Austria – Finlandia Dialog społeczny w sprawie lasów Nowa Szkocja, Kanada Zwiększenie zasobów gruntów publicznych Finlandia 20 tys. ha nowych obszarów chronionych

Austria – Finlandia
Dialog społeczny wsprawie lasów

W listopadzie 2012 r. odbyła się w naszymMinisterstwie Środowiska międzynarodowa konferencja „Kierunki rozwoju polskichlasów w kontekście rozwoju lasów europejskich”. Jednym z elementów konferencji byłasesja poświęcona procesowi tworzenia narodowych programów leśnych w Austrii iFinlandii. Znamienną cechą tych procesów jest ich daleko idące uspołecznienie.
Austriacki Dialog Leśny (ÖWAD) to procesdialogu społecznego, obejmującego wszystkich interesariuszy sektora leśnego,którzy chcą współtworzyć austriacki Narodowy Program Leśny. Jest to procesciągły i otwarty. Podstawowym jego zadaniem jest poszukiwanie rozwiązańsłużących łagodzeniu konfliktu interesów wokół lasów. W ramach partnerskiejdyskusji dąży się do osiągnięcia konsensusu między różnymi środowiskami w sprawie praktycznejrealizacji idei zrównoważonej gospodarki leśnej. Podstawowe zasady ÖWAD to:aktywne uczestnictwo, otwartość, transparentność, moc wiążąca, zorientowanie nakonsensus, ciągłość, podejście całościowe, intersektorowe i interdyscyplinarneoraz zgodność z odpowiednimi układami międzynarodowymi.
Najwyższym, zinstytucjonalizowanym organemÖWAD, jest Okrągły Stół, któremu przewodniczy związkowy minister właściwy dospraw leśnictwa. Okrągły Stół to polityczne gremium decyzyjne, w którymrównoważone są interesy różnych grup społecznych. Poszczególne kwestierozpatrywane są w ramach regularnie organizowanych forów leśnych, wspieranychprzez grupy robocze. Fora leśne analizują problemy wskazane przez Okrągły Stółi proponują instrumenty służące ich rozwiązaniu. W gremiach związanych z ÖWADreprezentowanych jest łącznie blisko 90 różnych publicznych i prywatnychorganizacji i instytucji z takich dziedzin jak: ochrona środowiska i przyrody,sport, leśnictwo, rolnictwo, przemysł drzewny i papierniczy, sprawy młodzieży,nauka, oświata, energetyka, administracja landów i samorząd terytorialny.Udział w ÖWAD jest otwarty dla wszystkich interesariuszy austriackiegoleśnictwa. Wypracowany w ramach ÖWAD, będący owocem konsensusu społecznego,Narodowy Program Leśny stanowi podstawę wszystkich działań związanych z lasamii fundament austriackiej polityki leśnej.
W dużym stopniu uspołeczniony jest równieżproces tworzenia Narodowego Programu Leśnego w Finlandii. Proces ten jestotwarty dla wszystkich interesariuszy leśnictwa. Odpowiednikiem austriackiegoOkrągłego Stołu jest w Finlandii Rada Leśnictwa z grupami roboczymi. Jest toorgan umocowany przy ministrze rolnictwa i leśnictwa. W 33-osobowej RadzieLeśnictwa reprezentowane są różne sektory administracji, branża leśna i drzewna, organizacjeekologiczne, branża energetyczna, stowarzyszenie przedsiębiorców leśnych,organizacje rekreacyjno-sportowe i młodzieżowe, samorząd Saamów i uczelnie.Oprócz centralnej Rady Leśnictwa działa w Finlandii 13 regionalnych radleśnictwa. Ich członkami są reprezentanci różnych gałęzi administracji,właścicieli lasów, przemysłu drzewnego, organizacji ekologicznych i innychregionalnych interesariuszy leśnictwa.
A jak wygląda uspołecznienie dyskusji opodstawach leśnictwa u nas, w Polsce? Odpowiedzią na to pytanie może być tryb,w jakim nowelizowana jest ustawa o lasach – fundamentalny akt dla naszegoleśnictwa. Niemal w tym samym czasie, gdy na ww. konferencji z ust urzędnikówministerialnych padały słowa o potrzebie szerokiego dialogu społecznego,Ministerstwo Środowiska praktykowało sposób konsultowania nowelizacji ustawy olasach, który zdaje się wręcz zaprzeczeniem takiego właśnie dialogu. O opinię oprojekcie z 14 sierpnia 2012 r. (a więc o tym, w którym była jeszcze propozycjapowołania Rady Lasów Państwowych) oficjalnie proszone były – oprócz jednostekministerialnych – zaledwie trzy instytucje leśne i Generalna Dyrekcja OchronyŚrodowiska. O uwagi do projektu z 31 października minister środowiskaoficjalnie poprosił jedynie reprezentację branży leśnej (siedem podmiotów) idrzewnej (dwa podmioty). W obydwu przypadkach poza oficjalnym rozdzielnikiemkonsultacyjnym Ministerstwa Środowiska znalazły się m.in. tak ważne grupyinteresariuszy leśnictwa jak: samorząd terytorialny, organizacje ekologiczne,przedsiębiorcy leśni, organizacje rekreacyjno-turystyczne i branżaenergetyczna. Konsultacjom projektu nowelizacji ustawy o lasach nietowarzyszyły oficjalnie ani okrągłe stoły, ani fora leśne.|
Szczególnie rażące wydaje się pominięcie wkonsultacyjnych rozdzielnikach reprezentacji samorządu terytorialnego. Wrezultacie bardzo znaczna część środowiska samorządowego nawet nie wiedziała,że konsultowane były założenia do zmian w ustawie o lasach. A przecieżstarostowie ustawowo sprawują nadzór nad gospodarką leśną w blisko jednejpiątej polskich lasów, a gminy i powiaty są bardzo ważnymi interesariuszamipaństwowego sektora leśnego. Dlaczego więc w rozdzielnikach nie znalazło sięmiejsce chociażby dla Związku Powiatów Polskich czy Związku Gmin WiejskichRzeczypospolitej Polskiej, za pośrednictwem których można było rozpowszechnićinformację o konsultacjach wśród samorządowców? Dlaczego samorząd terytorialnynie został poproszony o opinię w sprawie Rady Lasów Państwowych? Podobnepytania można stawiać w przypadku wielu innych znaczących interesariuszyleśnictwa w Polsce.
Źródła: www.lebensministerium.at,www.mmm.fi; www.mos.gov.pl

Fot. Konferencja „Kierunkirozwoju polskich lasów w kontekście rozwoju lasów europejskich”. Przemawiawiceminister Janusz Zaleski/Arch. Ministerstwa Środowiska

Nowa Szkocja, Kanada
Zwiększenie zasobówgruntów publicznych

Władze kanadyjskiej prowincji Nowa Szkocjazamierzają wydać w 2013 r. przeszło 6 mln dol. na zwiększenie zasobów gruntówpublicznych. Jednym z głównych celów planowanych zakupów ziemi jest zwiększeniezakresu ochrony przyrody. – Rzeczą rozsądną jest nabywanie ziemi, którawzbogaca naszą bazę gruntów publicznych i która jest wartościowa ze względu naswoje zasoby i potencjał rekreacyjny – mówi Charlie Parker, minister zasobównaturalnych w rządzie Nowej Szkocji. – Nie możemy zmienić wielkości NowejSzkocji, ale możemy zmienić ilość gruntów będących własnością prowincji isprawić, że będą one służyły naszej gospodarce i środowisku – nadmienia.
Chris Miller, biolog z KanadyjskiegoTowarzystwa na rzecz Parków i Obszarów Dzikiej Przyrody (CPAWS), dodaje: – Toważna inwestycja w ochronę przyrody. Niektóre z najcenniejszych ekologicznieekosystemów Nowej Szkocji, w tym starodrzewy w stanie zbliżonym do naturalnegoi siedliska gatunków zagrożonych, występują na gruntach prywatnych.Wyasygnowanie środków na nabycie tych posiadłości jest więc znaczącym krokiemna drodze ochrony bioróżnorodność tej prowincji.
Źródło: www.woodbusiness.ca

Finlandia
20 tys. ha nowych obszarówchronionych

Rząd fiński rozpoczął realizację programuzwiększenia powierzchni obszarów chronionych znajdujących się na gruntachpaństwowych, samorządowych i innych terenach publicznych o 20 tys. ha. Wprzedsięwzięciu bierze udział fińskie Państwowe Gospodarstwo Leśne„Metsähallitus”, które przeznaczy na obszary chronione powierzchnie leśneobjęte gospodarką leśną.
Metsähallitus jest koncernem, który ma wswojej pieczy przeszło 12 mln ha gruntów i wód państwa fińskiego, w tym 3,6 mlnha lasów. Koncern prowadzi gospodarkę leśną za pośrednictwem jednostkiMetsätalous (1181 pracowników), mającej charakter przedsiębiorstwa państwowego.W skład koncernu wchodzą również Służba Dziedzictwa Przyrodniczego (osobnorozliczająca się jednostka budżetowa, zarządzająca parkami narodowymi) orazportfel spółek zależnych i stowarzyszonych.
Źródło: www.metsa.fi

Opr. A.S.