Finlandia Pozyskiwanie pozostałości zrębowych… Niemcy Urządzanie lasów prywatnych Niemcy Samorządowcy za gospodarką leśną w parkach narodowych Niemcy W obronie interesów korporacyjnych

Finlandia
Pozyskiwanie pozostałości zrębowych…

…nie wpływa długoterminowo na poziom troficzności gleby i tkanek drzew. Tak wynika z badań przeprowadzonych przez Fiński Instytut Badawczy Leśnictwa (Metla).W minionym roku w Finlandii wykorzystano do produkcji energii blisko 6,2 mln m3 zrębków leśnych. Zgodnie z założeniami fińskiego narodowego programu leśnego, ilość zrębków użytkowanych energetyczne ma wzrosnąć do 13,5 mln m3. Energetyczny ekwiwalent takiej masy sięga 25–27 TWh.
Jedną z problematycznych kwestii związanych ze wzrostem intensywności użytkowania pozostałości zrębowych jest wpływ usuwania z lasu składników pokarmowych zawartych w gałęziach, wierzchołkach strzał i pniakach na leśny bilans troficzny. Do tej pory nie dysponowano bowiem wynikami długookresowych badań w tym zakresie. Okazało się jednak, że takie wyniki są już dostępne. Dwaj naukowcy z Metli, Antti Walli i Jyrki Hytönen, natrafili na informacje o powierzchniach doświadczalnych, na których przed 30 laty badano udatność upraw w zależności od metody użytkowania lasu. Na dziesięciu powierzchniach wielkości 0,25 ha uprzątnięto wszystkie pozostałości zrębowe, a na pozostałych dziesięciu wyrobiono i zabrano jedynie typowe sortymenty drewna (odpady zrębowe pozostały na miejscu). Dane zgromadzone podczas tych badań były tak precyzyjne, że możliwe stało się podjęcie nowych badań nad bilansem troficznym. – To dobry przykład potencjału długoterminowych powierzchni doświadczalnych Metli – twierdzi Hytönen.
Walli i Hytönen wykonali analizę porównawczą troficzności gleby i tkanek drzew oraz przyrostów świerka w obydwu grupach powierzchni. Analiza nie wykazała różnic w troficzności gleby leśnej i igliwia między powierzchniami objętymi różnym rodzajem użytkowania. – Sami byliśmy zaskoczeni takimi wynikami. Nie stwierdziliśmy także różnic w zawartości azotu w igliwiu. A powszechnie wyrażana była obawa, że usuwanie pozostałości zrębowych prowadzi do redukcji ilości azotu w strefie wzrostowej – mówi Hytönen.
Fińscy naukowcy zaobserwowali jedynie różnice w przyroście drzew. Pod względem miąższości pni drzew pochodzących z sadzenia obydwie grupy powierzchni wprawdzie się nie różniły, ale na powierzchniach, z których uprzątnięto pozostałości zrębowe, drzewa były niższe. Badacze tłumaczą to szkodami od przymrozków: uprzątnięcie pozostałości zrębowych pozbawiło sadzonki osłony przed mrozem. Poza tym na powierzchniach z nieuprzątniętymi pozostałościami zrębowymi rozwijała się większa liczba siewek. Pozostałości zrębowe prawdopodobnie stymulują rozwój odnowienia naturalnego poprzez tworzenie korzystnego mikroklimatu i ograniczanie konkurencji ze strony innych roślin. Ponieważ na powierzchniach z nieuprzątniętymi pozostałościami zrębowymi było więcej drzew pochodzących z odnowienia naturalnego, drzewostany na tych powierzchniach wykazywały większą zasobność hektarową.
Walli i Hytönen twierdzą, że różnice mikrosiedliskowe występujące w obrębie pojedynczej powierzchni mają większy wpływ na przyrost drzew niż uprzątanie bądź nieuprzątanie pozostałości zrębowych. W nowych badaniach naukowcy nie uwzględnili pozyskiwania karp, ponieważ nie było ono rozpatrywane przed 30 laty.
źródło: www.forest.fi

Niemcy
Urządzanie lasów prywatnych

44% powierzchni leśnej Niemiec stanowią lasy prywatne. 57% tych lasów ma powierzchnię nie większą niż 20 ha. Gospodarstwa leśne o takiej powierzchni określane są w Niemczech mianem gospodarstw nieciągłych – a to z uwagi na nieregularne pozyskiwanie w nich drewna.
Zgodnie z niemiecką praktyką, las prywatny o powierzchni nieprzekraczającej 20 ha zasadniczo
nie kwalifikuje się do prowadzenia trwale zrównoważonej gospodarki leśnej. O takiej gospodarce można mówić dopiero wtedy, gdy wielu właścicieli współpracuje w jednej organizacji leśnej. Wówczas możliwe jest tworzenie bloków manipulacyjnych z powierzchni wchodzących w skład różnych lasów prywatnych. Organizacje są już racjonalnym obiektem urządzania lasu. Najłatwiej jest urządzać lasy tych organizacji, które mają formę tzw. spółdzielni leśnej. Członkowie spółdzielni leśnej przekazują swoje leśne roszczenia posesoryjne na rzecz organizacji, a w zamian za to otrzymują udziały spółdzielcze. Urządzanie lasów spółdzielni leśnych jest w Niemczech obowiązkowe. Leśniczy odpowiedzialny za lasy spółdzielcze musi uzgadniać roczny plan zabiegów gospodarczych jedynie z prezesem zarządu spółdzielni leśnej.
Jeżeli właściciele lasów prywatnych nie mają specjalnych wymagań co do planu urządzenia lasu, urządzeniowiec określa jedynie podstawowe elementy taksacyjne, takie jak gatunek i wiek drzew, stopień zadrzewienia i klasa zasobności. Każdemu drzewostanowi zostaje przypisana odpowiednia wydajność użytkowania (jej poziom oscyluje wokół stosownej wartości z tabeli zasobności). Aby ustalić klasę zasobności, taksator wykonuje 5–7 pomiarów wysokości górnej każdego drzewostanu.
Jeśli właściciele lasu chcą się intensywniej zająć gospodarką leśną, to poza podstawowymi danymi (mającymi znaczenie także dla wymiaru podatku) urządzeniowiec ustala dodatkowo przeciętną pierśnicę, stosunek wielkości korony do reszty strzały i klasę wartości taksowanego drzewostanu. Ponadto planuje większą intensywność trzebieży w celu poniesienia wartości drzewostanu pozostającego na pniu. Urządzeniowiec konsultuje założenia planu urządzenia lasu z jego właścicielem, jak również z leśniczym odpowiedzialnym za ten las.
W razie wystąpienia zjawisk klęskowych, takich jak wiatrowały, śniegołomy czy gradacje szkodliwych owadów, właściciel lasu ma prawo wystąpić do urzędu skarbowego z wnioskiem o przyznanie ulgi podatkowej. Warunkiem przyznania takiej ulgi jest uzyskanie z cięć uprzątających dochodu wynoszącego co najmniej 8 tys. euro.
źródło: www.forstpraxis.de 

Niemcy
Samorządowcy za gospodarką leśną w parkach narodowych

Z inicjatywy Niemieckiego Związku Miast i Gmin odbył się we wrześniu br. w Koblencji Federalny Kongres Lasów Samorządowych, w którym uczestniczyło 200 przedstawicieli lasów miejskich i gminnych w Niemczech. Zdaniem samorządowców, zamiast wyłączać lasy z użytkowania i tworzyć nowe parki narodowe, w których pozyskanie drewna jest tematem tabu, trzeba zmodyfikować pojęcie parku narodowego. W przyszłości w parkach narodowych powinna być dopuszczona proekologiczna gospodarka leśna. Dzięki temu także lasy parkowe będą mogły wnieść wkład w realizację nowej niemieckiej strategii energetycznej.
źródło: www.forstpraxis.de

Niemcy
W obronie interesów korporacyjnych

W ramach dyskusji na nową unijną strategią leśną Europejska Unia Leśników (UEF) powinna zadbać o to, żeby w przyszłości interesy leśnej korporacji zawodowej były w większym stopniu uwzględniane w procesach decyzyjnych w Brukseli. Tak uważa Związek Leśników Niemieckich (BDF).
W dotychczasowych założeniach unijnej strategii leśnej uwzględniane są tylko interesy społeczeństwa jako całości. Interesy korporacji leśnej nie odgrywają istotnej roli. Mimo rosnącego znaczenia lasów, w całej Europie ogranicza się zatrudnienie w lasach, w niektórych krajach w sposób drastyczny. Zdaniem BDF, redukcja zatrudnienia powoduje pogorszenie jakości zagospodarowania lasów. Ponadto BDF uważa, że praktykowanie trwale zrównoważonej gospodarki leśnej czyni zbytecznym wyłączanie lasów z użytkowania i wydzielanie nowych obszarów chronionych. Ta informacja powinna jeszcze skuteczniej docierać do społeczeństwa.     źródło: www.forstpraxis.de

Opr. A.S.