w granicach łowiska i w której przedmiot działalnościwchodzi gospodarka łowiecka. Źródło:www.lesycr.cz

Służba Leśna Stanów Zjednoczonych (USFS), mająca w swojejpieczy ponad 150 kompleksów lasów federalnych, sprzedała w 2019 r. blisko 8 mlnm3 drewna. To o przeszło 2% więcej niż w 2018 r. i zarazem najwięcej w okresieostatnich 20 lat. Generalnie jednak rozmiar pozyskania drewna w amerykańskichlasach federalnych, zajmujących w sumie powierzchnię ok. 77 mln ha, pozostajenieznaczny. Są one bowiem obszarami chronionymi kategorii VI wg klasyfikacjiMiędzynarodowej Unii Ochrony Przyrody (IUCN). Najwięcej lasów federalnychznajduje się w stanach Alaska (8,9 mln ha), Kalifornia (8,4 mln ha) i Idaho(8,3 mln ha). Idaho jest także stanem o największym stosunku procentowympowierzchni lasów federalnych do powierzchni ogólnej (38%).

USFS jest agencją Departamentu Rolnictwa StanówZjednoczonych (USDA) – jednego z resortów amerykańskiego rządu federalnego.Oprócz zarządzania lasami federalnymi zadaniem agencji jest udzielanie fachowejpomocy stanowym służbom leśnym i właścicielom lasów prywatnych oraz prowadzeniebadań leśnych. Od 1908 r. USFS jest zobowiązana do przekazywania corocznie 25%swoich przychodów ze sprzedaży drewna tym jednostkom samorządu terytorialnego,na których obszarze położone są kompleksy lasów federalnych.

Federacja Rosyjska Projekt zmian w kodeksie leśnym Finlandia Nowy dyrektor Metsähallitusa Niemcy Więcej myśliwych Malezja Surowsze prawo leśne Europa Środkowa Gospodarka leśna a ochrona klimatu

Ministerstwo Zasobów Naturalnych Rosji przygotowało projektzmian w kodeksie leśnym Federacji Rosyjskiej mających na celu zwalczenienielegalnego pozyskiwania drewna w lasach i handlu tym surowcem. Obecnie osobynielegalnie pozyskujące drewno są w Rosji rzadko zatrzymywane bezpośrednio namiejscu. Przyczynia się do tego ograniczony stan liczebny personeluadministracji leśnej. Projektowane zmiany mają przede wszystkim umożliwićszybką identyfikację osób podejmujących nielegalne działania w lasach.

Jedną z przewidzianych zmian jest wprowadzenie do kodeksuleśnego przepisu mówiącego, że samo przebywanie w lesie osób z maszynami iurządzeniami przeznaczonymi do pozyskiwania, zrywki lub wywozu drewna,niezwiązane z wypełnianiem świadczeń z zakresu ochrony lasu, uznaje się zatożsame z pozyskiwaniem drewna przez te osoby. Katalog takich maszyn i urządzeńma zostać zatwierdzony przez rząd Federacji Rosyjskiej.

Lasy w Rosji są własnością państwa. Rosyjskie prawo leśneprzewiduje możliwość dzierżawy lasu i nabycie praw do jego użytkowania w drodzeprzetargu. Do 2007 r. organizacją i prowadzeniem gospodarki leśnej zajmowałysię gospodarstwa leśne (leschozy) będące jednostkami budżetowymi. Obecniegospodarstwa te pełnią jedynie funkcje administracyjne i nadzorcze. Prace leśnesą wykonywane przez prywatne przedsiębiorstwa.

Źródło: www.rosleshoz.gov.ru

Decyzją fińskiego rządu nowym dyrektorem generalnym państwowegogospodarstwa parkowo-leśnego Metsähallitus został mianowany na kadencję 2020–24Juha S. Niemelä. Powołanie nastąpiło na wniosek ministra rolnictwa i leśnictwa.Przez ostatnie cztery lata Juha S. Niemelä zajmował stanowisko dyrektorageneralnego Departamentu Zasobów Naturalnych w Ministerstwie Rolnictwa iLeśnictwa. Wcześniej był dyrektorem generalnym Centrum Rozwoju Gospodarczego,Transportu i Środowiska w Środkowej Finlandii. Niemelä posiada stopień naukowydoktora z zakresu rolnictwa i leśnictwa oraz tytuł magistra zarządzania. Przezwiele lat był też pracownikiem naukowo-dydaktycznym na UniwersytecieHelsińskim.

Powstałe 160 lat temu państwowe gospodarstwo parkowo-leśneMetsähallitus zarządza jedną trzecią obszaru lądowego i wodnego Finlandii. Składasię z dwóch segmentów – gospodarczego (samofinansującego się) ipaństwowoadministracyjnego (finansowanego głównie z budżetu państwa). Trzonsegmentu gospodarczego stanowi spółka akcyjna Gospodarstwo Leśne Metsähallitusa(MM Oy), która ma w swojej pieczy 3,5 mln ha fińskich produkcyjnych lasówpaństwowych. Przychody spółki stanowią przeszło 90% przychodów całegoMetsähallitusa. Segmenty gospodarczy i państwowoadministracyjny oddzielone sąod siebie finansowym „firewallem” (obustronna niedopuszczalność przepływówtransferowych).

Źródło: www.metsa.fi

W 2019 r. ważną kartę myśliwską posiadało w Niemczech 388,5tys. osób. To o 4,1 tys. osób więcej niż w 2018 roku. Od czasu zjednoczeniaNiemiec w 1990 r. liczba myśliwych w tym kraju wzrosła o blisko 1/4. Najwięcejmyśliwych pochodzi z takich landów, jak Nadrenia Północna-Westfalia (87,6 tys.osób), Bawaria (48,0 tys.) i Badenia-Wirtembergia (46,8 tys.). W całychNiemczech na 1 tys. mieszkańców przypada 4,7 myśliwego. Kobiety stanowią 7%myśliwych. W 2019 r. egzaminu łowieckiego nie zaliczyło 19% dońprzystępujących.

Źródło: www.jagderleben.de

Rząd Malezji przygotowuje nowelizację liczącego jużkilkadziesiąt lat prawa leśnego tego kraju z myślą o zwiększeniu skutecznościochrony krajowych lasów deszczowych przed nielegalnym pozyskiwaniem drewna.Projekt noweli przewiduje nakładanie surowszych sankcji karnych, w tym karypozbawienia wolności i kary grzywny, na osoby nielegalnie pozyskujące drewno. W2019 r. ekolodzy domagali się od władz Malezji wprowadzenia do konstytucji iodpowiednich ustaw zmian umożliwiających efektywne zwalczanie nielegalnegoużytkowania lasu, korupcji i zanieczyszczania środowiska. Rząd planujedokonanie nowelizacji do końca 2020 roku.

Malezja należała w 2019 r. do grupy sześciu krajów onajwiększym rozmiarze wylesień. Malezyjska gospodarka leśna podlega zasadniczowładzom stanowym, a nie federalnym.

To wg ekologów skutkuje przedkładaniem interesówekonomicznych nad ochronę przyrody i prawa ludności rdzennej. Stany Malezji,choć zdają sobie sprawę z potrzeby zatrzymania deforestacji, zdecydowanie sięjednak przeciwstawiają zmianom w konstytucji, które ograniczyłyby stanowąkontrolę nad lasami.

O kompromis będzie więc bardzo trudno.

Źródło: www.panelsfurnitureasia.com

Zrównoważona gospodarka leśna typu środkowoeuropejskiegownosi większy wkład w ochronę klimatu niż pozostawianie lasów do naturalnegorozwoju. Takie są wyniki opracowania analitycznego opublikowanego w czasopiśmie„Global Change Biology – Bioenergy”(https://onlinelibrary.wiley.com/journal/17571707). Zespół naukowców zniemieckiego Instytutu Biogeochemii im. Maxa Plancka, pracujący podkierownictwem prof. Ernsta-Detlefa Schulzego, zbadał różnice we wpływie nabilans klimatyczny między lasami zagospodarowanymi zgodnie z zasadązrównoważonego rozwoju a nieużytkowanymi lasami strefy umiarkowanej. Naukowcydoszli do wniosku, że podstawowym wkładem zrównoważonej gospodarki leśnej wochronę klimatu jest substytucja paliw kopalnych przez drewno użytkowaneenergetycznie.

W strefie umiarkowanej pochłanianie i emisja CO2 przez lasynieużytkowane mniej więcej się równoważą. Lasy zagospodarowane w sposóbzrównoważony cechują się natomiast większym pochłanianiem CO2. Jednak o trwałympozytywnym efekcie klimatycznym przesądza wg niemieckich naukowców dopieroenergetyczne użytkowanie drewna (urzeczywistniane bezpośrednio lub po upływieokresu jego materiałowego wykorzystania), umożliwiające substytuowanie paliwkopalnych. W przeliczeniu na 1 ha i rok energetyczne użytkowanie drewnapochodzącego z lasu zagospodarowanego zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwojupozwala na zaoszczędzenie 900 l oleju opałowego, co dopowiada ograniczeniuemisji CO2 związanej ze spalaniem paliw kopalnych o 3,5 t. Taki rozmiarredukcji emisji jest dziesięciokrotnie większy od wzrostu akumulacji CO2, jakimożna uzyskać w lasach nieużytkowanych w następstwie zwiększenia się zapasu napniu. Niestety, obecnie w oficjalnych kalkulacjach bilansu CO2 pozyskiwaniedrewna jest traktowane z góry jako emisja. Źródło:www.forstpraxis.de

Opr. A.S.

Francja Zbyt dużo zwierzyny w lasach Finlandia Coraz więcej lasów chronionych Anglia, Wielka Brytania Luka płacowa w państwowym leśnictwie Czechy Nowa strategia lasów państwowych Europa Nadmiar azotu hamuje przyrost lasów

Francja

Zbyt dużo zwierzyny w lasach

Francuski Krajowy Urząd ds. Lasów (ONF), który sprawuje zarząd nad 1,7 mln ha lasów państwowych i zarazem ma pod swoją opieką 2,9 mln ha lasów samorządowych we Francji metropolitalnej, alarmuje o przegęszczeniu populacji zwierzyny płowej i czarnej. W 1/3 francuskich lasów państwowych liczebność zwierząt łownych zdecydowanie przekracza pojemność siedlisk. W rezultacie zagrożone jest odnawianie lasu i ubożeje jego różnorodność gatunkowa, co jest szczególnie niekorzystne w warunkach zmiany klimatu.

Jelenie bytują dziś na przeszło 49% obszaru leśnego Francji. W 1985 r. odsetek ten wynosił 25%. Liczebność populacji dzika wzrosła w ciągu ostatnich 30 lat sześciokrotnie. Koszty, które ONF ponosi w związku z nadmiernym stanem liczebnym zwierzyny w lasach, sięgają 15 mln euro rocznie. Blisko 3,3 tys. leśnych obwodów łowieckich znajdujących się w granicach zasięgu terytorialnego ONF jest wydzierżawianych myśliwym.

Źródło: www.onf.fr

Finlandia

Coraz więcej lasów chronionych

W latach 2016–19 powierzchnia chronionych lasów produkcyjnych (o przeciętnym przyroście rocznym co najmniej 1 m3/ha) i niskoprodukcyjnych (0,1–1 m3/ha) wzrosła w całej Finlandii o 145 tys. ha, a w jej południowej części – o 60 tys. ha. Udział lasów chronionych w całkowitej powierzchni lasów produkcyjnych i niskoprodukcyjnych zwiększył się w całym kraju z 12 do 13%, a w południowej Finlandii utrzymał się na poziomie 5% (przyrost nie jest widoczny z uwagi na zaokrąglenie procentów do liczby całkowitej).

Powierzchnia ściśle chronionych fińskich lasów produkcyjnych i niskoprodukcyjnych wynosiła w 2019 r. ok. 2,9 mln ha (obszar wielkości Belgii). Przy tym na lasy produkcyjne przypadało 1,7 mln ha, a na lasy niskoprodukcyjne – 1,2 mln ha. Zdecydowana większość (ok. 2,4 mln ha) lasów ściśle chronionych znajduje się na obszarach podlegających ochronie prawnej. Reszta (ok. 0,5 mln ha) to ściśle chronione obiekty wyod-rębnione w lasach gospodarczych. Ok. 80% lasów ściśle chronionych znajduje się w północnej części Finlandii. Lasy chronione nieściśle (takie, w których dozwolona jest ograniczona gospodarka leśna) zajmowały w 2019 r. powierzchnię ok. 0,4 mln ha. Całkowita powierzchnia fińskich lasów produkcyjnych i niskoprodukcyjnych wynosi odpowiednio 20,2 mln ha i 2,5 mln ha.

Źródło: www.forest.fi

W Anglii wszystkie podmioty, które zatrudniają 250 lub więcej pracowników, są zobowiązane do sporządzania i publikowania raportów rocznych o tzw. luce płacowej (ang.gender pay gap) – zróżnicowaniu wynagrodzenia ze względu na płeć. Wskaźnik ten określa różnicę między średnim/środkowym wynagrodzeniem brutto na godzinę mężczyzn i kobiet.

Zgodnie z najnowszym raportem Komisji Leśnej Anglii, odpowiedzialnej za angielskie leśnictwo, w organizacji tej luka w płacy średniej wynosi 8,71%: o tyle średnie wynagrodzenie mężczyzn jest większe od takiegoż wynagrodzenia kobiet. Z kolei luka w medianie wynagrodzeń kształtuje się na poziomie 5,71%. Mediana to środkowa wartość wynagrodzeń, co oznacza, że połowa zatrudnionych zarabia mniej od tej wartości, a połowa więcej. W całym personelu Komisji Leśnej udział kobiet wynosi 40%. W obsadzie stanowisk najwyższych kobiety stanowią 33%, a w obsadzie stanowisk najniższych – 47% (wyróżnione są cztery stopnie stanowisk: najniższy, niższy, wyższy, najwyższy).

Komisja Leśna Anglii pełni funkcję resortu leśnictwa w angielskiej administracji rządowej i zarazem zarządza – za pośrednictwem agencji wykonawczej Go-spodarka Leśna Anglii – angielską państwową własnością leśną (214 tys. ha lasów). Finanse Komisji Leśnej Anglii są preliminowane w budżecie rządu westminsterskiego, będącego zarazem rządem Anglii.

Źródło: www.gov.uk

Lasy Republiki Czeskiej (LČR), zarządzające czeskimi lasami państwowymi, opublikowały w styczniu br. strategię swojego rozwoju do 2024 roku. –Obecnie zmagamy się z poważnymi skutkami, jakie dla drzewostanów ma zmiana klimatu, i z załamaniem rynku drewna. W reakcji na te podstawowe czynniki przygotowaliśmy nową strategię gospodarowania i handlu– mówi Josef Vojáček, dyrektor generalny LČR. Państwowi leśnicy przewidują, że w 2020 r. rozmiar pozyskania drewna w LČR osiągnie wartość kulminacyjną ze względu na uprzątanie drewna poklęskowego, a w następnych latach będzie stopniowo malał, by ostatecznie spaść do poziomu sprzed klęski, tj. do 8 mln m3 rocznie. Stopniowo powinien się również poprawiać wynik finansowy LČR, ponieważ będą się obniżały koszty pozyskania. –Nie liczymy na obniżkę kosztów hodowli. Te koszty będą nieprzerwanie rosły. Musimy bowiem odnawiać po-wierzchnie poklęskowe, a następnie pielęgnować odnowienia– wyjaśnia dyrektor Vojáček.

LČR działają w formie przedsiębiorstwa państwowego. Gospodarują w lasach o powierzchni 1,2 mln ha. Od wielu lat borykają się z klęskową suszą i gradacją korników. W 2018 r. pozyskały 10,7 mln m3 drewna, w tym 9,9 mln m3 użytków przygodnych.

Źródło: www.lesycr.cz

Wzrost ilości azotu w zasadzie stymuluje przyrost drzew. Jeśli jednak depozycja azotu w lasach w następstwie zanieczyszczenia powietrza przekracza ok. 30 kg/ha rocznie, to przyrost zasobów drzewnych maleje ze względu na brak innych ważnych składników odżywczych i zakwaszenie gleby. Wykazały to badania przeprowadzone na 442 powierzchniach doświadczalnych w 23 krajach Europy pod kierownictwem szwajcarskiego Federalnego Instytutu Badań nad Lasem, Śniegiem i Krajobrazem (WSL). Podstawę analizy stanowiły miliony danych pomiarowych zgromadzonych w ramach europejskiej sieci monitoringu leśnego ICP Forests w latach 1995–2010. Przekroczenie ustalonej wartości progowej depozycji azotu w lasach najsilniej odbija się na przyroście buków. Obecnie wyjątkowo duży udział w zanieczyszczeniach powietrza ma azot pochodzący z gospodarstw rolnych.

Słowacja Lasy państwowe zwolnione z daniny budżetowej Finlandia Przygotowanie gleby a sekwestracja węgla Łotwa Badania leśne – nowy przedmiot edukacji leśnej Szwecja Adaptacja lasów do zmiany klimatu Badenia-Wirtembergia, Niemcy Lasy państwowe przedsiębiorstwem

Słowacki rząd zwolnił Lasy Republiki Słowackiej (LSR), którezarządzają lasami państwowymi Słowacji, z daniny budżetowej za rok 2019,preliminowanej w wysokości 5 mln euro. Powodem zwolnienia jest spadek cendrewna i wzrost kosztów działania LSR w związku z klęskami suszy i kornika. Wtej sytuacji LSR obawiają się, że w 2020 r. uzyskają ujemny wynik finansowy.

W ramach rekompensaty za zwolnienie z daniny budżetowej LSRmają zwiększyć liczbę sadzonych drzew o 10% (z 15 mln do 16,5 mln szt. rocznie)i zarazem zmniejszyć roczne pozyskanie drewna o 10%.

LSR funkcjonują w formie przedsiębiorstwa państwowego. Mająpod swoim zarządem blisko 900 tys. ha lasów, czyli ok. 44% wszystkich lasówSłowacji. Rocznie pozyskują ok. 4,6 mln m3 drewna.

Źródło: www.lesy.sk

Przygotowanie gleby zwiększa cyrkulację substancji odżywczych, zmniejsza ryzyko uszkodzeń od przymrozków, szeliniaka i presji konkurencyjnej

Odpowiednio wykonywane przygotowanie gleby na potrzebyodnowienia lasu może zwiększyć leśną sekwestrację węgla nawet o 25 t w ciągu 25lat. Na korzyść tę zwraca uwagę prof. Hannu Ilvesniemi z fińskiego InstytutuZasobów Naturalnych (Luke), powołując się wyniki najnowszych badań szwedzkich.Dodatkowo przygotowanie gleby jest rentowną inwestycją, która w warunkachfińskich daje roczną stopę zwrotu rzędu 3,5% na koniec kolei rębu.

W Finlandii dominującą obecnie metodą przygotowania gleby nasiedliskach żyźniejszych jest wykonywanie kopczyków za pomocą koparki. Przy tymgleba jest wybierana na głębokość sięgającą poziomu mineralnego i odkładana wsposób odwrócony tuż obok miejsca pobrania lub na nie. Na tak wykonanymkopczyku jest sadzona sadzonka. Próchnica wewnątrz kopczyka rozkłada siępowoli, zaopatrując sadzonkę w składniki odżywcze. Jedną z podstawowych zasadprzy przygotowaniu gleby jest ograniczenie zrywania jej powierzchni doniezbędnego minimum.

Źródło: www.forest.fi

Na nieprzygotowanych stanowiskach ryzyko od chłodnych wiosennych wiatrów i grzybów wywołujących zamieranie pędów sosny jest mniejsze. Przykłady pokazują jednak, że przygotowanie gleby może zwiększyć magazynowanie w niej węgla ze 129 do 152 t.ha w ciągu 25 lat

W ramach projektu Szkoła 2030 Łotewskie Lasy Państwowe(LVM), zarządzające blisko połową wszystkich lasów Łotwy, przygotowały we współpracyz Uniwersytetem Łotewskim nowy interdyscyplinarny przedmiot edukacji leśnejadresowanej do uczniów klas starszych – badania leśne. Jesienią 2019 r. 115nauczy-cieli z różnych zakątków Łotwy, zaangażowanych w edukację leśną,uczestniczyło w specjalnych kursach poświęconych teorii i praktyce pomiarówleśnych. Nauczyciele zapoznali się z mobilną aplikacją LVM Geo umożliwiającąlokalizację powierzchni pomiarowych w terenie. Uczyli się wykonywać pomiary wlesie pod okiem specjalistów z LVM oraz analizować zgromadzone dane. Napodstawie wyników pomiarów nauczyciele mogli się przekonać, że cięciapielęgnacyjne wpływają korzystnie na rozwój drzewostanów. Zdobytą wiedzęnauczyciele przekazują teraz uczniom na zajęciach z edukacji leśnejorganizowanych na wzór szkoleń, które sami odbyli.

Źródło: www.lvm.lv

Södra – gospodarcze zrzeszenie prywatnych właścicieli lasóww południowej Szwecji – stosuje zapylanie kontrolowane do selekcyjnej hodowlidrzew na potrzeby lasu przyszłości. Celem jest produkcja materiałusadzeniowego, z którego będą mogły powstać lasy o odpowiedniej rezyliencjiklimatycznej i przyroście większym o 30% od obcego.

Zrzeszenie realizuje projekt zapylania kontrolowanego wewspółpracy ze szwedzkim instytutem badań leśnych Skogforsk. Wiosną 2019 r.kwiaty żeńskie świerka o znanych cechach odizolowano i następnie ręczniezapylono z zastosowaniem pyłku pochodzącego z kwiatów męskichwyselekcjonowanych drzew. W październiku zebrano 70 tys. nasion świerka o pożądanychcechach. Z takiej ilości nasion Södra może wyprodukować 1–2 mln zrzezówświerkowych (z każdej wyrosłej rośliny można pozyskać 10–20 zrzezów pędowych).

Södra zrzesza ok. 52 tys. prywatnych właścicieli lasów.Należą do nich posiadłości leśne o łącznej powierzchni 2,6 mln ha. CzłonkowieSödry są także właścicielami koncernu leśno-drzewnego, w skład którego wchodzątrzy podstawowe segmenty: Södra Skog (gospodarka leśna), Södra Cell (przemysłcelulozowy) i Södra Wood (przemysł drzewny).

Źródło: www.sodra.com

Gospodarstwo Krajowe ForstBW, mające pod swoim zarządem ok.320 tys. ha badeńsko-wirtemberskich lasów państwowych, zostało 1 stycznia 2020r. przekształcone w przedsiębiorstwo państwowe Lasy Badenii-Wirtembergii„ForstBW”. Dotychczas badeńsko-wirtemberskie lasy państwowe działały zasadniczow formie organizacji gospodarczej nieposiadającej osobowości prawnej.Podstawowe jednostki terenowe ForstBW miały jednak podwójny status, ponieważpełniły także funkcję wydziałów leśnych urzędów powiatowych. Przedsiębiorstwopaństwowe ForstBW, podzielone na 21 nadleśnictw (po 10 leśnictw) i czteryzakłady ponadregionalne, będzie pełniło jedynie funkcje gospodarcze. Funkcjeadministracyjne zostały przejęte przez starostwa powiatowe i organyadministracji landu.

Przekształcenie ForstBW w przedsiębiorstwo państwowe jestelementem reformy leśnictwa państwowego, którą wymusił wydany przez niemieckiFederalny Urząd Antymonopolowy zakaz łączenia przez badeńsko-wirtemberskie lasypaństwowe funkcji administracyjnych z gospodarczymi, tj. ze świadczeniem usługz zakresu organizacji sprzedaży drewna i wykonawstwa zadań gospodarczych narzecz prywatnych i samorządowych gospodarstw leśnych o powierzchniprzekraczającej 100 ha. Federalny Urząd Antymonopolowy uznał, że praktyka tanarusza zarówno przepisy niemieckiej ustawy o ochronie konkurencji, jak ipostanowienia traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Co prawda późniejniemiecki Federalny Trybunał Sprawiedliwości (BGH) uchylił ze względówproceduralnych zakaz wydany przez Federalny Urząd Anty-monopolowy, ale rządBadenii-Wirtembergii postanowił kontynuować reformę. Decyzja najwyższejniemieckiej instancji sądowej miała bowiem charakter czysto kasacyjny, a nierozstrzygający co do meritum sprawy.

Szwecja Niewłaściwy stan chronionych lasów produkcyjnych Łotwa Maszyny leśne a przepływ wody gruntowej Litwa Nowy dyrektor litewskich lasów państwowych Hesja, Niemcy Leśnicy miejscy jeżdżą rowerami elektrycznymi

Więcej niż połowa lasów produkcyjnych o ograniczonymużytkowaniu, oficjalnie uznawanych przez Agencję Leśną za obiekty chronioneprzyrodniczo, wykazuje niewłaściwy stan ochrony. Co trzeciemu obiektowichronionemu zagraża utrata wartości przyrodniczych, o ile w ciągu najbliższychpięciu lat nie zostaną podjęte niezbędne działania. Wskazują na to wynikiinwentaryzacji przeszło 12,6 tys. obiektów w różnych zakątkach Szwecji,przeprowadzonej w 2018 r. przez Agencję.

Ochrona przyrody w szwedzkich lasach prywatnych często nie jest należyta

Fot. www.stock.adobe.com (3)

– Inwentaryzacja pokazuje czarno na białym, że na wielupowierzchniach obowiązki ochronne są w poważnym stopniu zaniedbywane – mówiEmma Liljewall, specjalistka ds. ochrony obszarowej w Agencji. Nadzorowanyprzez Agencję Leśną system obszarowej ochrony przyrody w prywatnych lasachprodukcyjnych obejmuje dwie jej formy: ochronę siedlisk i kontraktową ochronęprzyrody. W sumie Agencja ustanowiła w Szwecji ponad 13,5 tys. obiektówobszarowej ochrony przyrody, zajmujących łącznie powierzchnię blisko 72 tys.ha. Prywatni właściciele lasów otrzymują rekompensaty z tytułu utrzymywaniatych obiektów na swoich gruntach.

Agencja Leśna, podlegająca Ministerstwu Przedsiębiorczości iInnowacji, monitoruje wykonywanie ustawy o lasach na całym obszarze Szwecji,administruje funduszami subsydiów dla prywatnych właścicieli lasów, zajmuje siędoradztwem fachowym i pełni funkcję urzędu statystycznego, odpowiedzialnego zatrzy działy statystyki leśnictwa (produkcja, zatrudnienie oraz aspekty ekologicznei społeczne).

Źródło:www.skogsstyrelsen.se

Łotewskie Lasy Państwowe (LVM), zarządzające blisko połowąwszystkich lasów Łotwy, przeprowadziły we współpracy z Łotewskim PaństwowymInstytutem Badawczym Leśnictwa „Silava” badania z zakresu wpływu maszyn leśnychna przepływ wody gruntowej. Podstawowym celem badań było ustalenie, czyużytkowanie maszyn leśnych zmienia przepływ wody gruntowej do tego stopnia, żeodbija się to na przyroście drzew. Naukowcy przez 12 miesięcy monitorowaliwspółczynnik filtracji na szlakach operacyjnych i w drzewostanie. Badaniaprowadzono na siedliskach szczególnie narażonych na destrukcję gleby.

Wyniki pomiarów dowiodły, że w drzewostanach trzebieżowychgęstość gleby wzdłuż szlaków operacyjnych wzrosła przeciętnie w zakresie od 10do 27%. Przy tym wzrost gęstości gleb piaszczystych mieścił się w granicach od18 do 54%, a wzrost gęstości gleb o większym udziale frakcji gliniastej – wgranicach od 16 do 63%. Niemniej jednak wstępne wyniki badań nie wykazały, żetakie zagęszczenie gleby wpływa niekorzystnie na przepływ wody gruntowej pobokach szlaków zrywkowych.

Natomiast zagęszczenie koryta rowów wzdłuż dróg leśnychwpływa na dynamikę wahań poziomu wody gruntowej po opadach. W miejscach, wktórych pojazdy zrywające drewno przejeżdżają przez rowy, zaobserwowano okresyszybszego wzrostu i wolniejszego spadku poziomu wody niż w przypadkupowierzchni kontrolnych. Współczynnik filtracji gleby zagęszczonej może sięjednak poprawić w wyniku cyklicznego procesu jej zamarzania i rozmarzania.Określenie parametrów dynamiki restytucji filtracji wody w glebie zagęszczonejwymaga badań długookresowych.

Łotewskie Lasy Państwowe mają w swojej pieczy 1,39 mln halasów. Działają w formie niegiełdowej spółki akcyjnej. Pozyskują rocznie ok. 6mln m3 drewna przy przyroście rocznym sięgającym 12 mln m3.

Źródło: www.lvm.lv

Valdas Kaubrė wygrał konkurs na stanowisko dyrektoralitewskiego Państwowego Gospodarstwa Leśnego (VMU). Nowy szef litewskichleśników państwowych ma 40 lat. Jest absolwentem Litewskiego UniwersytetuRolniczego w Norejkiszkach pod Kownem, gdzie ukończył studia magisterskie zzakresu leśnictwa. Ostatnio był zastępcą dyrektora VMU odpowiedzialnym zapozyskanie i sprzedaż drewna. Wcześniej zajmował stanowisko nadleśniczegonadleśnictwa Poniewież. Przed rokiem 2014 pełnił kierownicze funkcje wniepaństwowych firmach leśnych (Stora Enso Miškas, Domše Miškas, DomšeLietuva).

VMU działa w formie przedsiębiorstwa państwowego. Zarządzalasami państwowymi o powierzchni ok. 1 mln ha, co stanowi niespełna połowęcałkowitej powierzchni leśnej Litwy. Pozyskanie drewna w lasach VMU wynosi ok.3,3 mln m3.

Źródło: www.am.lrv.lt

Od niedawna leśniczowie lasów miejskich w Wiesbadenporuszają się po swoich leśnictwach głównie służbowymi rowerami elektrycznymi.Są to modele standardowe, bez specjalnego wyposażenia leśnego. Pomysłprzesiadki na rowery wyszedł od samych leśniczych. Urząd miejski sfinansowałzakup. Jeden egzemplarz kosztował blisko 2,5 tys. euro (ok. 10,7 tys. zł). Zsamochodów leśniczowie korzystają tylko wtedy, gdy mają do pokonania odległośćprzekraczającą 15 km.

Finlandia Zasoby leśne Austria Regres porostów nadrzewnych Białoruś Branża leśno-drzewna w skrócie Szwecja Certyfikacja leśna i wyłączanie lasów z użytkowania Rumunia Skarga do Komisji Europejskiej na destrukcję lasów

Finlandia

Zasoby leśne

Zgodnie z najnowszymiinformacjami fińskiego Instytutu Zasobów Naturalnych (Luke), zapas fińskichlasów produkcyjnych (o przeciętnym przyroście rocznym co najmniej 1 m3/ha) iniskoprodukcyjnych (0,1–1 m3/ha) sięga w sumie 2,5 mld m3, a przyrost rocznytychże lasów – 108 mln m3. W stosunku do wyników inwentaryzacji przeprowadzonejpięć lat temu zapas zwiększył się o 120 mln m3, a przyrost roczny – o 2,4 mlnm3. W samej kategorii lasów produkcyjnych średnia zasobność wynosi 119 m3/ha,średni przyrost roczny – 5,2 m3/ha.

Lasy i leśne nieprodukcyjneużytki ekologiczne zajmują w Finlandii powierzchnię 26,2 mln ha, co stanowi 86%fińskiej powierzchni lądowej. Powierzchnia samych lasów (produkcyjnych iniskoprodukcyjnych) stanowi 75% całkowitej powierzchni lądowej. Udział lasówprodukcyjnych w pełnym areale leśnym wynosi 77%. Lasy niskoprodukcyjne i leśnenieprodukcyjne użytki ekologiczne stanowią odpowiednio 10% i 12% powierzchnileśnej. Pozostały 1% to grunty związane z gospodarką leśną. Powierzchnia lasówdostępnych do produkcji drewna sięga 18,4 mln ha.

Największy udział w zapasiefińskich lasów mają sosna (50%) i świerk (30%). Udział gatunków drzewliściastych nie przekracza 20%. Na 8,8 mln ha fińskiej powierzchni leśnejwystępują torfowiska. Na południu zajmują one 1/5, na północy – aż 40%powierzchni leśnej. 53% torfowisk zostało w przeszłości zmeliorowanych.

Przeszło połowa powierzchnileśnej Finlandii należy do osób fizycznych. Państwo posiada 35%, firmy – 7%,samorządy i pozostałe organizacje – 6%. Na południu Finlandii osoby fizyczne sąwłaścicielami 72% powierzchni leśnej, na północy dominuje własność państwowa(57%). Na lasy prywatne przypada 64% całości zapasu, na lasy państwowe – 21%. W2018 r. całkowity ubytek zasobów drzewnych (rozmiar pozyskania drewnapowiększony o masę pozostałości pozrębowych i drewna martwego) sięgnął 94 mlnm3.

Źródło: www.luke.fi

Wyniki długoletnich badańprowadzonych w Austriackich Lasach Związkowych (ÖBf), które zarządzają lasamipaństwowymi Republiki Austrii, dowodzą, że w ciągu ostatnich 25 lat znaczniezmniejszyła się liczebność rodzimych porostów nadrzewnych. Ich różnorodnośćspadła o 20%, a skład gatunkowy zmienił się na korzyść gatunków azotolubnych.Porosty są organizmami bardzo wrażliwymi na zmiany w środowisku i silniereagują na depozycję azotu z atmosfery. W latach 80. XX w. zasoby porostówznacznie się skurczyły wskutek kwaśnych deszczów. – Porosty są częstozwiastunami gruntowniejszych przeobrażeń ekosystemów – ostrzega RudolfFreidhager, członek zarządu ÖBf.

Źródło: www.bundesforste.at

Białoruś

Branża leśno-drzewna w skrócie

Fot. www.stock.adobe.com

Lesistość Białorusi sięga 39,8%.Zasobność białoruskich lasów, które niemal w całości są certyfikowane wgstandardów FSC lub PEFC, wynosi przeciętnie 207 m3/ha. W 2018 r. Białorusinipozyskali 28,6 mln m3 drewna. Przychody całej branży leśno-drzewnej w 2019 r. sąszacowne na 1,05 mld rubli białoruskich (ok. 1,98 mld zł), zysk

netto – na 40,9 mln rubli (ok.77,1 mln zł). Przeciętne wynagrodzenie w tej branży ma się obecnie kształtowaćna poziomie 1016 rubli (ok. 1,9 tys. zł).

Źródło: www.eng.belta.by

Zgodnie z informacjami AgencjiLeśnej, która nadzoruje gospodarkę leśną w Szwecji, w 2018 r. certyfikacjąleśną w systemach FSC i PEFC było w tym kraju objętych 14,8 mln ha lasówprodukcyjnych. To oznacza wzrost o 3% w stosunku do 2016 roku. Z koleipowierzchnia lasów produkcyjnych dobrowolnie wyłączonych przez ich właścicieliz użytkowania ze względów przyrodniczych wynosiła w 2018 r. 1,2 mln ha. Torównież oznacza 3-procentowy wzrost w stosunku do 2016 roku.

Powierzchnia lasówcertyfikowanych stanowiła 63% wszystkich lasów produkcyjnych w Szwecji. Wgrupie właścicieli indywidualnych (osoby fizyczne, przedsiębiorstwa w spadku ifirmy niebędące spółkami kapitałowymi) odsetek lasów certyfikowanych wynosił32%. Właściciele lasów certyfikowanych wyłączyli z użytkowania 6,8% swoichdrzewostanów produkcyjnych, a właściciele leśnych obszarów niecertyfikowanych –2,3%. W sumie powierzchnia lasów produkcyjnych dobrowolnie wyłączonych zużytkowania ze względów przyrodniczych stanowiła w 2018 r. 5,1% wszystkichszwedzkich lasów produkcyjnych. Na właścicieli indywidualnych i posiadaczy lasówcertyfikowanych przypadało odpowiednio 38% i 83% całkowitej powierzchni lasówwyłączonych z użytkowania.

Źródło: www.skogsstyrelsen.se

Obecnie szacuje się, że w Rumuniizachowało się od 100 tys. do 200 tys. ha lasów o charakterze pierwotnym. Wewczesnych latach 90. XX w. powierzchnia takich lasów sięgała jednak jeszcze 1mln ha. Powodem tego alarmującego regresu ma być destrukcyjny rozmiarpozyskania drewna, prowadzonego również na obszarach chronionych. Dlategorumuńskie organizacje pozarządowe wniosły do Komisji Europejskiej skargę oumyślną destrukcję obszarów chronionych w Ru-muni przez ostatnie 12 lat. Wgekologów rzeczywiste roczne pozyskanie drewna w rumuńskich lasach osiągnęłopoziom 38 mln m3, czyli ilość niemal dwu-krotnie przekraczającą etat cięć iznacznie większą od danych oficjalnie wykazywanych przez władze Rumunii.

Federacja Rosyjska Siergiej Anoprienko szefem Rosleschozu Szwecja Paliwa odnawialne dla lasów państwowych Niemcy Akumulacja węgla w lasach Wiktoria, Australia Pozyskiwanie drewna tylko na plantacjachAmeryka Północna Migracja drzew a zmiana klimatu

Federacja Rosyjska
Siergiej Anoprienko szefem Rosleschozu

Na mocy decyzji rosyjskiego rządu federalnego z 30 września2019 r. szefem Federalnej Agencji Gospodarstwa Leśnego „Rosleschoz” zostałmianowany Siergiej Anoprienko. Urodzony w 1970 r. Rosjanin jest absolwentemMoskiewskiej Wyższej Ogólnowojskowej Szkoły Dowódczej oraz Rosyjskiej AkademiiGospodarki Narodowej i Administracji Publicznej w Moskwie. Wcześniej pełniłkierownicze funkcje w różnych federalnych organach władzy. Od 2017 r. byłzastępcą szefa Federalnej Agencji Zarządzania Majątkiem Państwowym.

W gestii Rosleschozu leży przede wszystkim określaniegłównych założeń polityki leśnej Federacji Rosyjskiej i ustalanie wytycznychinwentaryzacji zasobów leśnych. Lasy w Rosji są własnością państwa. Rosyjskieprawo leśne przewiduje jednak możliwość dzierżawy lasu i nabycie praw do jegoużytkowania w drodze przetargu. Do 2007 r. organizacją i prowadzeniemgospodarki leśnej zajmowały się gospodarstwa leśne (leschozy), będącejednostkami budżetowymi. Obecnie prace leśne są wykonywane przez prywatneprzedsiębiorstwa.

Źródło: www.rosleshoz.gov.ru

Szwedzkie państwowe gospodarstwo leśne Sveaskog zawarło zfirmami paliwowymi Preem i Skoogs Bränsle umowy na dostawy paliw odnawialnych.Umowy mają na celu długookresowe zaspokojenie zapotrzebowania parku maszynowegoSveaskogu na paliwa odnawialne (szwedzkie lasy państwowe mają ok. 30 własnychzespołów operatorów maszyn leśnych). Firma Skoogs Bränsle będzie odpowiedzialnaza dostawy paliwa odnawialnego w trzech północnych regionach (Norrbotten,Västerbotten i Västernorrland), a firma Preem – w pozostałych częściachSzwecji. Efektem umów ma być ograniczenie emisji Sveaskogu związanej ze spalaniempaliw o blisko 80%.

Źródło: www.sveaskog.se

Zgodnie z informacjami niemieckiego Federalnego UrzęduStatystycznego ilość węgla zakumulowanego w niemieckich lasach zwiększyła się z3,05 mld t w 2014 r. do 3,10 mld tw 2017 roku. Dane obejmujące wyjątkowo ciepłyi suchy 2018 r. zostaną opublikowane w bieżącym roku.

Powierzchnia leśna Niemiec wynosi 10,6 mln ha. Najbardziejlesistymi landami są Nadrenia-Palatynat (41%) i Hesja (40%). Strukturawłasnościowa lasów kształtuje się następująco: lasy prywatne 48%, lasypaństwowe należące do landów 29%, lasy państwowe należące do federacji 4%, lasysamorządowe i inne 19%.

Źródło: www.forstpraxis.de

Rząd stanu Wiktoria, położonego w południowo-wschodniejczęści kontynentu australijskiego, zamierza doprowadzić do zaprzestaniapozyskiwania drewna w lasach rodzimych najpóźniej w 2030 r., a w lasach ocharakterze pierwotnym w trybie natychmiastowym. Przewiduje to program transformacjipodstawy zaopatrzeniowej przemysłu drzewnego Wiktorii w kierunku plantacyjnejuprawy drzew leśnych, przedstawiony 7 listopada 2019 r. przez rząd premieraDaniela Andrewsa. Program obejmuje pakiet transformacyjnej pomocy finansowejdla sektora drzewnego w wysokości 120 mln dolarów.

Niezwłoczne zaprzestanie pozyskiwania drewna w lasach ocharakterze pierwotnym dotyczy obszarów leśnych o łącznej powierzchni 90 tys.ha. Do tego dochodzi 96 tys. ha innych obszarów leśnych stanu Wiktoria,wyłączonych z użytkowania w celu ochrony siedlisk wielu gatunków zagrożonych.Transformacyjna pomoc finansowa ma zostać przeznaczona przede wszystkim naszkolenie pracowników i zapewnienie im miejsc pracy. Mimo to AustralijskieZrzeszenie Branży Produktów Leśnych obawia się, że transformacja pociągnie zasobą utratę tysięcy miejsc pracy i wstrzymanie ważnych inwestycji w wieluregionalnych i wiejskich ośrodkach gospodarki stanu. Z kolei ekolodzy uważają,że rządowy program jest krokiem w dobrym kierunku, ale pozyskiwanie drewna wlasach rodzi-mych powinno zostać całkowicie wstrzymane wcześniej niż w 2030roku.

Źródło: www.panelsfurnitureasia.com

Songlin Fei, naukowiec ekolog z Wydziału Leśnictwa i ZasobówNaturalnych Uniwersytetu Purdue w West Lafayette w Stanach Zjednoczonych, byłkoordynatorem badań z zakresu korelacji między zmianą klimatu a geografiąleśną, opublikowanych w 2017 roku. Przeanalizowano dane Służy Leśnej StanówZjednoczonych zgromadzone w okresie 30 lat. Stwierdzono, że od 1980 r. gatunkidrzew w Ameryce Północnej migrują w kierunku północno-zachodnim i przemieściłysię w niektórych przypadkach już o 45 km. Songlin Fei był także koordynatorembadań uzupełniających (ich wyniki ogłoszono w 2019 r.), w których zaobserwowanopodobną migrację w przypadku grzybów miko-ryzowych występujących wpółnocnoamerykańskich lasach.

Steve Hounsell, kanadyjski biolog i przewodniczący Rady ds.Bioróżnorodności Prowincji Ontario, zaznacza, że nisze bioklimatyczne migrująszybciej niż w dawnych czasach, co ma poważne konsekwencje dla lasów. – Zhistorycznego punktu widzenia nasz klimat był dość stabilny w ciągu ostatnich10 tys. lat. Ale teraz nagle przestał być taki. Przykład z prowincji Ontario:region ekologiczny 3W, który obejmuje okolice zatoki Thunder, jeziora Nipigon ipołudniowej części Jeziora Górnego, był długo stabilny klimatycznie, toteżdawniej branża leśno-drzewna dokładnie wiedziała, jakie rodzaje drzew będą tamrosły. Jednak prognozy mówią, że w ciągu następnych 30–40 lat klimat typowy dlaregionu 3W przemieści się z prowincji Ontario do Quebecu – mówi SteveHounsell.

Zgodnie z obecnymi scenariuszami klimatycznymi, do 2100 r.nisze klimatyczne mogą się przesunąć na północ nawet o 600 km.

W tym samym czasie gatunki drzew będą w stanie przemieścićsię w sposób naturalny o 50 km. Czy wspomaganie migracji drzew przez człowiekamoże być dobrym rozwiązaniem w tej sytuacji? Ekolodzy są generalnie sceptyczni.Uważają, że byłaby to zbyt daleko idąca ingerencja człowieka w procesynaturalne. Jednak sam Steve Hounsell twierdzi, że skoro masową migrację drzewwywołała działalność człowieka, to migracja wspomagana jest rozwiązaniem nietylko właściwym, lecz wręcz niezbędnym. Pytanie brzmi: Przez jakie drzewa mogązostać zastąpione gatunki migrujące? Doświadczenia nad migracją wspomaganą sąjuż prowadzone na większą skalę w prowincji Kolumbia Brytyjska.

Źródło: www.woodbusiness.ca

Opr. A.S.

Irlandia Kobieta dyrektorem generalnym Coillte Świat Wielki zielony mur dla miast Niemcy Dualne licencjackie studia leśne Litwa Sprzedaż państwowego drewna na pierwszą połowę 2020 roku

Irlandia
Kobieta dyrektorem generalnym Coillte

Rada nadzorcza irlandzkiego koncernu państwowego Coillte,którego częścią są lasy państwowe Irlandii (Coillte Forestry), mianowała jegonowym dyrektorem generalnym Imeldę Hurley. Poprzedni dyrektor generalny, FergalLeamy, zrezygnował z tego stanowiska po czterech latach i przeszedł do sektoraprywatnego. Imelda Hurley ukończyła studia licencjackie z zakresu zarządzaniaprzedsiębiorstwem na Uniwersytecie w Limerick. Jest dyplomowaną księgową. Maponad 20-letnie doświadczenie w pracy na stanowiskach kierowniczych w różnychbranżach, sektorach własnościowych, państwach i regionach świata (Irlandia,Wielka Brytania, Europa Wschodnia, Azja).

Oprócz segmentu leśnego, zarządzającego lasami państwowymi opowierzchni ok. 350 tys. ha, w skład koncernu Coillte wchodzą: segment usługbazujących na rozporządzaniu nieruchomościami gruntowymi (Land Solutions) isegment produkcji płyt drewnopochodnych (Medite Smartply). Macierzystą firmąkoncernu jest spółka akcyjna należąca w całości do państwa irlandzkiego. W 2018r. przychody i zysk operacyjny całego koncernu wyniosły odpowiednio 330 mlneuro (ok. 1,4 mld zł) i 71,5 mln euro (ok. 307,6 mln zł).

Źródło: www.coillte.ie

Dyrektor generalny Organizacji Narodów Zjednoczonych ds.Wyżywienia (FAO), Qu Dongyu, ogłosił pod koniec września 2019 r. nowąinicjatywę wsparcia proklimatycznych rozwiązań opartych na przyrodzie(nature-based solutions, NBS) – projekt Wielki Zielony Mur dla Miast.Inicjatywa ta przewiduje rozwój zalesień na obszarach zurbanizowanych w sposóbzintegrowany z szerszymi działaniami na rzecz regeneracji krajobrazu. FAO wrazz partnerami projektowymi planuje odpowiednią pomoc dla co najmniej trzech miastw każdym z 30 państw położonych w strefie Sahelu i Azji Środkowej. Do 2030 r. wstrefie tej ma powstać na terenach zurbanizowanych 500 tys. ha nowych lasów izostać zregenerowanych 300 tys. lasów istniejących. Po ukończeniuprzedsięwzięcia Wielki Zielony Mur dla Miast miałby pochłaniać 0,5–5 gigatonCO2 rocznie. Właściwie zagospodarowane lasy miejskie mogą obniżyć temperaturępowietrza nawet o 8°C, zredukować koszty klimatyzacji o 40%, ograniczyć spływpowierzchniowy i znacząco poprawić jakość powietrza. Nowa inicjatywa bazuje nadoświadczeniach zdobytych podczas realizacji projektu Wielki Zielony Mur Sahelu,mającego na celu utworzenie pasa zieleni przebiegającego w poprzek Afryki napołudnie od Sahary (więcej o tej inicjatywie w nr. 19/2019 na s. 7 „LasuPolskiego”).

Źródło: www.fao.org

W październiku 2019 r. pięcioro studentów drugiego rokuleśnictwa z Wyższej Szkoły Weihenstephan–Triesdorf rozpoczęło pracę wBawarskich Lasach Państwowych (BaySF) w ramach dualnych studiów licencjackich.Studia dualne to połączenie tradycyjnych zajęć akademickich z pracą zawodową. –Dla nas ważne jest to, żeby nasz narybek leśny mógł się wcześnie dobrzezapoznać z naszą pracą – mówi Reinhardt Neft, członek zarządu BaySF. Doczasu ukończenia swoich studiów adepci leśnictwa będą pracowali na różnychstanowiskach w BaySF w okresach wolnych od zajęć akademickich, tak aby moglipoznać wszystkie aspekty gospodarki leśnej od strony praktycznej.

Na początek studenci przez kilka tygodni pomagali robotnikomleśnym przy sadzeniu i pielęgnowaniu lasu.

Pięcioro studentów dualnych studiów licencjackich zatrudniływ październiku 2019 r. również Lasy Turyngii, zarządzające lasami państwowymitego landu. Są to studenci na kierunku „Gospodarka leśna i zarządzanieekosystemami” w Wyższej Szkole Nauk Stosowanych w Erfurcie. O zatrudnienie wLasach Turyngii w ramach studiów dualnych ubiegało się ok. 200 studentów.Przypadało więc 40 kandydatów na jedno miejsce.

Źródło: www.baysf.de ; www.thueringenforst.de

Spółka Baltpool, operator litewskiego państwowegoElektronicznego Systemu Sprzedaży Drewna (EMPS), ogłosiła 22 listopada 2019 r.wyniki aukcji surowca drzewnego oferowanego przez litewskie PaństwoweGospodarstwo Leśne (VMU) do sprzedaży w ramach umów obejmujących pierwszepółrocze 2020. Aukcje te trwały 15–20 listopada. Nabywców znalazło 80% ofertysprzedaży drewna okrągłego, której łączny wolumen wynosił 892 tys. m3. VMU odrazu zapowiedziało ponowne aukcje niesprzedanego surowca drzewnego, któretrwały 14–19 grudnia.

Uzyskana przez VMU średnioważona cena drewna wszystkich grupsortymentów wyniosła 36,24 euro/m3 (ok. 156 zł). To oznacza spadek o 11% wstosunku do poziomu z aukcji odnoszących się do drugiej połowy 2019 roku.Średnioważona cena 1 m3 drewna wybranych głównych grup sortymentów kształtowałasię następująco: drewno tartaczne 63,56 euro (spadek o 2% w stosunku do aukcjisprzed pół roku); krótkie drewno liściaste twarde 174,72 euro (+14%); drewnoopakowaniowe 38,23 euro (-3%); papierówka 25,06 euro (-28%); drewno opałowe19,68 euro (-17%); drewno na płyty 16,06 euro (-25%); pozostałości pozrębowe13,23 euro (-15%).

Całkowita ilość sprzedanego drewna wzrosła o 17% w stosunkudo wyników sprzedaży aukcyjnej na drugą połowę 2019 roku.

Ok. 93% całości sprzedanego drewna nabyły przedsiębiorstwalitewskie. Największym popytem cieszyło się drewno opakowaniowe (sprzedano 100%oferty), tartaczne (99%) i krótkie liściaste twarde (98%). Mniejsze byłozainteresowanie papierówką (sprzedano 74% oferty), drewnem na płyty (70%),opałowym (67%) i pozostałościami pozrębowymi (59%).

VMU sprzedaje drewno głównie elektronicznie za pośrednictwemsystemu EMPS w ramach półrocznych aukcji ograniczonych (ok. 90% całkowitegowolumenu sprzedaży) i bieżących aukcji otwartych (ok. 3%). Wszystkie aukcje sąprzeprowadzane na platformie internetowej Litewska Giełda Energetyczna, którejadministratorem jest wspomniana już spółka akcyjna Baltpool. Jej udziałowcy toduże firmy energetyczne, kontrolowane przez państwo litewskie.

Czechy Zmiany w umowach na prace leśne Litwa Modernizacja parku samochodowego Finlandia Budowa największej farmy wiatrowej Szwecja Pozyskanie drewna w 2018 rokuBawaria, Niemcy Model lasu przyszłości

Lasy Republiki Czeskiej (LČR), zarządzające czeskimi lasamipaństwowymi, podały na początku września 2019 r. wstępne informacje oprzetargach na prace leśne w latach 2020–24. W przetargach, które obejmują wsumie 54 pakiety obszarowe, wprowadzono zmiany związane z klęską kornika wczeskich lasach. Wyróżniono trzy rodzaje przetargów: klęskowe, poklęskowe ikompleksowe. Niemal połowa przetargów odnosi się do pakietów obszarowychuznanych za klęskowe (23 terytorialne jednostki przetargowe). Pakiety te nie obejmują,tak jak to było dotąd, kompleksowego zagospodarowania lasu sprzężonego zkupnem/sprzedażą drewna przy pniu, lecz tylko hodowlę lasu i pozyskanie drewnaze zrywką do drogi wywozowej. Sprzedaż drewna znajduje się w tym przypadku wgestii LČR. Poklęskowe pakiety obszarowe (9 jednostek) dotyczą terenów, naktórych gradacja kornika już wygasła, i obejmują samą hodowlę lasu. Tradycyjnepakiety kompleksowe, obejmujące całościowe zagospodarowanie lasu sprzężone zkupnem/sprzedażą drewna przy pniu, odnoszą się do 22 terytorialnych jednostekprzetargowych. W przetargach przeprowadzonych przed rokiem wszystkie pakietyobszarowe miały charakter kompleksowy.

Inną istotną nowością jest klauzula, że po dwóch latachobydwie strony umowy na usługi leśne mogą ją rozwiązać z zachowaniemsześciomiesięcznego terminu wypowiedzenia. Zmiana ta również wiąże się klęskąkornika (niemożność dokładnego przewidzenia rozwoju sytuacji w lasach).

W 2020 r. LČR zakładają podwojenie pozyskania drewna siłamiswoich czterech wydzielonych gospodarstw leśnych. To oznacza zmniejszeniemasowego wymiaru rocznej puli przetargowej mniej więcej o 500 tys. m3. W 2018r. w lasach LČR zostało pozyskanych blisko 11 mln m3 drewna.

Źródło: www.silvarium.cz

Litewskie Państwowe Gospodarstwo Leśne (VMU) przeznaczyło5,2 mln euro na zakup na początku 2020 r. 247 nowych samochodów osobowych wwersjach terenowych (SUV-y) i dostawczych (pikapy). Stosowny przetarg, w którym uczestniczyło dziewięciu oferentów, wygrały dwie firmy.Spółka Autobrava Motors dostarczy gospodarstwu 116 SUV-ów Jeep Renegade, aspółka Inchcape Motors – 131 pikapów Mitsubishi L200. Służbowe samochodyosobowe, które są obecnie używane przez leśników z VMU, mają przeciętniedziewięć lat.

Litewscy leśnicy od tego roku przesiądą się do służbowych jeepów

Fot. mat. promocyjne FCA

Nowe auta zostały objęte gwarancją sięgającą 60 miesięcy.Mają napęd na cztery koła i dodatkowe wyposażenie, odpowiednie do warunkówleśnych. Wszystkie samochody służbowe VMU zostaną zaopatrzone w nowe logogospodarstwa i barwy zgodne z jego nowym profilem identyfikacji wizualnej.

Źródło: www.vivmu.lt

Fot. www.adobe.stock.com

Jesienią 2019 r. firma energetyczna Ilmatar Energyrozpoczęła w miejscowości Piiparinmäki w środkowej Finlandii budowę największejw tym kraju farmy wiatrowej. Wartość tej inwestycji przekracza miliard euro.Autorem projektu, który stworzy w sumie 500 nowych miejsc pracy, jest fińskiepaństwowe gospodarstwo parkowo-leśne Metsähallitus.

Firma Ilmatar Energy, która prawa do projektu kupiła odMetsähallitusa w czerwcu 2018 r., planuje ukończenie budowy farmy wiatrowej wPiiparinmäki w 2021 roku. Nie przewiduje przy tym korzystania z państwowychdotacji. Farma o mocy nominalnej 211 MW ma zacząć dostarczać energię już w tymroku. Docelowa roczna produkcja to 700 GWh. Ok. 60% energii produkowanej przezfarmę będzie kupowała firma technologiczna Google na potrzeby zasilania swojegocentrum danych w mieście Hamina.

– Zwiększenie potencjału w zakresie produkcji energii zeźródeł odnawialnych jest częścią programu klimatycznego Metsähallitusa. Dopoczątku 2019 r. włączyliśmy się w rozwój projektów obejmujących przeszło 10%fińskiej zdolności produkcji energii wiatrowej – mówi Tuomas Hallenberg,p.o. dyrektor generalny Metsähallitusa.

Źródło: www.metsa.fi

Zgodnie ze wstępnymi szacunkami Agencji Leśnej, organunadzorującego wykonywanie szwedzkiej ustawy o lasach, pozyskanie drewna wSzwecji osiągnęło w 2018 r. poziom 93,4 mln m3 brutto (suma miąższości w korzedrewna wyrobionego i pozostałości pozrębowych). To oznacza wzrost o niespełna1% w stosunku do 2017 roku. Przyrost roczny szwedzkich zasobów drzewnychprzekracza 120 mln m3. Wg kalkulacji Agencji Leśnej i Szwedzkiego UniwersytetuNauk Rolniczych (SLU) maks. roczny poziom zrównoważonego użytkowania lasów wSzwecji wynosi 95–100 mln m3.

W wymiarze netto (miąższość drewna okrągłego bez kory)pozyskanie drewna wyniosło 75 mln m3. Podstawowa struktura sortymentowakształtowała się następująco: drewno tartaczne iglaste 50%, papierówka iglastai liściasta 40%, drewno energetyczne 9%, surowiec pozostały 1%. Cięciaużytkowania rębnego dostarczały w ostatnich czterech latach przeciętnie ponadpołowę pozyskanej masy, a trzebieże – blisko 1/3. Największy udział wpozyskaniu miały świerk (po-nad 50%) i sosna (ok. 1/3).

Źródło: www.skogsstyrelsen.se

Bawaria, Niemcy
Model lasu przyszłości

Bawarski Krajowy Zakład Lasów i Gospodarki Leśnej (LWF)opracował scenariusze wyglądu bawarskich lasów w przyszłości. Na tej podstawiestworzył także gatunkowo-siedliskowy system informacyjny. Bawarczycy oparliposzukiwania składu gatunkowego lasów odpowiadającego przyszłemu klimatowi namodelowaniu klimatycznym, badaniach genetycznych i doświadczeniach terenowych.Stworzony system obejmuje 32 gatunki rodzime i wybrane gatunki obce z niektórychregionów klimatycznych (Włochy, Grecja, Turcja i in.). Zawiera wskazówki co dostosowania danego gatunku w odnowieniach w określonej lokalizacji. Zwracarównież uwagę na niebezpieczeństwa związane z wprowadzeniem gatunków obcych.