Jak ocieplenie klimatu wpływa na warunki na dnie lasu i zmiany w grupach żyjących tam organizmów? Na to pytanie na łamach prestiżowego czasopisma naukowego „Science” postanowili odpowiedzieć naukowcy z Wydziału Nauk Biologicznych Uniwersytetu Wrocławskiego, Uniwersytetu Rolniczego im. Hugona Kołłątaja w Krakowie, Uniwersytetu Rzeszowskiego oraz Uniwersytetu Warszawskiego.

Ich praca nad tym zagadnieniem była częścią projekturealizowanego przez Szwajcarski Federalny Instytut Badań Leśnych, Śnieżnych iKrajobrazowych. W swoich dociekaniach opierali się o bazę danych forestREplot,dzięki której wyniki mogli porównać do ponad 4,6 tys. powierzchni badawczych wEuropie i Ameryce Północnej.

Okazuje się, że pomiary meteorologiczne, z założeńmetodologicznych wykonywane na otwartych przestrzeniach i nad powierzchniągruntu, niewiele mówią o sytuacji runa przy ziemi, mają ograniczonezastosowanie w ocenie zagrożenia lasu zmianami klimatu. Dlatego polscy badaczewykonali pomiary w 100 różnych punktach i sporządzili zdjęcia fitosocjologicznew miejscach, w których florę w ten sam sposób badano nawet 50 lat wcześniej.Dzięki zastosowaniu matematycznych modeli, opartych o dane nt. zmian zwarciakoron drzew przez nawet 80 lat z niemal 3 tys. powierzchni, zebrane informacje udało się połączyć wwiększą całość. Statystyka pozwoliła też zrozumieć zmiany zachodzące wroślinności leśnej.

Jak można się było spodziewać, wysokie zwarcie drzewostanubuforuje zmiany klimatu, a mikroklimat leśny pozwala utrzymać się organizmomwrażliwym na ocieplenie. Przy przerzedzeniu temperatura dolnych pięter jednakrośnie, nie czekając na dostosowanie się roślin do nowych warunków. – Doniedawna mogliśmy sądzić, że odsłonięcie dna lasu w trakcie pozyskania drewna –tak jak kiedyś – może zostać szybko zabliźnione dzięki rozwojowi nowych pokoleńdrzew i powrotowi typowych roślin leśnego runa na wcześniej odsłonięte miejsca.Dowiedzieliśmy się natomiast, że ten proces potrafi dziś prze-biegać inaczej.Typowe rośliny leśne mogą po prostu nie zdążyć powrócić i zostaną wyparte przezgatunki o wyższych wymaganiach cieplnych – wyjaśnia Kamila Reczyńska,współautorka publikacji. Wobec tego nie tylko same ocieplenie się klimatu, aleteż metody prowadzenia gospodarki leśnej mogą wpływać na różnorodność biologicznąekosystemów leśnych.

Red.