Komisja Europejska przyjęła w połowie maja zbiorcze sprawozdanie, w którym ukazano najdokładniejszy jak dotąd obraz stanu przyrody w Unii Europejskiej. Obraz, jaki się z niej wyłania, wskazuje, że ochrona siedlisk i gatunków w Europie działa całkiem sprawnie (zważywszy m.in. na obszar), choć wiele jest jeszcze do zrobienia.

Raz na sześć lat państwaczłonkowskie UE przedstawiają informacje dotyczące stanu ochrony gatunków itypów siedlisk chronionych na podstawie wspólnotowych dyrektyw. Sprawozdanietakie obejmuje wszystkie gatunki dzikiego ptactwa (ok. 240), 231 typów siedliskoraz ponad 1200 gatunków innych zwierząt niż ptaki, mających znaczenie dla UE.Dane zbierane są w jedno sprawozdanie – „Stan przyrody w UE”. Ocena w nimzawarta po raz pierwszy obejmuje zarówno dyrektywę ptasią, jak i siedliskową ijest wynikiem najszerzej jak dotąd zakrojonego procesu gromadzenia danych ioceny przyrody, przeprowadzonego we wszystkich państwach członkowskich w latach2007–12.

Z opracowania wynika, żestan populacji większości ptaków jest niezagrożony, a sytuacja niektórychsiedlisk i gatunków poprawiła się. Podejmowane przez Wspólnotę działania narzecz ochrony przyrody można dotychczas uznać za zakończone powodzeniem. Jednakby odczuć znaczącą poprawę, trzeba podejmować dalsze, dużo intensywniejszestarania.

Analiza danych zawartychw sprawozdaniu pozwoli w przyszłości wypracować jeszcze lepsze mechanizmyochrony przyrody i dostosowanie prawa UE do zmieniających się potrzeb tejochrony. – To sprawozdanie ma duże znaczenie i ukazuje się w odpowiednimmomencie. Wprawdzie ogólnie przedstawia zróżnicowany obraz, jednak wskazujerównież wyraźnie, że działania na rzecz poprawy sytuacji wrażliwych ekosystemówmogą być bardzo skuteczne. W sprawozdaniu podkreślono również skalę wyzwań,które stoją przed nami. Musimy je podjąć, ponieważ stan naszej przyrody wpływana zdrowie mieszkańców Europy i na naszą gospodarkę – mówi komisarz ds.środowiska, polityki morskiej i rybołówstwa Karmenu Vella.

W przypadku ptaków wsprawozdaniu stwierdzono, że stan populacji ponad połowy ocenionych gatunkówdzikiego ptactwa (52%) jest niezagrożony. Ok. 17% gatunków jest jednak nadalzagrożonych, a kolejne 15% uznano za bliskie zagrożenia, zmniejszające się lubuszczuplone. W tej grupie znalazły się pospolite gatunki zasiedlające terenyrolnicze, takie jak skowronek czy rycyk.

Niemal 1/4 (23%) innychgatunków chronionych na podstawie dyrektywy siedliskowej uzyskała pozytywnąocenę (stan ochrony właściwy). Stan 60% oceniono jednak jako niewłaściwy (przyczym 42% oceniono jako niewłaściwy – niewystarczający, a 18% – niewłaściwy –zły). Szczególny niepokój budzi sytuacja siedlisk na użytkach zielonych,terenach podmokłych i wydmach.

Różne typy siedlisk są wgorszej sytuacji niż gatunki, biorąc pod uwagę ich stan ochrony oraz tendencje,jakie wykazują – jedynie 16% siedlisk otrzymało pozytywną ocenę (stan ochronywłaściwy). Kondycję zdecydowanej większości siedlisk oceniono jako niewłaściwą,przy czym 47% oceniono jako niewłaściwą – niewystarczającą, a 30% – niewłaściwą– złą.

Najpoważniejszymizagrożeniami dla siedlisk wskazanymi w sprawozdaniu są niektóre praktykirolnicze (w tym zmiana sposobu uprawy, nadmierny wypas, odejście od systemówpasterskich, nawożenie i stosowanie pestycydów) oraz powodowane przez człowieka„zmiany warunków naturalnych” (obejmujące głównie zmiany hydrologiczne).

W sprawozdaniu zawartorównież przykłady udanych specjalnych działań na rzecz ochrony przyrodyprzeprowadzonych przez UE.

Red.