15–16/2023

Temat numeru
Arbor znaczy drzewo

100-lecie Arboretum SGGW w Rogowie i półwiecze Ogrodu Botanicznego w Łodzi stały się okazją do wnikliwiej oceny funkcjonowania tego typu obiektów przyrodniczych w Polsce. Dotychczasowe osiągnięcia dają satysfakcję, a wyzwania są determinowane zmianami klimatycznymi i środowiskowymi, które są zagrożeniem dla wielu unikalnych gatunków.

Cena:

14,00  brutto

Spis treści

Co nam daje las?

2

W Nadleśnictwie Kwidzyn, 1 lipca br., odbył się po raz drugi piknik edukacyjny „Co daje nam las”.

Krótko

4
  • Pożary a globalne ocieplenie
  • Bezpieczna ekobateria
  • Niebezpieczny mikroplastik w wodzie
  • Środowiskowy koszt wojny
  • PDD na cenzurowanym
  • Polowania dla 16-latków?
  • Polska 2050 a Lasy
  • Porozumienie PZŁ i WOT
  • Kobieta na czele dyrekcji w Szczecinku

Informacje

4
  • 90 lat Instytutu Dendrologii PAN w Kórniku. Przez lata dla dobra rodzimej nauki
  • Europejski Zielony Ład. KE na rzecz zasobów naturalnych
  • Konkurs fotograficzny GDOŚ „Wakacje z naturą”
  • Razem dla klimatu. Głos naukowców
  • Polonusi z Litwy w bieszczadzkim lesie. Młodzież z wizytą u leśników

Powiedzieli nam – Hubert Keller o walce o mistrzostwo w grze solowej na rogu myśliwskim

7

Hubert Keller, podleśniczy w leśnictwie Ulinia (Nadleśnictwo Lębork, RDLP w Gdańsku), wywalczył Mistrzostwo
Polski 2023 o Róg Wojskiego w grze solowej na rogu myśliwskim. Opowiedział nam o swojej pasji i ostatnich zawodach.

Arbor znaczy drzewo

8

100-lecie Arboretum SGGW w Rogowie i półwiecze Ogrodu Botanicznego w Łodzi stały się okazją do wnikliwiej oceny funkcjonowania tego typu obiektów przyrodniczych w Polsce. Dotychczasowe osiągnięcia dają satysfakcję, a wyzwania są determinowane zmianami klimatycznymi i środowiskowymi, które są zagrożeniem dla wielu unikalnych gatunków.

„Karpacka puszcza” na zdjęciach Luftwaffe

12

Przeciętny turysta czy odbiorca treści medialnych postrzega dziś Podkarpacie jako obszar dziewiczych krajobrazów i reliktowych lasów, w czym bardzo „pomaga” narracja różnych grup ekoaktywistów. Tymczasem źródła pisane i stare fotografie ukazują lasy tego regionu jako mocno zniszczone wojnami, przetrzebione przez dawnych właścicieli. Stosunkowo nowym źródłem wiedzy w tej kwestii są zdjęcia lotnicze wykonane przez Luftwaffe w 1944 roku.

Podtopić, co się da

15

Przez wieki ludzie osuszali tereny podmokłe, aby wykorzystać je dla rolnictwa i osadnictwa. W XIX w. odwodnienia nabrały rozmachu. Zaczęto intensywnie wydobywać torf, regulować rzeki i osuszać jeziora. W XX w. okazało się jednak, że to nie nadmiar, a niedobór wody jest problemem. Obecnie rusza w Polsce program ochrony mokradeł obejmujący lasy i zieloną infrastrukturę na obszarze przeszło 600 tys. ha.

40 lat ochrony obszarowej w Polsce

18

Historia ochrony strefowej, w kształcie zbliżonym do obecnego, na terenie naszego kraju, a więc i w lasach, sięga roku 1983. Jak po tylu latach funkcjonowania sprawdza się na co dzień, czy ma sens i w jakim kształcie – na te pytania odpowiedzi szukali uczestnicy konferencji zorganizowanej przez CEPL w Rogowie.

Ochrona przyrody na medal

20

Jesienią zakończy się pierwsza edycja „Kompleksowego projektu ochrony gatunków i siedlisk na obszarach zarządzanych przez PGL Lasy Państwowe” – pierwsze na tak ogromną skalę przedsięwzięcie mające na celu poprawę stanu ochrony gatunków i siedlisk na obszarach Natura 2000, które są położone na terenach zarządzanych przez LP. Konferencję „Ochrona gatunków i siedlisk w Lasach Państwowych” podsumowującą działania projektu zorganizowano 5 i 6 czerwca w Lublinie.

Studiowanie survivalu

22

Na polskiej mapie studiów pojawił się kierunek związany z survivalem i animacją przyrodniczą. Czy to tylko fanaberia i sposób na poszukiwanie nowych studentów, czy też odpowiedź na oczekiwania, jakie mają młodzi ludzie, którzy właśnie wstępują na drogę wiodącą ku pracy zawodowej?

Powstaje Centralny Azyl dla Zwierząt

24

Niedaleko Warszawy – w miejscowości Warszawianka (gmina Lesznowola), w granicach Nadleśnictwa Chojnów, powstaje unikalny na skalę naszego kontynentu obiekt – Centralny Azyl dla Zwierząt. Placówka zapewni czasowe schronienie dla gatunków zwierząt o nieuregulowanym statusie prawnym, zatrzymanych w trakcie postępowań celnych, karnych, wykroczeniowych lub administracyjnych.

Las cmentarny – ekologicznie nawet po śmierci

26

Czy pochówek w lesie to już uboczne użytkowanie lasu? Jakie korzyści może przynieść taka forma pochówku?

Brekinia zwyczajna w Polsce cz. I

28

Przynajmniej raz w roku pojawia się w prasie leśnej artykuł popularno-naukowy o niezwykle wdzięcznym i cennym gatunku biocenotycznym, jakim jest brekinia. Trzeba się z tego cieszyć, gdyż popularyzowanie tego gatunku drzewa może spotkać się ze znacznym zainteresowaniem odbiorców i zachęcić zarządców lasów, w tym zarządców parków narodowych, do jego aktywnej ochrony.

Analiza zmian czasowych bonitacji siedlisk leśnych dla sosny w Polsce na podstawie danych z WISL

30

Obecne zmiany klimatu mają znaczny wpływ na środowisko przyrodnicze Polski ukształtowane przez charakterystyczny dla naszej szerokości geograficznej obieg materii i energii, ale też przez cechy krajobrazu powstałe w przeszłości geologicznej. Stworzone w XXI w. scenariusze opisujące zmiany klimatu nie pozwalają na jednoznaczne określenie kierunku oraz tempa tych zmian. Zakłada się, że będą one miały istotne znaczenie dla trwałości lasów.

Czym jest i czym powinno być PTL?

33

Przed paroma laty ukazał się mój artykuł „Gdzie jesteśmy, dokąd zmierzamy?” („Las Polski” nr 23/2016). Spodziewałem się odzewu, może nie w postaci licznych artykułów, lecz przynajmniej głosów polemicznych. Drążąc ten temat, podejmę próbę polemicznej dyskusji z samym sobą. Minęło kilka lat, warunki otoczenia społecznego drastycznie sią zmieniły, ja jestem osobą bardziej doświadczoną, a także zdecydowanie bardziej niezależną. Pozycją wyjściową do dyskusji niech staną się założenia statutu Polskiego Towarzystwa Leśnego u zarania jego powstania.

Białowieskie losy nadleśniczego Józefa Chorążego

34

W lipcu minęła 125. rocznica urodzin nadleśniczego Józefa Chorążego. W okresie międzywojennym pracował on na Polesiu i w Puszczy Białowieskiej, a po wojnie w Ministerstwie Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego w Warszawie. Był jednym z tych leśników, którzy doświadczyli okrucieństwa wywózki na Syberię w lutym 1940 roku. A ponadto, pracując w lasach białowieskich, stał się ofiarą bandyckiego napadu. Los mu więc nie szczędził ciężkich życiowych przeżyć.

Odznaki kół leśników i stowarzyszeń absolwentów

36

Kontynuując temat odznak związanych ze szkolnictwem leśnym, nie sposób pominąć tych, które były związane z różnymi uczelniami wyższymi, szkołami niższymi i średnimi oraz kołami absolwentów lub leśników. W dalszym ciągu jest to temat jeszcze nie w pełni rozpoznany, a te nieliczne przykłady odznak, do których udało mi się dotrzeć, niech będą początkiem opracowania o odznakach szkolnictwa leśnego. Do tego też tematu należałoby jeszcze włączyć oznaki noszone na czapkach oraz patki na kołnierzach mundurów uczniów.

Auto do lasu – Pickup… po pracy

38

Pickup – amerykański wynalazek, który łączy cechy roboczego wołu z względnie komfortowym samochodem osobowym jest znany od dziesięcioleci i chociaż Jeep w swojej historii stworzył wiele takich aut, ostatnie zniknęło z oferty prawie 30 lat temu. W świecie motoryzacji to epoka. Dopiero w zeszłym roku Amerykanie pokazali Gladiatora czyli… Jeepa Wranglera z paką.

AUTOporadnik – Wakacyjny dekalog

40

W urlopowym szaleństwie bardzo często zapominamy o najważniejszym: naszym bezpieczeństwie w podróży. W drodze na długo wyczekiwany wypoczynek często pojawiają się niepotrzebne nerwy, stres i problemy, a przecież droga na urlop… to też urlop. Przygotuj się do wyjazdu tak, żeby podróż była przyjemnością.

Z praktyki edukatora – W gąszczu komunikacji międzypokoleniowej

41

Często używamy słowa różnorodność – towarzyszy nam ono niemal każdego dnia. Kojarzy się z czymś pożądanym i budującym równowagę biologiczną. Od kilku lat mamy w Lasach Państwowych do czynienia nie tylko z różnorodnością biologiczną, lecz także generacyjną – w zespołach pracujących w nadleśnictwach. Pierwszy raz w historii Lasów mamy sytuację, w której współpracują ze sobą cztery generacje pracowników. Wywołuje to wiele nieporozumień, ale dobrze zarządzana różnorodność generacyjna może być siłą zespołów.

Z notatnika Andrzeja Grzywacza – Krótkowzroczność ekologiczna

42

Jak ktoś cierpi na krótkowzroczność, to widzi obiekty znajdujące się blisko, te będące dalej są nieostre i rozmazane, a szczegóły znajdujące się w oddali są w ogóle niedostrzegane. Niedawno, jadąc samochodem, słyszałem w radio, jak młody działacz ekologiczny z pasją oskarżał leśników, że dokonują wycinki drzew i niszczą przyrodę z chęci zysku, że zarabiają dużo, żerując egoistycznie na majątku należącym do całego społeczeństwa. Redaktorka prowadząca audycję mu przytakiwała. A gdyby tak postarać się „wyleczyć ich krótkowzroczność,
uzupełnić brak podstawowej wiedzy” i spojrzeć na fakty.

Z zagranicy

43
  • Wielka Brytania: Wiatr głównym źródłem energii
  • Stany Zjednoczone: Lasy federalne dofinansowały szkoły
  • Anglia, Wielka Brytania: Akcja sadzenia lasów koronacyjnych
  • Stany Zjednoczone: Drzewa rosną o miesiąc dłużej w roku
  • Austria: Nowe turbiny wiatrowe w lasach państwowych

Rynek drzewny

45
  • Papiernictwo: Stora Enso tnie koszty
  • Meblarstwo: Meble w sklepach coraz tańsze
  • Architektura drewniana: Konkurs dla młodych architektów

Nadleśnictwo na opak – Leśna demokracja

46

Wszyscy wiemy, że demokracja to przeżytek. Same z nią kłopoty i frasunek. Wybiera się kogoś na urzędy i stanowiska, a potem ów ktoś, w atmosferze skandalu, musi opuścić zajmowane stanowisko, robiąc wstyd sobie i wyborcom. Jednocześnie nie wymyślono nic lepszego.

Krzyżówka

47

Krzyżówka 15–16/2023