20 uczniów Zespołu Szkół Leśnych im. Romana Gesinga w Zagnańsku uczestniczyło w pokazie arborystycznym przeprowadzonym przez European Tree Workera Damiana Gacka. Pokaz odbył się 17 marca na terenie szkoły, która bierze udział w kilku projektach związanych z kursami zawodowymi dla uczniów. Partnerem arborystycznego szkolenia uczniów była marka Husqvarna.

Celem szkolenia było przybliżenie specyfiki zawodu arborysty. Na początku spotkania uczniowie dowiedzieli się, jakie kursy powinni ukończyć, aby zajmować się profesjonalną pielęgnacją drzew. Kursy najogólniej można podzielić na kurs wspinaczki drzewnej z użyciem technik dostępu linowego (poziom A) oraz kurs ścinki sekcyjnej z użyciem technik linowych (poziom B). Następnym poziomem jest międzynarodowy kurs dający uprawnienia europejskie, tzw. European Tree Worker.

Dla początkujących i zaawansowanych

Poziom A skierowany jest do osób, które stawiają pierwsze kroki w arborystyce. Podczas szkolenia uczestnicy zapoznają się z podstawową wiedzą z zakresu fizjologii drzew oraz dowiadują się, jakie techniki i jaki sprzęt są niezbędne w codziennej pracy. Kurs trwa zwykle 5–6 dni. Aby wziąć udział w poziomie B, należy wcześniej ukończyć kurs A oraz kurs pilarza-drwala, operatora pilarki. Kurs B ma na celu zaznajomienie ze ścinką sekcyjną drzew trudnych z wykorzystaniem technik linowych z podstawowymi technikami upuszczania urobku (rigging).

– Zawód arborysty nabiera nowego znaczenia, gdyż zmienia się spojrzenie ludzi na otaczające nas drzewa. To już nie tylko surowiec, lecz także  organizmy, które na terenach zurbanizowanych podlegają coraz większej trosce – mówił Damian Gacek. – Marka Husqvarna wspiera nasze działania, dostarczając nam specjalistyczny sprzęt i narzędzia, dzięki którym bezpieczniej i szybciej docieramy w korony drzew, aby wykonać niezbędne zabiegi, gdzie należy postawić diagnozę czy też wyciąć uszkodzone drzewo bez szkody dla niego i otoczenia.

Bezpieczeństwo ponad wszystko

Podczas szkoleniowego pokazu w Zagnańsku uczniowie poznali podstawy instalowania stanowisk w koronie drzew, mieli też możliwość zobaczyć, jak sprawnie potrafi się poruszać i pracować w koronie drzewa doświadczony arborysta. Od samego początku szkoleniowiec kładł nacisk na stosowanie zasad bezpieczeństwa pracy. Już przy zabezpieczaniu drzewa i miejsca działań pielęgnacyjnych podkreślał, że należy przemieszczać się w założonym kasku, sprawdzić, czy nie przebiegają w pobliżu linie energetyczne, zwrócić uwagę, jak odbywa się ruch pieszych. Podstawowa informacja jest również taka, że należy prace wykonywać w minimum dwuosobowym zespole, dzięki czemu w razie nieprzewidzianego wypadku druga osoba wezwie pomoc czy bezpiecznie sprowadzi poszkodowanego z wysokości na ziemię. Oprócz tego „dołowy” jest niezbędny do sprawdzenia właściwego zamocowania lin, m.in. poprzez test obciążenia w dwie osoby, co jest istotne w przypadku działań ratowniczych albo przy podawaniu narzędzi i ich wymianie.

W teorii i w praktyce

W dzień szkolenia, mimo pięknej, słonecznej pogody, wiało i mroziło tak, że po dwóch godzinach trzeba było przenieść się na salę gimnastyczną. Tam kursanci poznali techniki wspinaczkowe i rodzaje węzłów wykorzystywanych podczas pracy w koronach drzew. Arborysta prezentował sposoby dostępu linowego SRT, czyli Single Rope Technique, która jest techniką wejścia po linie pojedynczej, zakotwionej na stałe w jednym punkcie. Drugim popularnym sposobem wejścia na drzewo jest MRT, czyli Mooving Rope Technique, który oznacza pracę systemem ruchomej liny, której odcinek przełożony jest przelotowo przez punkt asekuracyjny w koronie drzewa, np. przez ochraniacz kambium. Co niezwykle istotne, podczas stosowania obu technik wspinaczkowych powinna być zawsze zainstalowana dodatkowa lina, tzw. lina ratownicza.

Uczniowie mogli sprawdzić swoje możliwości wspinaczkowe i przekonać się na własnej skórze, jak ważna w pracy arborysty jest dobra kondycja fizyczna, koordynacja ruchów oraz umiejętność przewidywania i planowania kolejnych ruchów.

– Takie szkolenie to praktyczna strona zawodu. Od pana Gacka uzyskaliśmy konkretne informacje o dostępnym podstawowym i najlepszym sprzęcie, w jaki należy się wyposażyć, aby bezpiecznie wykonywać pracę w koronach drzew – mówił Maciek Skolimowski, uczeń IV klasy ZSL o profilu technik-leśnik. – Dowiedzieliśmy się, z jakimi kosztami wyposażenia należy się liczyć i jakie kursy należy odbyć. Prowadzący pokaz wielokrotnie podkreślał, jak ważne jest zachowanie bezpieczeństwa własnego oraz osób przebywających w pobliżu podczas wykonywania pracy.

Jakub Zalewski nauczyciel przedmiotów zawodowych w ZSL w Zagnańsku od kilku lat zachęca i wspiera uczniów w temacie diagnostyki drzew: – Leśnik to nie tylko hodowca lasu. Zauważamy, że zmienia się podejście do zawodu leśnika, dlatego staramy się podpowiadać naszym uczniom, że mogą rozwijać się w różnych kierunkach związanych z przyrodą. DUZ-y, czyli dodatkowe umiejętności zawodowe, niewątpliwie są dla nich przydatne. Moim zdaniem profesjonalna pielęgnacja drzew to zawód przyszłości. Zmienia się klimat, zmieniają się również sposoby diagnozowania drzew na mniej inwazyjne, zatem drzewa za 60–80 lat będą inne i w innej kondycji – konkludował. – Mam ogromną nadzieję, że takie szkolenia jak dzisiaj uda nam się organizować cyklicznie, aby móc dzielić się doświadczeniem i prezentować młodemu pokoleniu wszelkie nowości technologiczne, jak choćby testowana dzisiaj wciągarka Husqvarny, której działanie sam chętnie sprawdziłem – dodał z uśmiechem Zalewski. 

Utrwalanie dobrych nawyków

Szkolenie tak spodobało się uczniom zagnańskiej szkoły, że z ochotą podchwycili propozycję i możliwość wyjazdu w charakterze wolontariuszy na tegoroczne Mistrzostwa Polski koło Nadarzyna w Małachowie.

– To najlepszy sposób na zdobycie wiedzy i złapanie bakcyla do wspinaczki – mówił Gacek. – Arborystyka to sposób na życie i myślę, że podpatrywanie w akcji najlepszych zawodników może być świetną formą zachęty do sprawdzenia się w tym pięknym zawodzie.

Damian Gacek od 23 lat zajmuje się wspinaczką drzewną, jest tree workerem, arborystą. Na swoim koncie ma liczne starty w mistrzostwach we wspinaczce drzewnej, z wieloma sukcesami również na arenie europejskiej. Od 2016 r. jest też oficjalnym ambasadorem marki Husqvarna, która była współorganizatorem pokazu w Zagnańsku. Husqvarna aktywnie wspiera szkoły o profilu leśnym w zdobywaniu i szlifowaniu umiejętności zawodowych.