Próba stworzenia ustawy idealnej, a takiej zapewne w odniesieniu do lasów życzyłby sobie każdy leśnik, nie jest wcale taka prosta. Dobitnie przekonują się o tym inicjatorzy projektu założeń do zmian ustawy o lasach (pisaliśmy o nim w numerze 11/2013 „Lasu Polskiego”), który jest obecnie procedowany w Komitecie do Spraw Europejskich.

Obecna próba nowelizacji ustawy o lasachciągnie się już przeszło trzy lata. Jednym z tematów, które podejmuje, sąfinanse i nadzór nad Lasami Państwowymi. W poprzednim numerze prezentowaliśmykolejną, co najmniej szóstą wersję. Podobnie jak w końcu ub. roku, tę wersjęzaopiniowały i zgłosiły uwagi urzędy centralne: Ministerstwo Finansów (MF),Sprawiedliwości (MS), Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej (TBiGW),Spraw Zagranicznych (MSZ), a także Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów(UOKiK). Najwięcej uwag zgłosiło MF.

Danina dla budżetu

Finansiści po raz kolejny zasugerowali, żejuż najwyższy czas na zmiany zasad w prowadzeniu finansów PGL LP. Prawo powinnozostać doprecyzowane, zwłaszcza w zakresie przepisów porządkujących gospodarkęfinansową i powodujących wzmocnienie dyscypliny finansowej PGL LP (podkreśleniaredakcji). Zdaniem MF zasady gospodarki finansowej LP powinny być zawarte wustawie o lasach. Resort cieszy pomysł zapisania w ustawie o lasach, że LPprowadzą rachunkowość wg zasad ustawy o rachunkowości (tak jest i obecnie,jednak nie jest to jasno zapisane). Spodobał się także zapis o określaniu przezdyrektora generalnego LP polityki rachunkowości dla poszczególnych jednostekLP.

W opinii przywołano batalię o włączenie LPdo sektora finansów publicznych (cytat w ramce). Dziś Ministerstwo chce, by wprojekcie zmian poza doprecyzowaniem spraw finansowych znalazł się zapis oobjęciu Lasów podatkiem płaconym na rzecz budżetu państwa. Zdaniem MF Lasypowinny wpłacać do budżetu część zysków uzyskanych z gospodarowania mieniemSkarbu Państwa i pobierania pożytków z tego mienia. To zdanie wynika z faktu,że w obecnej wersji założeń nie ma już mowy o opodatkowaniu LP podatkiem CIT, oczym szeroko pisaliśmy dwa lata temu.

MF oczekiwałoby także, aby zyski LP zdziałalności innej niż gospodarka leśna, gospodarowanie gruntami i innyminieruchomościami oraz ruchomościami były co roku wpłacane do budżetu państwa.Wysokość daniny określałby minister Skarbu Państwa lub Rada Ministrów.

 

 

O mocniejszą Radę LP

 

MF staje też jako rzecznik interesów rządu,odnosząc się do koncepcji ustanowienia Rady LP, jako ciała sprawującego nadzórnad działalnością PGL LP (w przeciwieństwie do CIT, propozycja ustanowieniaRady akurat wróciła do projektu). Resort środowiska zaplanował wdziewięcioosobowym składzie dwóch przedstawicieli MŚ i po jednym MF iMinisterstwa Gospodarki. MF oczekuje włączenia przedstawiciela MinisterstwaSkarbu, jako przedstawiciela organów nadzoru właścicielskiego.

Projekt zmian ustawy o lasach dajenadleśniczym dodatkowe kompetencje i nakłada dodatkową odpowiedzialność wzakresie gospodarowania nieruchomościami (możliwe byłoby ich przekazywaniestarostom). Zdaniem MF przepisy, jakie zaproponowano, nie precyzują m.in.,kiedy i jakie miałyby to być nieruchomości, nie wiadomo też, ile by takiezmiany kosztowały.

Obiekcje MF budzi otwarty katalog zadań,jakie miałyby być finansowane z rachunku wyrównawczego (proponowana nazwafunduszu leśnego), w tym finansowanie utrzymania DGLP. Zdaniem MF ma to byćrachunek pokrywający wyłącznie koszty związane z gospodarką leśną.

Jeśli nie budżet, to co?

W kwestiach związanych z rachunkowościązaproponowano także, by do aktywów LP włączyć grunty i lasy w zarządzie LP. Wtakim przypadku składowe te byłyby podstawowymi aktywami Lasów.

Pojawił się pomysł audytów sprawozdańfinansowych – nie wiadomo jednak, co to sformułowanie dokładnie miałobyoznaczać. LP są poddawane badaniom sprawozdań finansowych na mocy ustawy orachunkowości.
MF zatroskało się o finansowe skutki zmianw ustawie o lasach. W projekcie zmian nie tylko cisza co do zmian zkompetencjami nadleśniczych. Ani słowa także o skutkach dla budżetów powiatów,które zobowiązane zostały do dostarczania danych do Banku Danych o Lasach. MFnie zgadza się z opinią zawartą w projekcie, że nowy obowiązek nie będzieobciążał starostw – ktoś przecież musi dane sprawdzić, przygotować, przesłaćitp. Proponuje się natomiast, by koszty wynikające z wprowadzenia nowelizacjiustawy pokrywane były np. z funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej, anie budżetu państwa.

Projekt przewiduje rekompensaty dla gmin zaograniczenie działalności gospodarczej w wyniku funkcjonowania na ponad połowieich terenu parku narodowego. Zdaniem MF konieczne jest wskazanie w tekścieregulacyjnym konkretnych jednostek samorządu terytorialnego, które będączerpały korzyści z rekompensat z funduszu leśnego. Wątpliwości budzi fakt, żerówne rekompensaty dostaną gminy biedne i bogate. Co więcej, przepis o wsparciudla gmin (subwencja środowiskowa) znalazł się w ustawie o dochodach samorządówterytorialnych, procedowanej aktualnie w Sejmie.

MF opowiada się także za utrzymaniemkontroli nad wydzierżawianiem nieruchomości LP. Mieliby nad tym czuwaćdyrektorzy RDLP. Proponuje także, by w ustawie o lasach zapisać, że wpływy zwywłaszczenia gruntów będą trafiać do budżetu państwa.

O kolejka!

Kolejną, dużą porcję swoich uwag wniosłoMTBiGM. Na celowniku znalazły się przede wszystkim pasy przeciwpożarowe,zwłaszcza wzdłuż torów kolejowych. Pomysłodawcy nowelizacji ustawy o lasachchcą, by obowiązek ich wykonywania spoczywał na właścicielu lub zarządcy lasupołożonego przy drodze publicznej lub właścicielu linii kolejowej, gdy lasgraniczy właśnie z nimi. Resort transportu twierdzi, że to zakrawa na nierównetraktowanie podmiotów odpowiedzialnych za drogi i linie kolejowe. Zaproponował,by zmienić zapis na taki, wg którego np. obowiązek urządzania pasów ppoż.,ciąży na właścicielach lub zarządcach lasów położonych zarówno przy liniachkolejowych, jak i drogach publicznych.

Jednym z ministerialnych uzasadnień, dlaktórych koleje – głównie w rozumieniu spółki PKP PLK – nie mogą odpowiadać zawykonywanie pasów ppoż. jest fakt, że w takim przypadku na spółkę nałożono byobowiązek finansowania zadań, których spółka nie ma w pakiecie świadczonychusług. Co więcej – wg obowiązującej ustawy o lasach nie mają prawa… wjechaćdo lasów np. ciągnikiem, by wykonać pasy.

Ciekawostką, na jaką zwróciło uwagę MTBiGM,jest zapis z projektu nowelizacji o prowadzeniu ewidencji gruntów i lasów pozaksięgami rachunkowymi, m.in. dlatego, że wycena wartości lasów nie jest możliwaz uwagi na brak powszechnego obrotu nimi. Tymczaem resort transportupodpowiada, że w naszym kraju funkcjonuje ok. 5 tys. rzeczoznawców majątkowych,którzy jako jeden z elementów 12-miesięcznych praktyk zawodowych wykonująoperat szacunkowy z wyceną nieruchomości leśnych.        

UrszulaZubert

> Treść Projektu założeń do projektu zmian w ustawie o lasach oraz niektórych innych ustaw

Pełną treść opinii:
> Ministerstwo Finansów
> Ministerstwo Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej
> Ministerstwo Sprawiedliwości
> Ministerstwo Spraw Zagranicznych

> Rządowe Centrum Legislacji

> Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów